Heimskringla - 04.05.1927, Page 1

Heimskringla - 04.05.1927, Page 1
XLI. ÁRGANG-UR. Re'T. R. Pétunsgon x 45 Hoirae «St. — CITY. WINNIPEG, RIAN, MIÐVIKUDAGINN. 4. MAÍ 1927. NÚMER 31 ICANADA I O mmo-mmt-ommmD-^mmD-mmmo-mmmo-m^mommmomm-o-tmmommmommt-u-^mt-ia - Bracken forsætisráðherra hefir nú nndir kosningarnar skipað þriggja manna nefnd, til þess að ihuga helztu orsakir til hins sífellda at- vinnuleysis, sem hér er á vissum tím- iim hvers árs, og byggja á þeim í- Tiugunum tillögur til framkvæmda, er veröa megi bót á þessu böli. I nefnd- ina eru skipaðir: R. W. Murchie, prófessor viS landbúnaðarháskóla Manitobafylkis (formaður) ; W. H. Carter, frá Carter-Halls-Aldinger fé- laginu, og Fred. J. Dixon, verka- mannaleiðtogi og fyrverandi fylkis- þingmaður hér í Manitoba. Brandon, þar sem Assiniboineáin er nú í því nær sama vexti og í tlóðinu mikla 1923. Eru um 100 hús nú þeg- ar umflotin af vatni. Er sagt, að ef hún hækki vatnsborðið, aðeins urn fáa þumlunga, þá muni stórar spild- ur af verðmætu sáðlandi fara undir vatnseig. Tíðarfarið í síðastliðnum mánuði, og að þessu, hefir verið þannig, að tæplega er mikið ýkt, að segja, að það hafi verið einmuna vont. Hafa gengiö sífelldir kuldar og hrakviðri, úrhellisrigningar, svo að ómögulegt or að komast fet með nókkurt æki, undireins og steinlögðum strætum sleppir. Horfir til stórvandræða fyr- ir bændur, sem engu sáðkorni hafa lcomið { jörðina, ef svona héldur enn áfram. Vatnavextir hafa orðið nokkrir hér, þótt ekkert líkt hafi skeð hér og sunn an landamæranna. Rauðáin hefir okki hagað sér ver en að vanda, en t árnar vestanundan hefir hlaupið mikill vöxtur, eins og getið var um í síðasta blaði. Koniu fréttir í gær- <lag, að töluvert alvarlegt útlit sé i Þær fréttir bárust blaðinu í morg- urt, utan frá Manitobavatni, að fram- sóknarflokksmenn hefðu nefnt séra Albert E. Kristjánsson til þingmanns efni fyrir St. George kjördæmi, á tilnefningarfundi, er haldinn var að Eriksdale í gærkvöldi. Núverandi þingmaður St. George kjördæmisins í Manitoba, Mr. Skúli Sigfússon, var aftur kjörinn þing- m:innKefni liberala, á tilliefningar- fundi, er haldinn var á Oak Point, á ntánudaginn var, 2. þ. m. Þeir bæjarbúar, sem eiga rétt á að vera á kjörskrá, geta fengið nöfn sín skrásett mánudag, þriðjudag og miðvikudag, 10. 11. og 12. þ. m. — Gildir þetta bæði um þá, er búsettir eru í bæjarkjördæmunum siálfum: Winnipeg, Brandon, Portage la Prai- rie og St. Boniface, og þá útjaðra- bæjarbúa, er heinia eiga í Springfield kjördæmi, þ. e. a. s. þá er búsettir eru í Austur- og Vestur-Kildonan og T ranscona. mikinn hluta atvinnu sinnar af því,1 að svíkja verkamenn stóriðjuhöld- anna í trvggðum, verið settir í nám- ■ ur og verksmiðjur, til þess að snata eftir tilraunum verkamannanna til samtaka að bæta hag sinn, og ljósta svo upp um þá og forystumenn þeirra. ^ Arið 1925 var leitt í Iög í Wiscon-1 sin, “fyrirmyndarríki La Follette”,' er