Heimskringla - 04.01.1939, Blaðsíða 6

6. SíÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 4. JANÚAR 1939
RISADALURINN
“Eg er Miss Sumner,” sagði Shirley við
hana, og þetta er þjónustu kona mín, sem
Marcelle heitir. Hjálpið henni inn með farang-
urinn. Ú-húh! Nunki-dunk!”
“Skip á ferðinni,” var svarað úr borðstof-
unni hinu megin við forstofuna og augnabliki
síðar kom Seth Pennington ofursti fram í dyrn-
ar.
“Hamingjan góða! Ert það þú, góða mín?”
hrópaði hann og kom á móti henni. “En hvernig
gast þú komist hingað, Shirley? Eg hélt að
þú hefðir ekki náð í fólksflutnings vagninn.”
Hún rétti honum vangann til að kyssa.
“Það gerði eg líka frændi, en viðfeldinn, rauð-
hærður, ungur maður, Bryce Cardigan að nafni,
fann mig í raunum mínum þar í Red Bluff, tók
mig með sér í bílnum sínum og flutti mig hing-
að.” Hún þefaði, og gerði sig dásamlega
skrítna um leið og hún sagði: “Eg er svo
svöng og kem líka rétt í miðdegisverðinn. Fæ
eg nokkuð að borða?”
“Við bjuggumst ekki við þér Shirley, en úr
því verður bætt. En hvað mér þykir vænt um
að þú ert komin aftur til mín góða mín, og
hvað þú ert orðin falleg og stór síðan eg sá
þig síðast! Hvað þá, þú hefir verið að gráta.
Eg hafði enga hugmynd um að þér þætti svona
vænt um að sjá mig aftur.”
Hún gat ekki gert að sér að brosa dálítið
að þessum misskilningi sem spratt af eigin-
girni hans. “Þú lítur ágætlega út Seth frændi,”
sagði hún til að eyða þessu.
“Já, mér líður líka alveg ágætlega. Þetta
er dásamlegt land, Shirley, og mér gengur alt
vel heim. En vel á minst, hver sagðurðu að
hefði flutt þig hingað?”
“Bryce Cardigan. Þekkirðu hann?”
“Nei, við höfum aldrei sézt. Eg er viss
um að hann er sonur gamla Johns Cardigans.
Eg hefi heyrt um hann. Eg held hann hafi
verið í burtu um langan tíma.”
“Já, hann hefir verið erlendis í tvö ár síðan
hann útskrifaðist frá Princeton.”
“Hum-m! Jæja, það er mál komið til að
hann kæmi heim til að líta eftir þrákálfinum
honum föður sínum.” Hann hringdi og yfir-
þjónninn kom inn. “James, legðu á borð fyrir
Miss Shirley,” bauð hann þjóninum. “Thelma
vísar þér á herbergið þitt Shirley.’ Eg var
rétt að setjast að ’borðinu, en eg skal bíða eftir
þér.”
Meðan Shirley var inni í dagstofunni var
svipurinn á Pennington eins og á æðsta presti,
en þegar húji var farin hvarf hinn föðurlegi
velvildarsvipur með öllu. Andlit ofurstans
var nú eins og það átti að sér að vera: kulda-
legt, slægðarlegt og hálf fráhrindandi. Hann
ygldi sig dálítið.
“Er þetta nú ekki fjandans óhepni?” taut-
aði hann. “Þessi ungi Cardigan er sennilega
eini maðurinn í Sequoia. Skrambi óheppilegt
ef þau feldu huga saman um þetta leyti. Allir
í þorpinu hafa sagt mér hvílíkur ágætismaður,
Bryce Cardigan sé. Þeir segja að hann sé fríð-
ur og þá held eg hann sé mentaður og sið-
fágaður á heimsins vísu — alveg þesskonar
maður, sem Shirley mundi lítast á og aðhyll-
ast í þorpi eins og þessu. Margt getur skeð á
einu ári og það verður ár þangað eg get steypt
Cardigan feðgunum af stóli. Fjandinn hafi
það!”
