Heimskringla - 20.04.1932, Blaðsíða 7

WINNIPEG 20. APR. 1932
HEIMSKR.Ni l. A
7. StÐA
«
SR. MAGNÚS J. SKAPTASON.
Minningarljóð.
Dauðin naldrei leyfir lén,
sá líknardómur hittir alla.
Jafnt stráin veik sem sterku
trén,
stuðningslaus þau verða að
falla.
Og enn er falinn fagur hlynur,
frjáls og góður trygðavinur.
Guðstrú hans var glögg og há,
hann gekk í lið með öllu hreinu,
en syndalausn hann fældi frá,
og friðþæging ei mat að neinu.
Rræður hans voru Krists hrein
kenning,
kjarnyrtar af viti og menning.
Vesælum hann veitti styrk
og vaxtarhjálp af öllu tagi,
því sterk var mund og mikilvirk
og manndómur í bezta lagi.
Góður prestur, maður mætur,
mannúð vermdi hjartarætur.
Hjónabandið veglegt var,
virðing, ást og sambúð fögur;
úlfúð, hroki ei þektist þar,
þvaður eða ljótar sögur.
Konan valdi vel í haginn,
hún varpaði ljósi yfir bæinn.
Ætíð stóðu opnar dyr,
alúð sýnd var ferðamanni.
Volaðir sem vel metnir
velkomnir boðnir að hans ranni.
Höfðingi var ’ann heim að
sækja,
<og heim'lis vildi skyldur rækja.
Eg þekt hefi fáa meiri menn,
að mýkja lífsins brautir hálar.
Hann var ætíð alt í sénn,
með afreksverk til lífs og sálar
Hræddist engar bragða bylgjur,
en barði frá sér hræsnis fylgjur.
Svo hvíldu í friði, Magnús minn,
minn'ng lifir, hold þó deyi.
Sáiar kærleiks kraftur þinn
sér kemur vel á drottins degi.
Þín börn og vinir ei þurfa að
gráta,
en þakka dagsverk og huggast
láta.
Jón Stefánsson.
ÆFIMINNING.
Hinn 13. marz dó í Piney-
nýlendunni í suðausturhluta
Manitoba, ekkjan Þórdís Mar-
grét. Hafði hún verið tvígift
og var seinni maður hennar
Hjálmur Hraundal, er lézt 27.
sept. s. 1. Þórdís var fædd 14.
febrúar 1864 í Krosshjáleigu á
Berufjarðarströnd í Suður-
Múlasýslu. Foreldrar hennar
voru þau Bjarni Magnússon og
Guðfinna Jónsdóttir, bæði kom-
In af góðu fólki í marga liði
fram. Bjarni og þeir Papeyjar-
bræður voru systrasynir. Flutti
Jón yngri vestur um haf og bjó
í Minnesota nýlendunni, þar tii
hann dó og er þar eitthvað af
afkomendum hans. Jón var mað
ur mikill á velil og hinn mesti
höfðingi.
Bjarni Magnúéson var sjo-
garpur hinn mesti og hafnsögu-
maður í 15 ár. Var hann í
mörgum svaðilförum og mætti
þar skrifa þátt ekki svo lítinn.
Bátur hans hét Flóra og var
hún talin hinn bezti bátur á
Austfjörðum.
Hann var hreinn og beinn i
öllum viðskiftum og drengur
hinn bezti, en þótti góður sop-
inn eins og mörgum öðrum á
þeim árum, en var þó ætið
slarkfær og manna hepnastur.
Fyrri maður Margrétar liét
Brynjólfur Brynjólfsson. Var
hann ætíð kallaður Brynjólfur
bókbindari, því hann hafði far-
ið til Reykjavíkur og lært þar
bókband. Með Brynjólfi átti
Margrét 4 börn, 3 syni og eina
dóttur. Var hún hjá yngsta sym
sínum Brynjólfi að nafni, þegar
hún dó.
