Heimskringla - 30.03.1927, Blaðsíða 5

WINNIPEG 30. MARZ 1927,
HEIMSKRIN GLA
5. BLAÐSIÐA
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
K A U P I Ð A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
þeim kann að finnast um útlitiö, þvi
ekkert er ómögulegt einhuga sam—
vinnu. Munið' eftir mátméeginumi
4. apríl.
Fjallasýn.
Fögur ertu, fjallasýn,
fram að horfa og upp til þín
er sem signi sálu manns
sigurkraftur lífgjafans.
Upp i'ir sléttu örbirgð þar
ögrar sólbjart skýjafar,
öllu því sem innst í sál
eilíft talar guðamál.
Háa, bjarta hnúkaröð,
himinbeltuð jökultröð,
ímynd þess, er orkustærst
alltaf dirfist lengst og hæst.
Við þinn tigna tíguleik
trúint sem var hálf og veik,
fær að nýju fjör og mátt,
fleyga vængi, er beita hátt.
Fjarri ert, en fjarlægð þín
fast við glugga mína skín;
frjálsa, víða fangið þitt
faðmar litla hjartað mitt.
T
T.
Sitt aí hverju.
Eftir Guðm. Jónsson.
Það er ekki langt síðan að eg sendi
Heimskringlu nokkrar línur um
húsakynni hér i landi. Þær voru í
flýti gerðar og mætti mörgu við þær
Iweta. En eg bjóst við að mótmælum
yrði hreyft, af þeim sein vilja “tolla
í tízkunni” með alia hluti. Var eg
þá við því búinn að færa rök fyrir
ininni skoðun. En enginn hefir svar
áð. Líklega hugsa þeir sem svo, að
þetta sé ekki svara vert, það taki eng
inn mark á þvi, og fáir lesi það. Víst
er þetta hverju orði sannara. Það
þarf stærra nafn og færari mann en
eg er ,til þess að hafa áhrif á hugs—
unarhátt fjöldans með stuttri blaða—
grein. Mestu menn sögunnar hafa
þurft tugi ára til þess, og margir
þeirra hafa ekki lifað það að~ sjá á—
rangur af æfistarfi sínu. En við
smælingjarnir hugsuni ekki svo hátt.
Gætum við haft áhrif á einn eða tvo
einstaklinga, í þá átt setn við álítum
að til umbóta væri, þá teljuin við ó—
mak okkar vel launað.
Við erum allir óánægðir með svo
margt, bæði hjá sjálfum okkur og
öðrum. Og því skyldum við ekki taía
nnt það, seni okkur þykir ábóta vant.
Enda þótt við sjáum engin ráð til Um
bóta, þá mætti vel vera að einhver
annar sæi þau og benti á þau.
ílestir sjá betur það sem að er hjá
óðrum en sjálfum sér. Það er vist
mannlegur breyskleiki. Menn verða
því að setja út á hver hjá öðrum, því
þá kemst jöfnuður á. En það þykir
Ijótt að lasta gerðir annara, og er
óvinsælt. Þó gerir það oft mikið
gagn, ef það er gert hóflega, og á
rokum byggt. En mest áhrif hefir
það, ef sýndar eru hlægilegar myndir
af háttum nianna, með nöpru háði.
Það Iék orð á því fyrrum, að lýsingar
þeirra Jóns Thoroddsens og Gests
Pálssonar, hefðu haft mikil áhrif á
bæjarbraginn í Reykjavík, þegar frá
leið- F.n margir bálreiddust þeim i
fyrstu. _
En til þess að semja slikar ritgerð—
lr, Þarf skáld, og enda sérstaka teg-
und af skáldum . Það er langt frá þvi
að öii skál 1 séu lag. n á að sýna mann
l'fið frá þeirri hlið.
Eigum við þá — sem ekki erum
kýmnisskáld, eða frægir fyrrir rit—
störf — að taka öllu með þögn og
þolinmæði? Eigum við að hæla öllu,
Sem gert er, ritað og talað, til þess
að hafa frið við alla menn”, eins
og kennt var í barnalærdómnum okk—
ar? Daufleg myndu blöðin ökkar
verða, ef allir væru sammála og eng—
inn fyndi að neinu. — Margir eru
hrifnir af þeim friðaranda, sem nú
muni verða ríkjandi meðal blaðanna
okkar, siöan ritstjóraskiftin urðu við
við í góðu lagi, en þeir eru svo sár—
fáir, sem nota hann, og er það stór—
illa farið. Landbúnaðurinn er ekki
á svo háu stigi hjá okkur, að það vær.
full þörf að veita á hann nýjum
straunii.
