Heimskringla - 09.02.1927, Blaðsíða 4

4. BLAÐSIÐA.
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG 9. FEBRÚAR 192T
l^dinskringla
(StofnuK 188«)
Krmnr Ot ft hvrrjnm ml)Jvlhudr(t
EIGENDCR!
VIKING PRESS, LTD.
853 o* 855 SARGEJiT AVE., WIJINIPKG.
Talntml: N-653T
VerD blaTSslns er Í3.00 árgangurinn borg-
lst fyrirfram. Allar borganir sendist
THE VIKING PREfcS LTD.
8IGFÚS HALI.DÓRS frá Höfnum
Rltstjórl.
JAKOB F. KRISTJÁNSSON,
Ráðsmaður.
ITtanðskrlit til blattnlnM!
THE VIKING PRESS, L,td., Bo* 8105
1'tnnftMkrltt tll rltntjftrnnai
EDITOR IIKIMSK It I Vtil. A. Koz 3105
WIVSIPEG, MAN.
"Helmskrlngla is published by
The Vlklng Prens I,td.
and prlnted by
CITY PRINTING <t PUBI.ISHING CO.
853-855 Snrgent Ave.. Wlnnlpeg, Mnn.
Telepkone: .86 53 T
WINNIPEG MAN., 9. FEBRÚAR 1927
Til Yestur-Islendinga.
Ársþing Þjóðræknisfélagsins kemur sam
an 1 Winnipeg þann 22. febrúar, eins og
Iesendur íslenzku blaðanna hafa þegar
séð. Fyrir hönd félagsins mælist eg til,
að deildir þess sendi mér tafarlaust skýrsl
ur um hagi sína og störf sín.
íslenzk félög og einstaklingar vestan
hafs, er starfa og stefna í svipaða átt sem
Þjóðræknisfélagið, ættu með engu móti
að láta það dragast lengur að gerast með.
limir aðalfélagsins.
Þjóðræknismenn eru og hvattir til að
fjölmenna á þingi. Deildir eru beðnar að
senda sem flesta fulltrúa.
Ferðamenn eru sömuleiðis minntir á
að haga þannig ferðum sínum, ef unt er,
að þeir geti setið þingið og mót þess.
Þá, er riefa vildu félaginu gamlar, ís-
lenzkar bækur, og þannig varðveita þær
frá glötun, eða á annan hátt greiða götu
félagsins, bið eg hér með að gera mér
aðvart.
Æski meðlimir félagsins, er ekki eiga
þess kost að sækja þing, að benda á það,
er íslenzkri þjóðrækni horfi til heilla,
veita ritari og forseti slíkum bendingjum
fúslega móttöku.
Beini eg ekki sízt orðum mínum til
íslenzkra leiðtoga, og þeirra allra, er
kannast við skuld sína við þjóðerni sitt,
tungu, bókmenntir og foreldri, að þeir
láti það ekki lengur dragast úr hömlu, að
sinna varðveizlu þjóðararfsins af bróður-
hug og með framsýni.
Jónas A. Sigurðsson.
Ritstjóraskifti við
Lögberg.
í síðasta tölublaði Lögbergs var til-
kynning til lesendanna, frá hr. J. J. Bíld-
fell, og hr. Einari P. Jónssyni, þess efn-
is, að hinn fyrnefndi léti með því tölublaði
af ritstjórn Lögbergs, en hinn síðarnefndi
tæki við.
Hinn nýi ritstjóri gerir nokkra grein
fyrir stefnu sinni, sem siður er til, og fylg
ir blaöið auðvitað sem fyr liberala flokkn
um að málum, og þarf það engra athuga-
semda við, hvorki til né frá, og því síður,
sem hinn nýi ritstjóri hefir ávalt fyllt
þann flokk síðan hann se’ttist að í þessu
landi. Hitt er meira vert, að hann lýsir
afdráttarlaust yfir löngun sinni til þess
að halda drengilegan frið; óánægiju sinni
yfir þeirri beiskju — sem heiftrækni má
kalla — er oft hefir blandast í mála-
sóknir manna, og vilja sínum til þess að
kveða niður, eða skirrast, persónulegar
deilur.