Þegar maður hennar dó á
Seyðisfirði, voru börnin öll í
ómegð, og tók þá Ari bróðir
Brynjólfs heitins tvo elztu dreng
ina og ól upp. Heita þeir Ari
og Sveinn. Eru þeir menn
kvæntir og búa á Þverhamri í
Breiðdal. Dóttir þeirra Brynj-
ólfs og Margrétar, var skirð
Ágústa Ingibjörg, og var hún
tekin til fósturs af Ágústu syst-
ur Margrétar og alin upp til full
orðins ára. En maður Ágústu
er Eiríkur Simson, Seyðfirðing-
ur, og býr hann og kona hans
í Piney. Eru flestir bændur þai
úr Múlasýslum.
Ágústa Ingibjörg giftist norsk
um manni. Hét hann Henry
Anderson. Dó hann fyrir ári
síðan og lét hann eftir sig tvo
syni. Eru þeir fyrir innan tví-
tugt en búa þó með móður sinni
á landi því er faðir þeirra lét
eftir sig.
S. J. A.
ÆFIMINNING.
Þann 30. október 1931 dó á
Grímsstöðum við Mývatn í S,-
Þingeyjars., öldungurinn Bald-
vin Stefánsson, 82 ára gamali,
fæddur 15. september 1849, á
Skútustöðum í sömu sveit. Ste-
fán faðir Baldvins var Gamali-
elsson, Halldórssonar, Magnús-
sonar, Halldórssonar á Ferju-
bakka. Móðir Magnúsar var
Guðrún, dóttir Magnúsar í
Húsavík föður Skúla fógeta. En
móðir Stefáns var Helga Ein-
arsdóttir Hjaltasonar prests að
Þóroddsstað, en móðir Helgu
hét Ólöf dóttir séra Jóns í Vog-
um við Mývatn, systir Benedikt
ar eldra Gröndal og þeirra syst-
kina.
Björg móðir Baldvins var
dóttir Helga Ásmundssonar er
var bóndi á Skútustöðum, en
móðir Ilelga var Aldís Einars-
dóttir. Sá Einar bygði upp bæ-
inn í Reykjahlíð, þegar hraun-
flóðið rann í Mývatn úr eld-
gígnum Víti 1724 og tók af
gamla bæinn, en kirkjuna sak-
aði ekki, er stóð á háum hói
og stendur þar enn. Sjá íslands
lýsing Th. Th.. Móðurmóðir
p
1
O 0
o
xX\\\\ll///£^>

EXTRA PAIE ALE
Baldvins var Helga Sigmunds-
dóttir, bónda að Vindbelg í
sömu sveit.
Skömmu eftir að Baldvin
fæddist fóru foreldrar hans að
búa í Haganesi, föðurleifð Ste-
fáns og bjuggu þar til þess er
faðir hans dó, 6. marz 1874.
Stefán var fæddur 15. desem-
ber 1819.
Þegar Baldvin var 19 ára fór
hann að heiman vistferlum að
Vegum við Mývatn, til móður-
bróður síns, sem þá bjó þar.
Þaðan fór hann að Reykjahlið-
til Péturs Jónssonar. Eftir það
réðist hann að Víðishóli á Hóls-
fjöllum til Jóns Árnasonar (?)
sem bjó þar þá. Synir Jóns eru
þeir Árni og Benedikt, bændur
nálægt Wynyard, Sask., og fleiri
voru þau systkini. Þar á Fjöll-
unum var Baldvin 4—5 ár. —
Þaðan fór hann að Brúna-
hvammi í Vopnafirði til Bjarna
Helgasonar frænda síns. Bjarni
flutti hingað vestur og dó fyrii
nokkrum árum við Manitoba-
vatn og þar búa nú börn hans,
sem enn eru á lífi. Þar í firðin-
um var Baldvin í nokkur ár, en
flutti síðan til baka í æskusveit
sína, er mun hafa verið um
1880—81, þá liðlega 30 ára. —
Nokkrum árurn síðar,- eða um
1885, giftist hann Sigríði Jóns-
dóttur frá Tóftum í Kelduhverfi
í Norður-Þingeyjarsýslu. Þá
voru þau bæði í vinnumensku
á Kálfaströnd há Halldóri Sig-
urðssyni, Tómassonar, og Hólm
fríði Þorsetinsdóttur frá Mið-
firði á Langanesi (?). Eftir það
áttu þau heima á ýmsum stöð-
um í sveitinni, stundum í hús-
mensku, þó aftar ynnu þau hjá
öðrum, því bæði voru vinnugef-
in og trúverðug. Þau eignuðust
ekki börn. Sigríður kona Bald-
vins dó 9. febrúar 1£)29, um
áttræð að aldri.