Þetta er því sorglegra, sem yngri
kynslóðin er sæmilega framgjörn
með að fara á skóla. En þeir eru
svo sárfáir, sem vilja fara á skóla til
að læra nokkuð verklegt. Nokkuð,
sem að verulegu gagni mætti koma
fyrir framtíð þeirra. Það eru gagn—
fræðaskólarnir, þessir svokölluðu
miðskólar, sem draga alla til sín, kon—
ur sem karla. — En hvað gefur sú
skólaganga í aðra hönd, ef ekkl er j
lengra farið ? Það er sára lítið. Hún
veitir ekki aðgang að neinni sæniilega
launaðri stöðu, sem ekki er hægt að
Lögberg. Eg er ekkert hrifinn af kon,ast 1 nleS gÓÍSri barnaskólamennt
þeim íriði. Blöðin hafa haft ólíka
Þeir sem fara
kennaraskóla
stefnu að mörgu 1eyti, og má búast!aS 1oknu TiRnfræðanámi, géta að
við að þau haldi þeim stefnum fram— •
vegis. Hvað er þá eðlilegra en að I
þeim beri á milli eins og fyr.
“Margs verða hjúin vís er hjóniú
deila”. Svo er um okkur og blöðin.
Það skýrir hvert mál, að þau séu
rædd frá báðum hliðum, og ætti að
vera öllum kærkomið, sem ekki eru
blindir á báðum augtim af flolcks—
fylgi. Að sönnu hefir það borið
við, að deilurnar hafa lent í öfgar, og
blandað hefir verið saman mönnum
og málefnum, en slikt ætti ekki að
eiga sér stað þar sem menntaðir menn
eiga i hlut. Annars er um blaðadeil—
ur eins og þrumuskúrir og stórviðrí,
þær hreinsa loftið. Þær eyða drung—
anum og deyfðinni, sem oft hvilir’
yfir blöðttnum okkar. Þá kýs eg
heldttr vopnaðan frið, og drengilegan
ófrið milli blaðanna.
Eg les með ánægju ritdeilur eins
og þá, sem nýlega stóð milli rit-
stjóra Hleimskringlu og Halldórs
prests Jónssonar. Slíkar deilur eru
fræðandi að mörgu leyti. Þegar mál
eru rædd þannig frá báðum hliðttm.
þá gefst fáfróðri alþýðu kostur á að
mynda sér ákveðnar skoðanir um
margt, sem menn hefðu annars ekki
hugleitt.
* * *
“Mörg eru manna meinin”. Og
eitt af þeim verstu ertt öfgarnar og
oftraustið. Fjöldinn af yngri mönn—
um þykjast vita allt, sem þeim dettur
í hug, þótt þeir hafi ekkert lært til
sönnu orðið barnakennarar.
Þann
kostinn taka flestir, þvi tiltölulega
fáir hafa efni eða löngun til að fara
á æðri skóla. En nú vill svo til, að
fátt af þessum neniendum heTir
nokkra hæfileika eða löngitn til þess
að vera kennarar. En það er um
tvennt að velja: kennarastöðtina, eða
fara að vinna hvaö sem býðst. Fjöld—
inn allur vill ekki vinna líkantlega
vinnu. Það er ekki “fínt” fyrir
skóagengið fólk. ÞeiV kjósa jrví
fremur barnakennsluna, þvi það er
í náðugra. A þennan hátt fáum við
löngum í sveitirnar það lélegasta úr
skólafólkinu fyrir barnakennara. Þá,
sem eklti hafa menningu eða gáfur til
að ganga menntaveginn, en nenna
ekki að vinna. Auðvitað eru hér
heiðarlegar undantekiiingar.
Við segjumst lifa á framfaraöld,
menningaröld, meiri en þessi heimur
hafi þekkt áður. Satt niun það vera;
ólíkt er hægra að afla sér þekkingar
á öllum sviðum nú en var á ung—
dómsárum okkar. eldri mannanna. Þá
gátu örfáir aflað sér menntunar, því
skólar voru ekki til við alþýðuhæfi.
