Heimskringla - 06.01.1932, Side 3

WINNIPEG 6. JANÚAR, 1932.
HEIMSKRINGLA
3 SIÐA
The BUCKSTER
J. M. Bjarnason
Come sit on the bar of my sawbuck a while;
it is safe as a rock, I trow.
Although it is worn and withered and oid,
it will not complain, I know.
I am the one that is weary and spent
in the work that I have to do.
The strength of my arms is ebbing away,
as even my soul is, too.
I’ve toiled it for seventy summers on end
—for seventy and five, my lad.
While some of them must have been mild and bright,
yet most of the lot were bad.
But each of the years, since I wandered west,
was the worst of the endless string;
For what have I learned in this land of light,
but iabor and want?—Not a thing.
In silence I’ve trudged with my saw and the buck.
like a sheep on a barren piain.
I’ve snooped, like a thief, in the loathsome lanes
and looked in each nook in vain,
To see if there wasn’t a pile on the place,
or a pole I could saw in two,
If the folks were willing to let me work
—for wages or food, 'tis true.
In the burning rays of the summer sun
I’ve seated and bled amain.
In the winter my sockless feet would freeze,
though my face was hot again.
Where I happen in time, with a trembling hand
I tap on the master’s door;
But the hardest task, and the trial, is
'to tell what I want, once more.
All I can say is: “Kind sir, cut wood?’’
and it sounds, I’m afraid, like a prayer.
And then I explain by shaking the saw
as swiftly as ever I dare.
At last when he sees what my errand is
and offers to make a deal,
If I mention: “A dollar to cut one cord’’,
he cringes and squirms like an eel.
He puffs and he blusters and pushes me off
till the price is the one he’d choose;
For profit was made for the men of ease,
y and mine is to slave and lose.
To make it still harder I’ve had to compete
with the headstrong Italian fools,
Who offer their service so shamefully cheap
that I saunter away with my tools.
And no one has felt like a friend in need,
or furthered my case, if he did.
My silvery locks were a sign to most
to serve me the lowest bid.
And yet I have met with some ftiendly folk
—a few—where I made a call, *
Who gave me a handout of butter and bread
—to beg is the worst of all.
This cloak that I wear is a wonderful gift
from a woman across the street.
I know it is one that her husband wore; ,
it’s so warm and so strong and neat.
These boots—like a prince’s—the tapster took
and tossed in my path one night.
He looks like a rake of the careless kind,
but the core of his heai t is right.
So I must not say that there are not some
who seek to improve your lot.
But who wants to beg like a brazen cur
or bend to a pauper’s cot?
For him, who once was a wealthy man,
and wílling to spend his cheque,
It’s hard to accept a daily dole
and drift like a human wreck.
You ask if I have not a sister or son,
to see that I'm housed and clad.
No. All my relations and fellows and friends
are faded and gone, my lad.
To this land with my Bertha and Katie I came;
but Katie took sick and died.
The climate up here is so cold and dry,
and comforts were not supplied.
The work in the iaundry was lengthy and hard;
and a little frail girl was she.
For reading and leisure her life was meant
' —to learn was an ecstacy.
So gentle and lonely, I loved her the best
—the last of my children five.
My sad, old days wouid be sweet again
if she would be still alive.
S ■
My Bertha was always so bold and so free,
but beautiful as a queen.
The noise in the taverns enticed her fast
and tainted her mind, 1 ween.
So she lost her heart to a handsonie crook,
and hastily ran away.
He stole her, in fact, with his stylish ways
—she is starving, I fear, to-day.
You ask if there wasn’t a son. Yes, sir.
Their soi;ls are a gospel t.0 me.
There never were better or manlier men;
so manly they were—all three.
I've heard that young Benny was stronger than Steve.
whose strength was enough for three;
But Raven, if taunted, the twain could hold,
so terribly strong was he.
But all of them longed for a life on the sea
—the land was so dull and tame—
To match their strength with the stormy deep
and strive for the boldest fame.
