Heimskringla - 18.11.1931, Síða 1

BÆJARK.OSNINGARNAR.
Nú er lokið útnefningu borg-
arstjóra og bæjarráðsmanna
fyrir kosningarnar, sem fram
eiga að fara í WSnnipeg þann
27. nóvember.
Um borgarstjórastöðuna sækja
fimm menn; en um 9 sæti í
bæjarráðinu, sem auð eru,
sækja 23 bæjarráðsmannaefni.
9 skólaráðsmenn verða og kosn
ir og sækir 21 maður um þau
sæti. Er kosið eftir hlutfalls-
kosningu.
Af 9 bæjarráðsmönnum, sem
nú víkja sæti, sækja aftur 7.
«
Borgarstjóraefnin eru þessi:
1) Ralph H. Webb, núverandi
borgarstjóri. Sækir hann nú í
sjötta sinn. Fyrst hlaut hann
kosningu árið 1925, og var end-
urkosinn næstu tvö árin á eft-
ir. Svo varð Col. Dan McLean
borgarstjóri næstu tvö ár, en
árið 1929 varð R. H. Webb aft-
ur borgarstjóri og endurkosinn
s.l. haust, 1930. Hefir hann nú
verið borgarstjóri lengur en
nokkur annar. Sá er næst hon-
um kémst, er Alexander Logan,
er hér var borgarstjóri í 4 ár;
en það var um eða eftir 1880.
R. H. Webb fæddist á skipi,
er í förum var milli Indlands og
Bretlands árið 1887. Til Canada
kom hann ungur og byrjaðir á
viðarsölu í Austur-Canada. —
Hann innritaðist í herinn, þá
er stríðið skall á, gekk þar
hraustlega fram og hlaut ýms-
ar orður fyrir. Sagan um, hvern
ig hann skar sjálfur af sér fót-
inn, er hann særðist, er flest-
um kunn.
Þegar hann kom heim úr
stríðinu tók hann að stjórna
Windsorhótelinu í Montreal. —
Nokkru síðar Marlborugh
hótel í Winnipeg. Kaupsýslufé-
lag hefir þann stofnað hér, er
gengur undir nafninu R. H.
Webb & Co., og er hann enn
félagi þess.
Sem borgarstjóri hefir hann
á ýmsa lund þótt nýtur.
2) Thomas R. Deacon var
borgarstjóri í Winnipeg árið
1913 til 1914. Til Winnipeg kom
hann árið 1902 og stofnaði fé-
lagið Manitoba Bridge and Iron
Works, og hefir hann veríð
stjómandi þess síðan. Hann
er fæddur í Perth, Ont., árið
1865. Mentun fékk hann nokkra
og gekk eitthvað á Toronto-
háskólann. En aðallega hefir
hann gefið sig að því verklega
og viðskiftum. Hann er út-
nefndur af Civic Progress fé-
laginu.
3) Theo. A. Hunt, K.C., sem
í fyrsta sinn sækir um borgar-
stjórastöðu, hefir verið lögfræð-
isráðunautur þessarar borgar
um langt skeið, eða frá 1905 til
1920. Er hann því þaulkunn-
ugur starfrekstri öllum. Á þessu
tímabili var Hydro kerfið að
Pointe du Bois gert og Shoal
Lake vatnsleiðslan. Fæddur er
Mr. Hunt í 0-*ario. Hann er
útskrifaður af Toronto háskól-
anum í Arts og í lögum frá Os-
goode Hall. Til Winnipeg kom
hann árið 1900 og var um hríð
lögfræðingur C.P.R. félagsins.
En síðan réði bæjarráðið hann
í sína þjónustu. Þegar hann
sagði lausu lögfræðisstarfi bæj-
arins, stofnaði hann með öðr-
um lögfræðisfélagið Hunt, Auld
and Warburn í Winnipeg.
