Heimskringla - 13.07.1927, Blaðsíða 5

WINNIPEG 13. JÚLÍ 1927.
hbimskringla
5. BLAÐSIÐA.
ÞJER SEM NOTIÐ
TIMBUR
K A U P I Ð A F
The Empire Sash and Door
COMPANY LIMITED
BirgSir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. Gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ÁNÆGJA.
úöar í skrifi þessu hinu merka. Þvi
mega t. d. ekki habitar og rabitar
haf tvö b í rnifSju orði eins og bab-
bítar'? Þar ab auki finnst oss þetta
slamm á vissar sveitir, ef ekki per-
sónur, en viljum þó ekkert fara út
í þaS frekar, því vér höfum lært á
danskan móS a« vera beggja vinur
og báöum trúr. — Ritstj.
Alberta.
(Tileinkað skáldinu Stephani G. Steph anssyni og öðrum lslendingum að Mark-
ville, Alberta.)
ur karla útsaumaöar i krafti, en rauö
' skinnur allar glóöu í skeljum, pelli
og purpura. Galdramenn voru þar,
sem böröu bumbur og sungu “vindi-
gú’’-lög. Þá kom hjóldrek’i Elfros
lúörasveitar; var hann þakinn fánum
og krossum og hinn hátíðlegasti i
hvívetna. En “hornleikaraflokkur-
inn spilaöi á bandiö”. — Þessu næst
dreki Canada, mjallahvítur og skín-
andi, í dýröarljóma hinna hvitklæddu
ungmeyja, sem táknuöu hin ýmsu
fylki ríkisins, og bar hver á brjósti
nafn þess fylkis, er hún var fulltrúi
fyrir. Þá kom hinn mikli dreki hús
frúnna (home makers). Hann var al-
hvtitur og gengu sex tinnusvartir
gæöingar fyrir. Þar sátu konur i
hvítum klæöum, hver aö vinnu sinni;
ein viö vögguna, önnur vig rokkinn,
þriöja viö sauma o. s. frv.. Þá kom
smásnekkja ein og bar hún fram-
tíöarvonir landsins lítinn skozkan
.dreng og íslenzkan stelpuhnokka;
voru þaú klædd sem babbitabniöhjón,
og keyröu Hjaltlandshest. Þá komu
skólabörn Elfrosskóla og annara i
nærliggjandi héruöum. Þótti skrúö-
gangan fögur og hátiöleg. — Þá var
haldiö út i skemtigaröinn, og fóru
þar fram veöhlaup hesta og manna,
stökk og knattleikir. Þar voru lúör-
ar þeyttir og bumbur baröar. Þar var
öllum börrtum vettt ókeypis aldini,
svaladrykkir og freöflautir. Þar átu
menn sinn eigin mat og uröu glaöir.
Þar steiktu rauöskinnar naut í heilu
]iki, og gáfu hinum hvitu bræörum
sínum bita tii smekks. En er húma
tók, safnaöist mannfjöldinn saman
umhverfis Indiána tjaldbúöirnar. Þá
kveiktu Indiánar eld og hengdu nauts
skrokkinn upp á gálga. Siöan böröu
þeir bumbur, kváöu sónhætti sína
og stigu hátiölegan dans kringum
eldinn og nautakjötiö. En hvitir menn
sendu loftelda marga og dásamlega
upp í myrkurgeim næturinnar. I
samkomuhúsi bæjarins sýndi Jón
Þorsteinsson kvikmyndir, og var sú
skemtun frikeypis fyrir börn og ung-
linga. Þannig endaöi 'hátiöarhald
habíta og rabíta hér í EHros, utan
messugeröa, sem haldnar voru þann
þriöja, sumpart undir berum himni,
en annars í samkomuhúsinu. þvi hér er
hvorki musteri né kirkja sem kalla
má þvi nafni.
