Heimskringla - 16.01.1932, Qupperneq 1

**)ori
DYERS & CLEANERS, DTD.
Men’s Suits
$1.00
50c
CALl. 37 061
Suits
Hats
DYERS & CLEANERS, LTD.
Ladies’ Dresses
$1.00
CALL, 37 061
Cloth, Wool
or Jersey ..
XLVI. ÁRGANGUR.
WINNIPEG MIÐVTKUDAGINN 16. JAN. 1932.
NUlVlhiR 16
Fé stolið úr fjárhirzlu Manitobafylkis.
I anlegt, að leikhúsin draga, ef liberal flokkinn með sér niður
Síðast liðin fimtudag komst
upp, að þjófnaður hafði verið
framinn í fjármáladeild Mani-
tobastjómar. Eru tveir menn
taldir valdir að því verki. Heit-
ir annar Maurice Jones og var
bókhaldari og féliirðir í fjármála
deildinni. Hinn maðurinn heitir
James F. Spawls og var hann
aðstoðarbókhaldari.
Alls er sagt að féð nemi $102,-
000. Hafði þjófnaðurinn byrjað
fyrir 4 eða 5 árum og haldið á-
fram til þess dags, að það
komst upp síðast liðna viku. En
þá nam fjárhæðin orðið þessu
og var ekki lengur hægt að fela
misfelluna á bókunum. Og furð-
an er eiginlega meiri, hve lengi
þessu fór fram þegar þess er
gætt, að það sem deildin tekur
inn og skilar af sér, er þráfald-
lega borið saman af yfirskoðun-
armönnum. En í því efni hefir
bókhöldurunum tekist að glepja
yfirskoðunarmönnunum sýn.
Af báðum mönnunum fór gott
orð. Þeir höfðu verið í stríð-
inu mikla og getið sér þar góð-
an orðstír. Að stuldinum töldu
báðir sig jafnseka.
Þegar þeir sáu, að ekki var
lengur um það að ræða að
geta hylrnt yfir þjófnaðinn,
aðallega vegna þess, að ný að-
ferð var tekin upp við bókfærslu
í deildinni, gekk Spawls á fund
yfirlögreglustjóra Chris H.
Newtons og sagði honum frá
því, að hann væri sekur um að
hafa gripið til eigin notkunar
fé stjórnarinnar. Gaf hann einn-
ig til kynna, að Jones væri sér
meðsekur um þetta. Voru báð-
ir mennimir þegar teknir fastir.
Við rannsókn í málinu kom
í ljós, að fé þessu hefði ekki
verið meiningin að stela, heldur
hefði til þess verið gripið að
láni í svip. Og mjög lítið af
þvi er sagt að notað hafi verið
til framfærslu þarfa.
maðurinn átti til dæmis gamalt
hús, um það $4500 virði, en var
ekki búinn að borga út meira
en helming af því. Hann átti
heldur ekki nema aflóga bif-
reiðarræfil. Fjölskyldur þeirra
höfðu enga hugmynd um, að
menn þeirra hefðu nokkurt fé
handa milli fram yfir laun sín.
En til hvers notuðu þeir þá
féð? Því fylgir sú sorglega
saga, að þeir hafi til þess grip-
ið til þess að veðja á hestaveð-
reiðar og hafi oftast tapað, en
þó ekki altaf. En þá leiðina
er talið að mestur hluti þýfisins
hafi gengið.
Báðir hafa nú menn þessir
verið dæmdir til 5 ára fangelsis-
veru í Stony Mountain fanga-
vistinni. Eru þau afdrif mörg-
um hér hrygðarefni, er menn-
ina þektu, því með framkomu
sinni hversdagslega höfðu þeir
eignast fjölda vina.
opin eru á sunnudögum. Og við
því mega kirkjurnar ekki, allra
sízt á þessum tímum, því þær
hafa ekki síður en aðrar stofn-
í djúpið.
Dr. Murdock MacKay, leiðtogi
liberal fiokksins, var að því
spurður, hvort hann hefði gert
anir orðið fyrir þungum búsifj- 1 flokki sínum aðvart um þessa
um af völdum kreppunnar
Hreyfimyndahúsin eru aftur
á móti opin alla daga vikunn-
ar, nema sunnudaginn. — Það
virðist því ónauðsynlegt fyrir
þau, ef þau vilja rausn af sér
sýna, að vera að seilast til
sunnudagsins, til þess að hafa
þetta fé inn. Þau eru aðeins
Annar!me® Því að sýna að þau séu ó-
fús til þess, að fórna nokkru
af sínum tekjudögum fyrir
þessa örlætis eða líknarhugsjón
sína.