Engum getur þessi yfirlýsing fallið bet
ur í geð en ritstjóra þessa blaðs. Því er
miður, að á hinni tiltölulega miklu og á-
gætu ritmennsku íslendinga, hefir verið
og er enn, blettur — eiginlega eini blett-
urnn, sem kveður að—persónulegar á-
rásir. Það hefir, því miður, borið meira
á því í blaðamennsku fslendinga en nokk-
urrar annarar siðaðrar þjóðar, er vér
þekkjum til, að menn séu lagðir í einelti
og farið svívirðingum um einkalíf þeirra,
sökum skoðana þeirra eða flokksfylgis
Og gr þetta sízt frekar mælt í garð
Vestur-íslendinga, en heimaþjóðarinnar.
Ekki svo að skilja, að ekki geti verið rétt-
mætt, og enda nauðsynlegt, að ýta við
mönnum, er ganga glæpsamlega á lög,
eða fara í bága við almennan drengskap.
En að veitast að mönnum persónulega,
og reyna að gera skapgerð þeirra alla,
eðlisfar og einkaKf tortryggilegt, fyrir
það eitt, að þeir fylgja annari lífsstefnu,
eða segja hispurslaust, en mannskemmd-
arlaust, álit sitt á ýmsum verðmætum eða
fyrirbrigðum, er óhæfa, sem siðaðir menn
verða að reyna að gera útteega, ef þeir
annars vilja gera nokkra réttarkröfu til
þess að mega nefnast svo.
Aftur á móti er síður en svo, að nokk-
uð sé að því að deila um málefni á sæmi-
| legan hátt. Hvert mál græðir á því að
I það sé gert, og það jafnvel þótt menn séu
j nokkuð stórhöggir. Engan vitum vér
hafa lýst því ágætlegar, en skáldjöfur
j Norðmanna, Knut Hamsun, er hann kveð
j ur til Björnsons:
■
I “— Du brugte ei sværdet til stik!
—■ endvidere saa du dig om til de saar.
edes saar för du gik.”*)
Þannig ættu menn að deila, að ganga
með óflekkaðan skjöld af hólmi.
Vér drögum ekki í efa, að hinn nýi rit-
l stjóri Lögbergs riti í samræmi við yfir-
lýsingu sína. Þá er og öllu óhætt, þótt
bera kynni á milli um skoðanir, ogi munu
ekki hljótast af vandræði milli blaðanna
eða í opinberum málum Vestur-íslend-
inga, meðan núverandi ritstjóri verður
; við Heimskringlu, hvort sem sú dvöl
j verður til vikna eða ára. Óskum vér svo
hinum nýja ritstjóra Lögbergs heilla og
i velgengni við starfið.
glímumenn til þeirra leikja, ef færi ann- j næstur með ritgerð: “Helgiar
ar gefst? Og því þá ekki að miða eftir
heimsmeistaranafnbótinni um leið? Eða
er það ekki viljinn, sem flytur fjöll?
Bókafregn.
Kappglíman.
Nú fer að nálgast hin árlega kapp-
j glíma Þjóðræknisfélagsins, um $100.00
j verðlaunin, er Jóhannes Jósefsson gefur
árlega í 10 ár. Ákveðið er að kappglím-
an fari fram að kvöldi hins fyrsta þing-
j dags, og: mega Vestur-íslendingar, íþrótta
I menn sem áhorfendur ekki láta rausn-
’
; argjöf Johannesar ser til skammar verða.
Ættu sem flest byggðarlög að senda
menn til þessarar kappglímu, og mega
menn ekki kynoka sér við að keppa, þótt
þeir hafi litla eða enga sigurvon. Er allt
annað að glíma á æfingum, þótt af fullri
harðneskju og kappi sé glfmt. KannaSt
allir við það, sém tekið hafa þátt í kapp-
glímum, að þeir sem þeim eru óvanir
standa ver að vígi en hinir. Veldur því
taugaæsingur — glímuskjálftinn góð-
kunni sem því nær enginn kemst hjá
fyrst er glímt er, eða einhyer önnur
íþrótt er þreytt fyrir framan hinn “hundr
aðhöfðaða áhorfanda ’. Er því nauðsyn.
j legt að venjast áhorfendum, og raunar
^ ekki síður að kynnast því, hve mikið má
að sér leggja framan af eh'munni, svo
endast megi þrekið sem lengst til sigurs.