Nú eru nægilega margir skólar, sem
kenna allt sem nöfnum tjáir að nefna.
Ög margir ganga í skóla, það vantar
ekki. En fátt af þessu fólki skapar
sér nokkra ákveðna stefnu. Það
keppir ekki að neinu ákveðnu tak—
marki. Eitt áf ætlunarverkum skól—
anna, og þeirra sem mest áhrif geta
haft á unglingana, ætti að vera það.
hlitar. Sér í lagi hefi eg veitt þessu 1 a® grennslast eftir til hvers nemand—
eftirtekt með þá, sem stunda ein—
hverja atvinnugrein. Menn byrja á
að stýra allskyns vélum, þótt þeir
kunni ekki annað en að setja vélina
í hreyfingu og stöðva hana. Svo
eyðileggja þeir vélarnar til stórtjóns
fyrir sig og aðra, á stuttum tíma. Þeir
eru sárfáir í sveitum úti, sem læra að'
fara með vélar, svo þeir geti hreins—
að þær og séð hvað að er í tínia. Að
sönnu lærir einstaka ntaður mikið í
þessa átt af æfingu, en oftast verður
sú kunnátta dýr. Betra mundi þess—
um mönnum að eyða þrent mánuðum
til þess að læra vélfræði áður en þeir
tækjust slikf á hendur.
Þá eru trésmiðirnir ekki beztir. —
Það fór orð af þvi heima á gantla
landinu fyrir mörgunt árum, að hér
yrðu allir smiðir. Þaö þótti undar-
legt. Menn þekktu miðaldra menn
að heiman, sem aldrei höfðu við
snýtðar fengist, og sem voru álitnir
fjarri því að vera lagvirkir, en sem
voru orðnir frægir sntiðir eftir fárra
ára dvöl hér í landi. Þetta gat nú
inn væri bezt hæfur, og glæða áhttga
hans fyrir því. Enginn ætti að fara
á gagnfræðaskóla, sem ekki væri bú—
inn að ákveða sér stefnu fyrir fram—
tíðina, og haga náminu eftír þvi. —
Gæti það orðið almennt, þá fengjuni
við fleiri dugandi menn úr skólun—
um, en færri uppskafninga, sem þætt—
ust vera menntaðir, en kynnu ekkert
til hlítar.
Lítil athugasemd við
Dánarfregn.
Iíerra ritstjóri!
1 Heimskringlu, sent út kom 25.
ágúst -1926, er æfiminning ungs
ntanns, Kristins Pálmasonar, sem dó
4. júní síðastliðið ár.
Æfisagan, þ. e. a. s. fyrripartur
hennar,' hefir fyrir ókunnugleika þess
er ritaði, og þeirra sem gáfu upp—
lýsingar um það atriði, sem eg ætla
gengið fullvel hér fyr á árum, nteðan j minnast á, færst svo úr lagi, að j
byggingar flestar voru með nýlendu-1 mér finnst ógerningur að leiðrétta
brag og óvandaðar að stniði. En þa® el<ki. þar eð eg er málinu að
sama er tilfellið enn i dag. Hver | nokkm kunnugur; er eg úr sötnu sveit
strákur getur gefið sig út fyrir smið, j <>ff sagan gerist í, og var þar, þá er
þótt hann kunni varla að reka nagla. I Kristinn heitinn fæddist. *
Eftir stutta æfingu tekur hann full— Það fyrsta, sem eg tók eftir að
komið kaup eins og þaulæfðir smið— | rangt er, er föðurnafn Benedikts föð
ir, ef hann áðeins er duglegttr og ur Pálma. Benedikt var Erlendsson
nógu áræðinn að drífa sig áfram. j fen - ekki Ingimundarson) j Erlend—
Það gerir minna til þótt hann kunnt ur bjó á Reynivöllum í Suðursveit,
ekki að fara með hefil eða gerá n’eitt ■ er> móðir Benedikts hét Þorbjörg, og
vandasamt verk. Með þessu lagi hafa var bún um það leyti vinnukona í
að sönnu margir unnið sig upp smátn ] Einholti á Mýrum í Austur-Skafta-
saman og orðið vel færir í iðn sinni j fellssýslu, hjá séra Jóni, sem þar var
með tímanum. En hinir eru margir \ pfestur prn og eftir aldamótin 1800,
sem bramlast áfram alla æfi, án þess
aö kalla megi að þeir kttnni verkið.