Þetta virðist vera mergurinn
málsins. Hvernig áforminu reið-
ir af er ekki neinu hægt að spá
um, þegar þetta er skrifað.
SAMSTEYPAN SAMÞYKT.
FRÁ INDLANDI
stjórnin á Indlandi á viðskifta
iiölda í Bombay, að styðja sig
að máli til að flýta fyrir stjórnar
bót þessari. Er sagt að Bambay
búar hafi tjáð Bretum hollustu
og alla mögulega aðstoð í
þessu.
Gandhi er enn í fangelsi.
Frá Indlandi hafa þær fréttir
helztar borist síðan þetta blað
kom síðast út, að brezka stjórn-
in hefir gengið til verks, og
gert upptækar um 600 félags-
stofnanir fylgismanna Gandhis
eða þjóðernissinna. Eru þá að nefir hann ekki verið yfirheyrð-
líkindum fáar stofnanir þeirra ur enn. ólíklegt er ekki að þar
starfandi eftir. Óeirðir og risk- ag reki, að láta verði hann
ingar nokkrar milli þjóðernis- íausan, því að viðskiftin mega
sinna og brezku lögreglunnar Bretar ekki til lengdar við að
hafa orðið þessu samfara, en miSsa í eins stórum stíl og raun
blóðsúthelingar ekki til muna. hefir orðið á síðan Gandhi var
Þó hefir ekki alveg verið laust þneptur í fangelsi. Og svo er
við þær. En hversu alvarlegt einnig óvíst að kaupmanna-
ástandið er á Indlandi þrátt fyr- burgeisarnir í Bombay sætti sig
ir þetta, má að nokkru af því iengi við viðskifta-tapið og
ráða að nú hefir brezka stjóm- kenni Bretum um það. Það
in gefið út skipun um það, að virðist sem stendur vafamál,
allir fundir er fleiri séu komnir hvort stefna Willingdons ætli að
saman á, en fimm manns, skuli verða affarasæl.
bannaðir. J ----------
Annað sem á daginn er einn- HREYFIMYNDAHÚSIN BJÓÐA
ig komið, er það, að viðskifti
hafa hríðmínkað og tekjur
brezku stjórnarinnar, því þjóð-
ernissinnar hafa uppfylt öll boð-
prð Gandhis um það, að eiga
engin viðskifti við Breta. Sam-
kvæmt viðskiftaskýrslum í Bom
bay, hafa bómuilarviðskiftin í
landinu mínkað, um 3 miljónir
dala á dag. Útflutningur gulls
hefir og núnkað úr 2 miljónum
dala á dag niður í hálfa miljón.
Póstflutninga sína annast
þjóðernissinnar nú sjálfir og er
hann rekinn af þeirra eigin
stjórn, samkvæmt því er þeir
sjálfir segja. Flytja þeir póst,
ódýrara en brezka stjórnin
gerði og keppa nú beinlínis við
hana. Hvort, þessi stjórn þjóð-
ernissinna er þess megnug að
hrinda öðrum störfum af stað,
er ekki ljóst.
Svo er sagt að Bretar séu að
flýta sér alt sem unt er að
Ijúka við stjómarbótar-uppkast-
ið, sem þeir lofuðu Indlandi á
London-fundinum og fær þá
Bombay að minsta kosti og að
öllum líkindum stór eða mestur
hluti landsins einnig sömu
stjórnfarsleg réttindi og Can-
ada og aðrar sjálfstjórnar ný-
lendur Breta.
AÐSTOÐ SÍNA.
samsteypuhugmynd, er haún
gerði tillöguna á fundinum um
að taka tilboði Brackens. Kvað
leiðtoginn engan tíma hafa ver
ið til þess. Ber það því með. sér,
að þetta brask alt um sam-
steypu er makk fárra manna.
Látum svo úttalað um þetta
mál að sinni. En hitt væri ekki
óþarft við betri hentugleika, að
sýna tildrög þess öll of*an í
kjölinn.