Mr. Hunt sækir nú um borg-
arstjórastöðuna, og er hann vel
til slíks starfs fallinn. Þekkiirg
hans á bæjarmálum og traust
það, sem til hans hefir verið
borið sem lögfræðings, af bæði
bænum og C.P.R. félaginu,
mæla með honum. Að þekkingu
til og mentun stendur hann
mjög framarlega, og mun bæn-
um bæði heiður og gagn verða
að starfi hans, sem borgarstjóra
— verði hann kosinn.
4) Colin McPhail, er frá í<Iew
Brunswick. Hann hefir stjórn-
að bókabúð að 492 Portage Ave.
í Winnipeg um nokkur ár. —
Hann er formaður og einn af
stofnendum Social Progress fé-
lagsins og hefir verið útnefnd-
ur af því. Hann sækir til þess
að koma hér skriði á hlutina og
breyta til, en kommúnisti er
hann ekki.
5) Jacob Penner sækir sem
kommúnisti. Hefir hann verið
ötull starfsmaður kommúnism-
ans hér síðan 1922. Hann er
fæddur á Suður-Rússlandi árið
1880, og stundaði nokkur ár
barnakenslu og landmælingar.
Hann kom til Canada árið 1904.
Var fyrst í British Columbia,
en kom til Winnipeg 1906. —
Hann er sem stendur bókhald-
ari hjá Workers' and Farmers'
Co-operative Creamery. Árið
1921 sótti hann um þingmensku
til sambandsþingsins, og 1927
til fylkisþings í Manitoba, en
tapaði í bæði skiftin.
/
Bæjarráðsmannaefni
í I. deild sækja 7 alls. Eru
það þrír núverandi bæjarráðs-
menn, Herbert Andrews, L. F.
Borrowman, C. F. Simonite. W.
B. Lowe fyrrum bæjarráðsmað-
ur. Hinir eru J. J. Kelly, H. G.
Webber, C. Spencer. Aðeins 3
ná kosningu í hverri deild.
í II. deild sækja 9 alls. Er
einn þeirra íslendingurinn Paul
Bardal. — Það er að verða mjög
sjaldgæft að íslendingur sæki
í bæjarráðsstöðu, og getur oss
þó sem heild verið hagur og
heiður að því, að íslendingur sé
í ráðinu, sé hann vel til starfs-
ins hæfur. Og það efumst vér
ekki um að Mr. Bardal sé. — i
Standi tslendingar honum vel
að baki, ætti hann að geta náð .
kosningu. Og þá hefðum við
íslending í bæjarráði, sem hér
hefir ekki átt sér stað um langt
skeið.
Aðrir, er í II. deild sækja, eru
núverandi bæjarráðsm. Thomas
Flye, G. R. Belton, Wm. Stanley,
F. H. Davidson fyrrum bæjar-
ráðsmaður og John O’Hare,
einnig fyrrum bæjarráðsmaður
A. J. Stroud, Charles A. Van-
derlip og Aubrey Brock.
í III. deild sækja 6 alls. Þrír
af þeim eru núverandi bæjar-
ráðsmenn, Robert Durward, J.
A. Barry, John Blumberg. Hinir
eru T. D. Ferley, um eitt skeið
þingmaður fyrir Gimli, Dr.
Frank Sedziak og W. N. Kolis-
nyk fyrrum bæjarráðsmaður.
Skólaráðið.
Fyr þryti dagur en dæmi, ef
telja ætti upp alla þá, sem skóla
ráðsstöður sækja; ætlum vér
því að sleppa I. og III. deild.
en aðeins geta þeirra er sækja
í II. deild, af því að þar eru
flestir íslendíngar Jni^sttir í
þssum bæ.
