Heimskringla - 09.02.1927, Blaðsíða 1

Kt
XLI. ÁRGANGUR.
WINNIPEG, MAN, MIÐVIKUDAGINN, 9. FEBRÚAR 1927.
NÚMER 19
'CANADA !
!
SambandsþingiS í Ottawa kom þingsæti. KvaS Mr.
aftur’satnan í gær, eftir langa hvílcl vera hið ægilegasta
Fylkisþingið hér í Manitoba var
*ett fimtudaginn 3. febrúar, með
vertjulegri viðhöfn- Fyíkisstjórinn,
V. A. Burrows, flutti hásætisræðuna.
Br Tows, flutti háscetisra'ðuna. —
Lvkir merkast i henni loforð Bráck-
enstjórnarinnar, , að leggja hin fyr-
irhuguðu bjórsölulög undir almenn-
ingsatkvæði. Þá býst og stjórnin við
að brevta tekjulöggjöfinni, til þess
að lækka skatta. — F,nfífremur að
Freyta svo þar til settum lögum, að
^kki sé nauðsynlegt fyrir þingmenn,
S€'n skipaðir eru í ráðherrasæti, ’ að
s®kja á ný um kosningu í kjördæmi
s,nu áður en viss tími sé liðinn. —
Þa er og fyrirhugað að breyta vín-
sölulögunum svo, að auðveldara sé
að hafa eftirlit með sölu áfengra
<lrykkja. Ennfremur vill stjórnin
skipa nefnd til þess að athuga ástæð-
ur fyrir atvinnuleysi á vissuni tímum
reyna að bæta úr því. — Enn—
freniur vill stjórnin leggja til við
sambandsstjórnina i Ottawa, að
stjórnir fylkis og ríkis komi sér
saman um að hiíta úrskurði gerðar-
aómsnefndar, hvernig fara skuli um
ráðsmennsku náttúrufríðinda fylkis—
íns. — Heilhrigðismálinu skal og
veitt sérstök athygli. — Og loks var
þess getið, að stjórnin hefði í hyggju
gera ut sendinefnd til Danmérk.
m, Holla^ds og Irlands. til þess að
!<>nna sér söluaðferðir þessara landa
a þeim afurðum, sem keppa helzt við
samskonar canadiskar afurðir á
hrezkum markaði.
* ¥ *
Undanfarið hefir heyrst, að liber.
alar hér i fylkinu hugsi sér, ef til
vill, að fara út til fylkiskosninganna
\ sumar með bændaflokknum, líkt og
1 fylkiskosningunum í ,fyrrasumar.
ú1’ það liklega þess vegna, að Free
F'ess segir að það hafi orðið dálítið
fjaðrafok i þinginu i 'gær, er leið-
togi lilærala. Hon. T. C. Norris. hafi
111 heiðskíru lofti raðist á Bracken-
stjórnina, fyrir að hafa skipað W.
C McKinnell, þm. Rockwell kjör-
daemis. sem formann forráðanefndar
'yeitafélaga, fyrir nær tveim árum
"ðan, og leyft honum þó að halda
Norris þetta
gerræði gegn
þinglegu sjálfstæði, er nokkurntíma
hefði kofnið fyrir í Canada. — Enn-
fremur bar Mr. Norris það á stjórn-
ina, að hún hefði gefið rangar skýrsl
ur um búskap Norrisstjórnarinnar,
þá er hún fór frá völdum, sem næmi
600,000 dölum. Umræðum um há-
sætisræðuna var frestað.
að, eftir framangreinda ræðu hans,
að færa, þótt ekki væri nema ein—
hver sannanalíkindi fyrir þvi, að
Rússastjórn ætti nokkur ítök í Mexi.
co. Varð Mr. Kellogg með þögn—
inni að játa, að hann hefði engin
gögn fram að færa, er túskildings—
virði væru.
Rétt um leið og þetta er skrifað,
berast þær fréttir, að öldungaráðið
mannasinni. Verður Hinrik Ship—
stead hinn norski frá Minnesota þá
allvoldugur i öldungaráðinu.
Msososseeoccooseðsccooðððeeeeðoeoððeðscooosoosososa.
Til Mr.og MrsJ.S.Jöhannsson.
New Westminster B. C.
Kína og Bretiand.