Uni verulegan lærdóm í húsasmíði,
þar setn ntenn verða að ganga ttndir
próf, hefi eg ekki orðið var við hér.
Þaulæfður smiðttr og lítt æfður drasl
ari taka oft sömu laun.
Þá er kunnátta í landbúnaði ekki
upp á marga fiska. Þar lærir hver af
öðrum, og er sú þekking alloft nokk-
og var Benedikt þar fæddur, og af
ntörgum álitinn sonur prestsins, og
voru ýmsar sögur um það, en þeim
verður sleppt hér. Benedikt fór
ungtir austur í Breiðdal, ólst þar upp
og giftist þar. Kona hans hét Krist-
ín; en hverrar ættar, veit eg ekki.
Þatt fluttu suður í Suðursveit i Aust—
ur-,Skaftafellssýslu og bjuggu í
Borgarhöfn í mörg ár, og þar voru
uð gantaldags. Búnaðarskóla höfum börn þeirra fædd þrjú, sem upp kom
ust; þau hétu: Þorbjörg, Daniel og
Pálmi, og var hann yngstur. öll
þessi fjölskylda þótti frekar óþjál í
nábúð; þó var Benedikt oft kátur
og meinhæðinn; sagði afarósennileg—
ar sögur, sem vel hefðu sæmt sér á
næsta blaði við sögur Olafs á Grund
og Svarfdælingsins, eða jafnvel vel—
lýgna Bjarna, sem getur í þjóðsög—
um Ölafs Davíðssonar.
Pálmi var með foreldrutn sínum til
fullorðins ára, að þau voru hætt að
búa og orðin. eignalaus. Voru þau
rík um mörg ár, en töpuðu öllu við
að flytja. frá Borgarhöfn, og vera á
nokkurskonar flækingi eftir það. Síð—
ast voru þau í Fossárdal, sem er inn
af Berufirði í S.—Múlasýslu. Urðu
þau þar algerlega eignalaus og kontu
suður aftur; , hún til Daniels sonar
síns, en Benedikt fór fyrst til Þor—
bjargar dóttur sinnar, en tolldi þar
ekki lengi, og var eftir það á ýmsum
stöðum t Suðursveit. Þar kunni hann
alltaf bezt við sig, enda lifði hann
þar beztu ár æfi sinnar, og leíð bar
vel. A meðan þau voru í Fossárdal.
trúlofaðist Pálmi stúlku, sem var
vinnukona .í Berufirði, en hún brá
heiti við hann, og var hann þá um
tíma ekki fyllilega með sjálfum sér.
og var þá á ýmsum stöðum, mest
lausamaður, þar til hann .kynntist
Ingunni móður Kristins heitins. Hún
var.þá vinnukona á Sævarhólum, en
fór unt vorið að Smyrlabjörgum
vinnukona, og þar fæddist Kristinn.
Ingunn var dóttir Þorsteins Ingi—
mundarsonar og Þórlaugar Bjarna—
dóttur, og voru þau bæði dáin nokkru
áður en Kristinn. fæddist, og áttu
því engan þátt í burtrekstri batnsins
frá móðurinni. Þorsteinn faðir
Ingunnar, vat bróðir Sigurðar Ingi—
mundarsonar, sem um mörg ár bjó
góðu búi á Tvískerjum á Breiöu—
merkursandi, sem er á milfi Suður—
sveitar og Oræfa. Breiðumet kur-
sandur er ein flatneskja me, mörgum
jökulvatnsföllum; jökull og fjöll á
aðra hönd, en afföll og ósar á hina.
