Heimskringla - 15.06.1927, Blaðsíða 7

WINNIPEG 15. JÚNl 1927.
HEIMSKRINGLA
7. BLAÐSIÐA-
Frh. frá 3. bls.
nýjan niarkaö. Samvinnufélögin
komu upp slátunhúsunum, gerbreyttu
meferö kjötsins og fengu um stund
aukinn niarkaö í Danmörku og aö
mestu nýja viöbót í Noregi. Nú um
stund hefir það veriö aöalmarkaður
landsins. Kaupmenn hafa þar um
verzlunaraðferðir og markað orðið
sporgöngumenn “mannanna frá orf—
inu”.
Kringumstæður hafa enn breyzt.
Linsaltaða kjötið og Noregsmarkað—
urinn fullnægir ekki lengur þörf
bændanna. Ný úrræði eru fundin og
nýjar leiði.r. Nú vita menn, að
framtíðarmarkaðurinn er í stórborg-
um iðnaðarlandanna. KjötTð verður
að flytjast þangað nýtt. Nú risa kæli
hús við hverja höfn. Hannes Jóns-
son, bóndasonur úr Vatnsdal og kaup
félagsstjóri á Hvammstanga, gekkst
fyrir fram'kvæmdum um hið fyrsta
kælihús er smíðað var, við flutning
kjöts á erlendan markað, en kaup—
menn þar á staðnum létu sér fátt um
fii n'ast. I kælilskipsnefndinni, sem
lagði grundvöH þessara íramkvæmda
vildu bæjarmennirnir frá Verzlunar-
ráðinu og fiskifélaginu, ekki aðhaf—
ast.
Sagan endbrtekur sig. “Menn—
irnir f.rá orfinu” hafa verið braut—
ryðjendur um allar nýtilegar fram—
kvæmdir í þessu efni, en' “mennirnir
frá búðarborðinu” fylgt dræmt í
eJóðina, þegar hún var fulltroðin.
(Tíminn.)
[ Til frelsis og lífs ertu fæddur,
! ei fæddur til eignarhalds,
að þræla sem þolgóður hestur
í'þágu hins rangláta valds.
Nei, utan við merginn málsins
markar sél klerkur braut,
1 og laðar með litfögru hismi
, lýð til að elska þraut.
; Og klerkurinn stígur í stólinn;
streymir af vörurn hans
andlausa volæðisvílið —
vegtálmi sannleikans.
G. P.
—Alþýðublaðið.
Kenning klerksins.
Eg hlýddi á kenning klerksins,
klerksins — þess dánumanns,
foringja frelsaða hópsins,
flytjanda sannleikans.
Orðgnótt var fægð og fögur,
frjálslyndis-blær í rðm,
heillandi helgilýsing,
hugðnæm, sem angandi blóm.
Einstöku einföldum sálum
orðin hans veita frið,
er kunna’ ei að skilja kjarna máls,
og klígjar þvi ekki við:
Að rósum hann stráir á rotin sár
og ranglæti fremur með þögn,
að bjóða oss falska fegurð,
en forðast hin réttu gögn.
Fannst honum fljótt á að líta
fagurt að litast um heim,
aurað til ekkna og sjúkra
án þess að hljóta seim.
Mannvonzkan minnkandi færi;
mörg væru hælin reist.
Hagurinn hækkandi gengi,
en hlypi 'þó ekki geist.
Kvað hann ei kjark í þrælinn:
Kastaðu helsi af þér
i stað þess að vola og víla
af vesöld og rangindum hér!
Ætla Danir að opna
Grænland fyrir
íslendingum?
Tilkynning frá sendiherra Dana.
A miðvikudaginn var flutti Kragh
innanríkisráðherra í þjóðþinginu frv
til bráðabirgðalaga um leyfi handa
dönskum þegnum til veiða á græn—
lenzkum miðum) Er frv. á þessa
leið:
Héimild sú, sem gefin er innan—
ríkisráðherr'a í 2. gr. í nr. 86 frá 1.
auríl 1925, til að veita sérstakt leyfi
til veiða á Grænlandsmiðum, er rýmk
uð svo f.rá 1. júní 1927 til 15. októ-
ber 1927, að hún heimilar dönskum
fiskiskipum að stunda veiðar á Græn
landsmiðum utan línu, sem dregin er
milil yztu eyja, •Hóhna og skerja á
svæðinu frá Vonarey að norðan og
Stóru Hrafnsey að sunnan, þó svo,
að um sé sótt sérstaklega í hve.rt
sinn, og með þeim skilyrðum, sem
ráðherrann setur.
