Heimskringla - 17.08.1938, Page 7

WINNIPEG, 17. ÁGÚST 1938
HEIMSKRINGLA
7. SÍÐA
“ÖLL KYÆÐI MIN ERU
ORT VIÐ VINNIJ”
Viðtal við
Guttorm J. Guttormsson
Rvík. 23. júlí
Tíðindamaður Nýja dagblaðs-
ins hitti vesturíslenzka skáldið
Guttorm J. Guttormsson að máli
í fyrradag, þar sem hann býr á
Hótel ísland. Hann var hress í
bragði og ómyrkur í máli.
— Eg vil helst að við þúumst,
mælti hann, annað á ekki við,
þegar eg er kominn heim til
ættlandsins, ,þessa óraleið, sem
mér fanst þó eiginlega stutt.
— Hvernig lízt þér á það, sem
þú hefir þegar séð?
— Prýðilega. Eg hefi séð hér
meira af mannvirkjum heldur
en mig grunaði að væru til. Eg
dáist mikið að höfninni. Fólkið
finst mér bera sannan aðalssvip
og eg hefi ekkert séð, sem mér
þykir ógeðfelt. Þessi sami brag-
ur var yfir skipshöfninni á Esju;
það Ifann eg undir eins og eg
steig um borð í Glasgow.
— Hefirðu nokkuð farið út úr
bænum?
— Nei, ekki ennþá. Á þriðju-
daginn kemur legg eg af stað
norður til Blönduóss og Akur-
eyrar og held þaðan austur til
ættstöðva minna í Norður-Múla-
sýslu. Jón faðir minn, sonur
Guttorms Vigfússonar alþingis-
manns, ;bjó að Arnheiðarstöðum.
Eg á mesta sæg ættmenna þar hafa orðið að vera algerð auka-
sömuleiðis hér
vmnu.
eystra og
Reykjavík.
Konan mín er ættuð af Skóg-
arströnd og heitir Jensína, dótt-
ir Daníels Sigurðsson frá Hólm- vestra?
látri. Daníel er enn á lífi, 95
ára gamall.
— Hve mörg börn eigið þið?
— Ja, satt að segja er eg van-
ur að láta konuna mína svara
þessari spurningu, en ef eg tel
saman, þá reynast þau að vera
sex. Tvö þeirra eru enn í föður-
garði.
— Þú þekkir að sjálfsögðu
marga hér í bænum?
— Já, þá er verið hafa vestan
hafs, t. a. m. Ragnar Kvaran og
Sigfús Halldórs, sem var um
skeið ristjóri Heimskringlu og
þótti okkar djarfasti og bezti
penni í þann mund.
— Hvað hefir þú gefið út
margar bækur?
— Fjórar, þar af þrjár ljóða-
bækur og eitt safn leikrita. Nú
um hríð hefi eg unnið að land-
námssögu íslenzku frumbýling-
anna í Nýja íslandi, þar sem eg
lýsi lífskjörum þeirra, baráttu
og hversdagslífi í hinu nyja
landi. Eg hefi einnig haft lengi
í smíðum allmikið leikrit, sem
en er ekki fullsamið.
— Sinnir þú eingöngu ritstórf-
um?
— Nei, drottinn minn dýri.
Eg er bóndi. Öll mín kvæði hefi
eg ort við vinnu mína. Sama
gildir um leikritin. Ritstörfin
í störf; dagsins önn hefir heimtað
, krafta mína til líkamlegrar
— Hvaða búrekstur hefir þú
INNKOLLUNARMENN HEIMSKRINGLU
I CANADA:
Amaranth..............................j. b. HaUdórsson
Antler, Sask..........................K. J. Abrahamson
Árnes................................Sumarliði J. Kárdal
Árborg.................................G. O. Einarsson
Baldur............................*.Sigtr. Sigvaldason
Beckville..............................Björn Þórðarson
Belmont...................................G. J. Oleson
Bredenbury...............................H. 0. Loptsson
Brown..............................Thorst. J. Gíslason
Churchbridge..........................H. A. Hinriksson
Cypress River.............................Pán Anderson
Dafoe...................................
Ebor Station, Man.....................K. J. Abrahamson
Elfros..................................
