Heimskringla - 18.05.1927, Blaðsíða 7

WINNIPEG 18. MAl 1927.
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA.
Nýrun hreinsa bló'öiíi. Þegar þau
^'la, safnast eitur fyrir og gigt, tauga-
S>gt, lendaflog og margir atirir sjúk-
ðómar orsakast. GIN PILLS lag-
f*ra nýrun, svo þau leysa starf sitt,
°g gefa þannig varanlegan bata.
50c askajan alstaóar.
134
Frh. frá 3. bls.
höndum á svipstundu. Listaverk og
handrit gægjast fram í krókum og
kimum. Gollancz er skáld, en fer
dult með þaö. Hjann orti erfiijóö
eftir W. P. Ker; þau komu í viku-
blaÖið '‘Observer”, eftir aö rKer varð
bráðkvaddur í Sviss.
Lundúnum, anrian í jólum 1926.
Jón Stefánsson.
William Alcxander Craigie.
er fæddur í Dundee á Skotlandi 1867.
Hann tók ágætispróf í grísku og lat-
inu viö St. Andrews háskóla 1888.
Hjann hefir sagt mér af ættingjum,
sem voru smalar í fjalllendinu- ná-
lægt Dundee. Honum var veittur
Innköllunarmenn Heimskringlu
í CANADA:
Árnes...................................F. Finnbogason
Amaranth .. .. .........................Björn Þórðarson
Antler....................................Magnús Tait
Árborg................................G. O. Einarsson
Baldur................................Sigtr. Sigvaldason
Bowsman River.............................Halld. Egilsson
Belia Bella...............................J. F. Leifsson
BeckvilJe...............................Björn Þórðarson
Bifröst ............................Eiríkur Jóhannsson
Bredenbury .........................Hjálmar Ó. Loftsson
Brown.............................Thorsteinn J. Gíslason
Churchbridge.........................Magnús Hinriksson
Cypress River............................Páll Anderson
Ebor Station..............................Ásm. Johnson
Elfros..............................J. H. Goodmundsson
Framnes.................................Guðm. Magnússon
Foam Lake................................John Janusson
Gimli........................................B. B. ólson
Glenboro.....................................G. J. Oleson
Geysir...................................Tím. Böðvarsson
Hayland.................................Sig. B. Helgason
Hecla.................................Jóhann K. Johnson
Hnausa..................................F. Finnbogason
Húsavík .. ............................John Kernested
Hove.....................................Andrés Skagfeld
Innisfail...............................Jónas J. Húnfjörð
Kandahar.................................F. Kristjánsson
Kristnes.................................Rósm. Árnason
Keewatin..............................................Sam Magnússon
Leslie .. .. ...........................Th. Guðmundsson
Langruth..............................ólafur Thorleifsson
Lonley Lake.............................Nikulás Snædal
Lundar......................................Dan. Lindal
Mary Hill..........................Eiríkur Guðmundsson
Mozart..................................Jónas Stephensen
Markerville.............................Jónas J. Húnfjörð
Nes.......................................Páll E. ísfeld
Oak Point...............................Andrés Skagfeld
Otto.....................................Philip Johnson
Ocean Falls, B. C.........................J. F. Leifsson
Poplar Park..........................................Sig. Sigurðsson
Eioey......................................S. S. Anderson
Hed Deer................................Jónas J. Húnfjörð
Reykjavík..............................NikuláJs Snædal
Swan River........................... Halldór Egilsson
Stony Hill........................................Philip Johnson
Selkirk...............................................B. Thorsteinsson
Siglunes................................Guðm. Jónsson
Steep Rock..............................Nikulás Snædal
Tantallon...............................Guðm. Ólafsson
Thornhill.............................Thorst. J. Gíslason
^íSir....................................Aug. Einarsson
Vancouver......................Mrs. Valgerður Jósephson
Vogar....................................Guðm. Jónsson
Winnipegosis............... ............August Johnson
Winnipeg Beach..........................John Kernested
Wynyard.................................p. Kristjánsson
I BANDARJKJUNUM:
Akra, Cavalier og Hensel............Guðm. Einarsson
Blaine..............................St. O. Eiríksson
Bantry..............................Sigurður Jónsson
Chicago......................................Sveinb. Árnason
Edinburg..........................Hannes Björnsson
Garðar................................S. M. Breiðfjörð
Grafton..............................Mrs. E. Eastman
Hallson .. ......................... Jón K. Einarsson
Ivanhoe................................G. A. Dalmaún
Cahfornía.........................G. J. Goodmundsson
Milton................................F. G. Vatnsdal
Mountain............................Hannes Björnsson
Minneota.................................G. A. Dalmann
Minneapolis............................H. Lárusson
Pembina...........................Þorbjörn Bjarnarson
Point Roberts....................Sigurður Thordarsou
Seattle...........................Hóseas Thorláksson
Svold............................................Björn Sveinsson
Cpham...............................Sigurður Jónsson
The Viking Press, Limited
Winnipeg, Manitoba.