Milli þeirra gengur enn. í þaufi, (

Stubbs dómari. sem harðast hefir
áfellst Craig dómsmálaráðherra fvrir
eftirlitið með vínsölulögunum. hefir
nú sagt starfsbræðrum sínurn í lög-
reglunefndinni, Webbs borgarstjóra
og bæjarráðsmönnunum Pulford og
O’Hare, fullkomið strið á hendur
fyrir hrossakaup þeirra við stjórnina.
um eftirlitið. Er
satt að segja ekkert glæsileg, og virð.
ast nú ensku blöðin hér skyndilega
vera að komast að líkri niðurstöðu,
og Heimskringla frá fyrstu, utn borg
arstjórahæfileika M.r. Webbs. Verð-
ur ná'nar t'jrt frá þessu máli í
næsta blaði.
“Hyggið fólk á Islandi’’. er fyrir-
sögn greinar, er birtist t ‘ Weekly
Nevvs”, blaði T. S. Farmer.fyrver-
andi borgarstjóra. Er þar skýrt frá
þvi, að Reykvíkingar hafi í hyggju
að hita allan bæinn með heitu hvera-
vatni. Kveður blaðið, að það muni
spara bænum, að minnsta kosti 20
þús. kolatonn á ári. — Anægjulegt er
til þess að vita. að fregnfn er ekki
staðlaus, sem sjá má af nýkomnum
tslenzkum blöðttm. Mun Heitns—
kringla birta þær fréttir i næsta
blaði.
hafi lagt til, að Bandaríkin skyldu' líkt og milil Bandaríkjanna og Mexi-I
hlíta óvilhöllum gerðardónti, eins ogjco. Utn miðjan janúarmánuð sáu'
Catles lagði til fyrir löngu. En sá j B.retar þann kost nauðugan, að
bögguli fylgir skammrifi, að það ‘ draga niður brezka fánann i Hankow
krefst um leið að ameriskur eignar- j (stórborginnj, setu liggur við Yang-
réttur skuli súinda óhaggaður í I tze fljótið um 600 mílur frá sjó), og
Mexico, unz sá dómur sé fallinn. I biðja Cantonherinn að taka að sér
F.r það santa og krafa um að Mexico lögreglustarfið t hintiin brezka hluta
netni úr gildi um stundarsakir jarða. bæjarins, þar eð bersýnilegt var, að
lögin, er gengu í gildi
Hvorki forseti eða
hafa aðhafst nokkuð síðan til þess að
fá gerðardóm.
á.1 ella myndu bæjarmenn láta greipar
ríkisráðuneyti j sópa, og etigunt útlending vægja.
1. jan þ.
Þegar Chang Tso_Lin, sem er að_
alforingi norðanmanna — og bendl-
frétti
Englendingurinn Sir Alan
ham, er nú er einna frægastur flug—
ntaðúr í heimi, hefir verið hér t
Winnipeg undanfarna daga, og sýnt
á Metropolitan leikhúsinu afbragðs
myndir af flugferð sinni frá London
og til Höfðaborgar (Cape Town) í
Suður.Afríktt', yfir Afríku éndilanga,
og skýrt þær um leiö. Getur ekki
betri skemtun en að hlusta á þá frá-
sögn og sjá tuyndina, og ættu alltr,
sem vetlingi geta Avaldið, að fara
þangað.
----------x----------
I’á hefir og nýju og miklu skýr— aður hefir verið við Japa
framkoma þeirra ara Uósi verið varpað yfir þetta þetta. brá hann viö og lagði skatt á
þrætumál um olíujarðirnar. George j útlendinigahverfið í Tientsin (hafn—
Barr Baker, fregnritari Nevv York | arstað Peking og mikla verzlunar—
blaðsins Evening Post, segir í frétta- j ltorg) og lét kaupmenn og iðnrek—
bréfi frá Mexico City, hvað ti! j endur á sér skilja, að svo myndi geta
grundvallar liggi. Fyrir 1. ntai 19171 farið, að hann nevddist til þess að
höfðu 387 erlend oliufélög fengið j gera hverfið upptækt með öllum
haldsrétt á 28,500,000 olíuberandi þess fríðindum. — Síðan í janúar
ekrutn t Mexico. Vrar þrætan utn hafa sunnanmenn stöðugt nálgast
þessi lönd. Hafa öll þessi félög, að Shanghai, höfuðból brezkra viöskitta
undanskildum 22, samþykkt ^ð hlíta'* Mið. og Norður.Kina. Hafa Bret
hinum nýju jarðalögum í Mexico,: ar viggirt hverfi sitt þat, stjóinin
og hafa sótt um nýja leiguskilmála flutt þatrgað nokkurt lið, og sent
samkvæmt þeim. Er nú öll þrætan nteira lið að heintan og frá Indlandi.
