Heimskringla - 16.01.1932, Blaðsíða 6

6. SlDA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG 16. JAN. 1932.
Á HÁSKA TÍMUM
Saga frá uppreisninni .á Indlandi.
Eftir
George A. Henty
“Já, þá geturðu komið með mér yfir í
sjúkrahúsið, ef þér sýnist,’’ sagði þá doktor-
inn, “þó því aðeins að þú lofir því fyrirfram,
að gera ekki tillögur til breytinga á öllu mögu-
legu, sem þú sérð.”
í»að lá vel á Isabel, þegar hún kom ofan
til morgunverðar, veðreiðadaginn. Það hafði
alt gengið ljómandi vel undanfarandi kvöld.
Borðbúnaðurinn hafði verið prýðilegur og
niðurröðun blómanna og ljósanna á borð-
inu rétt snildarverk. Það hafði alt gengið
að óskum. Enda skyldur hennar sem hús-
móðir, reyndust miklu léttari en hún hafði
búist við. Mrs. Hunter var viðfeldin og alúð-
leg kona, og dætur hennar, báðar nýkomn-
ar frá Englandi, voru blátt áfram og hispurs-
lausar. Gestirnir höfðu yfir höfuð að tala
allir reynst þægilegir, glaðir og kátir. Hún
gat ekki annað en játað, að fyrsta heimboðið
hjá henni hafði gengið ágætlega.
Og nú bjóst hún við ánægjuríkum degi.
Hún hafði til þessa ekki séð nema fátt af
hérlendu fólki, en nú átti hún vísa von á að
sjá það í þúsunda tali í dag, og alt í sínum
bezta búningi. Hún hafði heldur aldrei horft
á veðreiðar. Alt sem beið hennar nú, var
þess vegna nýtt og tilkomumikið.
“Hvenær komst þú inn í gærkvöldi,
frændi?” spurði hún majórinn, þegar hann
gekk heim að húsinu frá heræfingunum um
morguninn. “Það var ekkert vel gert af þér
og Mr. Hunter að stökkva út undireins, í
stað þess að sitja hjá okkur og skrafa.’’
"Ja, eg hugsa nú að þið kvenfólkið hafið
gert það svo viðunandi sé,” svaraði majórinn.
"Það gerðum við nú einmitt ekki, frændi.
Þær höfðu komið langan veg í gær, svo Mrs.
Hunter vildi endilega að dætur hennar færu
að sofa undireins og þið fóruð út. Eg gat
ekki hímt uppi einsömul, svo eg mátti til með
að fara að sofa.”
“Við komum heim klukkan hálfgengin
eitt,’’ svaraði majórinn. “Eg hélt eg þyldi
reykjarsvælu á móti hverjum meðalmanni, en
hún varð mér ofjarl í gærkvöldi í klúbbnum.”
“Þótti þér ekki alt ganga vel í gærkvöldi?
spurði þá Isabel.
“Ljómandi vel, góða mín, og það þakka
eg þér, doktornum og Rumzan.’’
“Eg á nú æði lítinn þátt í því held eg,’’
sagði Isabel hlæjandi.
“Já, eg bjóst aldrei við að þú tækir mik-
inn þátt í umræðunum, góða mín, en eg álít
að þér hafi farist ljómandi vel að stýra verk-
um sem húsmóðir. Eg gat ekki betur séð en
að þér gengi vel að halda uppi samræðum og
láta engum leiðast í grend við þinn enda á
borðinu..”
“Já, en svo hafði eg nú góða liðsmenn —
dætur Hunters og doktorinn, og svo þenna
glaðlynda gamla mann, hann Mr. Gregson,
sem leiddi mig inn í borðsalinn.”
“Já, honum þætti nú lítið til koma, ef
þú kallaðir hann gamlan og hann heyrðí til,”
sagði majójrinn.
“ í raun og veru er hann nú máske ekki
svo gamall, en það, að hann er “commission-
er”, og hvað annað, gefur manni þá hugmynd
að hann hljóti að vera gamall. En þarna
kemur hitt fólkið.”
Þar slitnuðu samræðurnar og þau gengu
inn til morgunverðar.
Veðreiðarnar skyldu byrja klukkan tvö,
og hálfum tíma áður kom vagn þeirra Hunt-
ers með þær mæðgur og Isabel inn um hlið-
ið á girðingunni umhverfis reiðhringinn. Þar
voru hestarnir teknir frá, en vagninum ýtt
þar sem hann skyldi standa, og bjuggust Isa-
bel nú að sjá og heyra það sem fram átti að
fara.