p. o. BOX 3105 853 SARGENT AVE.
MERKIÐ ATKVÆÐASEÐLA YÐAR ÞANNIG
EF ÞÉR ÓSKIÐ EFTIR SÖLU
Á BJÓR ÞÁ MERKIÐ AT-
KVÆDASEÐILINN VIÐ “YES”
VIÐ FYRSTU SPURNINGU.
EF ÞÉR ÓSKIÐ EFTIR GLASA
SÖLU Á BJÓR, MERKIÐ AT-
KVÆÐASEÐILINN ÞANNIG.
GREIÐIÐ EKKI ATKVÆÐI MED
“B” SPURNINGUNNI EDA ÞÉR
ÓNÝTIÐ ATKVÆÐI YÐAR MED
‘A”.
SVO AÐ ÞÉR VERNDIÐ ÞAU
RÉTTINDI YÐAR AD ÖL SÉ
FÆRT HEIM TIL YÐAR FRÁ
ÖLGERÐARHtJSUM 1 FLÖSK-
UM, ÞÁ MERKIÐ ATKVÆÐA-
SEÐIL YDAR ÞANNIG.
1. EXTENSION OF SALE OF BEER
Do you favor any extension of the present facil-
ities for the saie of beer?
2. IF A MAJORITY ANSWERS YES
TO QUESTION 1, WHICH DO YOU
PREFER:
(a) BEER BY THE GLASS
meaning thereby the sale of beer by the glass
under Government regulation in licensed premises
vvithout a bar, for consumption on the premises,
- such premises to be licensed by the Liquor Com-
niission, the licenses to be subject to cancellation
by the Commissiön upon any infraction of the law
or of the regulations governing sanie;
OR
(b) BEER BY THE BOTTLE
meaning thereby the sale of beer in sealed con-
tainers by the Liquor Commission in Government
stores, for consumption in permanent or temporary
residence; such sale to be under the Cash and
Carry System and to provide for quantities as
small as one bottle.
3. SALE BY BREWERIES
Are you in' favor of abolishing the right of the
brewers to sell beer direct to permit holders?
YES X
NO
Beer by the Glass X
Beer by the bottle
•
YES
NO X
Svo þér getið fengið bjór keyptan, verðið þér að merkja atkvæðaseðil yðar með X undan “já” (Yes) við fyrstu spurningu.
Svo bjór fáist í staupatali verðið þér að merkja atkvæðaseðilinn með X undan ‘ Bjór í staupasölu ’(Beer by the glass)við annari
spurningu.
Bjór í flöskum fluttan hei mtil yðar fáið þér með því að merkjaX gegnt þriðju spurningu.
SETJIÐ EKKI X á atkvæðaseðilinn við hvortveggja spurninguna spurninguna “Beer by the glass” og “Beer by the bottle” gegnt
annari spurningu, eða þér ónýtið atkvæði yðar að öðrum kosti.