But many a cruise on tbe main was rough
—too much, in tlie end, for me!
They perished at last, my poor littlé boys
—my poor iittle boys—all three.
I’ve often been happy, and overly rich;
but all that I had is gone.
I sway in the blast, like an aged oak,
with even its sap withdrawn.
P. B.
eg stundum ekki á því standa. Varð seinna fegursta fyrirmynd-
Einhverntíma kom það fyrir að in í sveitinni. Þau dóu bæði
Jón á Hávarðsstöðum fanst ung.
ekki, þegar hann átti að koma | í veizlu þeirra vorum við,
með brúðkaupsljóð, sem mönn- eins og áður er á minst. Og
um var kunnugt um að hann þar kom eg með brúðkaups-
hafði í vasanum, en menn vissu kvæði. Það var ekki upp á
líka að hann hafði fengið of- marga fiska, og kann eg ekk-
snemma og of mikið í staupinu, ert af því nema eitt erindi, sem
en hann þoldi ósköp lítið af eg set hér til að sýna, hvernig
víni, því hann bjó lengst inni á menn fóru að skemta sér. Þeg-
heiði og smakkaði'það sjaldan. ar eg legst í sama kjölfarið og
1 veizlunni var og kerling, sem fer að krefja minnið frásagna,
þótti gott í staupinu, og bar sig þá afhendir það mér tvær vís-
sérstaklega vel eftir björginni. urnar, þá fyrstu og eg held
En nú var hún líka týnd. Loks- næst þeirri seinustu. Þær eru
ins fundust þau Jón og kerlingin svona:
bæði steinsofandi í sama rúm-
inu inni í baðstofu. Hafði Jón Sem gengjum úr húsi, því
lagt sig þar út af til að vera bet- gluggalaust stóð.
ur undirbúinn, þegar hann væri í glansandi sólskini á dagg-
kallaður með brúðkaupsljóðið. stirnda lóð,
Og þegar kerlingin hins vegar svo birtir á hugarins blómlegri
var orðin svo pöddufuil, að hún grund,
gat ekki staðið lengur, þá stóð því brúðhjónin kalla oss á fagn-
svo á fyrir henni að hún var aðarstund.
stödd við rúmstokkinn hjá Jóni,
en sá ekki neitt, hvorki í þenna Fyrst brúðhjónin kusu mig boðs
heim né annan, og þót-ti hent- þessa gest,
ugt að veltast upp í rúrfiið og og báru mér púnsið, sem örvar
njóta værðarinnar. Jón varð oss mest,
vakinn með mikilli fyrirhöfn, og með brimhvellum söngrómi,
sá hann strax hvað um var beimur og sprund,
að vera. Hann kom brosandi eg blessa ykkar hjúskapar al-
fram í veizlusalinn og byrjaði vörustund.
með því að segja:
þér sem
notitS
TIMBUR
KA UPIÐ
AF
The Empire Sash & Door Co, Ltd.
BirgSir: Henry Ave. East Phone: 26 356
Bkrifstofa: 5. gólfi, Bank of Hamilton
VERÐ GÆÐI ANÆGJA.
til séra ■Guttorms að vetrarlagi.
Var þá gangandi í mikilli ó-
færð, rennandi sveittur og afar
þyrstur. Prestur kemur óðara
til mín út á hlað, undur vina-
legur. “Blessaður, gefðu mér
að drekka,” sagði eg. “Ja, ja,
þú kemur inn. Þú ert heitur og
sveittur.” Eg fór inn með hon-
um, og hann fór að spyrja
frétta og rabba eitthvað. “Eg
bað þig að gefa mér að drekka,"
sagði eg aftur, “hefir þú orðað
það fyrir mig?” “Ja, þú ert
þreyttur og þarft að fá að
drekka. ’ En svo fer hann
hvergi og rabbar og rabbar.