Það var glæsilegt að horfa fram á sviðið.
Hindúarnir í sínumí marglita búningi voru í
röstum hvarvetna, enda á reiðhringnum sjálf-
um á meðan hestarnir komu ekki út. Innan
um þröngina af sveitafólki úði og grúði af
Sepoyum í rauðu serkjunum og herbúningi
Breta.
Hins vegar við reiðhringinn var aragrúi
af Hindúa reiðfærum og hestum, og þó æði
mörgum fílum, er allir voru málaðir í fram-
an og í marglitum skrautbúningi fyrir aktýgi.
Á baki þeim gnæfðu svo burðarstólarnir stóru
með hvolfþaki yfir, er alt glóði í gulli og
silfri.
Til beggja handa við vagn þeirra Mrs.
Hunter, var mesti fjöldi af vögnum og kerr-
um, og þar á meðal þó nokkrir vagnar inn-
lendra höfðingja, sem leyft var að vera í
þessu sérstaka hólfi. Vögnunum var raðað
þannig, að á milli þeirra og girðingarinnar
umhverfis reiðhringinn var tíu til tólf feta
breið spilda, og á þá spildu röðuðu sér fót-
gangandi menn, bæði hermenn og stjórnar-
þjónustumenn.
“Það er fallegt að horfa á þetta, Miss
Hannay,” sagði doktorinn, er í þessu gekk
framhjá vagninum og staðnæmdist þar.
“Ljómandi fallegt, doktor,’’ svaraðj, Isabel.
“Veðreiðafundir heima á Englandi eru
léttir á metum í samanburði við þetta, skal eg
segja þér. Meðan eg var heima núna brá eg
mér á Derby-veðreiðaþingið, og eg man ekki
eftir að hafa séð jafnstóran hóp af ruslaralýð
eins og þar var samankominn.’’
“Litbreytingin er meiri hér en heima,
doktor,’ ’sagði 'þá Mrs. Hunter, “en sú fegurð
nær ekki nema til klæðnaðarins. En óvíst er
að hollara sé að treysta þessu fólki, en því,
sem þú sást á Derby-fundinum heima.”
“Já, eg Var nú líka að tala um myndina,
sem fyrir augun ber, í samanburði við mynd-
ina heima, og ekkert annað. Hitt efa eg ekki,
að maður er óhultari miklu mitt í hópi fjár-
' glæframannanna heima, heldur en meðal þess-
ara kyrlátu innlendu manna hérna. Þeir
heima tækju með ró hvert einasta skildings-
virði úr vösum manns, en hér bættu þessir
svörtu menn því við, að þeir tækju af manni
höfuðið á eftir, með jafnmikilli rósemi.”
“Nei, það er þó ekki alvara þín, doktor,
að segja það?’’ sagði þá Isabel.
“Jú, bláföst alvara, Miss Hannay,’’ svar-
aði doktorinn. “Allir menn í Oude-héraðinu
eru nafntogaðir fyrir barsmíðar og hryðju-
verk, og innlendi skríllinn í Cawnpore og
Lucknow, hefði eg sagt að væri miklu verri
viðfangs en argasti skríll í Norðurálfu-bæjun-
um. Tökum til dæmis þessa fjóra menn, sem
þarna ganga saman. Þeir náungar mundu
hiklaust myrða mann til fjár, það er nú það
sjálfsagða, en þeir mundu líl^g jafnhiklaust
myrða hann án nokkurrar minstu ástæðu, án
jafnvel þeirrar almennu ástæðu, að þeir hati
okkur hvítu mennina. Gæfist þeim tækifæri,
myrða þeir okkur, bara til að svala meðfædd-
um blóðþorsta sínum.’’
“En hvers vegna hata þeir okkur? Þeim
líður ekkert ver nú en áður en Englendingar
tóku við stjórninni,” sagði Isabel.
“Jú, þessum flokki manna líður nú ver
núna, Miss Hannay. Það var siður höfðingj-
anna fyr á tímum, að hafa herlið, sem ekki
gerði annað en að berjast við nágrannana, á
sama hátt og barúnar okkar í Norðurálfunni
gerðu einu sinni. Þessa hermensku hiöfum
við gert ómögulega og af því leiðir, að þessir
uppgjafa-hermenn eru nú flakkarar, híma í
bæjunum og fremja glæpi hverju nafni sem
nefnast, þegar tækifæri gefst, einkum sé þar
von um skildinga. — En þarna er þá Nana
Sahib kominn!”