Baldvin var tæplega meðal-
maður á hæð, en þrekinn og
þráðbeinn og kvikur í hreyfing-
um; dökkhærður og hafði dökk
blá augu. — Iþróttamaöur var
hann talsverður, eftir því sem
þá gerðist, þegar hann var á
léttasta skeiði, svo sem glímur,
skauta- og skíðaferðir, og orö-
lagður sundmaður, sérstaklega
fyrir hvað hann var endingar-
góður, og kunni Og æfði fleiri
sundleiki en flestir aðrir þá i
Mývatnssveit, enda á þeim ár-
um flestir Mývetningar, sem
kunnu meira og minna að fleyta
sér, en ekki man eg til að þeir
hefðu nokkru sinni með sér
kappsund, og því ekki hægt að
vita, hver skaraði fram úr eöa
væri fljótastur. — Jón Stefáns-
son (Þorgils gjallandi) var á-
gætur sundmaður, enda sá eini
á þeim árum í sveitinni, sem
kendi sund, eða sem nú er kall-
að, hafði námsskeið fyrir nokk
uð marga unglinga sumarið
1874, og Baldvin sennilega ver-
ið einn af þeim, því hann átti
þá heima á næsta bæ, þar sem
kent var. Það var í tjörn með
volgu vatni í, og heitir hún
Kálfstjörn, skamt norðan við
bæinn í Vogum.
Hinum andlegu hæfileikum
Baldvins er eg ekki fær um að
iýsa eins og skyldi, enda hafa
aðrir gert það betur en eg
gæti, enda eru nú bráðum 43
ár síðan samvistum okkar sleit.
En eg set hér stutta, og að eg Banagustur af baðmi
hygg Slögga mynd af því móti, bliknuðu iaufin siær.
sem hans andlega upplag var
steypt í:
Baldvin hefir tekið ástfóstri
við rímnakveðskapinn, og hins
vegar æskustöðvarnar, því að
hvorutveggja hefir öll hans hugs
un verið helguð. Vísnasafn afa
hans var ljóðaskóli hans, og í
æsku kyntist hann ekki öðr-
um skólaáhöldum, en fjöðurstaf,
sótbleki og gömlum umslögum.
Seinna hneigðist hann mest að
rímnaskáldunum, og kvað í
þeirra anda að miklu leyti. All-' — Ganga um grjót og fannir,
ur þorinn af kveðskap Bald- j glímutök svelli á,
vins heyrir því til ljóðstefnu j kappraun við kvikar hrannir,
Þetta hygg eg að sé rétt lýs-
ing, og þeir sem kynst hafa
kveðskap hans, og þekkja fyrri
tíðar anda og orðlag í skáld-
skap, mundu álíta það sanni
næst; og sýnir hvað hann hefir
verið bæði fastheldinn og sér-
stæður. Og í sambandi við þaö
má geta þess, að líklega flest,
ef ekki alt, sem hann orti, var
í vísnaformi, bgeði lengri bragir
og annað, og sýnir meðal ann-
ars það, að hann hefir ekki á-
litið það bráðnauðsynlegt að
fylgja tímanum í því tilliti. En
hvort það telst kostur eða ó-
kostur, get eg ekki dæmt um,
en er þó máske hvorttveggja.
