Heimskringla - 14.12.1927, Blaðsíða 1

Heimskringla - 14.12.1927, Blaðsíða 1
XLII. ÁRGANGUR. WINNIPEG, MAN., MIÐVIKUDAGINN 14. DESEMBER 1927. NÚMER 11 CANADA ^BCooscccooooocoaoooooooooocoooccoocooooooeoocccccoscr. Pierson bankastjóri á fund forseta, Hiö mesta verð er liklega hefir nokkru sinni verið gefið við hveiti, greiddi umboðsmaður Manitofoastj órn ítrinnar hveitibóndanum William I’ierce, frá Birtle, Man., $125.00 — eitt hundrað tuttuigu og fimm dali — mælirinn. Fékk Pierce fyrstu verðlaun fyrir þetta hveiti á landbún aöarsýningu, er nýle^a var haldin í Toronto, Ont. Er hveitið auð- vitað kevpt í tilraunaskyni til útsæð- is, og talið að það sé ekki ofborgað. Maður frá Saskatdhevvan bauð $100 fvrir það. Hafrarnir, sem fyrstu verðlaun hlutu á sýningunni, seldust á $15.00 rturflirinn. Er sagft að þetta hafi verið einu afurðirnar, er-seldust við -óvanalegu verði á þessari sýningu, þótt gott verð réði yfirleitt. Frá Ottawa er símað 9. þ. m., að iýing forsætisráðherra hefði tilkynnt í lok stjórnarráðsfundar, að ákveð- íð væri að sambandsþing skyldi sett fimtudaginn 26. janúar, er það annað þing hins sextánda kjörtimabils i Canada. — Sama fréttin telur þessi atriði merkilegust, er menn nú viti um í sambandi við þingið: Hon. R. B. Bennett er nýr af nálinni sem leiðtogi stjórnarandstæðinga. Farið verður í ýmsu eftir nýjum þingsköp- sum (er Heimskringla hefir 'getið uin áður). iMikil forvitni leikur á þvi að sjá, hverjar framkvæmdir stjórn in hefir hugsað sér til þess að örfa framfarir í Norðurlandi Canada; ■einnig hvað stjórnin ætlast fvrir með St. Lawrence vatnaleiðina. Sex sæti í öldungaráðinu standa nú auð. Telur fréttin að þau muni verða skipurn þrem mönnum frá <juebec og þrem frá Ontario, áður <en þing kemur saman. Hafi verið •eða sé töluvert viðfangsefni fyrir: -stjórnina að skipa í Ontario-sætin. og krafðist enn hins sama, $400,000,- 000 skattalækkunar, í nafni verzlun- arráðsins. Væri ráðið eiríhuga um þetta, enda þótt svo kyúni að fara, að tekjUhaPi yrði á fjárlögunum mikið tjón hafi orðið á skipum og i fyrir bragðið. mönnum, eru enn eigi konar. Mr. Cyril T. Young, F. R. G. S., frá Toronto, hefir verið á rannsókn- arferðalagi upp um norðurhluta Manitofoafýlkis i haust, í erindum C. N. R. Segir hann að framtíðar- möguleikarnar þar nyrðra séu svo stórkostlegir, að jafnvel bjartsýnum Vesturfylkjafoúum myndi vaxa í aug- um. T. d. kvaðst 'hann þess fullviss, að Flin Flon og Sherritt Gordon nám- urnar myndu geyma í skauti sínu að minnsta kosti $100,000,000 virði meira af málmum, en grafið ihefði verið úr Cobaltnámunni miklu i 25 ár en hún hefir gefið af sér $400,000,- 000. Vatnsaflið i Nelson og Chiirc- ihill fljótum, nemi til' samans um 3,100,000 hestöflum, eða rúmlega þri§var sinnum því afli, er nú er unn- ið úr Niagara í Ontario, og sem knýr flestar vélar á því feiknasvæði. þar sem unnin eru um 70 prósent áf öll- um iðnaði Canada. Sagt er, að Coolidge forseta hafi brostið þolinmæðin, er Pierson bar fram þessa kröfu. HSafi hann svar- að allhvasst, og sagt að þessi krafa væri vitleysa ein, sérstaklega iniðað við það, að ihún kæmi frá stórvið- skiftahöldum, er virtust ekki hafa hugmynd um það, að fjárlögin skyld- uðu fjármálaráðuneytið til þess aö forðast tekjuihalla. er lögð hafa verið inn á banka i Wasihington, D. C., i nafni Black- mers. 