“Nú vil eg rinna konuna þína,”
sagði eg. “Ja, þú ert þyrstur
og heitur. Hugsaðu þér að þú
sért austur á Skerþúfu. Það
var að minsta kosti ensk míla
frá bænum. Eg stökk á fætur
Þá tók séra Guttormur til ætlaði sjálfur að finna kon-
Eg minist þess, vinir, en má ei siipia ráða, og var það aðal til- unu' Ne*’ ^ann sagðist skyldi
tala hátt, efnið til að geta um þetta |s^® um að eg fengi að drekka.
þótt mér sé í anda hjartanlega brúðkaup. Hann gekk að borð-j^ e^’T stund^ fékk eg
kátt, inu í stofunni, og tylti sér á | sPenavoIga nýmjólk í skál.
í danssalnum þá drengir stigu tá, til þess að vera nokkurn i Rei<A|nr var eg, því þetta svalaði
rúnt, veginn meðalmaður. Það var j e^^ert> en let samt ekki á því
að drykkjusvínin tvö voru lögð hlaupið í allar áttir, til að láta | |)era °S diakk úr skálinni. Eft-
í búnt. menn, sem skröfuðu úti á túni ’’ stun<l var þorstinn af
tveir, vita að nú stæði eitthvað
Ómögulegt var að fóðra bet- mikið til, en enginn mátti af
ur þessa skyssu. Konan hans því missa, sem Guttormur
stóð við hliðina á honum og segði. Af því það var alt annar
fyrirgaf honum bezt af öllum. aldarháttur, sem réði eftirlöng-
Séra Guttormur sagði, að þarna unum og innri þrá manna á
sæju menn það, að það væri þeim árum, þá var ekki nóg að
ekki hægt að aðskilja það, sem segja, að það hafi verið kallað
guð hefði sameinað. Þó Jón á á þá sem fjarstaddir voru, þeg
af
stund
og varð mér aldrei betra
nokkrum svaladrykk.
Mér finst að eg á lífsleið
minni hafi hlotið svo gagnlega
sönnun fyrir því að unglingar
af vingjarnlegum samvistum
með görnlu alþýðufólki, læri svo
margt nytsamlegt að það megi
aldrei leggjast niður að yngri
Hávarðsstöðum hefði fundist í ar einhver skemtun stóð til við kynslóðin hagnýti það. Eg ætla
riimi hjá annari konu, þá væri svona tækifæri. Þegar yfirlýs-
enginn ánægðari en hans eig- ingin kom útá tún um það, að
in kona. nú ætlaði séra Guttormur að á-
Vorið 1884 giftu sig á Ytra- varpa fólkið, þustu gamlir karl-
Álandi í Þistilfirði þau Árni Da- ar, sem gengu v^ð þrik, eða sátu
víðsson frá Heiði á Langanesi á þúfu og ræddu sín áhugamál,
og Arnbjörg Jóhannesdóttir. á fætur, gleymdu prikunum og
Var hún bróðurdóttir föður skunduðu óhaltir heim í veizlu-
míns, og að allra dómi, ein af salinn. Unglingar sem glímdu
álitlegustu ungum stúlkum í upp á líf og dauða á öðrum
héraðinu. Faðir hennar var þá stað, og höfðu rennandi sveitt-
dáinn, og þótti því réttast og ir lagt hjá sér húfurnar á næstu
samkvæmast handbók prest- þúfu, gleymdu þeim þegar frétt-
anna, að ráðfæra sig um slíkt in kom um opinbera skemtun
við frændur og vini, svo að hún og ruddust inn í veizlusklinn.
ráðfærði sig við föður minn, um En nú segir yngri kynslóðin í
þenna ráðahag. Árni stóð til að anda sinnar miklu menningar:
erfa miklar eignir, og foreldrar Hvert eigum við að komast á
hans voru mjög vel liðin af öll- meðan þeir eru að þessu rugli?