A sandi þessum voru stórbú fyr nieir,
sent sjá má af Njálu, að Flosi gaf
Kára bú að Breiðá; nú er þar gras—
lítið. Sandurinn er sagður 9 klukku—
tíma lestagangur, og standa Tvisker
upp undir fjallinu, um rúma enska
ntíht frá alfara veginunt. Þar er einn
þriðji eftir af sandinum til Hnappa—
valla í Oræfum. Þarna bjó Sigurður
i mörg ár og var þar oft mannmargt
á vetrum. Sagt var að Sígurður
hefði verið vanur að standa í bæjar—
dyrutn á vetrarkvöldunum með ljós
og siga út hundunum, til þess, að ef
einhver væri viltur á söndunum, þá
gæti hann. heyrt til þeirra. Hevrði eg
föðurbróður minn minnast þess, að
það hefði einu sinni að minnsta kosti
komið sér vel. Sigurður seldi aldrei
nætu'rgreiða, og er áreiðanlegt, að
þar hafa oft fengið saðning og húsa—
skjól einhverjir þeirra, sem Kristur
talar um, er hann segir: "Hugraður
var eg’’ o. s. frv.; og væri sæmra að
minnast slíkra ntanna og halda nafni
þeirra á lofti. en ýmsra stjórnmála—
ntanna, sem lítið hafa annað gert en
að sóa eignum almennings, til að
halda sér og flokksbræðrunt í völd—
um. Sigurður átti fjórar dætur og
vc}ru allar valkvenndi.
Þetta er nú útúrdúr, en mér fannst
réttara að setja það sér, til að sýna
að. Kristinn átti gott fólk í ætt sinni.
Eins og að framan er getið, var
móðir Kristins ,-hjá hjónurtum Páli
Benediktssyni og Guðrúnu Hallsdótt-
ur á Smyrlabjörgum í Suðursveit, og
þar fæddist Kristinn i oktölter 1889.
hálfminnir þó. að það hafi verið ári
fyr, en, þó ekki víst, enda skíTtir það
minnstu. Hitt er verðara að athuga,
að sagt er í æfiminningunni, að hann
hafi verið rekinn út næturgamall, en
það er ekki rétt; það var ekki fyr
en seinast t ntarz eða fyrst í aprtl,
að Pálmi kom með barnið til okkar
og sagði að sér hefði verið vísað út
með barnið þá um morguninn; eg
man það eins vel og þetta hefði verið
í morgun, þegar hann kotn sánglandi
með barnið reifað í fanginu, í slyddu
veðri. Faðir minn og stjúpmóðir,
sent bæði voru barngóð, ætluðu að
taka drenginn, en Pálmi ætlaði að
vinna að vegavinnu á Breiðdálsheiði
um sumarið, og borga með barninu
um haustið. Af þessu varð þó ekki,
því önnur hjón, sem líka bjuggíx í
Borgarhöfn, buðust til að taka dreng
inn, og varð það úr; en þar var hann
þó ekki lengi.
F.ins og að framan er sagt, voru
foreldrar Ingunnar bæðt dáin. Þor—
steinn um 1880, en Þorbjörg nokkru
seinna; hefði hún sjálfsagt reynst
drengnum góð, þvt hún var góð kona.
Að Ingunn sagði Pálma upp, hefir án
efa verið að tilstilli húsbænda fcenn—
ar. Pálmi var, og þau bæði, æfV—
lega eignalaus; þar með var hann
ei frí við . geðveiki, og svo hefir hvtn
að sjálfsögðu fundið, hvað að fór^
því hún var við rúmið fram á or, og
dó litlu eftir þetta. Að þau Páll og
kona hans létu barnið fara, er verra
að átta sig á, þvi þau voru í góðum \
efnum og góð hjon að niörgu leyti,
og það á eg til þeirra að segja, að
þau voru mér góð. En þess má geta
til, að Páll hafi viljað skilja þau, og
séð læzta ráðið til þess að láta barn
ið fara. Hefir ntáske haldið, að
1 Pálmi myndi verða þar nálægt sem
^ barnið var, en sent einn af hrepps—
nefndarmönnutn sveitarinnar eKki
kært sig um að þau ættu fleirt börn,
enda fundist sveitin skyldust til þess
að sjá unt þetta sem koniið var. Pálmi
sagði að Guðrún kona Páls hefði
. falið sig í búrinu, á rneðan farið var
með drenginn út.