'Auðvitað hefir Blackmer fengið lögmann til þess að reyna að sækja þetta aftur i hendur stjórnar- innar, hvernig sem það kann nú að fara. Annars standa mál þeirra Sinclairs og Fall þannig, sem stendur: þá teflt 34 töfl. Vann Alekhine 6, Capablanca 3, en 25 urðu jafntefli. — Capablanca vann meistaratitilinn frá dr. Emanuel Lasker, er þá hafði verið heimsmeistari í meira en 20 ár. Frá 1914—1921 tapaði Capa- folanca ekki einu einasta tafli, og tefldi þó við alla beztu skákmenn heimsins, en þá er talið að honum 1. Akæra sú, um glæpsamlegt sam-]hafi farið að fara aftur. Dr. Las- ker, sem enn er á lífi, hefir nú skor- að á Aleklhine, en hann ætlar fyrst að tefla aftur við Capablanca, þó ekki fyr en, árið 1929. A fylkisþinginu hefir eiginlega «kkert borið til tíðinda, siðan um •daginn, er sérlega sé í frásögur fær^ andi. Fiokksforingjar conservativa «Qg lilærala, þeir herrar Taylor og Robson, hafa náttúrlega gert skyldu sina, að andæfa svolítið framkvæmd- tim stjórnarinnar, með eitt og ann- að, en verulegt fjör hefir ekki verið í þeim, né stjórninni, svo að í enga alvarlega brýnu foefir slegiö. Áfengislögin eru enn til umræðu, og veröa sjálfsagt nokkuð enn. Sendi nefndir frá ölgerðarmönnum og ýms- tim fleirum, hafa látið til sín 'heyra við stjórnina. Verður sennilega rneira um það mál næst að frétta. Fyrir meira en 100 árum síðan lézt á Englandi James Hudson, er var landstjóri Hudson's Bay félags- ins hér í Canada frá 1765 til 1780, og giftist Indíánastúlku, Caroline Goodwin. — Hudson dó stórauðug- ur og lét enga erfðaskrá eftir sig. Hafa því reitur hans verið ávaxtað- ar síðan á Englandi og nema nú um $150,000,000 til $250,000,000. Þykir nú yfirdómstólnum enska kominn tími til þess að skifta milli erfingj- anna, og hefir því sent lögmenn hing að til þess að grafast eftir erfingj- um. AS þessu hafa tvær ganilar kon ur gefið sig fram: Mrs. A. Racicot í Toronto, er kveður Hudson lang- afa sinn, og Mrs. Jane Peever, Burneby, B. C., 87 ára gömul, er ætl- ar að gera sig ánægða með þriðja partinn af þessu lítilræði, gamla kon- an. Afarmiklir kuldar og vonzkuveður gengn yfir Canada vikuna sem leið, alla leið vestan frá Aliberta og aust- ur undir Quebec. Ofsastormur gekk yfir stórvatnaklasann fimtudag, föstu da? og laugaTdag. Hafa mörg skip strandað, sum misst nokkra menn, og sum eru menn liræddir um að hafi farist, sérstaklega kornflutninga- síkipið Squire, með 25 manna skips- höfn. Greinilegar fréttir um hvað MEÐALTEKJUR DANDARlKJ - ANNA. I ársskýrslu Hoover verzlunar- málaráðherra, um fjárhagsárið 1927, segir hann, að vinnulaun séu nú hærri í Bandaríkjunum en nokkurs- staðar annarstaðar í víðri veröld, og hærri en nokkru sinni síðan verald- arsagan hófst. Kveður hann að ár- ið 1925 hafi ársverkalaunin numið $1280 á mann. Kemst hann að þess-i ari niðurstöðu með því að deila með- j altali kaupþega (daglaunamanna) það j ár, í alla upphæðina, er greidd var í | vinnulaun á árinu. Segir hann, að aldrei fyr hafi verkamenn í Ameríku notið slíkrar framúrskarandi