VERKFALLI FRESTAÐ
Hreyfimyndahús í Winnipeg
hafa boðist til að hafa saman fé
styrktarsjóð atvinnulausra
manna, er nemi tíu þúsundum
dala, með því að sýna myndir á
sunnudögum. Gera hreyfimynda
4iúsin ráð fyrir því, að 4 til 6
sunnudaga þurfi til þess að afla
þessarar fjárhæðar. Er nú bæj-
ar- og fylkisstjórnin að íhuga
málið, og er ekki annað lík-
legra vegna hinna brýnu þarfa
á fjárstyrk þessum, en að af
þeirra hálfu verði ekkert til
fyrirstöðu því, að veita leyfi til
þessara sunnudagasýninga.
En kirkjur þessa bæjar hafa
margar risiö öndverðar gegn
þessum sunnudagasýningum. —
Hafa andmæli kirkjumanna að-
allega við trúarlegar ástæður
að styðjast. En þær er hætt að
verði léttvægar fundnar af
mörgum.
En kirkjan hefir aðrar miklu
veigameiri ástæður fyrir and-
mælum sínum, en þessar á-
minstu. Sunnudagurinn er aðal
starfsdagur þeirra, og það velt-
ur á miklu fyrir þær fjárhags-
Á ársfundi liberal flokksins
í Manitoba, sem haldinn var í
gær í Fort Garry gistihöllinni,
var samþykt að sameina liberal
flokkinn Bracken flokknum,
eftir næstu kosningar. Hafði
forsætisráðherra Manitoba áð-
ur sent liberölum tilboð um
sameiningu, á einhverjum grund
velli, sem enginn veit neitt um
nema þessir flokkar, og ef til
vill ekki nema fáeinir menn
innan þeirra. Og það tilboð
var eftir nokkrar umræður
samþykt af fundarmönnum með
177 atkVæðum gegn 59.
Ekki má þó skilja þá sam-
þykt á þann hátt, sem nú þeg-
ar sé orðið af sameiningu. Sam-
þyktin er aðeins trúlofunarop-
inberun flokkanna. Giftingin á
ekki að fara fram fyr en eftir
fylkiskosningarnar á komandi
sumri. f kosningunum sækja
liberalar undir sínu gamla sögu
lega merki, en Bracken-sinnar
undir sínu merki. Þar ganga
þeir á hólminn sem tveir and-
stæðir flokkar. En eftir kosn-
ingarnar ætla þeir svo að sam-
sænga. Það er ekki óálitlegt
kosningadaður annað eins og
þetta.
Það verður fróðlegt að sjá á
kosningaúrslitunum, hvernig
kjósendur líta á annan eins
skoffíns-gang og þetta.
Það er ekki með einu orði á
það bent, hvaða hagur fylkinu
sé að þessari sameiningu. Enda
er ekki hægt á það að benda.
Ástæðan fyrir henni er af öðr-
um rótum runnin. Bracken-
stjórnin uggir mjög orðið um
endurkosningu sína. Hún treyst-
ir ekki á sigur síns eigin flokks
Með því að eiga liberal flokk-
inn með húð og hári eftir kosn
ingarnar, væri ef til vill einhver
von um að geta setið áfram
við völd. Það væri ekki óeðlilegt
eða hefði 'ekki fyrrum þótt ó-
sanngjarnt að ætla liberölum
1 eða 2 þingsæti. Og það er
munur að hverju mannsliðinu
á þessum hættulegu yfirvofandi
kosningatímum.
Samsteypúhugmynd þessi er
örþrifaráð Brackens til þess að
reyna að halda í völdin. Á það
var ótvírætt bent af þeim, er
á móti samsteypunni voru
á fundinum. Fórust t. d. .Ta~
Grant, frá St. Clements, orð á
þá leið, að liberal flokkurinn
þyrfti ekki að skammast sín
neitt fyrir að koma fram fyrir
kjósendur. Og því væri hann á
móti samsteypunni. Bracken-
flokkurinn teldi sig auðsjáan-
lega að sökkva. Og fyrir sitt
leyti væri sér sama um það.
Ðn hann kvað sér ekki á sama
Deilunni, sem staðið hefir yf-
ir milli sporvagnáfélagsins í
Winnipeg og þjóna þess, út af
kauplækkun, sem félagið fór
fram á, er enn ekki lokið. Hafa
verkamenn samþykt á fundum
sínum að gera verkfall, verði
kauplækkuninni þrengt upp á
þá. En félagið lætur heldur
ekki sinn hlut. Lá við sjálft í
gær, að verkamenn gengju frá
vinnu og verkfallið yrði hafið.