Isabel leit upp, og sá prúðbúinn vagn með
ljómandi fallegum hestum spentum fyrir, með
aktýgi öll glansandi af silfri. í vagninum sátu
fjórir indverskir menn.
“Það er Rajahinn, sem situr fjær okkur,
með kórónulíkið lir demöntum á húfunni,”
sagði doktorinn. “Hann er ekta Hindúi í dag,
en stundum apar hann Norðurálfusiði. Það
er mikið í manninum og gestrisinn er hann
mjög. Má svo að orði kveða að hús hans sé
öllum heimilt á hvaða tíma dags, og hann
hefir líka upp á eitthvað að bjóða. Hann hefir
alt það á heimili sínu í Rithow, sem til er á
ensku höfðingjasetri.’’
“Hérna er kíkirinn minn, Isabel, líttu á
hann,’’ sagði Mrs. Hunter, en Isabel tók kík-
irinn og horfði lengi á þenna nafnkunna
Hindúa.
“Hvernig lízt þér svo á hann?’’ spurði
doktorinn, er hún skilaði kíkirnum.
“Eg veit það ekki,” svaraði hún. “Maður
les ekki svo mikið út úr andlíti hans, því það
er eins og maður horfi á grímu. Og svo er eg
nú auðvitað nokkuð mikill viðvaningur enn,
til þess að dæma um lyndiseinkunnir þessara
dökku manna, af andliti þeirra. Þeir eru svo
gagnólíkir Norðurálfumönnum í því, að svip-
ur þeirra lýsir ekki tilfinningum þeirra. Það
er líklega uppeldi og vana að kenna.”
“Það er margra alda þrælkun og harð-
stjórn, sem hefir gert Hindúa dularfulla,
slæga og ótri'ia,” sagði doktorinn. En þó eru
ekki eins mikil brögð að því hér eins og suð-
ur með Bengal-flóanum. Þar eru menn yfir
höfuð hugdeigir og ónýtir í styrjöldum, enda
hafa þeir öld eftir. öld verið þrælar þessa eða
hins harðstjórans. En évo ræð eg af svari
þínu, Isabel, að þér geðjist ekki að Nana, og
það þykir mér vænt um, því satt að segja he'fi
eg ekkert álit á honum, þó hann sé uppá-
halds-goð allra enskra manna í grendinni.
Það er ónáttúrlegt að hann sé sannur vinur
okkar, og þess vegna hefi eg ýmugust á
honum og hans fleðulátum. Að dómi hér-
lendra manna höfum við óneitanlega rænt
hann bæði að eignum og hárri tign, með því
að neita að viðurkenna útvalning hans sem
héraðshöfðingja eða smákonungs. Hvort-
tveggja höfumjrið að vísu bætt, með því að
helga honum svo miklar tekjur, að konungi
eru sæmandi. En samt eru þær tekjur ekki á
móts við tekjur hérlendra þjóðhöfðingja. —
Hversu miklar dygðir, sem
við viljum helga Hindúum,
getum við ekki með nokk-
urri sanngimi tileinkað þeim
tilhneigingu til að fyrirgefa
þeim, sem á einhvern hátt
hafa árett þá. Þess vegna
finst mér eitthvað óeðlilegt
við framkomu hans, hvernig
hann apar enska siði og
leggur sig í líma til að geðj-
ast okkur og gleðja okkur.’’
Rajahinn var að spjalla
við Wheelér hershöfðingja,
og aðra fyrirliða er'flyktust.
að vagni hans, og barst það-
an ómur af hlátri og gleði-
látum. Isabel tók þá kíkir-
inn og leit á hann aftur, lagði hann svo frá
sér og sagði:
“Það er satt, doktor, mér lízt ekki á
hann.’
“Það er líknin, að hann hefir engin ráð
til þess að gera okknr ilt, það eg sé, þó hann
svo vildi,’’ sagði doktorinn. Eg sé ekki hvaða
ástæðu hann hefir til að látast vera vinur
okkar, ef hann er í raun téttri óvinur. Og
víst þætti mér vænna um hann, ef hann væri
fúll og sneiddi sig hjá okkur, því að það væri
svo eðlilegt.
Fyrsta veðhlaupið átti nú að byrja. Bjall-
an í dómarabyrginu gall hátt, og í sömu svif-
um ruddist fram hópur Hindúa í lögreglu-
búningi, er ráku nú alla burt af reiðhringn-
um. Þeir majórinn og Hunter komu þá og
tóku sér sæti í vagninum hjá þeim Mrs.
Hunter og Isabel.
“Hér er nafnaskrá allra manna og hesta,
sem taka þátt í veðhlaupunum, sagði Mr.