margir nefna, að banna skyldi all- 1 ar njósnir aðrar en þær, er ríkið sjálft ábyrgðist með leynilögregluliði sínu. Var þessum lögum vitanlega beint á móti Pinkertonum og þess-1 háttar njósnurum, er leika lausum ; hala í kaupamennsku þeirri, er liezt er borguð. Kærði Pinkertonfélagið þessi lög fyrir hæstarétti Bandaríkj- anna, að þessi lög riðu í bága við stjórnarskrána. Er nú dómur fall- inn, og kveður hæstiréttur, sem bet- ur fer, að lögin eigi fullan rétt á sér, samkvæmt stjórnarskránni. — arlaust og án afláts; svo grimmilega að yfir Ijúki, verðum vér að hafa uppi á öllum moröingjunum og um- boðsmönnum þeirra; öllum fölskum Itölum, og öllum útlægum Itölum. Þeir verða að falla, hvar sem þeir kunna að finnast. Osveigjanlega og sjlgerlega verður að útrýma þeim. — iafnvel endurminningu þeirra verður - > afmá. _ A þann hátt einan getum vér frels að Italíu undan þessari martröð, og 'orðað henni frá hyldýpinu, sem þeir vilja steypa henni í. Öryggi leiðtogans er undir því komin. Fascistar, sameinist oss, og drepið! Frá Fœreyjum. Ætla Norðwcnn að endurreisa Magn úsa rkirk ju ? Erlendar fréttir Bandaríkin. Stórfljótið Mississippi hefir hvað «ftir annað gert stórkostlegan usla, er vöxtur hefir í hana hlaupið og stór ár þær, er í hana falla. Hefir Banda Tikjastjórnin því fyrir löngu látið byggja stórlkostlega flóðgarða á báð- ar hliðar meðfram fljótinu, þar sem láglent er, en það er víðast, þegar kemur suður fyrir ármótin, þar sem Missouri fellur í hana að norðvestan. Oft hefir hún þó brotið þessa flóð- garða hér og þar, og valdið eigna- og bftjóni. En aldrei hefir tjónið orðið eins atskaplegt og nú um þessar mundir, enda hefir hvorttveggja hjálpast þar snjóþyngsli undan vetrinum og akafar rigningar um langan tima und anfarið. Eru nú um tvær vikúr síð- an áin byrjaði að brjótast í gegnum flóðgarðana, og hefir farið dag- ■versnandi, og ástandið aldref verið afskaplegra en nú. Er nú talið, að t>m 10,500 fermílur enskar séu undir straumsollnu vatni, frá 10—25 fet á (lýpt, þar sem áður voru frjósamar ekrur. Sérstaklega er ógurlegur vöxtur í stórfljótunum, er falla í ATississippi að vestan, Missouri og Arkansas. Er nú talið, að 200 manns að minnsta kosti hafi drúkkn- að, og 300,000 séu heimilislausir. — Pignatjónið er ómögulegt að meta sð svo stöddu, en gizkað er á að það rni,ni nema frá $500,000,000—$1,- 000,000,000. Ennfremur herma síð- nstu fréttir, að fimm prestaköll í Louisiana ríki, um 3000 fermílur að stærð, séu í bráðri hættu. I Missouri, Hlinois, Tennessee, Arkansas, Mis- sissippi og Louisiana, hafa mestar skemmdir orðið. — Þúsundir her- nianna, flóðvarnarliðs og sjálfboða- bða, hamast dag og nótt, að reyna að styrkja flóðgarðana, þar sem hætt an er "íest, en. kemur viða að engu baldi.. * * * Margt einkennilegt hefir hent Þarna syðra, eins og raunar alltaf, tegar um slik voðaáfelli er að ræða j margir atburðir, sem vanalega geym- j ast í