Ekkert er líklegra en að fríður flokkur
íslenzkra glímumanna gisti oss sumarið
1928, að afstöðnum olympsku leikjun-
um í Amsterdam. Fara þeir þá um byggð-
ir íslendinga og sýna list sína. Má þá
j ekki fara svo, að. enginn hérlendur mað.
ur geti tekið þá gh'mutökum, né fellt að
velli í bróðerni, að minnsta kosti suma
þeirra.
Þetta ætti að vera í lófa lagið. Sé ekkj
mestur áhugi til líkamsmennta dauður
með íslendingum hér, ættu þeir að geta
gert glímuna að þjóðaríþrótt, rétt eins
og svo margar aðrar aðfluttar og engu
aðgiengilegri íþróttir. Hefir það sýnt sig,
að algerlega óíslenzkir drengir og ung-
lingar hér, hafa á stuttum tíma og með
takmarkaðri tilsögn, fengið áhuga á
glímunni.
Glímjufarir íslendinga til Noreeg og
Danmerkur, hafa í báðum löndum vakið
eftirtekt á gh'munni, og þá ekki síður í
Færeyjum. Má ganga að því vísu, að
þessar þjóðir fari brátt að leggja sig eft-
ir henni. Jafnvíst er það, að íslendingar
muni nota fyrsta tækifæri til þess að
koma henni að á olympsku leikjunum, til
umkeppni, í stað þess að verða nú að láta
sér nægja að sýna hana aöeins. Er eng-
inn efi á því að til þess fá þeir styrk hinna
Norðurlandaþjóðanna, sem nú eru hvað
óðast að vakna til meðvitundar um forn-
menningu sína, oy teknar að líta upp til
íslendinga sem gæzlumanna þess arfs, í
stað þess að líta niður á þá, sem hálfvillta
úrkynjunarþjóð, eða hálfgerða Skræl-
ingja.
íslenzkir piltar vörpuðu fyrstir veru-
legum frægðarljóma yfir líkamsmennt
Canada, þegar þeir tóku heim með sér
frá olympsku leikjunum, heimsmeistara.
titilinn fyrir ísaknattleik. Það ætti ekki
að vera segin saga, að þeir — eða bræður
þeirra fyrir sunnan landamærin — geti
ekki snúið heim með sama titilinn fyrir
íslenzka glímu, áður en mjögi langt h'ður.
Árið 1935 greiðir Jónhannes Jósefsson
síðustu $100 af $1000 gjöf sinni til efl-
ingar íslenzkri glímu vestan hafs. Næsta
vetur, 1936, verða olympskir Ipikir ein-
hversstaðar haldnir. Væri honum of-
þakkað, þótt héðan að vestan kærnu
*• Tnt notaðír ekki sverðið sem títuprjón j
( þ. e. a. s. þú hjóst svöðusár!) — en þú leizt j
eftir sárum hínna særðu (mótstöðumanna) áðnr ,
en þú gengir af hólminum.
“VAKA”. Tímarit handa Islnd-
ingum. Útgefendur: Ágúst Bjarna
son, Árni Pálsson, Ásgeir Ásgieirs-
son, Guðm. Finnbogason, Jón Sig-
urðsson(frá Kaldaðarnesi), Kristj-
án Albertsson, ólafur Lárusson,
Páll fsólfsson, Sigurður Nordal.—
Reykjavík. Prentsmiðjan Guten-
berg — MCMXXVII. I., 1. jan.
Hér hefur nýtt tímarit göngu sína á
íslandi, og standa ekki smámenni að:
skáld, listamenn, rithöfundar og fræði-
menn, margir þeirra þjóðkunnir orðnir
fyrir ritmennsku sína, jafnt meðal íslend..
inga vestra, sem heima fyrir. Boðsbréf-
ið birti Heimskringla fyrir nokkru, og
i þarf því ei annars að geta nú, en að tíma-
I ritið á að vinna að umbótum og ryðja hug
1 sjónum veg um sem víðu’st svið lands-
mála og listgáfu. Gefur að skilja á nafni
tímaritsins, nöfnum útgefenda og inni-
haldinu, að það eigi að vekja þjóðina til
nýrra dáða og verða henni bæði “Fjöln-
ir” og ogi “Ný Félagsrit”. Er erfitt að
spá, hvernig um það muni fara, þar sem
útgefendur munu ekki einhuga um allar
brautir, en vonandi að þroski íslendinga
sé það meiri nú, en fyrir tæpum 100 ár.
um síðan, að allir megi nokkurt gagn af
hljóta, en lendi ekki í ráðlausu ringli frá
einu stórbúinu á annað.