Eriksdale...............................ólafur Hallsson
Fishing Lake, Sask......................Rósm. Árnason
Foam Lake...............................H. G. Sigurðsson
Gimli.................................................K. Kjernested
Geysir.................................Tím. Böðvarsson
Glenboro...........................................G. J. Oleson
Hayland...............................Slg. B. Helgason
Hecla................................Jóhann K. Johnson
Hnausa...................................Gestur S. Vídal
Hove....................................Andrés Skagfeld
Húsavík.................................John Kernested
Innisfail.............................Ófeigur Sigurðsson
Kandahar.................................
Keewatin.................................Sigm. Björnsson
Langruth...................................B. Eyjólfsson
Leslie................................ Th. Guðmundsson
Lundar........................Sig. Jónsson, D. J. Líndal
Markerville..................................... Ófeigur Sigurðsson
Mozart..................................
Oak Point........................"'.'.Mrs. L. S. Taylor
Oakview..............................
Otto...............................................Björn Hördal
Piney...................................S. S. Anderson
Red Deer.........................................Ófeigur Sigurðsson
Reykjavík...........................................Árni Pálsson
Riverton..............................Björn Hjörleifsson
Selkirk..............................Magnús Hjörleifsson
Sinclair, Man.........................K. J. Abrahamson
Steep Rock.........................................Fred Snædal
Stony Hill.........................................Björn Hördal
Tantallon.........................................Guðm. Ólafsson
Thornhill............................Thorst. J. Gíslason
Víðir................................... Aug. Einarsson
Vancouver.............................Mrs. Anna Harvey
Winnipegosis.....................Finnbogi Hjálmarsson
Winnipeg Beach......................................John Kernested
Wynyard..................................
f BANDARÍKJUNUM:
Akra....................................Jön k. Einarsson
Bantry.................................E. J. Breiðfjörð
Bellingham, Wash..................Mrs. John W. Johnson
Blaine, Wash....................Séra Halldór E. Johnson
Cavalier...............................Jón K. Einarsso^
Edinburg....................................Jacob HaU
Garðar.................................S. M. Breiðfjörð
Grafton................................Mrs. E. Eastman
Hallson................................Jón K. Einarsson
Hensel................................ J. K. Einarsson
Ivanhoe...............................Miss C. V. Dalmann
Los Angeles, Calif....Thorg. Ásmundsson, 4415 Esmeralda St.
Milton...................................F. G. Vatnsdal
Minneota............................Miss C. V. Dalmann
Mountain...............................Th. Thorfinnsson
National City, CaUf.......John S. Laxdal, 736 E 24th St.
Point Roberts..........................Ingvar Goodman
Seattle, Wash..........J. J. Middal, 6723—21st Ave. N. W.
Svold................................ Jón K. EinarssoD
Upham..................................E. J. BreiðfjörO
TSse Yiking Press Lisiited
Winnipeg, Manitoba
— Eg á búgarð í Riverton-
bygð við íslendingafljót. — Hon-
um fylgja 320 ekrur lands, mest
beitarland, engjar og túnlendi.
Eg hefi um 30 nautgripi,
nokkur svín og dálítinn sauð-
fjárstofn og fáeina hesta. Mark-
aðir fyrir sauðfjárafurðir hafa
aldrei brugðist og sauðfjárrækt
reynst arðvæn. Sauðfé gengur
sjálfala.
Bændur í Riverton-bygð hafa
komið sér upp rjómabúi og öll
verzlun er með samvinnusniði.
Nú gengur mjög skæð drep-
sótt í hestum í Canada og
Bandaríkjunum og er bændunum
mjög þung í skauti. Hún var að
byrja að stinga sér niður í Gimii-
sveitinni, þegar eg lagði af stað
að heiman. Ennþá hefir ekki
tekist að finna ráð við þessan
skæðu sýki.
— Er íslenzku máli að hraka
vestra ?
— Nei, það held eg ekki. Það
er mikil þjóðleg vakning vestra
og sérhver íslendingur er stolt-
ur af ætterni sínu. Hin yngii
kynslóð er mjög hneigð til ljóða-
lesturs. Annars er þar naumt
um íslenzkar bækur héðan að
heiman, þótt leitt sé. íslenzk
sönglist er líka í blómgun og
eiga .Vestur-fslendingar Brynj-
ólfi Þorlákssyni, núveiandi
stjórnanda Karlakórs alþýðu,
mikið að þakka í því efni.
—N. Dbl.
