Heimskringla - 22.02.1939, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HEIMSKRINCLA
WINNIPEG, 22. FEB. 1939
RISADALURINN
Hugsunin um það, að hann skildi hana
svona vel hræddi hana; tárin glitruðu í rauna-
legu augunum hennar. Hann sá þau og lagði
handlegginn bróðurlega um herðar hennar.
“Svona, svona, Moira! Farðu ekki að
gráta,” sagði hann hughreystandi, “við verðum
að reyna að lækna þetta einhvernveginn. Þú
ert of góð fyrir þessi forlög,” hann veifaði
hendinni í áttina til verbúðanna. Hann hafði
leitt hana að tröpjtunum fyrir framan dyrnar.
“Seztu niður á þrepið þarna, Moira, pg við skul-
um ræða þetta saman. Eg kom nú reyndar til
að finna föður þinn, ,en eg held að mig langi
ekki til að sjá hann, eftir alt saman — ef hann
er veikur.”
Hún horfði djarflega á hann. “Eg þekti
þig ekki fyrst, Mr. Bryce, svo eg fór með ósann-
indi. Pabbi er ekki veikur. Hann er drukkinn.”
“Eg hélt það, þegar eg sá hva§ hleðslu-
mennirnir unnu slæglega. Mér þykir það ósköp
ilt.”
“Mér finst það viðbjóðslegt—og eg get
ekki losnað við það,” sagði hún ofsalega. “Eg er
hlekkjuð við niðurlægingu mína. Mig dreymir
drauma, og þeir draumar rætast aldrei. Eg —
eg — æ, Mr. Bryce, eg er svo óhamingj usöm.”
“Það er eg líka,” svaraði hann. “Við fáum
öll okkar skerf af óhamingjunni, eins og þú
veist og núna virðist eg hafa fengið viðbætir
af henni. Þín ógæfa er falin í of miklu ímynd-
unarafli, Moira. Mér þykir þetta sárt með
hann föður þinn. Hann hefir verið lengi hjá
okkur, og faðir minn hefir þolað honum heil-
mikið Vegna gamallar vináttu. Hann sagði
mér hérna um kvöldið, að hann hefði rekið Mac
einnhvað fjórtán sinnum hin síðustu tíu árin,
en ennþá hefir það ekki tekist. Því að þó að
hann sé sextíu ára gamall, getur hann misþyrmt
hverjum sem er í þjónustu okkar, og pabbi hefir
ekki fyr sett nýjan formann, en gamli Mac
hefir hrakið hann úr vinnunni. Hann neitar
blátt áfram að láta reka sig, svo að pabbi er orð-
inn of þreyttur til ^ð fást um þetta framar.
Hann hefir verið að bíða eftir, að eg kæmi
heim.”
“Eg veit það,” svaraði Moira dauflega.
“Enginn vill vera formaður hjá Cardigan, ef
hann verður að berjast við pabba til að vera
það. Mér er kunnugt um hvílíkur vandræða-
maður 'hann er orðinn.”
“Bryce hló. “Eg spurði pabba, hversvegna
hann stæði sig ekki og léti Mac vinna kaup-
laust, eftir að hafa rekið hann, er hann ekki
skyldur að gjalda honum neitt, þótt hann krefð-
ist að vera formaður áfram. Pabbi hefði þann-
ig getað svelt hann út úr þessum skógum, en
vandræðin voru þessi, að Mac Gamli kom og
lofaði bót og betrun, og endaði ætíð með því að
lána hjá föður mínum tvö hundruð dali, svo að
pabbi varð að ráða hann áfram, til að fá þá borg
aða! f rauninni er ástæðan sú, að pabba þykir
svo vænt um föður þinn, að hann hefir ekki
þrótt í sér til að sýna honum í tvo heimana.
Það verk bíður mín, Moira, eg ætla ekki að fara
í launkofa með þetta við þig. Þú segir mér að
faðir þinn sé forfallin drykkjumaður.”
“Eg er hrædd um að það sé satt, Mr.
Bryce.”