En tvímælalaust er vel af stað farið.
Er innihaldið mjög mikið jafnbetra en
það, er önnur tímarit á íslandi hafa nú að
bjóða, þau er hingað koma vestur, að
þeim annars ólöstuðum. Gefst nú, því
miður hvorki tími né rúm að gera svo ít-
arlegia grein fyrir innihaldinu, sem vera
skyldi, og skal því aðeins drepið á það
lauslega.
Fyrstur kemur til dyra Ágúst Bjarna-
son prófessor, með ritgerð, er hann nefn
ir “Sjálfstæði íslands”. Skýrir inngang-
urinn nokkuð frá þeim grundvelli, er Jón
Sigurðsson lagði undir það og rekur fram
á vora daga, til fullveldisins. Þykir hon-
um það þó tæpast svo tryggilegt, sem það
var auðfengið, meðan fjárhagurinn standi
jafiivöltum fótum og nú, að jafnan þurfi
að færa undir hann erlendar stoðir, ef á
bjátar. Sér hann það úrræði bezt, að
“stofna- öflugan almannasjóð, er verði
miklu stærri og sterkari en ríkissjóður
er nú og geti tekið á sig að bera þær byrð
ar, sem aðallega eru gerðar framtíðinni
og komandi kynslóðum til láns ogi heilla.”
Vill hann safna í sjóðinn “með almennri
lögboðinni elli- og slysatryggingu”, og sé
skyldugt hverjum manni milli 16 ára og
60, að leggja í hann 10 kr. á ári hverju.
Muni sjóðurinn þá nema 50 mljón
krónum árið 1962, og nægi hann þá land.
inu til fjárhagslegs frelsis, auk þess sem
þá sé hvert mannsbarn tryggt fyrir slys-
um og elli. Vill hann að árið 1962 verði
þannig fagnaðarár, til uppbótar fyrir
sorgarárin 1262 og 1662, er íslendingiar
seldu sjálfstæði sitt af hendi
Næst er ritgerð eftir ólaf Lárusson
prófessor: “Lög og landslýður”. Gerir
hann ljósa groin fyrir írf^uðsyninnii til
þess að lögin séu sem samgrónust þjóð-
lífinu, vill ekki að íslendingar sætti sig
[ við það, að sízt horfi ver í því efni fyrir
þeim en öðrum þjóðum, og hyggur þá enn
skorta mjög þjóðfélagshneigð, til þess að
allt geti farið sem bezt, og kennir um ein.
staklingshyggjunni (að hver sé sjálfum
sér næstur, og eigi að vera sem óbundn.
astur samlífinu við aðra menn), er
hafi verið í hávegumhöfð á íslandi’ um
nokkurt skeið, óspart studd af misskiln.
ingi á sögu íslands og þjóðareðli. Menn
séu alltof ókunnugir löggjöf landsins, ár-
legri viðbót sem eldri, og jafnvel stjórn-
arskránni. Sé hið fyrra afsakanlegt, þar
sem ekkert lagasafn sé til, er að gagni
megi koma. Vill hann ráða bót á þessu
með því að semja lögbók, er verði þjóð-
innj eitthvað líkt því og Jónsbók var. Sé
hún á sem breiðustum grundvelli, og inni
haldi öll aðalatriði, er mönnum er nauð-
synlegast að vita, um einkaréttarmálefni,
verzlunarmálefni og refsimálefni. Vill
höf. heiðra svo miqjiingu Úlflióts, að út-
gáfu sh'krar bókar, sé vel á veg komið
árið 1930, svo að lögin séu aftur færð
nær þjóðinni, í anda hans og samverka-
manna hans, er Jeystu svo dæmalaust af-
rek af hendi fyrir 1000 árum síðan. —
Þetta hrafl gefur því miður enga hug.
mynd um ágæti ritgerðarinnar.