Sökum rigninga var hátíöahaldinu
í Wynyard frestaö til mánudags. En
haföi hafist^ meö guösþjónustu á
sunnudaginn. Eg varö einn meö öör-
um til þess aö flvtja lúörasveit okk-
ar Elfrosbúa til Wynyard. Komum
viö til borgarinnar um hádegi. Sást
þar lítill hátiöabragur á húsum og
torgum. En þaö var “allt út viö
vatn”. Lögöum viö þá upp út á
Wynyardfjöru. En þaö var þá því
nær ófær leiö. Þó komumst viö
þangaö eftir stranga útivist. En jafn
skjótt og bíllinn var kominn upp úr
forinni, kom maöur meö útbreiddan
faöminn og hrópaöi: “Hingaö og
ekki lengra ! — Tuttugu og fimm cent.’
Mér þótti kaupiö litiö fyrir keyrslun i
en fékkst ekki um þaö. Svo haföi
eg misskiliö manninn. Hann vildi
fá 25 cent hjá mér! Svo bætti hann j
úr þessum vandræöum minum — gaf
mér flagg á gullstöng. Gullflein— j
inn rak eg mér i hjartastaö, en fán- i
inn blakti yfir sárinu, og vissí eg nú j
aö eg gæti tallst meö babbítum, þaö
sem eftir var dagsins. — Viö göngum (
nú á leikvöllinn, ströndina fyrir-
heitnu og mænum út á Stóra Quill.
Þarna er einn himingnæfandi staur
rekinn niöur 5 jöröina, og er lúöra-
flokkurinn látinn skipa sér umhverf-
is hann. Blása þeir svo “O Caaada”
og “Maple Leaf Eorever”, og þyk-
ir góö skemtun, því drengirnir eru
ungir, hvítklæddir og bera gullbún-
ar músíkhettur á höföum sér. En
eg mæni upp eftir staurnum oog fæ
þá flugu í höfuöiö aö hann mætti
nota sem flaggstöng. rÞví dragiö
þiö ekki fánann upp?” sagöi eg viö
viröulegan babbíta, sem hjá mér stóö.
“O, þetta hefir allt gengiö í handa-
skolum,” segir hann. “En hefir þú
séö danshöllina?” bæjir hann viö.
nei, ekki ennþá,” segi eg. Þá leiöir
hann mig aö stórhýsi einu á vatnsbakk
anum og viö göngum inn. Er þaö
afarstórt og alskipaö setu'bekfkjum.
“Þetta 'hús var troöfullt í gær”, seg
ir leiösögumaöur minn. “Alveg troö
fullt, og séra Karl Olson messaöi yfir
mannfjöldanum.” Séra Karl hefir
unniö sér álit sem prestur í Vatna
byggöum, og er aö sögn landa og
innlendra manna, mælskur og aölaö-
andi í allri framkomu. Og sem
babbita (vegna gullfleinsins) þótti
mér heiöur aö því aö Islendingur
skvldi hafa oröiö fyrir þeim heiöri
að vígja höllina. Mun ekki af veita
þó ærleg messa sé haldin í þvt húsi,
sem byggt er aðallega til þess aÖ stíga
í dans. — En kæri herra ritstjóri!
Þegar eg dáöi þetta musteri þarna á
vatnsbakkanum, kom mér til hugar
musteriö hennar Sharon, og hið óg-
urlega, óbætanlega tap, sem heim-
urinn beiö þegar hún fórst 5 eldinum
foröunt. Og óhugsandi aö Elmer
Gantry fengist til þess aö þruma
yfir babbítunum í Wynyard, þar sem
ihann nú þjónar einum allra helzta
söfnuöi New York borgar. I þessum
hugleiöingum sný eg út úr, muster-
inu. Tek eg þá fyrst eftir þvi, að
frá því liggur í austur heilt babbíta-
torg. Og frá því berst stórborgar-
kliður:
“1, 2, 3, 4. 5. ó. 7. 8 — aðeins tíu
cent!”