um, en heimilið gamaldags.. — Og hvað skyldi nú þetta taka
Árni var ekki líkt því eins glæsi- lengi? Ef skynseminni er lof-
legur og hún, sem að ásýnd og að að líta á málavöxtu, þá er
viðkynningu stóð jafnfætis ráð- þessi aldarandi stór afturför,
herra- eða biskupsfrú. En fað-1 eins lengi og reynslan er sann-
ir minn hafði fljótt og Vel tek- leikur, og lífsreynsla þeirra eldri
ið eftir Árna. Hann var að vísu eftirtektarverð fyrir yngri kyn-
í fljótu bragði ekki álitlegur slóöina. Eg sé heldur ekki, að
ungur maður, með heilmikið ; andlegur arfur og andleg fram-
rauðgult skegg, hálfgerðan för geti átt sér stað, ef ekkert er
skalla, lotinn í herðum, hend-; lært af þeim eldri. í staðinn
urnar eins og ^ippbeygíaðar ' fyrir sívaxandi þekkingarþorsta
birkihríslur á hafísavorum. En! er að ryðja sér til rúms óhollur
höfuðið var áreiðanlega ekki þekkingarhroki, áður en nokk-
innihaldslaust. Hann hafði Ur gagnleg þekking er fengin.
skýra réttlætismeðvitund og j Séra Guttormur talaði um
sómatilfinningu. Hann var sá ■ giftinguna, að gifta sig. Hann
minnugasti maður, sem eg hefi | sagði að við vissum öll, hvað
þekt. Minni hans var inngefið! þag væri að vera giftumaður,
og víðtækt, grundvallað á skiln- | sama og gæfumaður. Að í dag
ingi, en ekki setningi til að|Værum við öll að gifta okkur,
og flestöll að gifta okkur meira
en brúðhjónin sjjálf. Allir þektu
þau að því að vera prýði sinn-
ar sveitar, gæfulegar manneskj-
ur og hlyti samvinnuhugur
þeirra að leiða til tvöfaldrar
gæfu fyrir alla sveitina, sýsluna
og landið. Þvílík ræða, löng
og sönn og fögur, hefði átt að
vera prentuð og til sýnis og
upplýsingar í hverjum skóla.
Eg veit að fleirum en mér hefir
hún orðið minnisstæð. Og svo
byrjaöi séra Guttormur að
syngja með voða miklu valdi,
“Brosandi land”.
Einu sinni sem oftar kom eg
að setja lítið dæmi; og fyrst eg
er staddur í Þistilfirði, þá ætla
eg að taka það þaðan. Þegar eg
kom í Syðralón, bjó á Gríms-
stöðum í Þistilfirði aldraður
illa gæfi. Göngufæri var all-
gott, en við vorum ekki komn-
ir lengra en á miðja heiðina,
þegar fór að hlaða í loftið og
auðséð var að það ætlaði að
skifta um veður. Við áttum
eftir fjórða part af heiðinni,
þegar brast á grenjandi stór-
hríð, og um leið var farið að
dimma af nótt. Við skildum
sjálfsagt allir vel, að nú var um
lífið að tefla. Það var svo hvast
í lofti að annað slagið slitnaði
hríðarmökkurinn, svo áð sást
í bert loftið. En þá sá Bessi
stjörnur, sem hann þekti af
nágrenni þeirra, og vissi hann
í hvaða átt þær voru, og sömu-
leiðis hvað tímanum leið. Að
þessu var mikil hughreysting
og skemtun, og mátti mikið
rata eftir því. Að minsta kosti
staðfesti þetta ‘stefnuvissu
Kristjáns á Kerastöðum, er var
beztur að rata. Alt gekk nokk-
urn veginn slysalaust á endan-
um. En þegar við loksins furtd'-
um bæ, þá voru þeir dálítið
kaldir á úlfliðum, Hessi og
drengurinn. Seinna í ferðinni
fór eg að grenslast eftir stjörnu-
þekkingu Bessa. En þær voru
ekki margar, sem liann þekti,
kanske ekki yfir tuttugu. En
hann vissi hvar þær voru á
hvaða klukkutíma, og hvernjg
þær sneru, vagnarnir, fjósakon-
urnar, björninn, sjöstirnið o. fl.,
eftir því á hvaða tíma vetrar
og sólarhrings um var að ræða.