I greinargerðinni er sagt, að hin
erfiðu atVinnuskiifyrði á Fæ/reyjum
geri það forsvaranlegt, að þessi til-
raun sé gerð, þó að hún sé niokkuð j
vafasöm. Hvort þetta verði að föstu;
ráði, fari meöal annaiýs sftir því, |
hver reynslan verði á sumrinu, sem
í hönd fer. Aðu.r en endanlegar'til-
lögur verða lagðar fyrir þrngið um
málið, eiga landsnefndirnar að segja
um það álit sitt. Um skilyrði fyrir
leyfi ætlar ráðuneytið að setja sams
konar ákvæði sem t fyrra og í ár,
og eigi þau einnig við leyfi til að
sigla til Stóru Hrafnseyjar. Þess
verður sérstaklega gætt, að skipin séu
eign danskra þegna eða annara, sem
þeim séu jafn settir, og að veiðarn-
ar séu eingöngu stundaðar fyrir
danskan eða íslenzkan reikning, það
er, að ekki sé í fyrirtækið sett fé, er
aðrir eigi en danskir og íslenzkir
þegnar, og að allur ágóðinn af veið-
inni renni til þeirra. Að öðru sé
það komið undir áliti ráðuneytisins
um það hvort ástandið heima fyrir
hjá umsækjendum sé svo, að leyfið
geti haft verulega efnalega þýðingu
fyrir þá, og einnig unt það, hvort
veiðarnar geti eftir atvikum spillt
veiðum Grænlendinga, og mun þess
af þessum tilfellum sérstaklega gætt,
að leyfi verði aðeins veitt til hand—
ifæravejða. en ekki til Wotnvörpu—
veiða.
(Alþýðublaðið.)
Frá íslandi
Rvík 7. maí.
Dánardœgnr. — Látinn er 4. maí
séra Arni Jóhannesson prestur í
Grenivik við Eyjafjörð, fæddur 14.
febrúar 1859 á Víðihóli. á Fjölluni,
sonur Jóhannesar Árnasonar síðast
bónda á Ytra-Alandi og konu hans
Ingiríðar Ásmundsdóttur bónda á
Hóli í Kinn, Jónssonar. Hann út-
skrifaðist úr latínuskólanum 1886 og
úr prestaskólanuni 1888. Fékk veit—
ingu fyrir Þönglabakka sama ár og
fyrir Höfða og Grenivík 1892 og bjó
í Grenivík til dauðadags. Merkur
maður og gegn var séra Arni, gleði-
maður mikill og samvizkusamur prest
ur, búihöldur góður og vel látinn af
öllum, sem hann komst í kynni við,
en bezt af þeim, sem þekktu hann
nánast. Banamein hans var krabba-
mein i maga. Hann var kvæntur
Karólínu Guðmundsdóttur, bóncþi á
Brettingsstöðum, Jónatanssonar, og
eru fjögur börn þeirra á lífi, þar á
meðal Þórhallur cand. phil. hér í
bænum, og Ingimundur, starfsmað—
ur hjá Kaupfélagi Eyfirðinga.
Skákþingi Ldands lauk 4. þ. m. —
Skákkonungur varð Eggert Gilfer,
Rvík, með 9 vinninga. Næstur varð
Ari Guðmundsson á Akureyri, með
8 vinninga, og þriðji Sigurður Jóns-
son, Rvík, fyrv. skákkonungur, með
6yí vinning.
EF ÞÚ ÁTTKUNNINGJA
a ÆTTLANDINU
FarseSiar
fram aftur
tll ♦
allra staSa
í veröldinni
SEM ÞIG LANGAR TIL AÐ
HJÁLPA TIL AÐ KOMAST
VESTUR HINGAÐ, KOMDU
OG TALAÐU VIÐ OSS. VJER
GETUA/ GERT ALLAR RÁÐ
STAFANIR því VIÐVÍKJANDI
Alloway & Champion, járnbraut-agentar
(5C7 Main Street, AVIunipei?. (Simis 26 861)
UMBOÐSMENN allre SKIPAFÉLAGA
etia KiifcitS ySur tli hvaSa agents sem er
Qanadjan |\|ational
‘<Justicia’, Private School
and Business College
Portage Ave., Cor. Parkvicw St., St. James, Winnipeg.