“Reyniö gæfuna. Ef lániö er meö
— tíu cent. — Takk! — Vill einhver
annar freista lukkunnar” —
“Fjögur tækifæri fyrir eina krónu'
Reyniö allir. — Reynið öll!” —
“Allir hingaö ! Allir til hestanna !
Komiö, komið ! Viö erum til, Veöj-
iö á hestana. Kjósiö ykkur númer !”
(Hér var að ræöa um lukkuhjól meö
hestum úr tini.)
“Kaupiö drætti, kaupið drætti, og
vinniö gólfdúka!”
“57 ! 22! 24 ! 47 !” — þessar tölur
voru hrópaðar hástöfum; hélt eg í
fyrstu að þetta væru merk ártöl í
sögu þjóðarinnar, og bjóst viö aö
'hevra hrópaö “1867”, en komst brátt
á snoðir um, aö þetta var babbízk
speki, eitthvaö í ætt viö vestur-
heimska tækifæriö. —
“Hér er lauf og spaöi, hjarta og
tigull! Krónu á hvert. — Hjarta —
króntt á spaðann. Hver segir krónu
á spaðann? Hjarta, spaöi, tigulb
Nú erum viö komnip á lagið. — A
staö! Allir hingaö. A11 right. Og
nú byrjum viö á ný!”
Þetta tók eg niður á blaö, því t
fyrstu hélt eg aö þetia væru þjóðhá-
tíðarræður eöa kvæöi; og frá heil—
brigðu sjónarmiöi mun svo vera. En
eins og við komum okkur saman um,
herraritstjóri, er babbízkan æöri
okkar skilningi. Soiglegt þótti mér
og aö veröa þess var, að þeir Tslend-
ingar, sem eg haföi tal af. og ættu
aö fylgjast meö og mannast upp á
babbízku, skyldu vera daufir yfir há-
tíöagleöinni í sinni eigin byggö. Sýn
ir þaö ljóst aö Islendingar í Vatna-
byggöum eiga enn langt T land til
þess aö veröa alment til gagns og
sóma þessu nýja heimkynni þeirra.
Datt mér þá í hug vísa eftir Ste—
phan G.:
Vilhelm Thomsen.
Þar sléttufivörf og hálands meginbrjóst,
að höfðum, lúta fjalla tignarbrá
ag morgunbrosin milda næturgjóst
er máttarstólsins bríkum líður frá; —
þar glitrar bergsins auga straums við ós,
er útfalls lindin krefur svalagjörn,
og þar skal fæðast frefsisþrá og ljós
og fyrsti geisli verma sólarbörn!
Þinn dagur skíni yfir alla jörð
frá íslandsniðja mennta’ og frelsisþrá.
Við fætur þína bresti böndin hörð,
sem böðlastjórn í austri sendast frá!
Þér skýla’ að baki höf og hrikafjöll
sem heilög vígi svika-flokkum gegn.
En morgungeislinn áhlaup sigrar öll,
þá ársól ljær þér fjör og varnarmegn.
Símfregn segir aö nýlátinn sé í
líaupmannahöfn einhver snjallasti og
frægasti málfræðingur nútímans, pró
fessor Vilhelm Thomsen. Hann var
háaldraöur, fæddur 25. janúar 1842
og haföi verið háskólakennari síöan
1871, og fjölsóttur fyrirlesari og all
afkastamikill rithöfundur, en kennslu
og prófstarfsemi haföi bann annars
frentur litið á hendi. Hann var
manna fjölfróðastur í fræöigrein
sinni og kom víða við og hefir al-
staöar eftir sig látið einhver spor
brautryðjandans. Hlotnaðist honum
einnig margvísleg veraldleg sæmd,
meðal annars var hann riddari fíls-
oröunnar og er það mjög fátítt um
þá, sem ekki eru konungbornir. Hann
var einnig heiöursfélagi margra
Vér bíðum árbliks óska frelsisdags,
þá ófædd kynslóð draum vorn rætast sér.
En vora óra-öld, til sólarlags,
veit enginn hvað in næsta í skauti ber.