Ari stðar tók Pálmi drenginn, og
hafði hann með sér í vinnumennsku,
og borgaði af kaupi sinxu En á jóla-
I föstu veturinn 1890, dó Daníel bróðir
I Pálma, og fór hann þá til að verða
viðstaddur jarðarförina, og óð eöa
blotnaði i fætur í Hornafjarðarfljót—
unum um morguninn. Hafði hann
ekki sokkaskifti, en töluvert frost var,
og kól han nsvo á öðrum fæti,- að
taka varð> af honum fótinn um ökl—
ann, og lá hann þann vetur allan. á
Borgunt i Nesjum, hjá Þorgrími lækni
Þórðarsyni, sent tók af. fótinn með
tilhjálp annars læknis, og mun Suður
svieitarhreppixr þafa séð unx al1«n
þann kostnað, og svo um barnið. En
hvort Pálnti hefir borgað það síðar,1
veit eg ekki, þvi eg fór þá um þetta
leyti úr sveitinni austur 1 Múlasýslur.
Pálmi var tvö ár hjá Þorgrimi, og
fór þaðan austur á Vopnafjörð, og
var þar nokkur ár, og hafði drenginn
með sér. Þaðan fór hann yfir á
Jökuldal, á bæ þann er Hjarðarhagi
heitir, en kom drengnum fyrir á
öðrum bæ þar á dalnutn, sem smala,'
sá bær heitir Hauksstaðir, og þar sá
eg Kristinn heitinn sumarið 1901, en
siðan vissi eg ekkert um'hann, fyr (
en eg s^ látið hans í Heimskringlu.
A Hauksstöðum hefir honum sjálf—'
sagt Iiðið vel, þvi að fólkið var barn—
gott.
Pálmi var harðgerður, sem sjá tuá
af því, að eftir að hann misti fót—
inn, var af söðlasntið einurn búinn

til leðurhólkur, og fest á kringlótt-
an trébotn, og var þessi útbúnaður \
stðan spenntur með ólum um mittið.;
Á þessu igekk hann langan veg, eins ]
og til dæntis af Jökuldal og suður í)
Skaftafellssýslu, sem tekur fullhraust!
an mann fjóra daga; en hvað lengi
það tók hann, veit eg ekki.
Eg hefi revnt að skýra fram at
viktttn eins rétt og kostur var á, og
hlutdrægnislaust. Þetta mál snertir'
mig ekki neitt; en það senx kom mér j
t'l að skrifa þetta, var að bera blakj
af saklausum skyldmennum Kristinsl
Pálntasonar, sem margir gátu hugsað
sér sent varmenni, eftir lýsingxt
Heimskringlu á meðferðinni á K. P.
sem er að mörgu afsakanleg. þegar,
óviðkomandi eiga hlut að máli. í
Cloverdale 17. marz 1927.
Þ. G- IsdaJ.
dul á sannleikann, og þar með búinu
til frjósamur jarðvegur fyrir tor—
tryggni og getgátur, fjöldi góðra fé—
lagsmanna gerður óánægður, til þess
að reyna að halda hlifiskildi yfir
brotlegum embættismanni." Jafnframt
því að þessi dóntur er felldur yfir
þennan mann, að hann sé brotlegur
embættismaður, er það gefið í skyn,
að brot hans sé þess eðlis, að það
varði “þyngri hegningu, en þingið
geti úthlutað samkvæmt sínu um—
boði”.
/
Asakanir þessar eru svo gifurlegar
og fluttar með því blygðunarieysi, að
vér teljum oss hafa "rét,t til þess að
fá það upplýst, hvort þær séu birtar
með vilja og vitund vðar, stjórnar—
nefndar útgáfufélagts hlaðsins. En
sökum þeirra manna, senx ekki voru
staddir á þinginu, láta sér annt ttm
hag félags þessa, en kynnu hinsveg—
ar að taka mark á frásögn blaðsins.
viljurn vér gefa eftirfarandi skýr—
íngar.