Svo stendur einnig á, að í
þetta sinn sækir íslendingur
einnig um skólaráðsstöðu; en
það er dr. Ágúst Blöndal. Hann
er tiltölulega ungur maður,
fæddur í Dakota, en kom til
Winnipeg barn að aldri. Mentun
sína hefir hann fengið í Wín-
nipeg. Hann er skarpgáfaður
maður og fjölhæfur og talsvert
leikinn í listmálningu og fleiru,
auk lífsstarfsins, læknisstarfs-
ins. Hann hefir mikinn áhuga,
ekki aðeins fyrir líkamlegri vel-
ferð æskulýðsins, heldur og
einnig andlegri, og er eflaust
flestum gagnsækjendum sínum
fremri í uppeldisfræði, þegar
slíkt málefni er til mergjar
krufið. í skólaráði eiga slíkir
menn að vera, þjóðfélagsins
vegna, og þar sem svo stendur
nú einnig á, að hann er landi
þeirra, er þessar línur lesa,
ættu Islendingar að veita hon-
um óspart að málum. Þeir eru
ekki aðeins með því að vinna
að sínum eigin þjóðarsóma,
heldur og einnig hag þjóðfé-
lagsins.
Aðrir, er um skólaráðsstöð-
una sækja í annari deild, eru:
Mrs. Jennie McLennan, og Alex
Irvin útnefnd af óháða verka-
mannaflokknum. Geo. R. Ash-
brook, kommúnisti, og dr. F.
E. Warriner fyrrum skólaráðs-
maður.
• • •
Þetta stutta ágrip um þá, er
um stöðu sækja í næstu bæj-
arkosningum, í þeim hluta bæj-
arins, er íslendingar aðallega
búa, látum vér nægja.
dómi sættu, eru þessi: Tim
Buck, frá Englandi, Tom Ewan
frá Glasgow, John Boychuk og
Mathew Popovitch frá Rúss-
landi. Thomas Cacie frá Ser-
bíu, Samuel Cohen frá Úkraníu,
A. J. Hill frá Finnlandi og Mal-
i colm L. Bruce fæddur í Can-
j ada. Vegna þess að sá síðast
■ taldi er hér fæddur, er ekki
i hægt að flytja hann burt úr
| landinu. En hinir verða allir
j sendir burtu að hegningarhús-
vistinni lokinni.
R-100 SELT.
BENNETT FER TIL LONDON
Forsætisráðherra R. B. Ben-
nett lagði af stað s. 1. föstudag
áleiðis til Englands. Herma
fréttirnar að brezka stjórnin
hafi æskt að hann kæmi á fund
hennar. Er lítill efi á að erínd-
ið sé viðvíkjandi samveldisfund-
inum sem í Canada verður hald-
inn á komandi sumri.
KOLIN AÐ VESTAN.
Stjórnardeildin brezka, sem
umsjón hefir með loftsiglingum,
gaf til kynna í gær, að hún ætl-
aði að selja loftfarið mikla, R-
100, sem jámarusl.
Ekki er neitt um verðið sagt,
sem fyrir skipið fæst þannig, en
tvær miljónir dala kostaði að
smíða það.
Ferðin, sem skip þetta fór til
iCanada 1930, er eina ferðin, er
það hefir verið notað til, sem
nokkurs virði var.
j Eftir að loftskipið R-101 fórst
'á Frakklandi 5. nóvember 1930,
* sem um 50 manns biðu bana
við, hefir stjórnardeild loftsigl-
Jinga ávalt verið á móti notkun
skipa af þessari gerð.
Þegar fjármálaráðherra Philip
Snowden lagði fjárhagsáætlun
landsins síðast fyrir þingið, þá
kvað hann verða að leggja skip
þetta niður vegna kostnaðarins
við að nota það.
Það er ekki svo lítil búbót
fyrir landið kolanámurekstur-
inn í Alberta og Saskatchewan.
Samkvæmt síðustu tölum yfir
kolatekjuna, nam hún nærri
átta miljónum tonna í báðum
fylkjunum árið 1929. Höfðu
yfir tólf þúsundir manna at-
vinnu við það. Vinnulaunin til
námumanna einna námu rúm-
um 16 miljónum dala.