Þá skrifar Sigurður Nordal prófessor,
stutta grein um “rafstöðvar á sveitabæj-
um” og lýsir merkilegri framtakssemi og
sjálfsbjörg í þá átt í Skaftafellssýslum.
tilgangurinn tækin”. Velur
hann sér að texta hina skemti-
legu og merkilegu frásögu Þor-
valds þátts víðförla um það,
hvernig Þórdís spákona frá
Spákonufelli selur fé til utan.
ferðar og frama Þorvaldi Koð-
ranssyni frá Giljá, úr misfengn-
um fjárafla Koðrans. — Kemst
Guðmundur á prýðilegan . hátt
að þveröfugri niðurstöðu við
Jesúíta. Sé ekki rétt, þegar til
alls komi, að vega skerf ekkj-
unnar á sömu vogarskálina og
okrarans. En einmitt með því
hafi kirkjan rifið niður annari
hendi það, em hún reisti með
hinni, unz skáldið gat með
sanni sagt:
Mammon var er alhreinn orðinn,
Kristindóms- og kirkju-þveginn.
En guði og Mammon sé ekki
hægt að þjóna í senn, enda sé
sú grein í gildi um fleiri stofn-
anir en kirkjuna, vísindastofn-
anir sem aðrar. — Er þetta vel
og gáfulega rökstutt erindi, og
sérlega skemtilegt aflestrar.
Þá er Sig. Nordal prófessor,
aftur með erindi, er heitir
“Samlagning”, afbragðsþa/Hfa
og velritaða hugvekju, alvar-
lega á minningu til Islendinga,
að láta ekki sér til höfuðs stíga
ýmsar þær öfgar, vitleysur og
a)gertega ósannaðar 1 tilgátur,
sem dregnar eru af hinum svo-
nefndu gáfna. og hæfileikamæl
ingum, sem gerðar eru á ýmsan
hátt. Varar hann við að beita
stærðfj-æðinni um of á vits-
munina; tekur fram, að þar
gildi ekki lögmál samlagningar,
heldur geti hún hreint og beint
snúist í frádrátt, og vitnar beint
til Platós ’og Ólafs páa, sem að
vísu báru ekki alltaf stökustu
virðingu fyrir höfðatölu Aþenu-
manna og íslendinga, né vöxt-
unum af því, er almúgi þessara
gáfuðustu þjóða til forna — og
máske á öllum tímum — pund-
aði saman gáfum sínum í einn
sjóð. Þekkingu manna sé hægt.
að mæla, er þeir leggja út í líf.
ið, en síður hvernig sá höfuð-
stóll muni ávaxtast þaðan af.
Endar hann grein sína á þessa
leið: “En ef nokkurri þjóð er
það skylt og nauðsynlegt að
rísa gegn ofríki talnanna, þá
eru íslendingar sú þjóð.......
Vér höfum verið og verðum lík
lega alltaf kögurþjóð á mæli-
kvarða vaxtanna: að mann-
fjölda, auði og verklegum fram-
kvæmdum......... En ef veldi
vitsins fer sívaxandi í hlutfalli
við veldi líkamskrafta, héðan af
eins og hingað til, þá vex að því
skapi von smárra menningar-
þjóða aö láta til sín taka. Hún
er reist á því einfalda lögmáli,
að á sviði vitsmúnanna eru
tveir og tveir ekki fjórir. Þar
verða herskarar miðlungsmanna
að lúta í lægra haldi fyrir ein-
um manni fullgildum........”
Ýmsum mun þykja hér, sem
Nordal seilast um öxl, til að sel-
bita Vestur.íslendinga, þá er
honum rennur í hug saman-
burður á “mælingafræðinni” og
sveitamenningunni íslenzku. Er
það og tæpast ástæðulaust,
þótt eðlilega sé hann hér í
Ameríku -— í Bandaríkjunum
— með þann fótinn, er stendur
á mælingafræðinni, — sem
vafalaust má nota til góðs sem
ills, er tímar líða. — En bæði
er það, að þessi tegund gáfna-
mælinga, er ekki enn orðin
landföst hér, og svo hitt, að
Vestur-íslendingar eru sér þess
ekki meðvitandi, að hafa gum-
að mikið af barnamenntun
sinni.. En þótt svo væri, að
einhver “Vínlendingur” hefði af
kappgirni eða heimskuslætti
gert sig kunnan að því heima,
þá er hæpið að láta allan þjóð.
flokkinn hér vestra sæta ábyrgð
fyrir það. —
Þá er kvæði eftir Davíð Ste-
fánsson frá Fagraskógi: “Hall-
freður vandræðaskáld”, gott
kvæði um andlát Hallfreðar.