En fyrir milligöngu Webbs borg
arstjóra, sættust aðilar á, að
fresta kröfum sínum í svip og
láta rannsaka málið, og situr
nú við það.
tlega, að þær séu vel sóttar. En
Heitir brezka úr kirkjusókn er víst og áreið-1 standa um það, að hann dragi
KOMNIR YFIR ÞAÐ VERSTA.
“Eg held mér sé óhætt að
fullyrða, að vér séum komnir
yfkr það versta.’’ Þessum orð-
um fór Rt. Hon. R. B. Bennett,
forsætisráðherra Canada, í ný-
ársávarpi sínu til þjóðarinnar,
um ástandið í landinu. Orð
þessi virðast við gildar ástæð-
ur hafa að styðjast. Viðskifti og
iðnaðarframleiðsla hafa heldur1
aukist, og verð á hveiti hefir
nokkuð hækkað. Yfir hugum
Sköpunar þáttur.
Drottinn skapaði konunginij að kallast náð síns heira
og krækja í heim, ^
og engir máttu öðruvísi hósta eða hnerra
en hann bauð þeim.
Drottinn útbjó ræðuskörung stjórnmálum að stjórna
og stofna þing,
svo lýður mætti öllu sínu á altari hans fórna
um ársins hring.
Drottinn smíðaði hermanninn að drepa eins og hann vildi
og dinta sér
á valköstum, með heiðri og þjóðsæmd, fána og skæra skildi
en skarðan her.
Drottinn gerði lögmanninn að líta eftir sínu,
og líka hans,
svo afurðirnar ekki færu eftir beinni línu
til andskotans.
Drottinn bjó til ríka manninn ráðugan að skafa
og raka að sér
þær skófir og þá brauðmola, sem börnin áttu að hafa,
þá brauðlaust er.
Drottinn uppblés prestinn sem orðabelg, er skildi
ei orð sitt neitt,
en prédikaði ef allir væru ei öllu valdi mildir,
þeim yrði heitt.
Drottinn hnoðaði vinnufólk að hlýða hinum öllum,
og hafa lágt,
og búa í kofa, en útsjá hinum æðri fyrir höllum,
og eiga bágt.
Þ. Þ. Þ.
FRÓNSFUNDUR.
Fund heldur þjóðræknisdeild-
in “Frón’’ næstkomandi föstu-
dagskvöld, 15. janúar, í efri sal
G. T. hússins. Þar skemta dr.
Joseph Thorson með ræðu, Þ
Þ. Þorsteinsson skáld með upp-
lestri, og e ftil vill einn eða tveir
fleiri.
Ennfremur hefir Mrs. H.
Helgason píanókennari góðfús-
lega lofast til að sjá fundinum
fyrir hljómleikaskemtun. Munu
færri vilja af því missa, er á
þann þátt skemtunarinnar
hlýddu á síðasta fundi, og hún
sá um.
Allir eru velkomnir, jafnt ut-
anfélagsmenn sem félagar. —
Inngangur ókeypis. Engin sam-
manna, er heldur ekki eins skot. Fundur hefst kl. 8 að
dauft og áður. Menn eru von- * kvöldinu.
betri um að eitthvað fari að
lagast.
SKIFTI Á MÖNNUM OG
VÖRUM.
VEIZLA Á MOUNTAIN.
KAFFIBRENSLA.
í blaðinu “Morning Post’’ á
Englandi birtist nýlega ritstjórn
argrein, sem að efni fjallar um
það, að Canada ætti að taka
nokkra menn frá Englandi í
stað tollhlunnindanna, er Bret-
land veitir Canada á bænda-
afurðum. Segir blaðið að at-
vinnuleysi eigi sér stað vegna
fólksfæðar í landinu, en ekki
vegna fólksfjölda. Til þess að
landið geti borið sig, segir blað-
ið að Canada þurfi að minsta
kosti að hafa 15 miljónir íbúa.
Það leggur einnig til að stór-
félög á Englandi myndi ný-
bygðir í öðrum eins blómahér-
uðum og séu í Peace River daln
um og víðar í Canada, og komi
með því fótum undir búskap
nýbyggja frá Englandi. Og síð-
ast er á það minst, að mál þetta
ætti að vera tekið til yfirveg-
unar á samveldisráðstefnunni,
sem haldin verður á komandi
sumri í Canada.