þjóðsögum og munnmælum. . Við Knowltons Point í Arkansas. J hafði hjálparbátur stjórnarinnar, Pe- líkaninn, frelsað 18 manns úr bráð- 1 um lífsháska. Lá Pelíkaninn nú við flóðgarðinn og beið eftir fljótsskip- I inu Wabash, sem er eitt af hinum mörgu skipum, er nú sigla upp og 1 niður fljótið, til þess að tína upp , fólk, sem bjargast hefir í báta, eða ' á þá hólakolla, sem enn standa upp J úr flóðinu. Allt í einu sprakk flóð- garðurinn (vanalega um 20—25 feta breiður að ofan) á bak vlð bátinn, er spýttist eins og fis fyrir kaststrengn- um, er vall gegnum skarðið; sogað- ist í kaf í hringiðunni, svo að eng- Inn komst lífs af, er innánborðs var. Þegar fólk fór að flýja héraðið austan af Little Rock, Arkansas, af ótta við að fljótið brytist úr höml- um, sátu þrjár fjölskyldur heima, um 12 ntílur enskar fyrir vestan. ána. I birtingu næsta dag var ólgandi vatns- flaumur, þar sem bæirnir höfðtt stað- ið. og auðvitað ek'kert kvikt eftir- skilið. Að Forsyth, Missouri, höfðu múl- asni og hjaltlenzkur hestur (Shetland pony) lengi gengið á gras sanian, og tekist með þeim kunningsskapur. — Ofsavöxtur hljóp í Hvítá (White River), setn er eitt af þeini 240 fljót- ttm, er falla í “hið mikla vatn”. Er flóðið tók að svella yfir beitiland þeirra ; félaga, ærðist hesturinn og stökk út í vatnselginn, í stað þess að fylgja mötunaut sínitrn á óhultan stað þar rétt hjá. En er múlasninn sá, að félagi hans hafði ekki í fullu tré við straumnum, hljóp hann út og á sund til hestsins, náði í fax hans með tönnunum, og dró hann í land. Hafa sjónarvottar sagt frá þessu. Hagfræðisstofa Bandaríkjanna hef ir nú gefið út skýrslur um tölu og hag bænda þar í landi. Alls eru talin 6,371.640 bændabýli. Meðaívirði hvers býlis er $7776. Af því eru byggingar virtar $1847; vinnuvélar og tæki $422. — Nytjaland er að meðal- tali 145 ekrur á býli, og beitiland 64 ekrur af því. Avaxtatré: 22 eplatré, I 14 ferskjutré (peaches), 4 perutré og^ 60 vínviðarteinungar á býli. — Fram J leiðsla (önnur er korntegundir): 56: mælar af vanalegttm jarðeplum, 61 mælar sætra jarðepla; 18 pttnd æf tóbaki, 24 mælar af eplum, 8 mælar af ferskjum á býli. — Alidýr: 3 hross 1 nnilasni 9 nautgripir, 8 svín, 6 kind ug, 64 hænsni. — Alidýrafrainlciðslcc (auk þess er búendur sjálfir neyta) : 300 tylftir af eggjum; 36 pund af ull, 1672 pottar af mjólk, 28 pottar af rjóma, 166 pund af smjörfitu, 100 pund af smjöri á býli. — Fimmta hvert býli er veðsett fvrir 40%. Tvö býli af hverjum fimm skortir Iagða vegi. Tólfta hvert býli hefir drátt- arvél (tractor); sjötta hvert býli hef- ir víðvarpstæki. , Frá ítaliu. Flestir Islendingar kannast við Pinkerton-njósnarana, er viss tegtind leirburðarbókmennta hefir gert heims fræga. En hitt vita færri, að meðal þeirra, er bezt þekkja, eru Pinkertons snuðrararnir fremur illræmdir en ;frægir. Hefir félag þetta lengi haft Laglegt sýnishorn siðmenningar ítala, er sumir íslenzkir menntamenn