VIII. Kapítuli.
Bryce Cardigan og faðir hans leiddust
heim eftir strætunum í Sequoia, er Bryce þekti
svo vel. Oft voru þeir stansaðir á þeirri leið
af hinum vingjarnlegu og forvitnu borgurum
bæjarins, sem vildu endilega heilsa hinum
nýkomna gesti með handabandi. f viðurvist
þessara aðkomumanna, náði gamli maðurinn
brátt jafnvægi sínu, og er þeir komu út úr þétt-
bygðasta hluta bæjarins, inn í afskektari götur,
snerust tilfinningar hans í hæga gleði, sem kom
í ljós á þann hátt, að hann varð léttari í spori
og beinni í bakið, eins og hann væri að reyna,
þrátf fyrir sjötíu og sex árin að baki, að vera
ekki alt of frábrugðin í útliti syni sínum.
“Eg vildi að eg gæti séð þig greinilegar,”
sagði hann alt í einu. Rödd hans og orð báru
vitni um langvarandi og niðurbælda eftirsjá,
en lýstu engri örvæntingu né trega.
Bryce, sem hingað til hafði varast að minn-
ast á þessar raunir föður síns, dró hann nær
sér og spurði: “Hvað gengur að augunum í þér
félagi?” Venjulega ávarpaði hann ekki föður
sinni á sama hátt og aðrir synir sína feður,
með “föður” eða “pabbi”, eða “daddy”. Þeir
voru einhvernveginn of samrýmdir til þess.
Honum fanst enia rétta nafnið vera “félagi”.
Þegar þeir áttu í stælum saman, eða Bryce
ætlaði að virða gamla manninn þá kallaði hann
hann John Cardigan.
“Ský á augunum, sonur minn,” svaraði
faðir hans. “Það er gjöld ellinnar, ekkert
annað.”
“En er ekkert hægt að gera við þessu?”
spurði Bryce. “Geta þau ekki læknast á einn
eða annan veg?”
“Já, víst er það hægt, en eg verð að bíða
þangað til þau eru fullgróin og eg er orðinn
steinblindur, þá getur sérfræðingur skorið upp
á mér augun, og eg fæ sennilega sjónina aftur
um fáein ár. En eg hefi ekki íhugað það mjög
mikið. Á mínum aldri er ekki svo örðugt að
taka flestu með þolinmæði, og eg er albúinn að
hætta nú. Mér mundi í raun og veru falla það
bezt. Eg er orðinn þreyttur.”
“ó, þú mátt ekki þætta fyr en þú hefir séð
skógana þína á ný,” sagði Bryce. “Eg býst
við að nú sé orðið langt síðan þú heimsóttir
Risadalinn. Hin langa fjarvera þín frá skógar-
öndunum hefir gert þig þunglyndan, er eg
hræddur um.”
John Cardigan hneigði höfðið til sam-
þykkis. “Eg hefi ekki séð hann í hálft annað
ár, Bryce. Seinast þegar eg var þar uppfrá,
datt eg á gömlu brautinni og var nærri búinn
að hálsbrjóta mig, en það var mér ekki nóg
viðvörún, heldur hélt eg áfram og viltist í
skóginum.”
“Viltist? Aumingja gamli félaginn! Og
hvernig fórstu svo að?”
“Á þann eina skynsamlega hátt, sem hægt
var. Eg settist bara niður hjá einu trénu og
beið þar eftir Georg Sæ-Otri að finna mig og
fara heim með mig.”
“Og fann hann þig þá? Eða varstu úti
alla nóttina?”
John Cardigan brosti ánægjulega. “Nei,
það varð ekki af því. Hér um bil um sólsetrið
fann Georg mig. Hann vissi alt af hvar eg var,
býst eg við, og þegar eg settist niður beið hann
hjá mér því að hann vissi ekki hvert eg var
viltur eða var að hvíla mig þarna.”