velmeg- unar. Vikublaðiö, “The Nation”, bendir á það, að þegar athugaðar séu hag- skýrslur verkamanna í Bandaríkjun- um, þær er prófessor Irving Fisher Ihafi birt í stórblaðinu “New York Tiines”, þá horfi málið dálítið öðru- vísi við. Skýrslur prófessorsins sýna, að enda þótt þjóðartekjurnar, er á- ætlað var að numið hefðu 90 þúsund miljónum dala árið 1926, hafi verið meiri en nokkru sinni áður, þá hafi þessar tekjur skifst svo, að “M'eira en 93,000,000 manneskjur af 117,000,000, er nú búa i Banda- rikjunum, hafi haft um $500.00 í tekjur, hver maður. I>essar rúmar 90 miljónir samanstanda af hinum fá- tækustu og fátækari stéttum — en þær eru hlutfallslega 65 og 15 af 'hundraði af þjóðinni. — Fátækasta stéttin ein er telur 76,000,000 manns <65 af hundraði af allri þjóðinni), fær í sinn hlut hér um bil 38.6 pró- sent af öllum þjóðartekjunum, eða alls $34,749,000,000; minna en $460 á mannsfoöfuð hvert. Meðalfjölskylda úr þessum “fátækasta” 76,000,000 manna flokki, telur fimm manns, og mundi hafa fengið alls $2300 tekjur árið 1926. Blaðið bendir síðan á, að í þessar árstekjur sé áfátt $132 til þess að ná þeirri upphæð, $2432, er hagstofu- særi, á hendur þeim félögum Fall og Sinclair, er kom fyrir hæstarétt í D. C., og fresta varð frá dómi 2. nóv., eins og áður hefir verið sagt, á nú aftur að koma fyrir hæstarétt í D. C. í janúar 1928. 2. Stefna vofir yfir þeim Harry F. Sinclair. Henry Day, Sheldon Clark, William J. Burns og einhverj- um hjálparmönnum hans, að mæta fyrir rannsóknarkviðdómi (Grand Jury), sakaðir um að reyna að hafa áhrif á kviðdómendur. (Burns og fojálparmenn hans einnig sakaðir um meinsæri.) 3. Sinclair, Dav, Clark, Burns o. fk, stefnt fyrir Siddons dómara; sak- aðir um auðsýnda glæpsamlega fyrir- litningu (á réttarfarinu). INGE PRÖEASTUR. “Hin æöstu tíu þúsund”, þ. e. a. s Hinir nýju héraSsfulltrúar Hveiti- samlagsins í Saskatdhewan, áttu ftind meS sér 7. þ. m., til þess að kjósa héraðsfulltrúa til stjórnarnefndar- innar fyrir næsta ár. Voru hinir sörnu kosnir og í fyrra, að tveimur undanteknum, er báðir höfðu tekist aðrar stöður á hendur. 'Stjórnarnéfndin átti fund með sér 9. þ. m. í Regina, til þess að kjósa emfoættismenn til næsta árs. Var A. J. McPfoail frá Ladstock, héraðsdeild- arstjóri frá 14. héraðsdeild, endurkos inn forseti Saskatdhewan samlagsins, skrifstofa atvinnumálaráðuneyTisÍnri /4 A t** i e(V’X a/v X i D i 111 aTt.. T r m Hinn frægi flugvélasmiður An- thony H. K. Fokker, var nýlega í Los Angeles, til þess að kjmnast flugferðamöguleikum iþar vestra. — Leizt foonum svo á, að Los Arjgeles folöðin hafa eftir foonum, að Cali- fornia hefði öll sikilyrði til þess að ! verða foeiminum fyrirmynd á því J sviði. Svo má heita, að allir, sem læsir eru. kannist við nafn Fokkers síðan á stríðsárunum. Hann smíðaði þá um eða yfir 10,(XX) flugvélar fyrir Þjóðveria, eftit að Frakkar, Eng- ilenidingar og Amierikumenn foöfðu foafnað tilboðum foans áður. Fokker er Hollendingur, og var aðeins 20 ára, er hann smiðaði fyrstu notfoæfu flugvél sína, árið 1911. Flaug hann þá sjál'fur. Síðan hefir hróður foans farið sívaxandi. Hefir hann búið í Bandaríkjunum í nokkur ár, smið ar flugvélar og á foluti í flugferða- fyrirtækjum. Flugvélin, sem Byrd flaug í til Norðurpólsins ,og flmg- vélin sem Maitland og Hegenfoerger flugu í til Honolulu, foyggði hann í verksmiðju sinni við Hasbroock, N. J. Fokker er giftur íslenzkri konu, eins oig Heimskringla ifoefir getið um, Helgu, dóttur Snjólfs Austmanns. 