En þar sem leiftrar ljós of hæsta tind
og lamar sléttu nætur-grýluþrótt
og nátttröll hverfist morgungyðjumynd,
skal myrkrið flýja sigurboða-drótt.
Þín skáld þig veki’ að vörn í hverri þraut
og veikum bræðrum færi mátt og þor
og ljós, sem öllum lýsi' á heillabraut; —
þér ljómi samfellt Klettafjalla-vor
og norrænt víkingsarfa stefjastál
í stýl þíns svars mót hverri Lokaraun; —
1 berg þitt greypist íslenzkt óðarmál,
sem öllum þreyttum færi vökulaun!
“Qg kletta hjó hún og sló af s1óð,
Og sléttu gróf hún, sem fyrir stóö.
— En mannheim yngir ei strit né stjá
stjá!
Því stórþjóö kyngir en svelgist á.”
Elfros, Sask., 5.—7.—’27.
J. P. P.
* * *
An þess vér þykjumst færir um
aö leggja dóm á innihald þessa máls,
fáum vér þó eigi oröa bundist aö láta
í ljósa þá einlægu lífsskoöun vora,
sem vér og Wþfum heyrt merka menn
láta í ljósi, að allir góöir drengir í
ritstjórnarsessi, fyrverandi sem nú-
verandi, muni oss sammála um þaö,
Ibræður góöir, aö allviöa kenni létt-
fræðafélaga viöa um lönd, þar á með
al Bókmenntafélagsins islenzka. —
Hann átti líka um skeið sæti i Arna-
nefndinni (1891—1913) og fékkst
talsvert viö efni, sem snertu islenzka
og almenna norræna málvísi og lærði
snemma íslenzku, hjá Þorvaldi, síö-
ar presti á Melstað.
Aöalstörf V. T. lágu samt á öör-
um sviðum. Varö hann einna fyrst
kunnur fyrir bók sína um áhrif hins
gotneska málaflokþs á hinn finnska
(1869). Sýndi hann þar íram á
margvísleg áhrif,’ sem finnsk tunga
heföi oröiö fvrir frá norrænu (eöa
gotnesku), bæöi fyrir og eftir aö
sögur hefjast, og þannig, aö í finnsku
mætti sjá ýmsar leifar, sem sýndu
upprurta.legri orömyndir, en annars
væru þekktar í gotneskum mála-
flokki. Seinna skrifaöi hann einnig
merkilegt rit um sambandið milli
finnsku og baltiskra (litaisk-lettiskra
mála). 1896 var honum bpöiö til
Oxford til þess að flytja þar fyrir-
lestra og talaði þá um sambandiÖ ^
milli Noröurlanda og Rússlands hins j
forna eöa Garöaríkis. Varö úr þeim
fyrirlestrum ágæt bók, The Relations
between Ancient Russia and Scandi-
navia and the origin of the Russian
State. Er íþar sýnt fram á margvis-
leg áhrif, sem rússnesk tunga hefir
oröið fyrir af. norrænni, og þaö aö
norrænir menn hafi stofnaö hið
rússneska riki.
Einna frægastur varö V. T. samt
á sínum tíma fvrir aö ráða torlesiö
letur austur í Mongólíu, sem árang-
urslaust hafði veriö glímt viö. Tókst
honum aö ráöa fram úr áletruninni
i 1894 og skrifaði um þaö bækling á
frönsku (Déchiffrement des inscrip-
tions( de I'Orkhon) og síöar ná—
kvæma bók. Hafa þessar rannsókn-
ir hans grundvallargildi fyrir tyrk-
neska málvisi, segja sérfróöir menn i
Svo hefir veriö um fleiri efni, sem
hann hefir fengist við, aö honum
hefir tekist aö varpa yfir þau nýju
og oft óvæntu ljósi og beina
rannsóknunum inn á nýjar brautir, s.
s. um svonefnd lykisk mál í Litlu—
Asíu og um etrúsku og samband
hennar viö Kákasusmál. Þá geröi
hann einnig, aö þvi er indoevropsk
mál snerti, nteöal attnars stórmerkar
atthuganir um palatal-lögin svonefndu
sem ásamt Verners-lögum uröu til
þess að skýra margt og gerbreyta
skoöunum manna i indoevrópiskri
hljóöfræöi.