Brazilía hefir gefið upp alla
von um að geta selt kaffi til
annara landa á sjö cents pund-
ið. Það varð bæði of dýrt, og
svo gekk salan svo tregt, að
það hefði þurft langan tíma til
að grynna á birgðunum. Til
þess að verða í hasti af með
þær, hefir því verið tekið það
ráð að brenna kaffið upp. Með
það fyrir augum hafa nú 7 milj.
pokar verið keyptir, og er nú
helmingur þess orðinn að kaldri
ösku, en hitt er í Joganum. —
Alls er búist við að brendir
verði þarna um 17 miljón pok-
ar af kaffi.
VÖRUFLUTNINGA LOFTSKIP
’HKR.” FYRIRMYNDIN.
Lögberg hefir verið minkað
og er nú af sömu stærð og
Heimskringla. Er eftir einum
manni í útgáfunefndinni haft,
að honum hafi ávalt þótt stærð
Heimskringlu skemtilegust og
fegurst á vikublaði. Lagði hann
því til og nefndin samþykti í
einu hljóði, að Lögberg yrði
framvegis af sömu stærð og
hún. " ,
Eitt loftskipafélagið í Winni-
peg (The Canadian Airways
Ltd.) keypti nýlega vöruflutn-
ingaloftskip, sem sagt er að
vera stærsta skip þeirrar teg-
undar í heimi. Það er smíðað
á Þýzkalandi, en kom til Win-
nipeg 27. desember. Skipið er
fjórar smálestir (tonn) að
þyngd þegar það er tómt. Það
getur ferðast í einu, án þess
að bæta við sig eldsneyti, um
eitt þúsund mílur vegar, með
þriggja smálesta þunga af vör-
um. Skipið var keypt til þess
að flytja vörur á um norður-
héruð Canada.
Albert Einstein: — Þegar
mér koma afvopnunarfundir
þjóðanna í hug, veit eg aldrei
hvort eg á að vona, hlæja eða
gráta.
Mánudaginn 4. janúar þ. á.
áttu þau Árni og Sigríður Thor-
finnson, að Mountain, tuttugu
og fimm ára giftingarafmæli,
því 4. janúar 1907 voru þau
gefin saman í lijónaband af
séra H. B. Thorgrimsen, að
Akra, N. D.
Börn þeirra hjóna og ætt-
menni hér í grend vildu ekki
láta þann afmælisdag hjá líða,
án þess að heiðra og gleðja
hjónin, og gengust því fyrir
veglegu silfurbrúðkaups sam-
sæti í samkomuhúsinu á Moun-
tain kvöldið 4. janúar. Var
bygðarfólkinu boðið að vera
með við samsæti þetta. Enda
var það fjölmenni mikið, sem
mætti í samkomuhúsinu þetta
kvöld.
Um kl. 9 e. h. voru veizlu-
gestir komnir, og hafði verið
vísað til sætis. Litlu seinna voru
svo heiðursgestirnir leiddir til
sætis við veizluborðið og var á
meðan spilað “Wedding March”
en gestir allir risu úr sætum
sínum til heiðurs silfurbrúð-
hjónunum. Voru svo sungin 2
vers af sálminúm “Hve gott
og fagurt og indælt er”. Að
því búnu flutti séra H. Sigmar
bæn. Tóku síðan allir sæti sín
aitur. Forstöðunefndin hafði
beðið séra H. Sigmar að stýra
samsætinu, og ávarpaði liann
nú gesti alla nokkrum orðum,
sagði frá tilefni hátíðamótsins,
bauö heiðursgesti og a,lla vel-
komna í nafni forstöðunefndar-
innar, og bað fólk síðan að
þiggja nú þær góðgerðir, er
konur hefðu á reiðum höndum.
Þegar veizlugestir liöfðu ræki-
lega notið hinna gómsætu vista,
er konur báru fram af mikilli
risnu, var vikið að skemtiskrá
þeirri er forstöðunefndin hafði
undirbúið. Var svo altaf til
skiftis sungið og talað. Mun
ekki vera úr vegi að geta þess,
að söngurinn var lirífandi og
ræðurnar snjallar! Stundum
tóku allir undir og sungu “eins
og einum rómi”, en stundum
var sungið af sveit þeirri, er
hafði sérstaklega æft sig fyrir
þetta tækifæri. Líka söng Mrs.
H. Sigmar einsöng, og valdi
kvæðið “Ástasæla" eftir Stein-
grím Thorsteinsson, en lagið
var hið hrífandi fallega lag
Steingríms organista Hall. —-
Ávörp fluttu auk veizlustjóra
þeir Thomas Halldórsson, Hann
Frh. i 8. bk