4. árið í röö, og L.C. Brouillette, frá Landis, var endurkosinn varaforseti, einnig 4 árið í röð. Forseti, varafor- seti og Brooks Cotton, héraðsdeildar- stjóri frá Hanley, voru kjörnir full- trúar Saskatdhewan samlagsins, stjórnarnefnd miðsölustöðvarinnar Winnipeg. I framkvæmdarnefndin.i voru kosnir J. H. Wesson, frá Maid- stone; Harry Marsfo, frá Herscfoe!, og Tihomas Baldwin, frá Cabri. með, ef hún á ekki sifellt að horfast 1 í augu við foættuna á líkamlegri og 1 siðferðislegri hnignun.”. Blaðið bæt- ir svo við: Og þetta er mesta aflaárið okkar!” • Erlendar fréttir. Bandaríkin. SKATT AJ.IEKKUN. Fjármálaráðherra Bandaríkjanna Andrevv Mellon, hefir lagt það til aö skattar skyldu lækkaðir um $225,- 000,000, 'og foefir Coolidge forseti fallist á að það sé hæfileg áætlun; meiri lækkun geti ekki komið til mála, svo vel megi heita ráðstafað fjárhag rikisins. En. verzlunarráð Bandarikjanna foefir fyrir löngu krafist þess að skattar yrðu lækkað- ir um $400,000,000. Hefir ráðið þrá- stagast á þessu, þrátt fyrir það að Mellon fjármálaráðherra hefir gert því fulla grein fyrir þe^sari tillögu sinni. Nú um mánaðamótin gekk formaður verzlunarráðsins, L. F. Frá ýmsum löndum. Frá New York barst sú fregn ný- lega, að þangað foefði komiö um síð- ustu mánaðam. þýzkur málmvinnslu- fræðingur, dr. Max Wurmbach, pró- , fessor í málmvinnslufræði við háskól Bandankjunum hefir reiknað út að ann j Munchen. þeirra erinda að A,,a.!Ín" 1,1 ^CSS’ s***{r' koma á framfæri og í peninga, einni fjolskyldu það “heilsufar og þrifn-1 uppfyndingu sinni. Refir foann fund að, sem hun kemst allra minnst af I OLlUHNEYKSLlfí. Eins og Heimskringla hefir getið um, foefir Harry F. Sinclair, haldið á sinn kostnað í Norðurálfunni í nokk- ur ár, ýms tól sín, er foandgengnust voru honurn, í svikabruggi hans til þess að sölsa undir sig ríkiseignir, til þess að varna því að Bandaríkjastjórn in geti kallaö þessa herra til vitna leiðslu, er Sinclair býst auðsjáanlega ekki við að myndi falla sér i vil. Helztur þessara igæðinga hans er Harry M. Blackmer nokkur. En nú hefir stjórnin gert þær ráðstafanir, að líklegt þykir, að kunni að forífa, með þvi að láta leggja hald á $100,- 000 virði af “Liberty” skuldabréfum, ið upp nýjan málmblen.ding, er hann kallar “neonaleum”. Segir hann að málmblendingur þessi sé þrisvar sinn um sterkari en járn, en um leið jafn- léttur og almín. . Kveður foann þetta vafalaust merkasta uppfyndingu á málmvinnslusviðinu, síðan “dúr”- almín var fundið 1907. Tíl dæmis um það hve málmfolendingur þessi er léttur, fullyrðir dr. Wunríbacfo, að ef búið væri til píanó úr “neon- aleum”, þá yrði það ekki þyngra en svo, að piltfonokki gæti lyft því. Nýlega skoraði foinn frægi rúss- neski taflmaöur, Alexander Alekhine, á skákmeistara foeimsins, Jose Capa- blanca frá Cuba að þreyta um meist aratitilinn. Tók Capaiblanca boðinu, og fór hólmgangan fram