Auk vanalegra námsgreina veitum við einstaklega góða til-
sögn í enskri tungu málfræði og bókmentum, með þeim til-
gangi að gjöra mögulegt fyrir þá sem frá öðrum þjóðum
koma að láta í ljós beztu hugsanir sínar á fósturmáli sínu
Enskunni, eins vel og innfæddir geta gjört.
Heimskringla mælir með skóla þessum, og selur “Scholar-
ships” átækifærisverði. Þetta tilboð gildir aðei»« til 31. ágúst.
Það kostar yður ekkert að biðja um frekari ttpplýsingar.
J
Útsvör í Rcykjavik eru þessi hæst:
20 þús. kr.: Jensen-Berg (Vöruhúsið
og Hótel Island); 15 þús.: Utgerð-
arfél. Alliance og Kveidúlfur ag
skctverzlun L. G. Lúðvígssonar: 12
þús.: Haraldur Arnason kaupmaður
og Stefán Thorarensen "yfsali; 10
þús.: Dánarbú Egils Jacobsen, Jó:i
Björnsson kaupmaður og Völundur;
9500: J. Hermannsson lögreglustjóri;
8500: Smjörlíkisgerðin og Asgarð—
ur; 8 þús.: Asgeir Sigurðsson og
Johnson og Kaaber: 7 þús.: Sch.
Thorsteinsson lvfsali; 6500: Jón Þor-
láksson forsætisráðherra; 6 þús.:
H. P. Duus, Kol og Salt, Steindór
Einarsson bifreiðastjóri, Tómas Tóm
asson ölgerðairmaður; 5500: Jóh. Jó-
hannesson bæjarfógeti; Petersen í!
Gamla Bíó; 5 þús.: Bj. Björnsson
bakari, Copeland, Utgerðarfél. Is—
land, Marteinn Einarsson kaupm. og
Jes Zimsen; 4500: Jón Þorláksson og
Norðmann, Páll Stefánsson, Tóbaks-
verzlun Islands, Ohr. Zimsen, o. s.
frv. Samtals eru 8300 gjaldendur.
Rvík 14. maí.
Prófi í ísl. fræðum hafa lokið hér
við háskólann: Sigurður Skúleson,
læknis í Skálholti í Biskupstungum
og Þorkell Jóhannesson, bónda á
Syðrafjalli í Aðalreykjadal. En í
forspjaH'svísinduni: Gisli Guðmunds
son, stúd. mag. með I. ágætis eink.
og Villtorg Ámundadóttir með II.
betri einkunn.
Vetrarvcrtíðin 'hefir orðið nokkuð
misjöfn, heldur i rýrara lagi i Vest-
mannaeyjum, en víðast mjög góð við
Faxaflóa.
Látin er hér í bænum frú Kristin
ekkja Björns Simonarsonar gull—
smiðs, merk kona, sem á mörgum
sviðum lét mikið til sín taka til gagns
og framkvæmda. Sonur hennar af
fyrra hjónabandi er Haraldur Árna-
son kaupmaður hér i bænum, en syn-
ir hennar af seinna hjónaliandi Arni
gullsmiður og Björn bakarameistari.
Jarðarför hennar fer fram í dag.
(Tíniinn.)
Rvík 9. maí.
Fornminjarannsóktiir á Bergþcjrs-
hvoli í sumar.—Samkv. tilkynningu
frá sendilierra Dana hér, hefir Hans
Kjær lýst ítarlega í “Berlingske
Tidende”, áformum um fornminja—
gröftinn á Bergþórshvoli í surnar. Er
og nokkurnveginn vist, að hann og
Valtýr Guðmundsson konia hingað :
sumar, og taka þátt í rannsóknum í
samráði við Matthias Þórðarson forn
minjavörð.
YES X
NO
1. EXTENSION OF SALE OF BEER
Do you favor any extension of the present facilities for
the sale of -Beer?