Af þessum fylkjum keypti
Manitoba — Winnipeg aðallega
— um 25,000 járnbrautar vagn-
hlöss árið 1929. Við útbýtingu á
þeim héma var greitt í vinnu-
laun um hálf miljón dala.
Af kolarekstrinum er talið, að
um 50,000 manna alls hafi
framfærslukostnað sinn.
KOMMÚNISTAR DÆMDIR f
FANGELSI
I borginni Toronto í Ontario-
fylki voru 8 kommúnistar dæmd
ir til lengri eða skemri fang-
elsisvistar s. 1. föstudag.
Ástæðan fyrir dómi þeirra var
sú, að þeir héldu uppi félags-
skap, sem hér er ekki lögum
samkvæmur, þar sem stefna
hans er, að koma af stað of-
beldi og byltingum. Skoðanir
sínar mættu allir hér birta, só-
síalistar og kommúnistar, sem
aðrir. En það væri hin póli-
tízka stefna canadisks þjóðfél-
ags, að vinna á friðsamlegan
hátt, að hverri þeirri stefnu-
breytingu í þjóðfélaginu, sem
þessi eða hinn æskti, en ekki
með ofbeldi. Vegna þess að sú
aðferð hefði ófyrirsjáanlega
hættu í för með sér, og stefndi
beint að eyðileggingu þjóðskipu
lagsins, yrðu stjórnir þess að
banna slíkan félagsskap. Þessum
orðum eða svipuðum fóru dóm-
endur um málið.
Sjö af hinum brotlegu voru
dæmdir í 5 ára fangelsisvist en
einn til tveggja ára. Að fang-
elsisvistinni lokinni, verða sjö
af þeim fluttir út úr landinu.
Eignir kommúnista flokksins
voru og dæmdar upptækar.
Nöfn mannanna sem þessum
ÁRSFUNDUR BÆNDAFÉ-
LAGSINS f MANITOBA.
Ársfundur Bandafélagsins í
Manitoba hófst í dag í Brandon.
Stendur hann yfir í þrjá daga.
J. L. Brown frá Lisgar er for-
seti fundarins.
Ótal málum á fundur þessi
að ráða fram úr. Hin helztu
eru samningar um frest á skuld-
um bænda, um hveitiverð eða
að reyna að halda því sem
jöfnustu, um lækkun flutnings-
gjalds með járnbrautum, um
lækkun vaxta á peningum o. s.
frv. Ennfremur er gert ráð
fyrir að rætt verði um það,
hvort bændafélagið eigi að
skifta sér af stjórnmálum eða
ekki. Kváðu báðar hliðar þessa
máls eiga marga fylgjendur.
Þeir sem á móti stjórnmála-
starfsemi eru, halda því fram,
að félagið sé sem stendur of
fáment til þess. Félagar þess
eru sagðir nú um 5000, en voru
um 10,000, þegar bezt lét.
TOLLMÁL BRETLANDS.
Frétt hefir borist um það frá
Bretlandi, að stjórnin hafi fal-
ið Viðskiftaráðinu (Board of
Trade) að annast um innflutn-
ingstollmálin, og gefið því í
sjálfsvald, að leggja svo háan
toll, sem það áliti nauðsynlegt,
á hvaða innflutta vöru sem
væri. Kváðu Bandaríkin ekki
vera hrifin af þessu. Búast þau
við að þetta efli ekki viðskifti
sín við Bretland, sem síðastlið-
ið ár fór mjög hnignandi. Árið
1930 seldu þau Bretlandi vörur
er námu 433 miljónum dala.
Árið 1931 er salan metin á 287
miljónir. Kenna Bandaríkin
Howley-Smoot tolllögunum um
að hafa vakið upp á Englandi
fylgi við tollmálastefnuna.
ENDURKOSINN.