En fyrir þá sem ekkert liafa
heyrt af vísum hans, set eg hér
tvær vísur sem sýnishorn. Þær
eru ^.ð vísu prentaðar í “Stuðla-
málum II’’, en hér vestan hafs
mun það rit vera í fárra hönd-
um:
Á ferð við Laxá.
Elur söng og fæðuföng,
frosta-spöng má þoka.
Laxá ströng sín fetar göng;
stanz er á öngum dropa.
Mannabein.
(Fundin á Raufarhóli, sem er
örnefni í Mývatnssveit.)
Það í leyni liggur svar,
— lýðum einatt dulið:
Varla beinin blásnu þar
birta sveininn hver hann var.
Það er víst að Baldvin fór
mjög ungur að láta fjúka í
hendingum, og við hlið ljóða-
gyðjunnar gekk hann alla sína
löngu æfi, og þó hann hafi má-
ske stundum misboðið henni,
þá er óhætt að segja, að oftar
en hitt, hefir hún tekið hlýtt í
hönd hans.
Eg ætla að setja hér, um leið
og eg enda þessi ummæli, eitt
vers eftir eitt af okkar mætari
alþýðuskáldum, Sigurbjörn Jó-
hannsson. Finst það viðeigandi,
því mér var það kunnugt að
Sigurbjörn og Baldvin voru góð-
kunningjar, og þó Baldvin muni
verið hafa um 10 árum yngri,
þá ólust þeir upp og þroskuð-
ust báðir við lífssvið eldri tíma,
sem voru gagnólíkir því, sem
nú gerist, en þó eg segi þetta,
er eg ekki að gera samjöfnuð
á þeim sem skáldum:
“Við orf og reku oft eg samdi
kvæði,
og yfir hjörð um sumar jafnt
og vetur.
En oftar þó í næturvöku næði,
í næturkyrð sá andinn jafnan
betur,
þótt fyrir ljós mitt löngum
drægi skugga
í líki svölu hamhleypan á
glugga.
Th. SL
• * * *
BALDVIN STEFÁNSSON
Mývatnsskáld
Nöturt frá Námaskarði
næðir úr morguns átt.
Fauskar úr blásnu barði
bresta og falla smátt.
Glúpnar gljá-flötur lagar,
geigur und fjallsbrún er.
Stuttir og daprir dagar
deyjandi hraða sér.
Hvíla í frosnum faðmi
flói og sund og bær.
Fjörráðin kynja kvistum
komandi tíminn bjó.
— Skift hefir veru og vistum
viður úr f«rnum skóg.
Allmörg var íþrótt lagin
öræfa seigum hlyn.
Sækni við bók og braginn
brá honum mjög í kyn.
liðins tíma.”
kafsund í Stórugjá.
Dr. M. B. Halldorson
4411 Boyd UldK.
Skrifstofusími: 23674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er aTJ finna á skrifstofu kl 10—12
f. h. og 2—6 e. h.
Heimili: 46 Alloway Ave.
TaUiml: 33158
G. S. THORVALDSON
B.A., L.L.B.
Lögfrœðingur
702 Confederation Life Bklg.
Talsími 24 587
DR A. BLONDAL
602 Medlcal Arts Bldg.
Talsímt: 22 296
Stundar sérstaklega kvensjúkddma
og barnasjúkdöma. — A8 hitta:
kl. 10—12 t h. 0g 3—5 e. h.
Helmlli: 806 Victor St. Sfmi 28 130
Dr. J. Stefansson
216 NEDICAL AHTS BLDG.
Horni Kennedy og Graham
Stundar eingffnKn auftfna- eyrna
nef- i>k kverka-ajúkdðma
Er aTJ hitta frá kl. 11—12 t. h.
og kl. 3—6 e. h
Talxlmi: 21834
Helmill: 638 McMillan Ave 42691
W. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFÁNSSON
ISLENZKIR LÖOFRÆÐINGAB
á oðru gólfi
825 IVIain Street
Xals. 24 963
Hafa einnig skrifstofur að
Lnudar og Gimli og eru þar
að hitta, fyrsta miðvikudag i
hverjum mánuði.