Hunter og útbýtti prógram-miðunum, “og
skuluð þið nú taka ykkur til og veðja, stúlk-
ur mínar.”
“Eg hefi ekki heyrt nefndan neinn þeirra,
sem eru í fyrsfa veðhlaupiiyi, hvað þá að eg
þekki nokkurn þeirra,” sagði Isabel er hún
hafði litið á prógram sitt.
“Það gerir ekki nokkurn skapaðan hlut,
Miss Hannay,” sagði Wilson, er í þessu kom
að. Hestarnir, sem reyna sig, eru sex, og þú
bara kýst þér hvern þeirra sem þú vilt. Svo
skal eg veðja við þig fimm pörum af glófum
að hann tapar, á móti einu glófa-pari, sem
veðjar að hann vinni.’’
“En hvernig á eg að veðja, þegar eg
Þekki ekki einn einasta hestinn?” spurði Isa-
bel. “Eg væri nú vís að kjósa þann, sem altaf
væri aftastur.’’
“Vitaskuld. En eins víst er líka, að þú
kjósir þann, sem altaf verður á undan,” sagði
Wilson. ‘Það er algerlega réttlátt fyrir okk-
ur bæði.”
“Veðja þú ekki, Isabel,” sagði majórinn,
‘við skulum heldur leggja í veðsjóð.’’
“Hvað er veðsjóður, frændi?” spurði Isa-
bel, og ráku þá allir upp hlátur — svo skringi
legt virtist þeim, að hún skyldi ekki vita
svona mikið um veðreiðar.
“Það er nú þannig, góða mín,” svaraði
majórinn. “Hér erum við sex, og hvert okk-
ar leggur til einn rúpí. Svo eru þeir Wilson
og doktorinn. Þeir verða með, er ekki svo,
doktor?”
“Sama er mér um rúpí, majór.
“Gott, þá erum við átta. Þá látum við
átta rúpí í einn hatt, og átta miða í annan.
A sex þeim miðum verða nöfn hestapna í
hlaupinu, én á tveimur miðunum ekki neitt.
Svo drögum við öll, sinn miðann hvert. Sú
eða sá, sem dregur nafn hestsins, sem fljót-
astur er, tekur þá fimm rúpía, sá sem næst-
ur verður ,tekur tvo, og sá þriðji einn —
nær veðfé sínu aftur. Mrs. Huhter skal geyma
sjóðinn — við trúum ekki að hún strjúki með
hann.”
Þetta var gert, og þau drógu. “Minn
hestur heitit Bruce.” sagði Isabel.
“Og þarna er hann, Miss Hannay,” sagði
Wilscn og benti henni á hest, og var reið-
maðurinn með gula húfu og í samlitri kápu.
. “Þetta hlaup er fyrir hérlenda hesta með
eigendur í hnakk, en það þýðir að reiðmað-
urinn á hestinn sjálfur. Þessi gulklæddi mað-
ur er Mr. Pearson, úr þrett^ndu Hindúa her-
deildinni í Lucknow. Hann kom með hann
þaðan.”
“Hefir hann nokkurt tækfæri til að
vinna?” spurði Isabel.
“Eg hefi ekki minstu hugmynd um það,
Miss Hannay. Eg hefi ekkert heyrt um veð-
mál í sambandi við þetta hlaup,”' svaraði
Wilson.
“Þetta er fallegur hestur, frændi,” sagði
Isabel, er maður í dökkum búningi reið fram
á sviðið.
“Já,” svaraði majórinn. “Hann er falleg-
ur og hefir liðlegt fótatak. Hann heitir
Delhi.”
“Það er minn hestur,” tók þá eldri dóttir
Hunters fram í.
“Það er laglegur maður, reiðmaðurinn,”
sagði doktorinn, “og auðsætt líka að hann
veit af því. Hver er það, Wilson? Eg kem
honum ekki fyrir mig.”
ÚR ÞESSUM PRESSUÐU HÖFRUM
MÁ CERA LJÚFFENGAN GRAUT
Á FÁUM MÍNÚTUM. "i
Robin
“Hann er í stjórnarþjónustu,” svaraði
Wilson, “og tilheyrir, held eg, deild opinberra
starfa. En hver hann er, veit eg ekki.”
Hinir hestarnir fjórir komu nú fram á
sviðið, og eftir fáeina smáspretti til æfngar
var spretturinn hafinn. Isabel til ánægju
reyndist hennar hestur mesti hjassi, en lengi
vel leit út fyrir að Delhi myndi reynast bezt-
ur. En þegar komið var heim undir dómara-
byrgið, snaraðist annar hestur í einu vetfangi,
sem þó sýndist heldur silalegur, fram fyrir
Delhi og var fullkomúa hestlengd á undan,
yfir strikið framundan dómarabyrginu.