Næst kemur “Gengi” eftir Ás-
geir Ásgeirsson fræðslumála-
stjóra, mjög fróðleg grein, og
DODD’S nýrnapillur eru bezta
nýrnameðalið. Lækna og gigt,
bakverki, hjartabilun, þvag-
teppu, og önnur veikindi, sem
stafa frá nýrunum. — Dodd’9
Kidney Pills kosta 50c askjan.
eða 6 öskjur fyrir $2.50, og fást
hjá öllum lyfsögum, eða frá
The Dodds Medicine Co., Ltd.
Toronto, Ontario.
atvinnulíf þjóðanna, er snögg-
ar, tíðar gengissveiflur hafa í
för með sér.
Lestina rekur ritstjóri Skírn-
is, Árni Pálsson bókavörður,
með ritgerð er hann nefnir
“Þingræðið á glapstigum”. Er
það skörp ádeila, ein af mörg-
um á síðari tímum, á hinar
mörgu misfellur, sem óneitan-
lega eru á þingræðinu, og víða
snarpt og fallega að orði kom-
ist. En því miður er höfund-
inum engin leið ljós út úr ó-
göngunum. Telur hann einna
háskalegasta flokkatvístring-
una, þ.e. að enginn einn flokkur
hafi meirihluta atkvæða á þingí.
Er þó marereynt, að það er eng
n trygging, og ber sjálf ritgerð-
in því vitni, sbr. það, sem þar
segir um Bandaríkin og Frakk-
land.
Þá er gerð grein fyrir staf-
setningarreglum þeim, sem rit-
ið tekur upp, að því leyti sem
þar er ekki samræmi við blaða-
og stjórnarstafisetningu frá
1898 og 1918. Er það merkast
að rita z fyrir upprunalegt ds.
ðs og ts, bæði í stofni og end-
ingum, þar sem fornmenn rit-
uðu z, og tannstafurinn er fall-
inn úr framburðinum: lenzka.
gæzka, vizka, kallizt, hallazt.
snúizt. Fyrir ttst skal rita tzt:
flutzt, hitzt. Þá skal og rita
tvöfaldan samhljóðanda sam-
kv. uppruna, a. m. k. ef hann
kemur enn fyrir í sama orði eða
skyldum orðum: kenndi
(kenna), innstur (innri) krypp
lingur (kryppa) o. s. frv. ,—
Eru reglur þessar viðkunnan.
legri en hinar eldri, og h'kleg-
ar að ná hylli. /
Síðast í ritinu eru góðir rit-
dómar, og hefir það verið frek-
ar sjaldgæfa vara á íslandi að
þessg.
1 fáum orðum: Ritið er mjög
læsilegt, og ekki ástæða til að
halda, að svo verði ekki fram-
vegis. En annað mál er það,
að enn er óséð, hvort það nær
tilgangi sfnum að verða lands.
mönnum það, er nafnið bendir
til.
Það vantar ekki að víða sé
skörulega tekið til orða. En
ritið þarf að gera meira en að
lesa yfir kaunum þjóðfélagsins
og kýlum í heild. Það þarf að
grípa á hverju einu fyrir sig,
þeim sem fyrir eru, og jafn-
harðan og þeim skýtur upp, og
það svo óþyrmilega og djarf-
lega, að úr taki gröfturinn. Það
er öllu meiri ástæða til þess, að
líta fyrst eftir, hvort því verði
við komið, en hins, að efast um
að útgefendurnir geti farið
græðarahöndum um sárin, þeg-
ar þeir eru búnir að hreinsa
þau.
S. H. f. H.
---------x---------
Nýkomin bók
“VIÐ I-JODVEGINN’’ — skáld-
saga iiýkomin frá Islandi. Eftir séra
Gunnar Benediktsson. Þvkir hún alt-
merkileg, og eigi um aðra bók meira
talaS eða skrifað á Islandi seúi
stendur. Kostar $2.00. — Til sölu
hjá Ölafi S. Thorgeirssyni, 674 Sar
gent Ave., Winnipeg.
Guðm. Finnbogason prófessor, kemur glögglega skýrð sú hætta fyrir
t