dást að, er þeim til skemtunar prent- að hér á eftir. Hefir hinn heintsfrægi franski rit- höfundur, IJenri Barbusse, e‘r les- endur Heimskringlu kannast við af orðspori,' nýlega þýtt “víghvöt” þá, er hér fer á eftir, úr blaðinu “Tor- chio”, sem er opinbert málgagn blaða- manna Fascista, og birt hana í skýrsl um “nefndarinnar til þess að varna þeim, er Fascistar og hvítliðar (í- haldskúg'arar stjórnarbyltingarland- anna) ofsækja”. En svo er sú víg- hvöt í þýðingu: Samcinist, Fascistar, og drepið! Alþjóðafélag svörtu handarinnar samanstendur af auðvaldinu, útlög- unum, frímúrurum, bönkunum og Gyðingunum. O, Fascistar, þér sem elskið Leiðtog ann af ástríðuþrunginni hollustu, far- ið yfir landamærin, svo tugum, hundr uðum og þúsundum skiftir. Farið um állar götur jarðarinnar, inn á þau lönd, sem hyggjast vinna Italíu vináttubragð, með því að skjóta skjólshúsi yfir beiskustu og óhlífnustu óvini vora; leitið sérstak- lega þeirra landa, sem hafa atað sig í svívirðingum um Italfu; kannið saurrennur hinna frönsku pútnahúsa með oddhvössum byssustingjum yð- ar. Þar munuð þér finna morð- ingjana. Handleggir yðar niunu at- ast þrekk og blóði og ólyfjan, en síð- ar mun yður gefast tækifæri að hreinsa þá. Það sem vér verðurn að gera nú; það sem vér verðum að gera í hinu heilaga nafni Italíu og Leiðtoga vors, er að hefja atlögu. Miskunn- Nýlega hefir norski fræðimaðurinn prófessor Joh. Meyer stungið upp á því, að Norðmenn hlypu undir bagga með Foreyingum til þess að endurreisa hina fornu kirkju í Kirkjubæ, þá er byrjað var að byggja á dögum Ertends biskups, en aldrei varð fullger. Ymsir merkir Norð- menn hafa tekið í sania strenginn. t. d. Sinding Larsen bvggingameistari, og lelggur han nti að Norðnienn gefi Færeyingum allar tréþiljur og innan- stokksmuni í kirkjuna, og helzt efnið í kirkjuþakið, sem mun verða kostn- aðarsamast að útvega og koma fyrir, þv veggir kirkjunnar standa enn þ.^n dag í dag, eins og þegar smið- irnir yfirgáfu kirkjusmíðina á dög- um Erlends biskups. (Visir.) Frá íslandi. Rvík 26. marz. Dánardœgur. — Frú Annika Jens- dóttir, kona Páls Eggerts Olasonar prófessors, andaðist á Vífilsstöðum 20. þ. m. eftir langvarandi veikindi. Fcereysk fiskiskúta fórst 21. þ. m. með sviplegum hætti. Sigldi annað færeyskt skip á hana í myrkri. Var þegar augljóst að skipið myndi sökkva og gaf skipstjórinn hinu skip- inu merki, en það sigldi burt eigi að siður. 16 skipverjar komust i skips- bátinn, en aðrir 6 hugðust að bjarg ast öðrum minni bát. En óvist er hvort þeir hafa nokkurntíma komist í hann. Að minnsta kosti hefir þeirra eigi orðið vart og hafa þeir áreiðan- lega farist. Skipið sökk þegar, en bátsverjar hröktust til og frá á ann- an sólarhring. Lézt einn þeirra af kulda og vosbúð. Að lokunt bjarg- aði þeim annað færeyskt skip og flutti þá til Vestmananeyja. Skipstjórinn vildi ekkert fullyrða um það, hvert skipið hefði verið, það er slvsinu olli, en