háö um þær 1, 600,000 ekrur, sem' á leið til Hong Kong, þar sem á að
eru í höndum þessara 22 félaga. Eru bíða átekta, ef svo kynni að fara,
það 6% af öllutn leigulöndum erlendra að sunnanmenn réðust á Shanghai,
félaga. En af þessunt 1,600.000 ekr.j eftir að hafa sigrað bandamann
um er því nær helmingurinn i hönd- '^>''eta, Sun Chuan.feng. En unt
um Pan American Oil Co., félagi, leið er brezki sendiherrann í Kína.
bins góðkunna Mr. Dohet\y. Kemst | O Malley, í óða önn að reyna að
Hafa sunn.
að þeint
mótspyrnu á móti ntexicönsku jarða- j myndi ekki fast t hendi að ráðast á
Cob_ i lögunum, sé sarni hópurinn, er stóð Shanghai, ef Bretar ‘ faáru að öllu
að Teapot Dome og Elk Hills við-
skiftunum.
Eg man þann dag, eg man hann ár og síð
þá mær og drengur tengdust ástarþöndum.
Og ljósið hefir lýst frá þeirri tíð, —
það lýsir skært í ykkar beggja höndum.
Því kærleiksljós er eilíf Alvalds gjöf,
frá æðri stöðum til vor komin niður.
Það lýsir bezt um sollin sorgarhöf,
og sérhvern mann í öllum raunurn styður.
Það lýsti ykkur fögur fimtán ár,
og framtíð ljómar björt, með góða vini.
Þar græðast lífsins ótal svöðusár
í sönnu kærleiks himingeislaskini.
Og framtíð verður blíð og björt hjá þeim,
sem búa í þessu ljósi alla daga.
Og seinast, þegar haldið verður heim,
þá heiminn prýðir göfug æfisaga.
Að þetta ljósið ljómi alla tíð
á lífsbraut ykkar, er mín stærsta gleði.
Með hugró eftir öllu öðru bíð,
að Alvalds boðum sem eg veit að skeði.
Sigurður Jóhannsson.
SCCCOCOSOO&SCCOQCCOOeCOSOSCOOOOCCOSCCOSCCOCðCCCCOðGOS
I
stórblaðið World í New York svo að f sentja við sunnanmenn.
orði, að höfttð.aflvakinn i þessari anmenn látið á sér skilja,
Erlendar fréttir.
Bandaríkin.
MEXICOÞRJQTAN,
Sem betur fer
11'' út að
að gagnsýra og eitra Bandaríkin með
fylgisöflun stefnu sinnar i ræðu og
riti. Borah svaraði þegar næsta dag
---- og fór allþungum orðunt um þessa
Htur nft svolttið bet. ræðu Kelloggs, er hann taldi ástæðu.
.... ifstýrt muni verða ófriði
>>andarrkjanna o<g Mexico, i
1 kteðnu ut af Nicaraguaþrefinu.
-‘lr Sem Bandaríkin hafa stútt Diaz
' f.orsetasæti, en. hindrað dr. Sacasa.
m'tngja lilærala og forsetaefní
völdmn, en Mexico hefi
kennt forsetatign .hans.
SMITH OG OLDUNGA.
RÁfílÐ.
gætilega. Er áforni þeirra vafa—
laust að si'gra fyrst í borgarastyrj-
öldinni, en síðan að snúa sér að út-
lendingunum, seni tekið hafa sér
bólfestu í Kína á móti vilja lands—
manna. — Kellogg ríkisráðherra I
ferð hennar líkjast barna, seni leika
sér með eldinn. Baldwin forsætis.
ráðherra kvaðst í engu myndi breyta
fyrirætlun sinni. og ekkert herlið
kalla heim að svo stöddu, þess er
væri á leiðinni austur.
Halda sumir, aö stjórninni hafi
aukist kraftur, við að heyra að sunn
anherinn hefði síðustu daga orðið að i
víkja fyrir Sun Chuan.feng, nokk
ttð suður af Shanghai.
