Heimskringla - 02.12.1931, Blaðsíða 3

WINNIPEG 2. DES. 1031.
HEIMSKRINGLA
3. BLAÐSIÐA
þér setn
ti otifi
T I M BUR
KA UPIÐ
AF
The Empire Sash & Door Co., Ltd.
Birgðir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Skrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ANÆGJA.
Austur-baltiska kynið virðist
vera þunglynt, tortryggið og
þegjandalegt, vinnusamt og
nægjusamt, en við nánari at-
hugun sést miklu samsettara
sálarlíf. Austur-baltiskur mað-
I ur getur alt í einu orðið mjög
Iræðinn og villist hæglega út í
I allskonar framtíðardrauma og '
| hugaróra. ímyndunaraflið er j
i takmarkalaust og þokukent, og |
að hinir upphaflegu Indóger-
manar hafi verið af norrænu
kyni. Allsstaðar, þar sem ind-
germönsk mál hafa verið töluð,
finnum vér menjar um þetta
kyn. Indverska orðið, sem tákn-
ar “erfðastétt’’, merkir upp-
runalega “lit”, og ber það vott
um að hinir aðkomnu þjóðflokk
ar, sem sköpuðu menningu Ind-
verja, hafi haft annan lit en
flestum illa af því enginn kostur
var að velja eftir vexti. Kaupin
fóru öll fram út á hafi og mið-
uð við verð en ekki snið, enda
engin kona við hendina til að
leggja fegurarsmekkinn á vigt-
ina, en miklu fremur brennivín
eða koníak til áhrifa kaupsamn-
ingunum. Fór þá svo þegar í
land kom að yfirfrakkarnir voru
jafnlíklegir fyrir alla familíuna
eins og nokkurn einn af henni.
Þetta er með hæfilegum ykjum,
en mér er ennþá illa við frakk-
ana, nema þar sem konurnar
gerðu á þeim gustukaverk og
sniðu úr þeim fallegar yfirhafn-
ir. Annað það sem mér féll
illa var lyktin af þeim mönnum
sem bjuggu á nyrstu bæjum á
nesinu, og stunduðu eingöngu
sjávar- og bjargveiði. En þar
vóru þokur sífelldar með vatns-
seltuúða, og tímum saman illt
að viðra allan fatnað. En
þessu vandist eg seinna þegar
eg fór að koma á þessa bæi og
borða minn part af bjargfugli
og eggjum, og sjá hreinlætis
viðleitnina lijá myndarkonum
sem þar bjuggu og matreiddu
svo vel.
Á sínum tíma og laust fyrir
fardagana var það að faðir
minn og fjölskylda hans var
komin til sögunnar og umráð-
anna á Syðralóni. Varð eg
þeirra komu feginn. Hinsvegar
fluttu þá Jón Banjamínsson
með sína fjölskyldu burt af
heimilinu og að höfninni þar
sem hann átti dálítið hús og
ætlaði sér að búa í ellinni, því
hann átti ennþá einn sjötta
part af jörðinni, og hugðist ekki
að hafa meira um sig. Hins-
vegar var Sigurjón með sína
fjölskyldu kyr á heimilinu hjá
okkur, þangað til hann lagði
alfarinn af stað til Ameríku.
Hann var okkur mikill og þarfur
leiðarsvísir til þekkingar um
gjörólíka búskaparháttu en
við höfðum átt að venjast, og
það því fremur, sem hann var
fjölhæfur, árvakur og harðfylg-
inn sér, til allrar framkvæmd-
arsemi, og raungóður maður.
Frh.
MANNFLOKKAR
OG
f-
II.
MENNING.
Niðurl.