“Eg hefi falið Indíána að uppfylla mínar
skyldur,” sagði Bryce raunalega.
“Nei, nei, sonur minn. Þú hefir aldrei
brugðist undan merkjum skyldunnar við mig,”
svaraði gamli maður ákveðinn.
“Hversvegna lézt þú ekki byggja veginn
með timburrusli, svo að þú dyttir ekki í gegn
um hann? Og þú hefðir getað látið skógar-
höggsformanninn leggja nýja slóð gegn um
skóginn og girða hana bæðu megin, svo að þú
gætir ratað.”
“Já, það er nú alveg satt,” svaraði gamli
maðurinn. “En nú á tímum eyði eg ekki pen-
ingum eins örlátlega og fyr meir. Eg hugsa
mig vel um, áður en eg eyði hverjum dalnum.”
“Félagi, það var ekki sanngjarnt af þér,
að láta mig vera svona lengi í burtu. Hefði eg
aðeins vitað. Hefði eg bara haft minsta
grun um þetta------”
“Þá hefðirðu auðvitað skemt alt saman.
Ávítaðu mig ekki sonur minn. Þú ert alt sem
eg á. Og eg gat ekki hugsað til þess að boða
þig heim fyr en þú hafðir séð þig um til fulln-
ustu.” Hann lagði titrandi hendi sína á hendi
sonar síns, sem var svo sterkleg, en laus við
merki stritsins. “Þetta var mín gleði, Bryce,”
bætti hann við, “og þú mundir ekki neita mér
um svolitla gleði. Mundu eftir því drengur
minn, að eg átti aldrei æsku; eg gekk aldrei í
lærðan skóla, og eina ferðalagið sem eg fór í
var þegar eg vann fyrir fargjaldinu mínu suður
fyrir hornið, sem háseti á seglskipi, og alt sem
eg sá á þeirri leið var haf og hrakningar; alt
sem eg hefi séð hér í hinum takmarkaða heimi
mínum er Sequoia og San Francisco.”
“Þú hefir fórnað nógu og ofmiklu fyrir
mínar sakir, pabbi.”
“Það gladdi mig að geta gefið þér öll þau
tækifæri sem eg fór á mis við, og gat ekki veitt
mér fyr en eg var orðinn of gamall og önnum
kafinn til að muna eftir þeim. Við gerðum
áætlanir fyrir þér áður en þú fæddist, og eg
lofaði henni Ó, jæja — til hvers er að klökkna ?
Eg vissi að eg mundi geta stjórnað þangað til
þú værir tilbúinn að taka við. Og þér hefir
þótt gaman af þessu ferðalagi þínu?”
“Já, pabbi,” svaraði Bryce og hin stóra
hendi hans tók utan um háls gamla mannsins
að aftan og hann hristi hann. “Þú ert þrá-
látur gamall skógarmaður,” sagði hann eins
og til að stríða honum.
John Cardigan hló. Honum þótti alt af
svo gaman að er sonur hans fór þannig að.
Bryce hafði fundið það út af þeirri þekkingu,
sem hann átti af gamla manninum að með-
aumkvun var ekki meðalið, sem við átti þetta
kvöld til að lækna hinn særða anda gamla
mannsins; þessvegna talaði hann um sjónleysi
hans, eins og veikindi, sem aðeins mundu vara
um stund og voru ekki alvarleg. Og það var
einkenni hans, að þegar hann hafði útrætt eitt-
hvert mál þá mintist hann ekki á það framar.
Hann slepti tökum á hálsi gamla mannsins og
strauk á grátt hárið á kolli hans og skelti í
góm um leið.
“Hæ, þetta hélt eg,” sagði hann. “Eftir að
þú hefir fengist við timburframleiðslu í fimtíu
ár, er höfuðið á þér fult af sagi.”
“Talaðu nú við mig í alvöru Bryce.”