2. IF MAJORITY ANSWERS YES TO
QUESTION 1, WHICH DO YOU
PREFER:
(a) BEER BY THE GLASS
meaning thereby the sale of beer by the glass under Government regulation in licen-
sed premises without a bar, for consumption on the premises, such premises to be
iloensed by the Liquor Commission, the licenses to be subject to cancellation by the
Commission upon any infraction of the law or of regulations governing same;
OR
(b) BEER BY THE BOTTLE
meaning thereby the sale of beer in sealed containers by
the Liquor Commission in Government stores, for con-
sumption in permanent og temporary residence; such sale
to be under the Cash and Carry system and to provide for
quantities as small as one bottle.
Beer by the g/ass X
Beer by the g/ass
3. SALE BY BREWERIES
Are you in favor af abolishing the right of the brewers
to sell beer direct to permit holders?
YES
NO X
DÆMIÐ FYRIR YÐUR SJALFIR
• Lesið vitnisburðinn — gefinn af frægum lögmönnum — þá munuS þér
Greiða atkvæði yðar með bjórsölu í staupum. [i
Engir eru hæfari að dæma um siðferðisleg áhrif skynsamlegrar bjórsölu en dómarar 5 j
réttarins.
TAKMARKAÐ LAGAÁKVÆÐi STYÐUR. EKKI AÐ BINDINDI.
Cory NýNludftmari I WtnnlpeK; Nejrir:—
“Ef Manitobamenn gætu fengib bjórstaup á löglegan hátt, eru líkindi til ab þeir
myndu neyta minna prósentlega af sterkari ðrykkjum.”
Wtn Emlly F. Murphy (Jane Canuek, lögregiudómuri I unftmeunaróttinum fyrlr Al-
bertafylki, aegir:—
“Hver einn og einasti pottur, sem bruggaöur er, mun finna neytanda. Jafnlengi sem
(bjór og vín) verbur tilbúiö til neyzlu, verbur ab stemma brúk þess, sem bezt er unt.
AÖ reyna aö telja trú um annaö, væri fíflska#
NÚVERANDI LÖG ERU VILHOLL LEYNIBRUGGURUM OG LAGABRJÓTUM.
Cory dómarl Heglr:—
“Bjór er seldur af leynisölum í afarstórum stíl, og núverandi lög eru stöbugt rofin.
Menn í háum stéttum og góbir' borgarar ab öbru leyti, veigra sér algerlega ekkert viS
aö kaupa flösku af björ á ólöglegan hátt.
ALBANNSMENN ERU MEÐ BJÓR f STAUPATALI-
Cory dómari segir:—
"Eg hefi ætíö greitt atkvseöi meS vínbanni, svo enginn getur ásakaö mig um aö
vera hlyntur vínsölu. Eins og allir abrir góíir borgarar, hefi eg trú 4 bindingi."
Mra. Murphy segir:—
•'Aöur en vínsala undir stjórnarumsjá var lögleidd í Alberta, var eg eindregln á móti
því Eg óttaöist aö þannig lagaiS ásigkomulag yriii verra því fyrra Nú verií eg aii
viöurkenna aS þessi ótti minn var á litlum rökum bygiiur Asigkomulagiii hefir stö«
ugt fariö ’batnandi. Sakfelling undir vínlögunum fariii minkandi, Drykkjuskapur
meöai unglinganna er nú mjög lítill; drykkjuskapur hefir minkaiS og viriiing fyrir
lögunum fariö vaxandi Jafnvel þeir af okkur, sem. böriiumst áiiur fyrir vínbanni
hafa orCiö aii játa, atS rikisstjórnarumsjá víns, hefir haft betrandi áhrif á heildina.”
; ENGIN HLUTDRÆGNI ÆTTI AÐ LÍÐAST.
Cory dómart segtr:—
"Félk sem langar til þess ais fá bjór i staupatali, ætti aS vera ieyft þaS á löglegan
hátt Menn eru félagslyndar verur, og eftir mínu áliti ekki ánægSir meS lög, sem
leyfa bjórsölu í kössum, en gera þaS aS lagabroti meS þungum sektum aS drekka
eitt einasta staup af bjór nema í heimahúsum."
Mrs. Murphy segtr:—
“Kassi af bjór kostar talsvert mikiS. Af þessari ástæSu gengur fátækt fólk inn i
bjórstofurnar, hvar þaS getur fengiS drykkinn í staupatali.”
YFIRVEGIÐ ÁSTÆÐURNAR.