í Buenos Ayres, höfuðstað Argentínu. Skyldi sá talinn sigurvegari er fyrstur ynni 6 töfl. Fóru svo leikar að Alekfhine vanln meistai'atitilinn. Höfðu þeir foáaðallinn og prelátarnir á Englandi, vita tæpast á þessum síðustu og verstu tímum, hvorn fótinn þeir eiga að standa í, guðfræðislega og siö- ferðislega, og er það meira að kenna foinum heimsfræga rithöfundi og ræðumanni Inge prófasti við Sartkti Páls kirkjuna í London, er má heita að sé þekktur um allt undir nafninu “T)he glooniy Dean”. Hefir foann fyrir flestra hluta sakir, þar á með- al embættis og ætternis, 0g ýmislegs i riturn sinum, heldur verið talinn til ífoaldsins. Hafa þeir G. B. Shaw og hann oft verið á öndverðum meið, en þó borið hina mestu virðingu hvor fyrir annars gáfum, og óspart látið það i ljós. Um ýmislegt hafa þeir einnig veriö sammála, og hefir þá sárfinasti rjóminn af brezku íhaldi tekið margt gott og gilt frá Inge pró fasti, er það hefði aðeins yppt öxl- um við, ef það hefði komiö frá 9haw einum. Sjálfsagt er það mikið sök- um hinnar hávirðfoliegtu stöðu pr<6- fasts, að svo mörgum hágöfugum og ífoaldssömum löndum hans hefir að meira og minna leyti dulist það, þang að til helzt nú undanfariö, hve mik- ið frjálslvndi og viðsýni hann hefir foaft til aS bera, því aldrei hefir pró- fastur verið myrkur í máli. En auð- vitað kemur og þar til, að svo miklar byltingar hafa orðiö á borgaralegn lífi og hugarfari á Englandi síðan i byrjun ófriðarins mikla, og þá mes# eftir friðarsamninga, að svo merkir menn, er koma svo mikið við opin- bert líf, sem Inge péófastur, foafa orð ið að taka áberandi afstöðu til ýmsra málefna, andlegra og veraldlegra, er áður lágu í rauninni mikið á milli hluta, eða voru jafnvel því nær “ta- boo” meðal “heldra fólks”, að minnsta kosti. En þvi er skýrt frá þessu hér, aý frá Englandi hafa verið að smá- berast fréttir undanfarið, er gefa til kynr^g, aS foinu hágöfugasta og stein- gerðasta siðferðis- og trúræknis- íhaldi á Englandi, sé harla órótt inn ambrjósts yfir hinu ískyggilega “frjálslyndu’-’ skoðunum prófasts, er rnyndu vera kallaðar foreint og beint lcttúðugar, ef G. B. 9haw ætti í hlut. Trúræknisíhaldið þóttist hafa feng ið slæman skell i haust, er Inge pró- fastur tók svo afdráttarlaust í streng- inn með Barnes biskupi frá Birming- ham gegti Bullock-Webster kanúka þegar erfoibiskupinn í Kantaraborg, er rnálinu var'skotið til, þvoði svo greinilega hendur sínar framan báða málsaðila. Enn greinilegri skell fékk trúræknisílhaldið ásamt siðferð isifoaldinu 22. nóv. siöastliöinn, er prófastur hélt fyrirlestur í brezka vísindafélaginu. Það mátti nú láta þaö svo vera, iþótt hann segði, að “ef foin óæðri dýr gætu skapaö sér trúarbrögð. þá myndu þau áreiðanlegja fougsa sér djöfulinn, sem stóran, hvítan mann”. Verra var hitt, sem hann sagði. að “ ef til væri persónulegur guð, þá líkist hann áreiðanlega eikki dutlunga- fullum Austurlandasoldáni, sem menn geta snikt sér ívilnanir hjá, með þvi að koma sér í mjúkinn hjá sendi- fremur líkjast skólameistara í stærra foroti, sem úthlutar verðlaunum og refsingum.” En verst var þó það, að hann kvað engan efa á því geta leikið, að eftir svo sem 2 mannsaldra, myndu