Auk sérfræöirita sinna hefir V. T.
ritaö ýmislegt, sem aögengilegra er i
ósérfróöu fólki, sem samt hefir áhuga j
á málvísi, einkum málsögulegs efnis. |
Má þar til nefna stutta, en skýra og |
skemtilega sögu málvísinnar, ritgerö
um fornariska menningu, nokkrar
æfisögur danskra málfræðinga o. fl.
Einnig var hann ritstjóri Nordisk
Tidsskrift for Filologi, á árunum
1872—92.
V. T. taldi sjálfur svo, aö mikið
beföi hann lært af Rask sérstaklega
og svo af Madvig, en annars reynt
aö læra alstaðar þar, sem eitthvað var
aö læra, en lært mest af sjálfum sér.
Fjölhæfi viöfangsefna hans og lær-
dóms, má nokkuð marka 4 því, aö
hann var andmælandi viö doktorspróf
Þá hnígur sól til hafs á bak við fjöll
og húmið skyggir næturfjötralos,
þér dylst í minnum dagsins fegurð öll
og deyr ei fyrir næsta morgunbros.
Þín fjallskörð leiða voTsins hlýju-vind
á vetri miðjum yfir þvera byggð; —
því geislar æ þín opna fjalla lind
þeim yl, er lýsir þinni sumartryggð.
STEINN DOFRI.
Hudson’s Bay Ry., Mile 32,
Via The Pas, Manitoba. v
i arabiskum, indverskutn, slavneskum, Qan(J[jj Qg trÚarbrÖgðín
semitiskum, rómönskunt, keltneskum ____
og norrænum efnum.
Méö honum er i valinn fallinn einn
af helztu málfræðingutn síöari tima,
vandvirkur, skarpsýnn og fjölfróöur
fræðimaöur.
(Lögrétta.) :
Dánarfregn.
Miövikudagsmorguninn var, 6. þ.
m. andaðist hér á St. Boniface spit
alanum, Guðmundur Símonarson áö-
ur bóndi í Argylebyggð, og um eitt
skeið innflutningaumboösmaöur hér í
bænum Guðmundur veikttist fyrir
rúmum þremur vikum síöan og var
færöur á spítalann tæpri viku fyrir
andlátiö. Utförin fór fram frá út-
fararstofu A. S. Bardals á fimtu—
dagskvöldiö; flutti séra Rögnv. Pét-
ursson nokkur minningarorö1. Var
líkiö sent svo vestur t;l Argyle—
byggöar á föstudagsmorguninn og
jaröaö þar samdægurs í íslenzka
grafreitnum.
Guömundur var tæpra 62 ára að
aldri, fæddur í september áriö 1865,
á Innstalandi á Reykjaströnd í
SkagafjarÖarsýslu. Foreldrar hans
voru Símon Símonarson frá Breiö-
stööum í Gönguskörðum og Valdís
Guömundsdóttir, ættuö fm Syöri-
Krossunt í Staöarsveit í Snæfellsnes-
sýslu. Faöir hans er á lifi og þrjú
systkini: prófessor Valtýr Guömttnds
son. Ph. D. í Khöfn; frú Jóhanna
Guörún Skaptason, kona Capt. Jo-
sephs B. Skaptasonar í Selkirk, yf-
irumsjónarmanns fiskiveiöa í Mani-
toba, og frú Kristjana, gift Erlendi
Gislasyni í Vancouver.
Guömundur lætur eftir sig ekkju
og tvö fósturbörn; heitir kona hans
Guörún Jónsdóttir. dóttir Jóns Nor-
dals, er lengi bjó í Argylebyggö.