“Hve lengi hefir hann drukkið svona?”
“Hér um bil í tíu ár, hugsa eg. Auðvitað
fékk hann sér altaf fáein staup með hinum, þeg-
ar borgað var, en eftir að móðir mín dó, þá fór
hann að drekka daglega. Síðan fór hann að
fara niður til Sequoia á laugardagskvöldunum
og koma aftur með iestum á sunnudögunum,
ennþá vitlausari en þeir, sem þar voru vit-
lausastir. Eg býst við að hann hafi verið ein-
mana. En hann varð ekki reglulega slæmur fyr
en fyrir tveimur árum síðan.”
“Einmitt þegar sjón föður míns fór að bila,
og hann hætti að fara hingað upp eftir til að líta
eftir Mac? Svo hann slepti hömlunum og lét
sig renna undan brekkunni, og er nú að koma
niður í dalbotninn. Eg gat ekki fengið hann
að símanum í dag eða gær. Eg býst við að
hann hafi verið niðri í Arcata að fá sér í staup-
inu.”
Hún játaði því aumingjalega.
“Hvað sem því líður verð eg að fá trjá-
bolina ofan að mylnunni, og við getum það ekki
sé Bakkus formaðurinn. Svi við verðum að
skifta um formann, og nýi formaðurinn verður
ekki rekinn burt úr starfi sínu, vegna þess að eg
ætla að dvelja hér uppfrá hálfsmánaðar tíma
og venja hann við verkið. En heyrðu, er Mac
vondur við vín?”
“Nei, guðs sé lof,” sagði hún áköf. “Hann
hefir aldrei sagt stygðar yrði við mig, drukkinn
eða ódrukkinn.”
“En hvernig getur þú fengið peninga fyrir
föt ? Sinclair segir mér að Mac þurfi þessa tvö
hundruð og fimtán dali sem hann fær á mánuði
til að skemta sér fyrir.”
“Eg stal þeim frá honum,” sagði stúlkan.
“Svo fór eg að skammast mín fyrir það, og
þessa síðustu sex mánuði hefi eg unnið fyrir
mér sjálf. Mr. Sinclair var mér mjög góður.
Hann ,gaf mér vinnu við að ganga um beina í
borðsalnum. Eins og þú sérð, varð eg að fá
vinnu hérna, eg gat ekki yfirgefið föður minn.
Það varð einhver að líta eftir honum, Mr.
Bryce.”
“Sinclair er gamall flautaþyrill,” sagði
Bryce með sannfæringar krafti. “Ekki nema
það þó að formannsdóttirin, þjóni viðarhöggs-
mönnum að borðum! Aumingja Moira!”
Hann tók aðra hendi henar, sem var hörð
af vinnu. Hnúarnir gildir og neglurnar þykkar
og höfðu aldrei verið fágaðar nema þegar hún
gerði það sjálf. “Manstu þegar eg var drengur
og kom út í verbúðimar til að veiða og fiska?
Þá var eg ætíð hjá McTavish fjölskyldunni, og í
september, þegar berin voru fullvaxin, þá fór-
um við saman í berjamó. Aumingja Moira. Við
vorum leiksystkin og eg skal fyr láta skjóta
mig en eg sjái þig líða.”
Hún horfði á hann feimnislega með tindr-
andi augum. “Þú hefir ekki breyst vitund, Mr.
Bryce, ekki minstu vitund.”
“Við skulum nú tala um þig, Moira. Þú
fórst í skóla í Sequoia, var það ekki?”
“Já, eg skrifaðist út úr miðskólanum þar.
Fór með flutningslestinni kvölds og morgna.”
“Það eru góðar fréttir! Hlustaðu nú á
Moira. Eg ætla að reka föður þinn, eins og eg
hefi sagt, vegna þess að hann er að vinna fyrir
Bakkus gamla en ekki fyrir Cardigan félagið.