SamkvK’ m* velgengnt fólks, virStngu laganna, hindrun Stöelegrar sölu, pukur og
lrykkjuskap fi laun—
MERKIÐ ATKVÆÐAMIÐA YÐAR ÞANNIG
ir “já” (Yes) við fyrstu spurningu.
Svo bjór fáist í staupatali verðið þér að merkja atkvæðaseðilinn með X undan “Bjór í
staupatali (Beer by the glass) við annari spurningu.
Bjór í flöskum heim til yðar fáið þér með því, að merkja X gegnt þriðju spurningu.
SETJIÐ EKKI X á atkvæðaseðilinn við hvorttveggja spurninguna, “Beer by the Glass”
og “Beer by the Bottle” gegnt annari spurningu, eða þér ónýtið atkvæði yðar að
öðrum kosti. Inserted By Manitoba Brewers Association.
Hans Kjær ér sérstaklega vanur
rannsóknum ’á hinum svokölluðu
Ginnerup-húsum, sem talið er, að séu
að minnsta kosti 100 árum eldri en
Berg.þórsihvoll.
Hans Kjær getur þess, að þess
megi vænta, að ekki verði einungis
hægt að segja nákvæmlega til um af
stöðu allra húsa á Bergþórshvoli, eins
og þau hafi verið, þegar Njálsbrenna
varð, heldur og líka draga fram í
dagsins ljós jnnsa, innanhúsmuni og
aðra hluti frá döguni Njáls.-------
— Isafold hefir spurt Matthías
Þórðarson, nær ráðgert sé að myrja
á fornleifagreftinum að Bergþórs—
hvoli, og hvetiær þeirra Kjær og VI-
týs myndi vera von. Segir forn—
| minjavörður, að hann 'hafi ákveðið
að byrja um næstu mánaðamót, eða
snemma í júní, og nruni þá Valtýr
Guðmundsson og Kjær koma um
svipað leyti hingað.
Vafalaus fylgja landsmenn allri
þessari merkilegu fornJeifarannsókn
að Bergþórshvoli, með athygli, því
ekki er liklegt, að annar merkilegri
eöa mikilsverðari fornleifagröftur
verði hér á landi.
Akureyri 14. maí.
Þingeysk kona, Theódóra Þórð— |
ardóttir frá Kambsmýri, flutti erindi
i gærkvöldi um dularfull fyrirbrigði.
Skýrði hún frá dulrænni reynslu sinni
og las upp bundið mál og óbundið,
er hún 'hefir ritað ósjálfrátt, að þvi
er hún fullyrðir. Var það mest and
legs efnis, ræður og sálmar. Eign— j
aði hún .ræðurnar séra Páli Sigurðs- ;
syni frá Gaulverjabæ, e'n sálmana
Hallgrimi Péturssyni, Jónasi Hall—
grimssyni, Matthíasi Jochumssyni,
Þorsteini Erlingssvni. Hannes Haf-
stein. haföi sérstöðu, lcvæði, er hún
eignaði henum, var áfellisdómur á
Alþingi.
Mokafli við Grímsey og sæmileg-
ur afli hér á firðinum.
pottum lifrar í róðri og upp í 4(
Fiskurinn hefir verið mjög lifra
Htill og því ekki að marka lifrarti
una, aflinn hefir verið þetta 7—
skippund í róðri. En nú er afli ht
ur að tregðast og farinn að ve
ýsuborinn. Vetrarvertið endar
dag og vorvertíð að byrja. Eru sj
menn að búast i útilegu.
Heilsufar dágott, samt nokk
kvefpest. Kikhósti í rénun.
Sandgerði 11. maí.
Undanfarið ágætur afli, frá 300
Borgarnesi 10. maí.
Tiðarfar er nú gott, hefir brugði
til hlýinda eftir kuldann undaníar
ið. Heilsufar dágott. Skepnuhöl
slæm sumstaðar, einkanlega í Hnapp
dalssýslu og fé drepist þar úr kvill
utn.
Prófastur Nörður-Isafjarðar pró
fastsdæmis hefir séra Sigurgeir Si;
urðsson prestur á Isafirði verið ski
aður frá 1. júní þessa árs. Páll pn
fastur Ölafsson í Vatnsfirði heí
beðist lausnar frá prófastsstörfum.
(Isafold.)