“Eg ætti að láta þig fara í rúmið matar-
lausan. Tala við þig? Þú mátt reiða þig á
að eg skal tala við þig, John Cardigan. Á
morgun skal eg fá þér kollu með feiti í og
klæða þig í strigaföt og láta þig læðra á renn-
urnar. Þú hefir farið í kringum mig félagi.”
“Ó, hvaða rugl. Ef eg hefði farið að veina,
mundi alt hafa skemst.”
“En samt neyddist þú til að senda mér
símskeyti um að flýta mér heim.”
“Eg kallaði þig heim jafn skjótt og eg
þurfti þín með.”
“Nei, það gerðir þú ekki, John Cardigan.
Þú kallaðir mig heim vegna þess að þú varst
hræddur um það í fyrsta sinni á æfinni, að
þú værir að missa tökin á sjálfum þér.”
Faðir hans kinkaði kolli til samþykkis.
“Og þú hefir ekki náð þér enn,” bætti
Bryce við og talaði nú ekki lengur í spaugi
heldur í blíðlegri alvöru. “Hvað gengur að
pabbi? Dragðu þegar vandræði þín út í
dagsljósið og láttu mig líta á þau. Þau hljóta
að vera mjög raunveruleg, þegar þú hörfar
fyrir þeim.”
“Já, Bryce þau eru það í raun og veru.
Eins og eg gat um áðan, þá hefi eg tapað arf-
leifð þinni.” Hann stundi. “Eg beið þangað
til þú kæmir heim, til að taka til starfa, en
þegar þú ert kominn heim, þá er ekkert til að
starfa að.”
Bryce hló. Hann var hreint ekkert á-
hyggjufullur yfir verzluninni. Sálarfriður
föður hans var hans aðal áhyggjuefni. “Jæja,”
svaraði hann. “Faðir minn hefir tapað pen-
ingunum sínum og við verðum að láta þjónana
fara og missa gamla heimilið okkar. Það er
áreiðanlegt. Og hinn veiki blóðlausi aum-
ingi, hann Bryce Cardigan, verður að leggja
pokann sinn á bakið, og fara út í skógana til að
leita sér að skógarhöggsvinnu. Farnir á höf-
uðið. Heyrði eg eða heyrði eg ekki eimpípuna
blása til heimferðar klukkan sex í kvöld? Eg
skal veðja dal við þig að eg heyrði það.”
“ó við höfum svolítið eftir í pokahorninu
ennþá — en —”
“Hvernig verð eg þá að grafa eftir góðu
fréttunum! Það lítur þó út fyrir, að verzlun
okkar sé ekki alveg þrotin; og við getum alt
af haft einhverja verzlun, vegna þess að hún er
ennþá við lýði, en ekki alveg úr sögunni, en á
meðan hún er ennþá til, gætum við kannske
fundið ráð til að bjarga henni.”
“Æ drengur minn, þegar eg hugsa til alls j
míns strits og allra minna fyrirætlaana, til
hinna miklu drauma, sem mig dreymdi-------”
“Hvað sem því líður! Ef við getum bjarg-
að nægilega miklu úr þessu skipsbroti, til að
tryggja þér hið gamla heimili þitt og þægindi,
þá fæst eg ekkert um mig, félagi. Já, eg á bót
af sauðarskinni þar sem skrifað er á að eg sé
bæði rafmagns og verkfræðingur.”
“Hvað þá!”
“Eg var að segja þér það, eg er rafmagns-
fræðingur og verkfræðingur; fór í kring um
þig þegar eg var í háskólanum, John Cardigan,
þegar þú hélst að eg væri alt af að leika mér,
þá nam eg þetta. Hélt eg það gæti komið sér
vel einhverntíma.”
“E—e—en.”
“Eg tryllist alveg þegar menn fara að stara
framan í mig. Eg er rafmagnsfræðingur og
verkfræðingur, eins og eg hefi sagt þér, og
þessi tvö ár, sem eg hefi dvalið erlendis, notaði
eg til að kynna mér hvernig stórar myllur voru
settar á stofn.” Hann hélt áfram að hlægja.