Telephone: 21613
J. Christopherson,
Islenzkur Lögfreeðingur
845 SOMERSET BLK.
Winnipeg, :: Manitoba.
MOORE’S TAXI LTD.
Cor. Donald and Graham.
50 Centn Taxl
Frá einmm stat5 til annars hvar
sem er í bænum; 6 manns fyrir
sama og einn. Alllr farþegar á-
byrgstir, allir bílar hitaóir.
Sfml 23 806 (8 lfnur)
Kistur, töskur o ghúsgagna-
flutningur.
DR. L. A. SIGURDSON
216-220 Medical Arts Bldg.
Phone 21 884 Office timar 2-4
Heimili: 104 Home St.
Phone 72 409
Dr. A. B. INGIMUNDSON
Xannlæknir
602 MEDICAL ARTS BLDG.
Simi: 28 840 Heimilis: 46 054
Hæst var í hug og minni
hátígin fjalla-snót.
Hlúðu þau kærieiks kynni
kvisti af Mývatns rót.
Festa í barmi og beini
batt hann við ál og skör.
Hlógu við hárum sveini
hellis-krik og vör.
Vatnsborðsins leiftur-logar,
lending við ey og strönd, .
bláfjöll og bjartir vogar
bundu hans fót og önd.
Fjallsveitar ást og unað
öllu hann hærra mat.
Hirti ei um málai né munað,
miðlað af öðru gat.
Kveðin við raust var ríma,
rökkri létti og hríð.
Fræðf úr fornum tíma
flutt hinum næma lýð.
Hniginn er sonur sveitar,
síðstur af eldra hóp.
Andinn til ljóss þess leitar
lífið er vakti og skóp.
Hann, sem var fyrrum haldinn
hlutgengur hvern í leik,
ellinnar fönnum faldinn,
fölnandi skar á kveið.
— Gengur til grafar sinnar
— goðheima þráir önd —
leitandi lengra og innar,
lentur á nýrri strönd.
Bjartur var Baldurs nafna
Brávöllur æsku-ranns.
— Aldanna öldur jafna
yfir minningu hans.
Konráð Vilhjálmsson.
Þessi vika hefir verið helg-
uð þeim starfa að hreinsa og
prýða bæinn. Er vér fórum
vestur Sargent í dag sáum vér
að slíkt getur aldrei ©rðið ann-
að en hálfverk nema sumt af
fólkinu sé flutt eitthvað burt.
A. S. BARDAL
selur Hkklstur og ann&st um útfar-
lr. Allur útbúnaíur sá beztl.
Ennfremur selur hann allskonar
mlnnlsvarba og legstelna.
843 SHKRBROOKE ST.
Pbone: 86 607 WINJÍIPHG
HEALTH RESTORED
Lækningar án lyfja
DR. 9. G. SIMPSON, 8.D., D.O., D.C.
Chronic Diseases
Phone: 87 208
Suite 642-44 . Somerset Blk.
WINNIPEG —MAN.
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
854 BANXING ST.
PHONE: 26 420
Dr. A. V. Johnson
íslenzkur Tannlæknir.
212 Curry Bldg., Winnipeg
Gegnt pósthúsinu.
Simi: 23 742 Heiiuiiis: 33 328
Jacob F. Bjarnason
—TRANSFER—
RskzsK and Fornltore HotIk
762 VICXOR SX.
SIMI 24.500
Annast allskonar flutninga fram
og aftur um bæinn.
J. T. THORSON, K. C.
tslenzknr liigrfrieöliiKur
Skrlfstofa: 411 PARIS BLDG.
Sími: 24 471
DR. K. J. AUSTMANN
Wynyard —:— Sask.
Tal.fml: 28 88»
DR. J. G. SNIDAL
TANNLÆKMR
614 Somernet Block
Portage Avenae WINNIPEO
BRYNJ THORLAKSSON
Söngstjórl
Stillir Pianos og Orgel
Simi 38 345. 594 Alverstone St.