vísind- in algerlega vera búin að útrýma ótal foindurvitna- og forneskjufoug- myndum um eðli ,guðd'ómsins; þá myndu oig vísindin vera búin að ná fullkomnu tangarihaldi á trúarlækn- ingum; dýraveiðar, sem íþrótt, lagð- ar niöur, og búið að stilla í hóf mannfjölgun og mannakynbótum (bi.rth and race control). Kvað hann það alveg sjálfsagða skyldu hvers góðs bongara, að aðhyllast mann- fjölgunartaikmörkun, er hann áliti að ekki væri lengur rúm í stétt sinni eöa þjóðfélagi, til þess að framfleyta stórri fjölskvldu. lætta vircjist /rtú svfo |sem nógtt staðgóð fæða, til þess að duga sálar- meltingu siðvenju-íhaldsins í nokkra rnánuði; en fáum dögum seinna bætti prófastur gráu ofan á svart, er foann hvatti menn og konur til þess að taka upp þann sið, að ganga að mestu leyti nakin til íþrótta úti við, og sól- og sjóbaöa. Komst prófastur svo að oröi um þetta: “Tepruskapur viðvíkjandi því að afklæða liikama sinn, er ekkert merki um hátt menningarstig. Það er full- víst, að það gerir mönnum meira illt en gott, að lauiga sig í baðfötum. — Auðvitað er ekki nauösynlegt að vera alveg allsnakinn, en reglur þær, er fyrirskipaðar eru í borgum vorum og baöstöðum um sjóböð, eru ófyrirgef- anlegar frá foeilbrigðislegu sjónar- miði. Þjóðverjar hafa farið langt fram úr oss í þessu efni, og Englendingar neyðast nú orðið til þess að játa það með söknuði, aS Þjóðverjar eru fallegri á velli og betur byggöir en vér erum. — — — Og eg er ekki vitund smeikur um það, að aukiö frjálsræði í þessa átt myndi foafa vaxandi ó- skírtófi i för með sér. Hvilík skelfing hefir lostið hugi hinna heldri ihaldsgæðinga á Erng- landi, ilið það að jafn hávirðulegur preláti og Inge prófastur, skuli láta sér annað eins vum munn fara, geta þeir einir gert sér í hugarlund, er einhverja hugmynd foafa um Jiinn takmarkalausa tepruskap og skinfoelgi gagnvart öllum kynferðjisspursmál- um og mannslíkamanum sjálfum, er ráðið hefir með æðri stéttum aðals og borgara á Englandi, allt fram á lerma dag, frá dögum Victoríu drottn ingar, þegar konur máttu ekki einu sinni nefna fótleggi, heldur töluðu um “útlimi”, ef ómögulega var hjá því komist, að þær nefndu íþann hluta Ukama síns á nafn. Enda herma frétt irnar, að hið mesta ofboö hafi kom- ð á alla íihaldssiSgæðinga í Englandi, við þessar fullyrðingar hins háæru- veröuiga prófasts, og þeir séu vel flest ir í standandi ráðaléysi með það, hvernig þeir eigi að snúast við þess- um kenningum. En tíminn virðir jafnvel að vett- ugi siöareglur Victoriu drottningar. Og Inge prófastur er barn síns tima. Fjær og nær I morgun urðu samferöa hqðan úr foænum til veturvistar í Los Angeles, (Mr. Hannes Pétursson fasteignasali, og Mr. P. B. L. PétursSon ísarnsali. Auik þess fór þá sömu leiðar (til Long Beach, Cal.) Mr. W. A. Da- vidson byggingameistari. Munu all- ir þeissir menn hafa í hyggju að dvelja vetrarlangt þar suðurfrá. Hingað kom um helgina Jóhannes bóndi Einarsson, frá Churdibridge, Sask., eftir að hafa setið fulltrúa- fund hveitisamflíagkins í Saskatdhe- sveinum hans, og ekki mun hann, wan. Mun han nhafa í hyggju að dvelja hér fram undir helgina.

x

Heimskringla

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.