“Eg hefi vitað það árum saman, að mylnan þín
var aflóa kaffikvörn, og það yrði að endur-
nýja hana. Mig langaði til að vita hvernig
ætti að fara að því, og árum saman hefir mér
verið það ljóst, að einhverntíma yrði eg að
byggja veg til að flytja stofnana eftir---”
“Elsku drengurinn minn! Og þú hefir
útskrifast í þessu?”
“Félagi góður. Eg hefi langa rófu af stöf-
um á eftir nafninu mínu. Það er rétt eins og
halastjama.
“Þú hressir hug minn,” sagði gamli mað-
urinn látlaust. “Eg hefi ásakað mig fyrir þá
heimsku mína að hafa alið þig upp einhliða, með
það eitt fyrir augum, að taka við mínu starfi
— og þegar eg sá að þetta starf þitt var að
ganga úr greipum mér-------”
“Þótti þér sárt að eg gat ekki tekið eitt-
hvert embætti eða hvað- Eða þú óttaðist, að
þú hefðir alið upp ónýtjung, auðugt efirlætis-
barn. Ef þú hélst hið síðarnefnda, gerðir þú
ekki mikið úr mér félagi. Eg hefi aldrei gleymt
hversu mjög þú brýndir fyrir mér þýðingu
þeirrar ábyrgðar, sem á mér hvíldi, er eg gerð-
ist eftirmaður þinn.”
“Hvað ertu nú orðinn hár,” spurði faðir
hans alt í einu.
“Já,” svaraði Bryce og varpaði frá sér
allri óframfæmi föður síns vegna, “eg er tvö
hundruð pund án reifisins. Eg er fjörutíu og
átta þumlunga um brjóstið og get þanið það
út fimm og hálfan þumlung og er eins hand-
leggja langur og gorilla. Eg hefi góðar fætur
og styrka leggi og hefi kúft brjóst. Eg get
hlaupið hundrað skref á tíu sekúndum; eg er
klaufi að synda og fékk orð fyrir hnattspyrnu
við Princeton. Þrátt fryir það hefi eg sterkt
hjarta.”
“Þetta er mjög gott að heyra drengur
minn — mjög gott. En hefir þú nokkurntíma
æft hnefaleik.”
“Já, svolítið. Eg er býsna góður í þeirri
karlmannlegu íþrótt að verja hendur mínar.”
“Gott er það. Og eg býst við að þú hafir
æft glímur í leikfimissölum háskólans?”
“Auðvitað. Eg reyndi að taka þátt í öllu,
sem hinn stóri skrokkur minn þoldi.”
Gamli maðurinn vaggaði höfðinu ánægju-
lega og þeir voru komnir að hliðinu á heimili
sínu, áður en hann tók til máls á ný. “Það er
heilmikill bokki, þessi formaður skógarhöggs-
mannanna hans Penningtons. Hann er fransk-
ur Canada-maður og kom hingað frá norður
Michigan. Eg held að hann sé eini maðurinn
hér um slóðir, sem jafnast á við þig að vallar-
sýn. Hann getur barist með hnefunum og
flogist á af mestu list, eftir því sem mér er
sagt. Hann heitir Jules Rondeau, og sigrar alla
skógarmennina í áflogum. Þeir segja að hann
sé sterkasti maður hér í sveit.” Hann opnaði
hliðið. “Fólk sagði það nú líka um mig einu
sinni,” bætti hann við hálf raunalega. “Bara
eg hefði sjónina til að sjá þig fást við Jules
Rondeau.”
Framdyrnar Á hinu forna húsi Cardigans
opnuðust og gömul kona, silfurhærð kom út
og heilsaði Bryce. Það var Mrs. Tully, hin
gamla bústýra Johns Cardigans og næstum
því móðir Bryce. “Æ, hérna er þá drengurinn
minn kominn!” hrópaði hún og hljóp í faðminn
i' á Bryce, sem heilsaði henni með innilegum
kossi.