Um andlega eiginleika þriggja
þessara kynja (norræna, vest-
------------------------ við sig að gera gott né ilt, svo
um. Það rennur stöðugur, að þrátt fyrir allan heilaspuna
straumur norrænna manna úr j og framtíðaráætlanir, situr alt
sveitunum í borgirnar og úr (við sama. Hann fylgir anda
lægri stéttunum í hinar æðri. | f jöldans, þar sem norrænn mað-
Norræna kynið er alveg sér-1 ur fylgir einstaklingshyggjunni,
staklega auðugt að mönnum er mjög hefnigjarn og hneigð-
han" getur oft hvorki afráStS !(rumbyggjarn(r Guð(r Grjkkja
með frábært andlegt atgervi,
“skapandi” mönnum. Sam-
kvæmt rannsóknum Odins, eru
flestir skapandi menn Frakk-
lands úr þeim héruðum, sem
fólk er hæst, höfuðlengst og
ljósast, og eftir stéttum eru
78.5% þeirra af aðli eða úr em-
bættismannastétt og líkum
stéttum, sem eru aðeins lítill
hundraðshluti íbúanna, en auð-
ugastar að norrænu blóði. Sama
hefir Galton fundið um nor-
rænustu hluta Englands. Flest-
ir menn, sem sköruðu fram úr
á endurfæðingartímabilinu á
ítalíu, voru meira og minna af
norrænu kyni (Woltmann). —
Mjög norræn lönd, eins og t. d.
Noregur og Svíþjóð (og ísland)
eiga tiltölulega mjög Tnarga
frábæra menn. Ennfremur er
tiltölulega minst um glæpi og
afbrot í þeim héruðum Norður-
Þýzkalands, þar sem norræna
kynið er fjölmennast.
Vestræna kynið er fjörugt
og ástríðufult, léttlynt og við-
kunnanlegt í umgengni, ræðið
og (fyrir norrænan smekk)
málskrafsmikið, fljótt til reiði
og fljótt til sátta, fyndið, ófor-
sált og öfgafult, — oft latt og
vantar framkvæmdaþrek nor-
ræna kynsins. Vestrænn hugur
lifir meira í nútíðinni, norrænn
hugur í framtíðinni, — sá vest-
ræni beinist. meir að hinu ytra,
sá norræni að hinu innra. Trú-
arlíf norræns manns stendur í
nánu sambandi við samvizku
hans, en hjá hinum vestræna
við skilningarvitin (skraut og
skart) og hjartagæði þau, er
oft einkenna vestrænt fólk;
norrænn maður er af náttúr-
unni mótmælandi, en vestrænn
maður kaþólskur, gæti maður
sagt. Vestræna kynið er einatt
grimt, og vont við skepnur.
Austræna kynið er íhugult,
iðið, sparsamt og þröngsýnt,
tortryggið, seinlátt og þolin-
mótt. Það er hagsýnt og hugur
þess beinist að hinu nálæga og
næsta. Hjá andlegri mönnum
af austrænu kyni ber mikið á
rólegri skoðun og kyrlátri á-
nægju með hlutina. Trúarlíf
austræns fólks er öllu heitara,
þótt kyrlátt sé, en hjá öðrum
ur til ruddaskapar. Hann skift-
ir oft og fljótt skapi, — eftir
ruddaskap og reiði, kemur iðr-
un og eftirsjá, eftir mánaða
vinnusemi er öllu kanske eytt í
vitleysu á fáeinum dögum. —
Hann er skarpur mannþekkjari
(sbr. sum rússnesku skáldin)
og hneigður til söngs og tón-
listar.
Auðvitað er þetta aðeins lýs-
ing á aðaldráttunum í lundar-
fari kynnjanna, en fjölbreytnin
í sálarlífi einstaklinganna er
náttúrlega óendanlega mikil.
III.