INSERTED BY MANITOBA BREWERS ASSOCIATION.
námsstyrkur, og var við Oxford-
háskóla 1889—92 (í Balliol College)
og tók ágætis próf i Literae Humani-
ores 1890 og 1892. Las svo norræna
málfræði hjá Finni Jónssyni og
Valtý Guðmundssyni 1892—3, í Höfn
og bjó hjá mér, meðan hann var
þar. Var síðan kennari i latínu og
grísku við St. Andrews háskóla til
1897. Þá las prófessor York Powell,
samvinnumaður Guðbrandar Vigfúc-
sonar, grein eftir hann urn norræn
áhrif á keltnesku i Arkiv för nordisk
filologi, og fékk hann til að vinna
að hinni miklu Oxford-orðabók, sem
byrjaði að koma út 1888, og stýrði þá
verkinu annar Skoti, Sir J. A. H.
Murray. Þannig hefir hann nú unn-
ið að hinni stærstu og vísindaleg-
ustu orðabók í Evrópu í 30 ár. Hann
varð aðalritstjóri nieð Murray og
Bradley, 1901. Murray dó 1915 og
Bradley 1923, svo að nú hefir hann.
um hrið verið einn aðalritstjóri. —
Síðan 1901 hefir hann einn gefið út
stafina: N, Q, R, S, U, V og nokkuð
af W í þessu heljarverki sem rekur
sögu hvers einasta orðs frá áttundu
öld fram á þennan dag, með uppruna
þess og öllum breytingum i þýðingu,
framburði o. s. frv. á hverri öld. Nú
er aðeins eftir sjötti hluti stafsins
w: wise til wy, þvi að x, y og z eru
komnir út. A hverri blaðsíðu eru
3 þéttprentaðir dálkar. Hver dálkur
er meira en blaðsíða í fjögra blaða
broti. Það verður því að þrefalda
hinar 20,000 blaðsíður, sem þegar eru
komnar út, til að gera sér grein fyrir
stærð bókarinnar. Clarendon Press,
háskólaprentsmiðjan í OxÍQrd, hafði
fyrir nokkru kostað milli 20 og 30
miljónum króna upp á þessa bók, eða
um eina rniljón kr. fyrir hvert ár,
síðan hún byrjaði að koma út, enda
var reist hús úr járni, The Scriptor-
ium, í Oxford, til að geyma í miljón-
ir af tilvitnanaseðlum, og hafa fyrir
vinnustofu. Bandaríkjabúi sagði mér
að þrennt væri það, sem landar sinir
girntust helzt að sjá á Englandi:
Westminster Abbey, gröf Shake-
speares í Stratford-on,-Avon og
Scriptorium í Oxford. Þessi bók á
ekki sinn lika, og að vera aðalrit-
stjóri hennar er mikill heiður og
sómi, sem Craigie hefir hlotnast, enda
kunni enginn nema hann keltnesku og
norrænu málin jöfnum höndum. Hag-
sýni hans og lærdómur haldast í
hendur við orðabókina og alla vinnu
hans.
Sarht fékk hann tíma til að rita í
ýms tímarit, um Kelta og Norður-
landabúa. Hann hefir spreytt sig á
að þýða dróttkvæði á ensku og halda
öllum höfuðstöfum og stuðlum og
jafnvel kenningum, og hefir engum
nema honum tekist það. Þjóðtrú
(Folklore) á Norðurlöndum 1816,
trúarbrögð Norðurlandabúa 1906, og
Islendingasögur 1913, eru litlar bæk-
ur, en miklu þjappað saman í þeim,
og allt þó skýrt og ljóst. Hann gaf
út Skotlandsrimur 1908, ortar á Is-
landi, um Gowrie-samsærið gegn
Skotakonungi árið 1600. Einhvern
tíma mun hann rita ítarléga um ís-
lenzkar rímur, því að hann er vel að
sér i þeim ög lítur öðruvísi á þær
en flestir aðrir. Hann. varð kennari
í Norðurlandamálum við Taylorian
Institute 1905, næstur eftir Guðbrand
Vigfússon, og kenndi íslenzku mest
á heimili sínu. Hann. fékk Geir
Zoega til að semja forn-íslenzka
orðabók upp úr orðabók Claesbys og
Guðbrandar Vigfússonar, og lét
Clarendon Press gefa hana út 1910.