NORÐUR-REYKIR
Bók eftir Vestur-íslending,
sem eg hefi lengi ætlað að minn-
ast á er: Norður-Reykir, kvæði
eftir Pál S. Pálsson, Winnipeg.
Þau komu út árið 1936 og veit
eg ekki um, hvert þau eru nokk-
ursstaðar á bókamarkaðinum
hér heima. En Páll hefir um
mörg ár verið Vestur-fslending-
um kunnur sem ágætt gaman-
skáld og oft vakið gleði með
kveðlingum sínum í samkvæm-
um. En það er þó ekki þessi
hlið á kveðskap hans, sem kem-
ur fram í þessari bók, heldur eru
þetta meiri alvörukvæði frá
ýmsum tímum æfinnar. En því
er eins háttað með höfundinn og
verið hefir um ýmsa þá, sem oft-
ast hafa spaugsyrði á vörum, að
undir gáskanum titrar viðkvæm-
ur og tregasár strengur og gam-
anið er stundum aðeins yfirvarp
til að harka af sér þunglyndið.
Kvæðið “Vertíðarlok”, tileink-
að minningu Jóns skálds Run-
ólfssonar, er prýðilega ort og
túlkar um leið tilfinningar
skáldsins sjálfs gagnvart lífinu.
“Eitt augnablik sælu og sorgar
eg séð hefi,—og lífið það borg-
ar”.
Önnur kvæði eru þó þarna með
léttari og ljóðrænum svip, .t. d.
kvæðið “Vormorgun”, sem stíg-
ur mjúkt og dansandi til jarðar:
“Yfir sofandi sveit
þar sem silfurbjört dögg
bíður sólar hjá dreymandi rós-
um,
breiðir árroðinn glit,
nú mun eyglóar von,
stendur austrið á dagkyrtli ljós-
um.
Er ei unun að sjá
hvernig ársólin rís
yfir algræna skógarins runna?
Rúnum rökkursins burt
stökkur röðulsins skin,
kyssir rósanna daggvotu
munna”.
o. s. frv.
Páll S. Pálsson er ættaður frá
Norður-Reykjum í Hálsasveit í
Borgarfirði og mun hafa flutt
átján ára til Winnipeg um alda-
mótin. Fóru þá fljótlega að birt-
ast kvæði eftir hann í blöðunum
sem brátt vöktu athygli á hon-
um.
Stefna allir draumar hans
mjög til austurs eins og nafnið
á Ijóðabók hans ber með sér, en
ekki hefir honum þó enn gefist
tómstund til að heimsækja ætt-
jörðina, vegna mikilla starfs-
anna, sem hann hefir jafnan
verið hlaðinn. Þess væntum við
þó, kunningjar hans, að ekki
verði langt að bíða, að hann taki
sér hvíld frá störfum og fardís
irnar gefi honum byr í seglin
austur yfir hafið til að taka sér
sumardvöl á íslandi. Til þess
hefir hann unnið. Andleg elja
þeirra manna, sem þrqjt fyrir
lýjandi skrifstofustörf alla daga
finna tómstundir til að dýrka
göfugar, andlegar íþróttir, er
sannarlega aðdáunarverð, og það
er þetta óbugandi skáldeðli, sem
en ber uppi íslenzka þjóðernis-
kend og tungu í Vesturheimi.
Benjamín Kristjánsson
-—Nýjar Kvöldvökur.
Apríl—júní 1938. Akureyri
Dr. M. B. Halldorson
401 Boyd Bldg.
Skriístofusíml: 23 674
Stundar sérstaklega lungnasjúk-
dóma.
Er að flnnl á skrlfstofu kl. 10—1:
f. h. og 2—6 e. h.
HeimlU: 46 AUoway Ave.
Talsími: 33 ÍSS
Orrici Phoki
87 293
Ris. Phoni
72 409
Dr. L. A. Sigurdson
109 MKDICAL ART8 BUILDINO
Omoi Houis:
12 - 1
4 p.m. - ( p.m
*ND IT APPOINTMKNT
Dr. S. J. Johanneston
218 Sherburn Street
TalsLmi 30 877
Vlðtalstlmi kl. 3—5 e. h.
J. J. Swanson & Co. Ltd.
RSALTORS
Rental. Inturanct and Financial
Agentt
Slml: 94 221
600 PARI8 BLDG,—Wtonlpeg
ISLAN DS-FRÉTTIR
Koma krónprinshjónanna
Rvík. 28. júlí
Friðrik ríkiserfingi og Ingrid
Gunnar Erlendsson
Pianokennari
Kenslustofa: 701 Vlctor St.