taldi þó vst, að það hefði verið færeyskt. j á skömmum tíma. Má hlaða skrokk- | unum umbúðalausitm, frá gólfi og I upp að lofti. Með því að byggja Sláturhúsið urðu Sunnlendingar brautryðjendur um- hreinlega með- j ferð kjötsins við slátrun. Með þvi að byggja kælihúsið, stigu sunnlenzk- J ir bændur annað sporið. V'egna kælihússins geta þeir geymt feikna- mikið af nýju kjöti frá hausti og fram á sumar, og á þann hátt tryggt bænduni fastan og öruggan markað i landinu sjálfu. Þriðja sporið hefir Sláturfélagið stígið með þvi, að koma upp niður- suðu á kjöti og fiski, og hefir sú iðja reynst vel, þótt ekki sé hún enn rekin í stórum stil. Félagið á full- komin áhöld til að gera dósir og ganga svo frá öllu, eins og bezt má verða fyrir iðnaðinn. Allar bygg- ingar félagsins til slátrunar. kæli- húsið og niðursuðuverksmiðjan eru í húsaþorpinu. Rvík 2. apríl. Iþróttafélag Reykjazdkur ætlar að senda tvo fimleikaflokka til Noregs í vor. Er annar flokkur karla, en hinn kvenna. Er gert ráð fyrir, að íþróttafólkið verði mánuð í ferðinni, og sæki meðal annars norrænt í- þróttamót í Gautaborg. Landssimastjóri er Gisli J. Olafs- son settur. Jafnframt gegnir hann bæ i arsímast j óraembætt inu. Gœalustjóri Samábyrgðar Islands á fiskiskipum hefir Vigfús Einarsson skrifstofustjóri verið skipaður. — Sömuleiðis er hann skipaður : stjórn slysatryggingarinnar. Eyrarbakka 6. aprtl. Bátur fcrst með 8 tnönimm. — Bát ar héðan, er farið höfðu að vitja netja, gátu ekki vitjað unt nenta sum þeirra vegna stórviðris. Einn þeirra fórst i lendingu: kom upp að brim- garðinunt á öðrum tímanum, og varð slysið nteð svo skjótum svifum, að vart varð séð, hvort báturinn var lagður á sundið. Hann fékk sjó aft- an á sig, er sneri honum, og í sömu svifunt annan, er reið honum að full" Veðrið var mjög vont, foráttubrim. Rvík 6. apríl. Áföll og slysfarir. — Tvö skip fengu stór áföll í gærmorgun, Mat og Karlsefni, og kontu hingað bæði í gærkvöld með slasaða menn. Þrír menn höfðu nieiðst á Maí, þeir Krist- inn Símonarson, sem fótbrotnaði; Oddur Jónasson meiddist á læri og viðbeinsbrotnaði; Guðntundur Helga- son meiddist í andliti. Tveir menn meiddust á Karlsefni; annar þeirra á andliti en hinn á fæti. Akureyri 7. apríl. Slys í Grímsey. — A föstudaginn var fór Willard Fiske, sonur Matt- hiasar prests í Grimsey á fuglaveið- ar undir Miðgarðabjargi. A uppleið eftir gjá i bjarginu, hrundi steinn í höfuð honum og rotaði hann til dauða. Willard var 25 ára og mesti efnismaður. Aflaleysi hér í firðinum. Afskap- leg rottuplága í bænum og grend- inni. (Vísir.) Ritaukaskrá Landsbókasafnsins fyr ir árið 1926 er komin út. Við árslok átti safnið 116,520 bindi prentaðra bóka og 7821 bindi handrita. Viðauk- inn á árinu er 1944 bindi prentaðra bóka og 39 bindi handrita. Doktorsnafnbót hefir lagadeild há- skólans sæmt Björn Þórðarson hæsta- réttarritara fyrir ritgerð um refsi- vist á Islandi fá 1761. Ritgerðin