Er hann kom inn í fordyrið á hinu gamla
heimili sínu, þá þefaði Bryce tortryggnislega
eins og veiðihundur. Mrs. Tully stóð með
hendurnar í síðunum og horfði á hann með
gleðisvip. “Eg finn einhverja lykt,” sagði
hann og gekk inn eftir forstofunni, þefandi
eins og hundur, og þaut svo út í eldhúsið og
lézt vera að gelta. Mrs. Tully rólaði á eftir og
fann það, sem hann hafði fundið þefinn af,
tvær berjakökur, nýteknar út úr ofninum.
“Þetta eru óræktuð ber,” sagði hún all
mikið upp með sér. “Eg mundi eftir því hvað
góðar þér þóttu þessar berjakökur, svo eg sím-
aði út til skógarhöggsfólksins og fékk það til
að tína þessi ber.”
“Eg get rakið spor þeirra ennþa,” Mrs.
Tully, “og þú ert ennþá sama gæðablóðið og þú
varst. Mér þykir líka vænt um, að eg mundi
eftir þér áður en eg lagði leið mína í áttina
til sólsetursins.” Hann klappaði henni á grá-
hærða kollinn. “Mrs. T.”, sagði hann, ‘“eg
kem með hálskraga handa þér úr írskum knipl-
ingum — eg keypti hann í Belfast, og veistu
hvað? Hann er festur saman utan um hálsinn
með fílabeins nælu, sem eg keypti í Burma og
var áður eign Hindúa drotningar einnar.
Mrs. Tully ljómaði af gleði og sagði að
drengurinn sinn væri of góður. “Þú hefir ekki
breyst minsta hót,” sagði hún hreykin.
“En berjakakan?”
“Nei, ekki heldur.”
“Hvað margar bjóstu til?”
“Tvær.”
“Má eg þá eiga aðra einsamall, Mrs.
Tully ?”
“Já, það máttu víst, góði minn.”
“Þakka þér fyrir, en eg ætla ekki að eiga
hana sjálfur, Mrs. Tully; veltu gera svo vel og
vefja utan um hana og senda hana, strax og
Georg Sæ-Otur kemur heim með bílinn, til
hússins hans Penningtons og afhenda hana
Miss Sumner? Sú stúlka heldur sjálfsagt, að
hún hafi bragðað rétt til búna berjaköku, en
mig langaði til að sannfæra hana um að svo
er ekki.” Hann tók spjald upp úr vasa sínum,
settist niður og skrifaði á það:
Kæra Miss Sumner:
Hér með sendi eg yður mjög dýrmæta,
volga berjaköku, sem bökuð var mér til heiðurs.
Hún er svo góð, að mig langaði til að þér
brögðuðuð á henni. Á allri æfi yðar hafið þér
aldrei smakkað þvílíkt góðgæti.
Yðar einlægur,
1 Bryce Cardigan
Hann fékk Mrs. Tully spjaldið og hélt svo
til herbergis síns, til að þvo af sér ferðarykið,
áður en hann settist að snæðingi með föður
sínum.
Eitthvað tuttugu mínútum síðar var hið
óvenj ulega offur hans borið fram fyrir hina
sænsku vinnukonu Penningtons ofursta, er
samstundis færði það Miss Sumner, sem sat
að borðum í hinn skrautlega borðsal ofurstans,
var sá borðsalur allur þiljaður með rauðviðar-
xiljum, eru voru með einkennilegri víund
er var öll í sveipum rétt eins og þiljurnar væru
unnar úr rót. Undrun Miss Sumner var svo
mikil yfir þessari sendingu, að hún gat ekkert
sagt en horfði ýmist á kökuna eða spjaldið, sem
fylgdi henni. Því næst fékk hún frænda sínum
spjaldið, sem setti á sig gleraugun og las
bréfið með athygli.