Það er álit flestra nú orðið,
röena og austræna kynsins) |Norðurálfu kynflokkum; sumir
hefi eg áður ritað greinarstúf j telja að það hneigist mjög til
(“Norræn sál” í Eimreiðinni ,• kaþóisks siðar (innilegri teg-
1925), samkvæmt athugunum
dr. L. F. Klausz, en þar er ekki
minst á dínarska eða austur-
baltiska kynið. Virðist mér því
rétt að setja hér stutta grein-
argerð um andlega eiginleika
undar af honum en vestrænt
fólk hallast að). Alt hetjulegt
og æfintýralegt er fjarlægt aust
rænu eðli — austrænn maður
elskar meðalveginn — og með-
almenskuna, freistast maður til
að segja. Hann er friðsamur,
Evrópukynjanna samkvæmt lýs-
ingu Hans F. K. Gunthers dok-) spéhræddur og ófyndinn.
tors, í riti hans “Rassenkunde I Dínarska kynði hefir til að
Eurokas” (Munchen 1929). bera hispurslausan kraft í fram
Norræna kynið hefir til aðjkomu, hreysti, átthagaást og
bera dómgreind og framkvæmd- þótta. Það beinist ekki, eins og
arsemi, ró og hlutleysi, og virð-
ist oft vera kuldalegt og þegj-
anadlegt. Það er skyldurækið,
en heimtar mikið af öðrum, og
virðist oft og einatt hart og
óhlífið. Það á ekki auðvelt með
að setja sig inn í hugsunarhátt
annara manna, og hefir frekar
litla mannþekkingu. Norrænn
maður lætur lítt í ljós tilfinn-
ingar sínar, oft af einhverri
sérstakri viðkvæmni eða blygð-
unarsemi. Hann er djarfur, oft
fífldjarfur, forsjáll og lang-
sýnn, en getur verið léttúðug
ur og latur á köflum. Útþrá og
mentunarþrá eru ríkar hjá hon-
norræna kynið, að víðfaðma,
langdrægum fyrirtækjum, en er
skapandi í smáum stíl. Dirfska
þess er meira dirfska til líkam
legra afreka, en síður andleg
sigurvinningaþrá. Yfirleitt er
það góðlynt og glaðlynt, en
getur þotið upp með rosta, og
suðausturhluti þýzkra landa,
þar sem dínarska kynið er al-
gengast, hefir tiltölulega háa
afbrotatölu. Margir tónsnill
ingar hafa verið að meira eða
minna leyti af dínörsku kyni,
og það kyn hefir yfirleitt mikl
ar gáfur til söngs og sönglaga-
gerðar.
og Indverja, hetjur og höfðingj
ar Grikkja, Persa og Rómverja,
almenningur með Keltum og
Germönum — alt var þetta Ijós-
hært og bláeygt af norrænu
kyni. Frumheimkynni Indger-
mana, þaðan sem þeir skiftust
og dreifðust um löndin, hyggja
menn að hafa verið í Mið-Ev-
rópu, en til Norður-Þýzkalands
og Skandínavíu komu þeir jafn-
skjótt og land varð byggilegt
eftir ísöldina síðustu. Þá hefir
verið með ströndum fram í
vestanverðum Noregi annað
kyn. (það austræna) sem hefir
lifað þar um ísöld (líkt og Eski-
móar nú á Grænlandi) og kom-
ið þangað þá er landaskipun
var öðruvísi en nú er. Sumir
(t. d. Halfdan Bryn) halda, að
Indgermanir hafi komið til
Skandínavíu eftir tveim leiðum,
— annar hópurinn að sunnan
(yfir Danmörku og Svíþjóð), en
BAUKUR ÞESSI HEFIR INNI AÐ HALDA PUND
AF HINU BEZTA KAFFI, SEM f BAUK HEFIR
VERIÐ LÁTIЗSPYRJID VINI YDAR UM ÞAD.
Blue Ribbon Limited
WINNIPEG
CANADA
hinn að austan (frá Finnlandi
yfir Álandseyjar og botniska fló-
ann), en ekki verður farið nán-
ara út í það hér.