Síroi 89 535
Jacob F. Bjamason
—TRANSFER—
Baggage and Furniture Moving
591 SHERBURN ST.
Phone 35 909
Annaat allskonar flutnlnga fram
og aftur um bœinn.
krónprinsessa komu Íhingað í
Inst inni er hann dreyminn og heimsókn með Dronning Alex-
hljóðlyndur og lýsa kvæði hans aodrine s. 1. sunnudaggkvöld og
fögrum og góðmannlegum til-! munu dvelja hér þangað til
finningum. Hann yrkir, eins og ‘ næstk. mánudag. — Á sunnu-
margir fleiri, meira sér til hug- dagskvöldið voru þau í veizlu
arhægðar, en til frægðar eða i hJa forsætisráðherra. Á mánu-
lofs. Þó eru þarna í bókinni á- daginn fóru þau í boði ríkis-
gæt kvæði, sem sóma sér vel stjórnarinnar austur að Gullfossi
hvar Bem er. í kvæðinu Skjól- °i? Geysi og sáu þar stórfeng-
jsteinar lýsir hann því, hvernig le&t og fallegt gos. Þá um
I hann sæki randlegt skjól og kvöldið lögðu þau af stað með
hlýju í hendingarnar! þegar flat- Dronning Alexandrine vestur og
neskja hversdagslífsins verður n°rður um land. Eru forsætis-
ógnandi köld og afdrepslaus. —' ráðherrahjónin með í þeirri för.
Sömuleiðis er Surtshellir ágætt Mikill mannfjöldi var saman-
kvæði og frumlegt, þar sem hann kominn við höfnina, bæði þegar
lýsir myrkri og draugalegum af- Þan komu á sunnudagskvöldið 1
kimum hellisins við ástand °S fóru á mánudagskvöldið.
mannssálarinnar. För skipsins var heitið til!
Akureyrar, en á leiðinni var
komið við á ísafirði og Siglufirðí
°g fengu þau þar hinar beztu
viðtökur.
Til Akureyrár var komið um
fjögurleytið í gær. Skoðuðu þau!
j þá bæinn og nágrenni hans og!
r snerist í kvennaskólann á Laugalandi. í
, dag er för þeirra heitið til Mý- [
“Úr rjáfrinu hanga
hér könglar úr klaka
og hugann þeir fanga
sem hálfkveðin staka
hjá manni, sem visnaði á mann
lífsins haug
var mynd af guði
draug”.
I vatns, en á morgun munu þau
En undir ösku óhugnaðarins leggja af stað frá Akureyri hmg-
leynast þó glóðir í fölskvanum og að suður og fara landleiðina. Eru
kaldir veggirnir geta þó á sinn [ Þan væntanleg til Reykjavíkur á
hátt skynjað komu vorsins, því laugardagskvöld.
Á sunnudaginn verða, þau við-
Svo þegar vorblær um veggina
fer
þeir vikna og gráta, en enginn
það sér.”
stödd íþróttasýningu, sem haldin
er í tilefni af komu þeirra, og
krónprinsinn mun opna nýþu úl-
varpsstöðina til afnota. Annað-
hvort þá eða á mánudaginn
munu þau fara til Þingvalla. Frá
Reykjavík fara þau heimleiðis
með Dronning Alexandrine á
mánudagskvöld.
Þetta er í fyrsta sinn, sem
Ingrid krónprinsessa kemur til
íslands, en krónprinsinn hefir
komið hingað tvisvar sinnum
áður. — Ingrid krónprinsessa er
sem kunnugt er, dóttir Gustafs
Adolfs ríkiserfingja Svíþjóðar,
en Viktoría Bretadrotning er
langamma hennar í móðui'ætt.
Ingrid er fædd 28. marz 1910.
Friðrik ríkiserfingi er fæddur
11. marz 1899 og kvæntist Ingrid
24. maí 1935. Fór brúðkaup
þeirra fram í Stokkhólmi.
—Tíminn.