Níu ára gamall fluttist Guömund-
[ ur af Qslandi rneö foreldrum sínum
til Kinmount i Ont., 1974. og þaö-
j an ári seinna til Nýja Tslands. Voru
þau í fvrsta landnemahópnum, sem
flutti til Nýja Islands hausttiö 1875.
Frá Nýja Islandi fluttu þau eftir
5 ára dvöl til Winnipeg, og þaöan
nokkru seinna til nýbyggöarinnar í
Argvle. Þar ólst Guðmundur upp.
Sumariö 1891 kvongaðist hann
ungfrú Guðrúnu Jónsdóttur Nor—
ntan. sem áöur segir og bjuggu þau
þar rausnarbúi upp aö árinu 1912,
aö þau fluttu hingaö til bæjar. Var
hann þá ttm tíma viö innflytjenda—
stofu Canadastjórnar hér í bæ, en
flutti svo vestur aftur og bjó þar
enn í nokkttr ár; kom því næst aftur
hingað og hafa þau átt hér heima
síðan.
Skömmu eftir aö Gttðmundur veikt
ist, lagöist kona hans og hefir leg
iö síðan. Er hún þttngt haldin, en
þó talin heldur á batavegi.
Indverjinn Gandhi var um eitt
skeiö mjög umtalaöur maöttr. Haföi
hann þá mikil áhrif á indversk mál,
setn einn aðalleiðtogi indverskra
sjálfstjórnarmanna og var utn tíma
settur i fangelsi. Boðaði hann nokk
ttrskonar friösantlega byltingu og
andstööu gegn veldi Breta meö því
aö neita viðskiftum viö þá og sam-
nevti. Litu ntargir á Ganóhi sent
píslarvott og spámann nýrra tíma, og
einnig á Vesturlöndum eignaðist
hann ntarga aödáendur. Meöal ann-
ars skrifaði franski rithöfundurinn
Romain Rolland lofsantlega bók um
hann. Síöan hefir aödáun sumra
nokkttö fariö forgöröum og áhrif
Gandhi’s viröast hafa þorriö nokk-
uö, þótt sifellt sé hann vel metinn
1 og í áliti fjölnienns flokks manna.
1 enda mikilhæfur maöur. Indversk
' mál hafa einnig á siökastiö horfið
nokkuö úr meövitund þeirra, sem um
heitnsmálin hugsa, fyrir öörum, sem
meira be( á, en. margt er þó óleyst
| ennþá austur þar og sjálfsagt eiga
eftir aö gerast þar merkileg tíöindi.
Þaö er þvi vert nokkttrrar athygli,
aö nvlega er kontiö út á Norðurlönd
um úrval úr blaöagreinum Gandhi’s
(hann hefir gefiö út blaðið Unga
Indland), sem vel sýna manninn,
stefnu hans og skoðanir.
Gandhi boöar þar látlaust hina
friðsamlegu bvltingu sína, byltingu
httgarfarsins, og hann slær á strengi
þjóörækninnar. vill knýja fram hiö
fornindverska eöli og beita þvi gegn
vaxandi. og að flestu leyti spillandi
áhrifum vestrænnar menningar, aö
hans dónii. En erfiðleikarnir eru
ntargir á því, aö koma fratn slíkri
stjórnmálastefnu. og eru fyrst og
fremst af trúarrótum rttnnir. Gandhi
er sjálfur Hindúi og vedurnar helgi-
rit hans. En hann segir: Eg álít
aö biblian, kóranittn og Zendavesta
séu innblásin rit engu síður en ved-
ttrnar. En þaö aö trúa á helgirit j
Hindúa hefir ekki það ’■ för með sér,!