Hann lagði síðustu hönd á hið mikla
rit York Powells og Guðbrands, Ori-
gin.es Islandicae, eftir Jauða Powells,
1904, en Y. P. hafði lesið prófarkir
af þvi, svo að engu var breytt, en þó
bætt við leiðréttingum.
Craigie ber hlýjan hug til Islands
og hefir oft ■ reynst íslendingum
bjargvættur og hjálparhella. Hann
bauð, í Eimreiðinni, öllum Islending-
um, sem ættu leið um Suður-England,
að heimsækja sig. Hann kvongaðist
1897 skozkri stúlku frá Dundee,
Jessie Hutchen, sem hefir hjálpað
honum við ritstörf og útgáfu kennslu
bóka. Heimili þeirra í Oxford er
rausnarlegt og gestrisið. Craigie
ferðaðisjt á Islandi 1905 og 1910.
Hann talar íslenzku lýtalaust, yrkir
stundum ferskeytlur að gamni sínu,
og leikur sér að erfiðum bragháttum.
Hann hefir ritað bækling um þjóð-
skáldið Burns og gefið út kvæði hans.
Hann hefir gefið út ýms merkileg
skozk handrit og haldið fyrirlestra
um sögu skozkra konunga, og mun
enginn þar standa honum á sporði.
Hann var prófessor i engil-sax-
nesku (forn-ensku að réttu lagi)
1916. Rúmeníustjórn bauð honurn
til Búkarest 1921, til að greiða götu
enskukennslu þar; fór hann um leið
kringum hnöttinn og varð heiðurs-
doktor við Calcutta háskólann (heið-
ursdoktor i St. Andrews 1907.)
Hann gaf út lítið kver um “Fram-
burð í ensku” 1917; öll hljóð í ensku
má sýna með broddutn og deplum yfir
stöfunum og komast hjá hinni af-
skræmilega Ijótu hljóðritun, segir
hann. Kennslubækur í ensku á öllum
Evrópumálum, með táknum Craigies,
eru að koma út, og enskukennarar í
Ðanmörku hafa á fundi beðið stjórn
ina að taka tákn Craigies í stað hljóð-
ritunar Jespersens.
Hann hefir lagt mikla alúð við
að endurreisa frisnesku, sem er skyld
ust forn-ensku af öllum mállýzkum,
og hjálpað Frísum til að koma ýmsu
á prent. Hann er nú önnum kafinn
aö semja sögttlega skozka orðabók.
Jón Stefánsson.
—Alm. Þjóðv.fél. 1928.
Frá íslandi.
Kaffibrennsla Rcykjavíkur-
Arið 1922 stofnaði Pétur M.
Bjarnason Kaffibrennslu Reykjavík
ur og árið 1924 hóf hann kaffibætis-
gerð. Nefndi hann kaffibæti sinn
."Sóley” Kaffibætisgerð þessi hefir.
eins og fleiri þvilíkar nýmyndanir í
landinu, átt nokkuð erfitt uppdrátt-
ar í byrjun.
Kaffibætisgerð er um efnasamsetn
ingtt og vinuaðferðir einfaldari en
margur myndi ætla. Þó urðu á nokk
ur missmíði fyrst i stað, og komst
nokkuð af gallaðri vöru á markað-
inn. Þetta varð tilíinnanlegur hnekk
ir, og sent þessi vara býr að enn í
dag i meðvitund og ímyndun sumra
manna. Þrátt fyrir það, að síðan hef-
ir fyrir atvik og með vísindalegri
rannsókn sannast, að um efnasamsetn
ingu, bragð og notadrýgindi, stendur
kaffibætirinn “Sóley” ekki að baki
þeim kaffibæti, sem beztur hefir
reynst hér á landi.