Ýmsir fræðimenn telja, að
nánustu frændur norræna kyns
ins séu vestræna kynið, Vestur-
Asíu kynið og Hamítakynið, er
einkum finst í norðaustur hluta
Afríku. Öll þessi kyn eru lang-
leit langhöfðakyn, Það er hald-
ið að semitisku málin, sem eru
skyld Hamítamálunum, séu
upphaflega eiginleg Vestur-
Asíu-kyninu, eins og indger-
mönsku málin norræna kyninu,
enda hafa málfræðingar (t. d.
Hermann Muller í Danmörku)
reynt að sanna skyldleika með
semitísku málunum og þeim
indgermönsku. Þessir þrír mála-
flokkar, sem nú voru nefndir,
eru þeir einu, sem hafa mál-
fræðilegt kyn. Skyld þeim hafa
líklega verið hin útdauðu mál
vestræna kynsins. — En lengi
hlýtur norræna kynið að hafa
verið afskekt og einangrað, unz
það var orðið svo ólíkt frænd-
Frh. á 7. bls.
SAMBANDSSTJÓRNIN f CANADA
ÞJÓÐÞRIFA LAN
Fjármálaráðherra ríkisins býður almenningi til kaups
$150,000,000
í 5% Veðtryggingarbréfum Canadaríkis
Rentuberandi frá 15 nóvember 1931, innleysanleg við tvenn mis-
munandi tímabil (er kaupandi hefir um að velja) sem hér segir:
5 ÁRA 5% VEÐTRYGGINGARBRÉF, Falla í Gjalddaga 15. NÓV. 1936.
10 ÁRA 5% VEÐTRYGGINGARBRÉF, Falla í Gjalddaga 15. NÓV. 1941.
Höfuðstóll greiddur, kostnaðarlaust, í viðteknum lögeyri Canada, á skrifstofu Fjármálaráð-
herra og yfir tollmálaráðgjafa Canada, í Halit’ax, Saint John, Charlottetown, Montreal, Tor-
onto, Winnipeg, Regina, Calgary og Victoria.
Vextir greiddir á hverjum hálfs árs fresti, kostnaðarlaust, í viðteknum lög-
eyri Canada, við allar stofnanir allra hinna löggiltu banka í Canada.
Upphæðir Veðtryggingarbréfa:
5 ÁRA VEÐTRYGGINGARBRÉF, $100, $500, og $1,000
10 ÁRA VEÐTRYGGINGARBRÉF, $500, og $1,000
Lán§fé þessu verötsr variö til þess að efla ha^s-
mnai\aleg£a og' fjárl^a^slega vel^era^ni í Ganada.
Lántakan er heimiluð með lögum er samþykt
voru af Sambandsþingi Canada, svo að hvort-
tveggja, vextir og höfuðstóll, leggjast á hinn
sameinaða tekjusjóð Canada ríkis.
/
Skrásett verðskuldabréf, er vextir eru greiddir
á til eiganda beint, með fjárvíxli stjórnarinnar
verða gefin út á eftirfylgjandi upphæðum:
$500, $1,000, $5,000, $10,000 og $100,000.
ÚTGÁFU VERÐ:
5 ÁRA VEÐTRYGGINGARBRÉF, 99i/4
10 ÁRA VEÐTRYGGINGARBRÉF, 99
Full borgun verður að fylgja kaupboði
ásamt áföllnum vöxtum
ásamt áföllnum vöxtum
Kaupendaskrár fyrir ofangreindu láni verða lagðar fram 23 nóvember 1931 og heimtar inn
aftur fyrir eða um 12. desember 1931, með eða án tilkynningar, eftir vild Fjármálaráðherra.
Áskriftum verður veitt móttaka og kvittanir gefnar, af öllum stofnunum allra löggiltra banka
í Canada, og viðurkendum verzlunarhúsum. Bráðabirgðar skýrteini verða afgreidd kaupend-
um af bönkum og verzlunarhúsum, er þeir tilgreina
kvittananna.
í umsóknar skjalinu, gegn afhending
Látið Dollarana yðar vinna í þjónustu Canada!
\ . ^
Skrifstofa Fjármálaráðuneytisins,
Ottawa, 23. nóvember 1931.