aö eg álíti hvert orö þeirra innblás-i
iö af gitði. Um kristindóminn segirj
Gandhi meðal annars: Ef kristnir ]
menn héldu sig hreint og beint aö j
fjallræöunni, sem er ekki einungis j
flutt friösömum lærisvelnum, en öll-
ttm heitni, sem þjáist, þá mundu þeir
ekki leiöast afvega, og þá mundu þeir
sjá iþaö, að engin trúarbrögð eru
fölsk, og að ef allir lifa í því ljósi,
sent þeim er gefiö og óttast guö,
þurfa þeir ekki að bera áhvggjur
fyrir skipulagi og formi guösdýrk—
unarinnar...... Samvinna viö hin
góöu öfl og engin santvinna viö hin
illu öflin, þaö er þetta tvennt, sem
viö þörfnumst, ef lifiö á að veröa
gott og hreint, hvort sem viö nefn-
umst Hindúar, Múhameöstrúarmenn
eöa kristnir.
RUSSLAND...........
(Frh. frá 1. bls.)
þess er flestar þjóöir, sérstaklega
stórveldin telja sér nauðsynlegt til
trausts og styrktar.
Þessu næst sendi ráðstjórnin út
svohljóöandi yfirlýsingu:
Það er augljóst, af því sem á dasj
inn hefir komið við þessa rarmsókn,
aö brezka stjórnin hefir með hönd-
um bráöan undirbúning til þess aö
gera aösúg aö ráöstjórnarlýöveldinu,
og reynir án afláts aö brugga ný rálí
friðsömum verkamönnum og bænd—
um hér í landi til eyöileggingar.
Stjórnin býöur því löggæzluvöld—
um sinum aö gera hinar itrustu ráð—
stafanir til þess aö verja landið
fyrir njósnurum, brennuvörgum,
morðingjum og bandamönnum þeirra,
keisarasinnum og hvitliðum.”
Arangurinn af þessari skipun var
sá, aö ríkislögreglan kembdi landið
vandlega í leit aö njósnurum og land
ráöamönnum. Voru mörg hundruð
grunsamlegra manna dregin fyrir
dómstólana. Af þeim voru tuttugu
fundnir sekir um landráðamakk við
Breta, og önnur erlend ríki, dæmd-
ir til dauða og skotnir tafarlaust.
Akafleg Ramaóp hafa heyrst fra.
Bretum og öörum fjandmönnunr
Rússa fyrir þessar aöfarir. Er þó'
auövitaö ekkert eölilegra, eftir þvi
sem á daginn hefir komiö, i landi,
sem eins og mörg önnur ríki, hefir
dauöahegningu í lögum og umsetið
er af úlfúð, hatri og tortryggni á
allar hlíöár.
Belgía.
(Lögxétta.)
Heimskringla gat þess haustið
1925, er Emile Vandervelde, utan—
ríkisráöherra Belgíu, neitaði aö taka
í hönd Mussolini, fyrir liöhlaup hans
úr flokki jafnaöarmanna og hryöju—
verk Fascista, er hann bar ábyrgö á
og var jafnvel frumkvööull aö. Má
nærri geta hvern vinarhug Mussolini
hefir boriö til manns, er í viðurvist. «
helztu stjórnmálamanna Norðurálf-
unnar sneri sér á hæli við fram—
réttri hendi alræðismannsins sjálfs.
Nú Ttefir ekki batnhö um vin—
skapinn viö þaö, aö Vandervelde-
| lýíti nýlega yfir þvi opinberlega. að
hann ætlaöi sér aö stýra hátíð S
Brussel, þar sem afhjúpa ættc
myndastyttu af hinttm fræga ítalska
jafnaðarþingmanni Giacomo Matto-
otti, er Fascistaböðlar myrtu, að
öndverðu sumri 1924. Heffr Musse-
lini sjálfum almennt veriö kennt trmi
morðiö, beinlínis sem óbeinlínis.
Þessa yfirlýsingu Vandervelde
hefir Mussolini auösjáanlega tjekið
sem beina móögun viö sig, því hann
hefir kallaö heim til Rómaborgar
sendiherra Itala i Brussel, Negrotto
di Cambiaso markgreifa.
(Frh. á 8. bls.1
/