David Campbell, K.C., var
endurkosinn gagnsóknarlaust
borgarstjóri í St. Boniface s. 1.
föstudag.
MR MEIGHEN f WINNIPEG.
Rt. Hon. Arthur Meighen kom
til bæjarins í gær. Hann kom
vestan úr landi. í ræðu, sem
hann hélt í Canadian Club, fór-
ust honum orð á þá leið, að
kreppan mesta myndi loks lið-
in hjá, og þakkaði hann það því
meðal annars, að hagur Þýzka-
lands hefði batnað, en það hefði
lánsfresturinn á stríðsskuldun-
um gert.
TVEIR FISKIMENN DRUKNA.
Tveir fiskimenn frá Delta í
Manitoba voru í gær að vitja
neta á báti á Manitobavatni ör-
skamt frá landi. Stormur var
talsverður og í einni hviðunni
hvolfdi bátnum. Báðir mennirn-
ir druknuðu. Nöfn þeirra voru
George Lebel og George Cru-
zille, báðir á tvítugs aldri.
8000 MENN FÁ VINNU.
C.P.R. járnbrautarfélagið tók
í vinnu 9.1. viku 8000 manns í
viðgerðarsmiðjur sínar til og
frá um Canada. Mun fullur
helmingur þeirra hafa verið í
Austur-Canada. Þótt ekki sé
gert ráð fyrir nema fimm virk-
um dögum á viku, til að byrja
með, er þetta samt vottur um
nokkurn bata.
JARÐNÆÐI FYRIR
200 FJÖLSKYLDUR.
Bæjarstjórnin í Winnipeg
gerir ráð fyrir að geta útvegað
200 atvinnulausum fjölskyldum
jarðnæði í Manitoba, með því
að styrkja þær af því opinbera
fyrst í stað. Er bærinn reiðubú-
inn að greiða 25 prósent þessa
kostnaðar, fylkið einnig 25 pró-
sent, ef sambandsstjórnin greið-
ir 50 prósent. Ráð er gert fyrir
að hver fjölskylda þurfi um
$1000. Sambandsstjórnin er að
íhuga málið.
125 MILJÓN DALA LÁN.
Sambandsstjórnin í Canada,
sem þarf nú á láni að halda,
ætlar að selja verðbréf innan
Canada fyrir 125 miljónir dala.
Salan byrjar 27. nóvember n.k.
og er svo á fréttum að sjá, sem
engu sé kviðið um það að fjár-
hæð þessi fáist ekki. Halda sum
blöðin fram, að innan nokkurra
klukkustunda verði öll verð-
bréfin seld, svo mikið traust
hafi menn á framtíð landsins.
FRÁ MANSJÚRIU.
í morgun bárust fréttir frá
Mansjúríu um að Japanir og
Kínverjar væru að berjast þar
af kappi og mannfall hafi orð-
ið mikið. Skærur eiga sér því
stað þarna, hvort sem hægt er
að kalla það fullkomið stríð eða
ekki. Hitt er víst að Japanir
gegndu ekki Alþjóðasamband-
inu um að hverfa þann 16. nóv.
burt úr Mansjúríu. Og milli
Kína og Japan sjálfra hafa ekki
sættir tekist. Opinberlega hef’r
þó hvorugt landið enn sagt hinu
stríð á hendur.
KAUPIR VERÐBRÉF FYRIR
MILJÓNIR.
Great West Life vátrygging-
arfélagið samþykti á stjórnar-
nefndarfundi sínum í gær, að
skrifa sig fyrir þriggja miljóna
dala upphæð af Canada verð-
bréfunum, sem sambandsstjórn-
in byrjar að selja 27. nóv.
100% ÍVILNUN.