* * *
Minnismerki Jóns Arasonar
Sauðárkrókur 24. júní
Héraðsfundur Skagafjarðar-
prófastsdæmis var haldinn á
Sauðárkróki 14. júní s. 1. og
samþykti að kjósa nefnd manna
til þess að hefja fjársöfnun tii
þess að reisa minnismerki um
Jón Arason biskup á Hólum. —
Skal minnismerkið vera komið
upp á 400 ára dánarafmæli Jóns
Arasonar þ. 7. nóv. 1950 og
standa að Hólum í Hjaltadal.
—Vísir, 25. júní.
* * *
Háskólaborgin við Reykjavík
Kupmannahafnarblaðið “Bör-
sen” og “Morgenposten” í Oslo
birta langar greinir með mynd-
um um hina nýju háskólaborg
sem verið er að reisa við Reykja-
vík. Benda blöðin ,m. a. á,
hversu mikið viðfangsefni hér
sé um að ræða. fslendingar,
minsta Norðurlandaþjóðin, sé að
koma upp heilli háskólaborg, sem
hafi meira landrými en nokkur
annar háskóli á Norðurlöndum,
enda sé hér bygt fyrir fram-
tíðina og hin miklu viðfangsefni
hennar. Leggja blöðin áherslu á
G. S. THORVALDSON
B.A.. LL.B.
LögfrœOingur
702 Confederation Llfe Bldg.
Talsíml 97 024
w. J. LINDAL, K.C.
BJÖRN STEFANSSON
tSLENZKlR LÖQFRÆÐINOAR
4 öðru gólfl
32S Main Street
Talsimi: 97 621
Haía etonig skriístoíur aS
°8 Gimli og eru þar
að Wtta, fyrsta miðvikudag i
hverjum mánuði.
M. HJALTASON, M.D.
ALMENNAR LÆKNINQAR
Sérgrein: Taugasjúkdómar
Lætur ÚU meðöl í viðlögum
ViBtalstímar kl. 2_4 k
t—8 *8 kveldlnu
Simi 80 867 666 vlctor gt
A. S. BARDAL
selur llkkistur og annaat um útfar-
lr. Allur útbúnaður s& bestl —
Ennfremur seiur hann allskonar
minnlsvarða og legstetoa.
843 SHERBROOKB 8T.
Phone: 86 607 WINNIPBQ
thl watch shop
Thorlakson Baldwin
Diamonds and Wedding
Rings
Ag™nts,for Bul°va Watcheg
Marriage Lícenses Issued
699 Sargent Ave.
Rovatzos Floral Shop
«06 Notre Dame Ave. Phone ÍH 854
Preah Cut Flowers Dally
Plants to Season
We specialize in Weddinj? &
Concert Bouquets & Funeral
Designs
Icelandlc apoken
MARGARET DALMAN
TEACHER OF PIANO
S54 BANNINQ ST.
Phone: 26 420
þa.ð, að menn geri sér vonir um,
að háskólinn hafi í framtíðinni
víðtæk áhrif á þróun atvinnu-
lífsins í landinu.—Vísir. 20. júií
* * *
Poul Reumert um
íslenzka tungu
Blaðið “Dagens nyheter” í
Stokkhólmi birtir viðtal við Poul
Reumert um ísland. Segir Poul
Reumert m. a. að íslenzk tunga
sé fegurri og mýkri en frakk-
nesk tunga. “Það er hneyksli”,
segir Reumert, “að næstum eng-
ir Danir, að málfræðingum ein-
um undanteknum, tala íslenzku,
þar sem 90 af hverjum 100 ís-
lendingum tala dönsku”.—Vísir.
Bækurnar eru til fróðleiks og
skemtunar. Góðar bækur eru
dýrmæt. eign. Látið þær einn-
ig vera til prýðis í bókaskápnum
yðar, með því að senda þær í
band til Ðavíðs Björnssonar á
“Heimskringlu” Verkið vel af
hendi leyst.
* * *
Munið eftir að hin nýútkomna
bók, Myndir II. af listaverkum
Einar Jónssonar frá Galtafelli
fæst nú meðan upplagið hrekk-
ur á skrifstofu “Hkr.” fyrir
$2.65; burðargjald, ef um póst-
sendingu er að ræða, lOc. Þeir
sem eiga eldri bókina er kom út
fyrir 12 árum munu vilja eign-
ast þessa. Eiga þeir þá mynda-
safn af öllum verkum hans.
Stjómarnefnd
Þjóðræknisfélagsins
Kaupið Heimskringlu
Borgið Heimskringlu