Frá íslandi
Hjónabaiid. — 16. f. m. voru gefin
saman hér í bænum frk. Ágústa, cfott
ir Ingólfs læknis Gislasonar i Borg-
arnesi og catid. jur. Thor Thors,
sAnur Thor Jenesens framkvæmdar.
stjóra.
Alþingi er kvatt saman 9. febrúar
næstk.
i!
I
lausa og jafnvel barnalega.
streng tók Robert LaFoIIette yngri,
öldungaráðsmaður, er þykir líklegur
til að feta i fótspor föður síns; Jos.
ephus (Daniels, /fyr\«. flotamálaráð—
herra Wilsons forseta, ritstjóri og
r viður— eigandi “Raleigh News and Obser-
En í raun ver", og fjöldi annara merkra blaða
að
veut stafar ófriðarblikan niest frá og ntanna, andlegrar og veraldlegrar
uhakorlunum, sem róa að því stéttar,
arum i Washington, að til
t’ðar slái, svo að oliulöndin geti' andi til ófriðar, svo háværar kröfur
Sengið , þetrra hendur um aldur og | í ræðu og riti. sem fjöldi hinna
' . ' ’ Cn Mex,c°stjórnin álítur auð-' beztu manna og kvenna i Bandaríkj.
1 a ao hun ein eigi að setja skil — tinum, gera til
ftála um leigu þeirra eða sölu
afgjald af þeim.
bó er útlitið langt írá því að véra
tryggilegt enn.
Þerra gretp til þess óyndisúrræðis Er meðal annars bent á, að Calles
yr'r nokkru- er Borah öldungaráðs- benti Riissastjóm opinberlega og mjög
t’tatu krafði hann skýringar^ á póli- skorinort á það fyrir löngu siðan.
' , hans gagnvart Mexico. að lýsa að hann myndi engin afskifti henn-
PV1 yftr, að Bolshevikar i Rússlandi ar eða fylgisöflun þola í Mexico.
efðu bækistöð i Mexico, og hefðu Sömuleiðis á ~ þann lxibba. er Mr.
Þar ógurlegt ráðabrugg í frantmi til Kellogg komst í, er á hann var skor.
Kr víst um það, að þjóðin.
ætti ekki að fara blindandi eða sof—
forsetans, að halda
og ekki Iengur áfram að hlusta á þrá-
Iáta og óvitra ágengnismenn og ráð-
'gjafa, heldur ganga til miðlunar við
Kellogg* Tikisráð—. Calles, eins og hann hefði 'lxiðið. —
öldungaráðið neitaði að taka gilda ^ Bandaríkjanna, hefir reynt að niiðla
skipun Fran.k L. Smith ofursta t
öldungaráðið, hannaði honutn sæti
þar, og \ásaði máli hans til kosn-
inga og sérréttindanefndar tneð 48
atkvæðuni gegn 33. Var afskaplega
mikið fé borið í kosningar honum til
styrktar. Sanikvæmt kosninguyii á
hann ekki að taka sæti t öldungaráð..
inu fvr en í marzmánuði, en sætið
stóð þegar autt, og skipaði ríkissajór
inn í Illinois, Len Small, sem sjálfur
fær misjafnt orð, Smith í sætið til
bráðabirgða, unz hann tæki sæti þar
samkvæmt kosningu. Hefir öld—
ungaráðið því aðeins neitað að sam-
þykkja skipun ríkisstjórans, en fyrst
í marz kemur til kastanna utn sjálf-
ar kosningarnar.
Ekki gekk þetta hljóðalaust af. —
Stóðu uturæðurnar yfir i 11 klukku.
stundir, eða þvinær tvo þingdaga.
Kom það af því að margir öldunga-
ráðsmenji vifdu levía honum sæti
meðan rannsókn kosninganefndarinn
ar stæði yfir, og það jafnvel sumir
þeir, er áfelldust hann fyrir fjár—
moksturinn í kosningunum, t. d. eins
og Borah. En hinir unnu. Og er
þar með skapað nýtt fordæmi í öld-
ungaráði Bandaríkjanna: að halda
megi manni frá sæti, sé hann undir
ákæru, meðan rannsókn stendur. „ I
öðru lagi réði hér aðeins meirihluti
atkvæða, en til þess að víkja öld—
ungaráðsmanni úr sæti, er hann. hef-
ir unnið embættise'ið sinn, þarf»tvo
þriðju atkvæða.