var varin 26. f. m.. Andmælendur voru prófessorarnir Magnús Jónsson og Olafur Lárusson. Björn Þórðarson er fyrstur doktor i lögum við háskól- ann islenzka. Sami'innumád. — Sláturfélagið í Reykjavík er stærsta samvinnufyrir- tæki á Suðurbandi. Það er nú um 20 ára gam«alt, en þrátt fyrir þessa reynslu, er hróðri þess alls ekki hald ið á lofti sem vert er. Margir af fé- lagsmönnum Sláturfélagsins hafa ekki glögga hugmynd um, hvað félagið er búið að gera fyrir stétt þeirra og landsf jórðung. Það er ánægjulegt að heimsækja aðalheimili Sláturfélagsins í Reykja- vik. Fyrst og fremst eru þar hin beztu tæki til að slátra fé og stór- gripum. En auk þess á félagið mik- ið kælihús, sem byggt var laust fyrir stríðið. Er það í mörgum hólfum, og nú um miðjan vetur meira en ’hálffullt af kindarskrokkum og rjúp- um. Kælivélarnar halda við jöfnu frosti allan ársins hring og kjötið frýs Fyrirlestrum Ag. H. Bjarnasonar prófessors um trú og visindi er nú lokið. Hefir prófessorinn i fyrir- lestrum þessum raikið ágreininjjsat- riði kirkýjnnar og þróunarkenningar- innar, kenningar Krists og sögu krist innar trúar. Því hélt hann fram um kirkjuna, að hún hefði sigrað heim- inn með þvi að vægja, þ. e. a. s. taka nokkuð af hugmyndum annara trúar- bragða og heimspekisskoðana úpp í sínar kenningar. Þá sagði hann að ný- guðfræðingar myndu horfnir frá, eða telja vafasamar gamlar hugmyndir um friðþægingu, meyjarfæðingu og heilaga þrenningu, eða þá sko-rti hug og hreinskilni, flesta, til að kveða skýrt að orði. Að þeirri niðurstöðu komst hann, að vísindin hefðu aldrei haft á móti nokkru þvi, er Kristur sjálfur hefði kennt; því ættu kirkja og vísindi að réttu lagi að vera sam- herjar, en ekki andstæðingar. Að- sókn hefir verið rnikil og fyrirlestr- unum varpað út. (Tíminn.) / Rvik 23. marz. Frú Tliora Havsteen, ekkja Ja- kobs Havsteen konsúls og etazráðs, andaðist á Húsavik 20. þ. m.. að heimili sonar síns, Júliusar sýslu- manns Havsteen. Banamein hennar var hjartabilun. — Hún var af dönsk um ættum, en kom ung hingað til lands, og giftist þá Jakob Havsteen. Heimili þeirra hjóna á Oddeyri var orðlagt fyrir gestrisni. REGISTRATI0N of V 0 T E R S Tuesday, Wednesday, Thursday, May 10, 11, 12, 1927. IN WINNIPEG ST. BONIFACE (excepting Poll 10, which is on Tuesday, May 10 only). ASSINIBOIA BRANDON CITY All these portions of the Elec- toral Division of KILDONAN and ST. ANDREW’S com- prised within Polling Divi- sions 1 to 5 and 11 and 12. All those portions of the Elec- toral Division of ST. CLE- MENT’S comprised within Polling Divisions 1, 2, 3, 4 ad 4A. PORTAGE LA PRAIRIE TRANSCONA HOURS OF REGISTRATION: . .From 9 a.m. to 1 p.m. From 2.30 p.m. to 6 p.m. ■ From 7.30 p.m. to 10 pm. ______ -Tl See posters and lists for lo- cation of Registration booths. CHARLES CANNON, Provincial Secretary, Winnipeg, May 2, 1927.

x

Heimskringla

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.