Þó Bretland hafi nú ákveðið
að leggja allháan toll á inn-
flutta vöru, snertir það nýlend-
urnar ekkert. Þetfca varð ljóst
í gærkvöldi, er frumvarpið var
til yfirvegunar, sem felur við-
skiftaráðinu umsjón tollmál-
anna. Ritari ráðsins lýsti því
yfir, að tollar þeir, sem lagðir
yrðu á innfluttar vörur, snertu
ekki Canada eða aðrar nýlend-
ur Breta. Kvað hann þeim verða
veitt 100% ívilnun, ef til kæmi
að þess þyrfti, og var því fagn-
að. Þetta mega einnig góðar
fréttir heita fyrir nýlendurnar
og eflir eflaust viðskifti þeirra
við Bretland.
FYRR OG NÚ
(þýtt úr amerísku blaSi)
Fyrir nokkrum áratugum
voru Bretar framsækin og vinnu
fús þjóð. Bresk skip sigldu um
öll höf með fullfermi af hvers-
konar framleiðslu til allra heims
ins landa og fluttu hráefni heim
til Bretlands til vinslu. Breskir
bankar urðu öflugustu peninga-
stofnanir í heimi. í öllum verk-
smiðjum og námum landsins
var unnið af kappi. Verkamenn
voru ánægðir með kjör sín og
komust yfirleitt vel af. Vel-
megun ríkti í Bretlandi á 19.
öld og fram á þá 20. En nú er
öðruvísi ástatt í Bretlandi. Skip
in liggja í höfnum í þúsunda-
tali,—þau hafa ekkert að flytja.
í flestum verksmiðjum er enn
unnið, en að eins nokkurn hluta
sólarhringsins. Margar kola-
námur Bretlandg eru ekki starf
ræktar. Atvinnuleysingjar, sem
mist hafa alla vinnulöngun, ráfa
sinnuleysislega um götur og
torg. Fjöldi þeirra myndi hafna
vinnu, er í boði væri. Og hvern
ig ætti öðruvísi að vera, þegar
menn fá alt að þv*í eins mikið
fyrir að ganga iðjulausir og að
stunda heiðarlega vinnu helg-
anna á milli? Breskir atvinnu-
leysingjar í þúsundatali hafa
verið árum saman styTktir
vegna atvinnuleysis, alt frá því
að þeir hættu skólagöngu. Þeir
hafa aldrei unnið. Dæmi eru
til þess, að piltar og stúlkur
láti gefa sig saman, þótt þau
hafi ekkert sér til lífsviðurværis
annað en atvinnuleysisstyrkinn.
Það er farið í kringum lögin, til
þess að geta komið svo ár sinni
fyrir borð. Það virðist auðgert.
Atvinnulausri verksmiðjustúlku
býðst t. d. að fara í vist fyrir
gott kaup. En hún kann ekkert
að heimilisstörfum og fær vott-
orð um það og getur þá haldið
áfram að fá atvinnuleysisstyrk.
Og þegar piltur og stúlka, sem
bæði eru atvinnulaus, fá at-
vinnuleysisstyrk, geta þau hæg-
lega lifað áhyggjulausu lífi á
kostnað ríkisins, þótt þau stofni
heimili. Undir slíkum kringum-
stæðum drepa menn í sér allan
metnað. Menn og konur hafna
auðlærðri vinnu til þess að geta
lifað áfram í iðjuleysi á sveita
annara. Þannig er sama vinnu-
konuleysið í Bretlandi og víða
annarstaðar, þótt verksmiðju-
stúlkur í tugþúsundatali gangi
atvinnulausar. — En það er
skemtilegra að vera frjáls og
láta ríkið sjá fyrir sér.
Dæmi eru einnig til þess, að
drykkjumenn fái atvinnuleysis-
styrki, hafi fé handa á milli til
þess að greiða sektir o. s. frv.
í kolanámu-héruðunum er
víða aumlegt ástand. Sum kola-
námuþorp eru nú mannlaus
með öllu. tbúðarhúsin hafa ver-
ið rifin eða standa auð og úr
Frh. á 8 bls.