“Þetta getur ekki verið réttlát aðferð,”
sagði dóttir Hunters, sem hafði dregið Delhi.
“Minn hestur var altaf á undan þangað til
fáa faðma seinast. Er ekki þetta sviksamlega
unnið?”
“Nei, ekki er það nú, góða mín,” svar-
aði faðir hennar. Það hafði verið auðsætt,
að á seinasta mílufjórðungnum var Munshi
altaf að búa sig undir seinasta sprettinn, og
hentist fram fyrir rétt í tæka tíð. “Það er
ekkert rangt við það. En eg hugsa að Delhi
hefði unnið, ef reiðmaðurinn hefði verið gætn-
ari. En það leyndi sér ekki, að hann taldi sér
vísan sigurinn frá upphafi, og bambaði svo
áfram áhyggjulaus, en varð svo hissa, að
hann misti móðinn, þegar Munshi alt í einu
snaraðist framhjá honum.'’’
“En það er þá samt ill-þolandi, þetta.
fyrir Delhi, eftir að hafa verið svo vel á und-
an nærri alla leiðina,” svaraði stúlkan, “og
víst hefði reiðmaðurinn átt að líta eftir skyldu
sinni betur en hann hefir gert.”
“Eg er nú á því, Miss Hunter,” sagði þá
doktorinn, “að Delhi og reiðmaðurinn finni
hvergi nærri eins mikið til úrsliianna og þú,
einmitt af því að þú vonaðist eftir svo miklu.”
“Eg skal ekki bera á móti, að svo geti
verið,” svaraði hún.
“En eg held nú, að úrslitin séu tilfinnan-
legri fyrir mig en nokkurn annan,” sagði Isa-
bel. “Þið höfðuð þó einhverja von, en eg
aldrei, því minn jálkur drattaði altaf á eftir.”
“Réttu lýsingarorðin, að því er þig snert-
ir, Miss Hannay, er að þinn hestur hafi ekki
sýnt þér neinn heiður,” sagði doktorinn.
“Það kalla eg flónsku, að komast þannig
að orði, því heiður á ekkert skylt við þetta,”
sagði Isabel.
“Þar kemur þá Bathurst,” sagði doktor-
inn. “Hvar hefir þú verið, Bathurst? |>ú
skauzt í burtu frá mér áðan, og eg gat ekki
fundið þig.” •
“Eg var að tala við umboðsmanninn,
doktor. Eg var að reyna að koma honum í
skilning — —”
“Hvað!” greip doktorinn fram í. “Viltu
virkilega telja okkur trú um, að þú hafir ver-
ið að reyna að • troða kenningum þínum í
mannaumingjann, á veðreiðafundi?”
“Ekki eftir að veðhlaupin byrjuðu,” svar-
aði Bathurst. “Og svo held eg nú líka að
umboðsmaðurinn kæri sig ekkert meira en eg
um úrslit veðreiðanna.”
“Það getur verið,’i svaraði doktorinn. “En
eg hugsa að honum sé ant um að njóta allrar
skemtunar, sem á boðstólum er. En það er
nokkuð, sem þú sýnist ekki hafa minstu hug-
mynd um. Láttu mig nú sjá og komdu með
Rúpía í veðsjóð, sem við erum að stofna hér,
fyrir næsta hlaup, og vittu svo, hvort þú get-
ur ekki fest hugann á því. Gerðu það fyrir
mig, að gleyma störfum þínum meðan á
þessum fundi stendur. Eg dreif þig hingað í
því skyni að gera þér gagn. Meðan þú ert
hér skoða eg þig sem sjúkling undir handar-
jaðri mínum, og sem læknir þinn skipa eg
þér að fara að njóta skemtananna.”
Bathurst hló og svaraði því, að hann
skemti sér vel á sinn hátt.
“Hver er þessi fallega kona, sem stendur
upprétt núna í öðrum vagni héðan?” spurði
Isabel.
“Hún kemur frá lítilli herstöð úti í hér-
aði,” svaraði doktorinn. “Hún er kona coll-
ectorsins. En eg held að henni falli betur í
Cawnpore en í Boorgum. Hún heitir Rose.”
“Er það maðurinn hennar, sem er að
tala við hana?”
“Nei. Eg sé ekki betur en að hann sé úr
stórskotaliðinu okkar hérna,” svaraði dokt-
orinn. ^