I’egar 70. öldungaráðið kemur sam
an (i marz), er fyllilega gert ráð
fyrir að öldungaráðið munt ónýta
kosningu Smith's og William S. Vare
frá Pennsylvania. Verða þi 47
demókratar í öldungaráðinu, 46 re.
publikanar og 1 bænda. og verka-
i
0)<
0>«
málum, tneð því að leggja til að
Shanghai skuli fyrst utn sinn gera
að hlutlausum stað. Hafa Banda-
rtkin sent gríðarstóran flota til Kína,
til þess að vera á varðbergi. Eru
um 4000 atneriskir viðskiftamenn i
Shanghai.
Annars er ómögulegt að sjá, hvern
ig af reiðir, svo breytist oft útlitið
dag frá degi, eins og jafnan á slik-
uni tímurn. En svo mikið er víst,
að Evrópuþjóðunum er fyllilega ljóst,
að nú er sú stund komin, að Kín—
verjar ætla að fara að verða hús—
bændur á stnu eigin heimili. Hefir
Chang Tso.I.in jafnvel tilkynnt
Bretum, að ef vestrænu þjóðirnar,
ætli sér að setja á land her tuanns
t Kina, þá muni hann, og reyndar!
allir Kínverjar. snúast einhugr á j
móti þeitn, til þess að reka þá úr j
■landi, og gleyma þá innbyrðis ó—
ánægju á tneðan. Auðvitað er tæp.
lega santá ntark takandi á Chang
Tso.Lin, o>g utanríkismálaráðherra i
sttnnanmanna, Eugene Chen, þar 1
sem hinn fyrnefndi hefir áður sýnt
sig viljugan til þess, að ganga hálf-
gert á mála hjá útlendum stórveld—
um. — En sé honum alvara, þá er
Bretum og heimsveldi þeirra það á—
teiðanlega fyrir læztu, aö lneygja
sig t Shanghai, cf tii kcmur, eins og
þeir beygðu sig I Hankow. Kín—
verja sameinaða, þarf engin þjóð í
veröldinni að hugsa sér að sækja
heim nteð ófriði, eins og nú er
koniið.
Ramsay McDonald, fyrv- forsæt-
isráðherra Breta, réðist snarplega á
stjórnina, í svari sínu gegn hásætis-
ræðunni i gær, 8. febr., fyrir afstöðn
hennar til Kínverja.
Hluthafafundur
The Viking Press, Ltd.
Ársfundur hlutafélagsins The Viking Press, Ltd.
vérður haldinn mánudaginn 21. febrúar n. k.( á skrif-
stofu félagtsins, 853 Sargent Ave., Winnipeg. Óskað er
eftir að allir hluthafar mæti, því mikilsverð mál liggja
fyrir fundi, auk hinna venjulegu ársfundarstarfa. —
Fundurinn byrjar kl. 2 e. h.
Winnipeg, Man., 1. febr. 1927.
►<o
I
i
f
A. E. KRISTJÁNSSON
vara-forseti.
(ritari)
RÖGNV. PETURSSON
Kvað hann að. <J
i 0
Áttunda ársþing
Þjóðræknisfélags íslendinga liefst 22. FEBRÚAR, kl. 10
f. h., eins og áður hefir verið auglýst. KAPPGLÍMA
um $100 verðlaun Jóhannesar Jósefsso'nar fer fram að
KVÖLDI HINS FYRSTA ÞINGDAGS.
Þessi dagskrá hefir verið ákveðin:
1. Þingsetning, kl. 10 f. h., 22. febr.
2. Skýrslur embættismanna.
3. Grundvallarlagabreytingar.
4. Útbreiðslumál.
5. Islenzkukennsla og söngkennsla.
6. Tímaritið og útgáfumál.
7. íþróttamál.
8. Björgvinsmál.
9. Heimförin 1930.
10. Samvinna við ísland.
11. íslendingíaheimili í Winnipeg.
12. Önnur ólokin störf.
13. Ný mál.
14. Kosning embættismanna.
(Þessi dagskrá verður ekki prentuð aftur.)
Ræðumenn verða síðar auglýstir, en víst er, að
forseti félagsins, séra Jónas A. Sigurðsson, verður einn
í þeirra tölu. j
í umboði stjómarnefndarinnar,
SIGFÚS HALLDÓRS FRÁ HÖFNUM,
| (ritari).
1
<0