Inn á þingið barst kæruskjal, þess
efnis, að Jón J. Bíldfell, þáverandt
og núverandi varaforseti félagsins,
hefði notað embættisstöðu sína til
þess að afla prentsmiðjufélagi því,
er hann veitti forstöðu, hlunnindi á
kostnað félagsins. Meðst j órnendttr
þessa rnanns lýstu því yfir á þing—
inu, að svo fjarri hefði því farið,
að hann hefði misbeitt embsétti sínu,
að hann hefði alls ekki greitt at—
kvæði ttnt ntálið á stjórnarnefndar—
fundum. Nefndin í þinginu, sem um
þetta kæruskjal fjallaði, sá ekki á-
stæðu til að taka það neitt til greina,
vegna þess að allir reikningar báru
það með sér, að félagið hefði ekki
orðið fyrir neinum útgjöldum af þeitn
orsökum, sern getið var um í kærtt-
skjali þessu. Þingið heyrði mála—
vöxtu frá hendi beggja þessara máls—
aðila, kæranda og varaforseta. A
þinginu kemttr fram tillaga um að
lesa upp fttndargerninga stjórnar—
nefndar, er unt þetta ntál fjölluðu, en
jafnframt er borin upp rökstudd dag—
skrá um að visa málinu frá. Forsetí
bar upp siðari tillöguna, samkvæmt
öllurn fundarsköpum, og er hón sam—
þykkt, og málið þar með úr sögttnni
sent þingmál.
Þetta var gangur ntálsins á þing—
intt, og af þvi sést að frásögn ofan—
nefndrar greinar um meðferð þessa
máls er með öllu villandi, að þvi
leyti sem hún er ekki ósönn.
Vér förurn þess á leit, að þetta bréf
sé birt athugasemdarlaust í næsta
tölublaði Heimskringlu, þvi að öðrttm
kosti verðum vér að lita svo á, sem
þér viljið bera ábyrgð á þvt, sem af
þessari árásargrein á Þjóðræ|knis-
félagið, þing þess og starfsmenn
kunni að hljótast.
Winnipeg 15. ntarz 1927.
Ragnar E. Kvaran.
H. S. Bardal.
Einar P. Jónsson.
Árni Eggertson.
J. F. Kristjánsson.
P. S. Pálsson.
A. Saedal.
J. J. Bildfell.
G. E. Eyford.
* * *
Yfirlýsing þessi barst oss fyrst í
hendur i gærdag siðdegis. Er hún
fúslega birt, þó athugasemdir komist
ekki að í þessu blaði. — Ritstj.
Til stjórnarnefndar The
Viking Press Lld. Wpg.
Háttvirtu herrar!
I síðasta tölublaði Heimskringlu
er birt á ritstjórnarsiðu grein, er
nefnd er “Þjóðrækni og þjóðheið-
ur . Grein þessi er áköf árás á
menn þá, er sóttu stðasta þjóðrækn—
isþing og afgreiddu þar mál, og á
embættismenn þess félags, fráfarandi
og nýkosna. Þvi er meðal annars
haldið fram, að þeir atburðir hafi
gerst, er greinarhöfundur nefnir
þinghneyksli’, og fólgnir eiga að
vera í óvirðulegri tilraun til þess
að draga fjöður yfir ákæru á hendur
varaforseta félagsins um embættis—
misbeiting. Aðgerðum stjórnarnefnd
arinnar er í skemmstu máli lýst á
þessa leið: “Þingsköp afnumin eða
storbrotin, agaleysi og snúðugum
svöruni hleypt inn í staðinn. Dregin
Frá íslandi
Norðfirði 25. febr.
Kaupsamningaumleitanir hafa stað
ið yfir á Eskifirði. Norðfirði og
Seyðisfirði, frá þvi um nýár, hvergi
en norðið verkfall og víðast unnið
fvrir fyrra árs taxta, þar til santning
ar takast. Santningur var undirskrif
aður á Norðfirði t gær. Kauplækk—
un var 10 af hundraði. Akvæði fyrri
samninga, sem voru óhag.stæð verka—
fólki, voru felld burtu nú, og for—
gangsréttur lerkalýðsfélagsfólks til
atvinnu tryggður og vikuleg kaup—
gjaldsborgun, Ennþá er ósarnið á
Seyðisfirði og Eskifirði.
Vélbátar á ölluin fjörðttm búa sig
til vertiðar á Hornafjörð og Djúpa—
vog. A Norðfirði er hafinn undir—
búningur að því að reisa “gúanó”—
verksmiðju, er aðallega á að starfa
að mjölvinnslu úr þorskúrgangi, og
síðar að stldarbræðslu, ef til fellur
hér. Eigendur eru að sögn þýzkt
félag.
*