Þetta hafði hann lært ungur
af foreldrum sínum í klukku-
leysinu. Þetta voru kanske
geislaendar þeirrar stjörnuþekk-
ingar, sem landnámsmennirnir
sigldu eftir yfir veraldarhöfin
jí áttaritaleysinu. Þetta varð líka
maður, Bessi Tómasson að j til þess að eg lærði sömu
nafnj. Hann var kallaður frem- [ stjörnufræðina, og kom það
ur einfaldur maður, en mér • stundum að liði. Lærði líka, að
fanst öllum koma saman um' Bessi á Grímsstöðum átti mik-
það, að hann væri vænn. Hannjið af þeim hyggindum, sem í
var dável rið efni, sagður sí-.hag koma, og vildi ekki vamm
gjöfull til fátækra og galt vel
til sveitar. Eg hafði séð Bessa
einu ^inni eða svo, og komst
að því, að hann sjálfur hélt
það réttast að draga sig í hlé
og leggja lítið eða ekkert til
mála. Nú bar svo til, að faðir
minn þurfti að senda" mig upp
á Hólsifjöll á miðjum vetri,
fyrsta árið sem við vorum á
Syðralóni. Eg hafði heyrt að
bóndinn á Kerastöðum í Þistil-
firði ætti fyrir hendi ferð upp
á Fjöll, og fór eg því fyrst til
hans. Hann slóst í förina, og
sagði mér að Bessi á Gríms-
stöðum þyrfti líka upp á Fjöll.
Við fórum til hans og vorum
nóttina hjá honum. Þar var
líka unglingur á flækingi, sem
lóttist. þurfa að verða okkur
samferða. Næsta morgun fyrir
dag lögðum við fjórir upp á
Búrfellsheiði í bjartriðri, en
brunafrosti. Eg kveið fyrir að
hafa Bessa í förinni, gamlan
og uppgefinn karlinn, ef á ein-
hverju miklu þyrfti að halda og
hrósa sér af. Hann mundi betur
hugsunarháttin, sem orðin áttu
að lýsa í bókinni sem hann las,
heldur en orðin sjálf. Hann
mundi eins vel merkustu við-
burði fjarlægustu landshorn-
anna, eins og viðburði sinnar
eigin sveitar. Ef maður fékk
hann til að tala opinberlega, þá
studdist hann máske við eftir-
langanir einhverra af forfeðr-
unum, sem maður hafði ekki
veitt eftirtekt áður, en Árni
rökstuddi það. Faðir minn hélt
Árna eindregið fram, og mælti
ákveðið með honum sem merku
mannsefni. Heimili þeirra hjóna
sitt rita í neinu. Þessi Bessi fór
til Ameríku og lenti í Mikley,
að því er einhver sagði mér.
Þegar eg hugsa um alþýðu-
fólk á við og dreif í sveitum
fyrir 50 árum síðan, til saman-
burðar við alþýðufólk nú á
dögum, þá finn eg glögt til
Frh. á 7. bls.
THE
MARLB0R0UGH
SMITH ST., WINNIPEG
Winnipeg’s Downtown Hotel
COFFEE SHOP
Open from 7 a.m. to 12 p..m.
Special Lunch, 40c
Special Ladies’ Luncheon,
40c
Served on the Mezzanine Floor
Best Business Men’s
Luncheon in Town, 60c
See Us for our
Winter Room Rates
We cater to Functions
of All Kinds
F. J. FALL, Mgr. PH. 86 371
Hvort það er þess Virði að lifa lífinu, fer að mestu leyti
eftir ástandi hinna lifendu. óbrotin, lystug fæða, og þá
einkum
mfODERN
1T* PURE MILK
sem aðalefni hversdagsfæðunnar, gerir lífið þess
virði að því sé lifað — með ótal ánægjustundum
til góða.
SÍMIÐ 201 101
Modern Dairies Limited
“Þér getið skekið rjómann en ekki þeytt mjólkina”