“Ludvig David” hefir um langt
skeið veriö mest notaður kaffibætir
hér á landi. Má telja að fyrir stríðið
væri hann nálega einráður á mark-
aðinum. Náði hann þannig mikilli
rótfestu. Umboðsmenn þessa er-
lenda fyrirtækis, sem hafa einkaum-
Iwð hér á landi, ýfðust mjög við þess
ari innlendu viðleitni. Fór þeim, sem
mörgurn, að þeir meta meira eigin
hag en sjálfsbjargarviðleitni þjóðar-
innar og almennar framfarir. Þeir
höfðu í heitingum að efna til harð-
vítugrar sanikeppni og fá félag sitt
til þess að setja upp kaffibrennslu,
ef Pétur M. Bjarnason léti ekki af
fyrirætlan sinrii um nýja kaffibætis-
gerð. P. M. B. bauð þeim að ganga
í félag við sig með vildarkjörum, en
þeir höfnuðu boðintt og settu upp
kaffibrennslu í umboði “Ludvig Da-
vid”, til þess að keppa við Kaffi-
brennslu Reykjavikur.
Hér er það að gerast, að innlend
sjálfsbjargarviðleitni leitast við að
vinna inlendan markað og halda til
jafns við erlent fyrirtæki, sem hefir
verið hér lengi næstum einrátt og
óáreitt og hefir þvi hlotið styrkleik
í vanafestu og fordómum fólksins-
ins. Tilraunir hafa sýnt, að hægt
er að leika mjög á þeffæri og bragð
færi manna, ef tökum er náð á trú
þeirra og ímyndun. Ef glas er opn-
að í samkvæmi, og fólki talin trú um
að í því sé afar lyktarsterkt efni og
að þefinn muni leggja um allan sal-
inn, finna flestir eða allir lyktina,
þó í glasinu sé blávatn- Til þess að
vinna hylli og smekk fólksins, er ekkl
■einungis nauðsynlegt 'vað franúerða
góða vöru, heldur einkum að sigra sát
þess. I þessu liggja örðugleikar ís-
lenzkra iðnaðarfyrirtækja. Fólk slær
því föstu, að íslenzik iðnaðarvið-
leitni hljóti í öllum efnum að stancía
að baki erlendum iðnaði. Og þar
með er því slegið föstu.
Eigi að síður hefir Kaffibrennsla
Reykjavíkur stórum aukið umsetn-
ingu sina á siðustu árum. Hún hefir
á boðstólum þessár vörur: Brcnnt og
malaff kaffi, unnið úr beztu kafTi-
tegundum, sem til landsins flytjast.
Blandaff kaffi, en það er kaffi brennt^
og malað og blandað kaffibætintim
“Sóley” í réttum hlutföllum. Kaffi-
bfctirinn Sóley i dufti, og sami kaffi
bætir í stnmfum. — Vanafesta fólks-
ins veldur því, að það vill heldur
stumpana, þó að í þeim sé talsverð-
ur hluti vatn og að bleytan valdi
remmu og jafnvel sýru i kaffibætin-
utji við geymsluna.
Pétur M. Bjarnason hefir selt
kaffibrennsluna meðeiganda sinum,
Jóni Bjarnasyni frá Sauðafelli og
Sigurði B. Runólfssyni.
Þeir menn, sem hafa eitt sinn sigr-
ast á þeirri ímyndun. að Islendingar
geti ekki brennt kaffi og kaffibæti
eins vel og útlendingar, þeir nota jafn
an eftir það vörur frá Kaffibrennslu
ReykjavíkuV fremur en útlendar vör-
ur sömu stegundar.
(Dagu.)
Rose Café
Nýtt íslenzkt kaffihús.
Miðdegisverður seldur.
J Kaffi á öllum timum.
| Hreinlát og góð afgreiðsla.
j Miss Asta Sœmundson
641 SARGENT AVE.
I
J