Eg ætla að setja hann á eftirlaun eftir margra
ára þjónustu hans, en það má hengja mig upp á
það, að eg hefi ekki efni á því, sízt til að
hann drekki þau út; svo það eina sem hann fær
frá mér, er gamli skúrinn eða annar eins ef við
flytjum og æfilangt fæði rqeð hinum verka-
mönnunum, það er að segja eins lengi og við
höldum áfram. Eg mundi hjálpa honum til að
komast á heilsuhæli, þar sem þeir lækna of-
drykkju,~ef eg héldi, ekki að hann sé of gamall
til að betrast.”
“Það væri kannske betra,” sagði hún dauf-
lega, “að þú talaðir um þetta við hann sjálfan.”
“Nei, eg vil heldur vera laus við það. Mér
er vel við föður þinn Moira. Hann var maður,
þegar eg sá hann síðast—slíkur maður að þessir
skógar munu aldrei sjá hans líka, og mig langar
ekki til að sjá hann fyr, en hann er alveg alls-
góður. Eg mun skrifa honum bréf. En hvað
þig snertir Moira, þá er þér vikið úr vinnunni
líka. Eg vil ekki láta þig þjóna fyrir borðum
hér í verbúðunum. Nei, hreint ekki. Þú átt að
koma niður til Sequoia og vinna í skrifstofunni.
Við getum haft þig við bókhaldið til að hjálpa
Sinclair. Eg mun borga þér hundrað dali á
mánuði. Getur þú lifað á því?”
Hún tók fast um hendi hans, en sagði ekki
neitt.
“Gott og vel, Moira. Við höfum það þá
svo. Hæðir og skógar, skógar og hæðir. Eg
skal losa þig við þetta. Ef til vill finnur þú í
Sequoia konungssoninn þinn. Nú, nú, vertu
ekki að gráta. Faðir þinn vann fyrir okkur
með trú og dygð í tuttugu og fimm ár, áður en
hann fór að slá slöku við, svo að hann á þetta
skilið.”
Hún lyfti hendi hans upp að vörum sér og
kysti hana. Tárin streymdu úr augum hennar,
og hún gat ekki sagt neitt, því að hugur hennar
og hjarta var of fult af gleði til þess.
“Svona, svona, Moira! Vertu ekki að
þessu,” sagði hann vandræðalega, en samt mjög
ánægður með sjálfum sér. “Það er rétt eins og
þú byggist við að eg mundi bregðast gömlum
vinum mínum og verðir svona himinlifandi
glöð þegar eg geri það ekki. Hrestu þig upp
og hlustaðu nú á mig. Eg skal borga þér fyrir-
fram tveggja mánaða kaup, því að þú munt
þurfa föt og ýmislegt, sem þú þarft ekki hér, og
mér þykir vænt um að eg get jafnað þetta við
McTavish gamla, án þess að særa tilfinningar
þínar. Vesalings Mac gamli, mér þykir leiðin-
legt að geta ekki verjð vægari við hann en þetta,
en við megum til að fá viðinn, eins og þú veist.”
Hann stóð upp, laut niður og kleip hana í
eyrað; því hafði hann ekki tínt ber með henni,
þegar þau voru börn fyrir löngu síðan? Hún
var systir hans — bara eitt vandamálið af
mörgum, sem fyrir honum lágu og ekkert ann-
að.
“Þú skalt byrja á verkinu eins fljótt og
mögulegt er,” kallaði hann til hennar úr garðs-
hliðinu. Svo skall hliðið aftur á eftir honum
og hann brosti og veifaði til hennar hendinni er
hann gekk niður götuna, þar sem börnin og
hundarnir léku í rykinu.
Stundu síðar gekk Moira út að hliðinu, hallaði
sér fram á það og horfði niður eftir strætinu
þangað, sem Bryce hafði rekið á eftir hleðslu-
mönnunum, svo að þeir unnu nú nokkurnveginn
eins og í gamla daga. Svo kom dráttarvélin
aftur á bak og var krækt við hina langri vagna-
lest. Hún sá Bryce stökkva upp á einn vagninn
og setjast á efsta bolinn þannig, að hann hlaut
að sjá hana. Hún veifaði til hans og hann
veifaði til hennar kossi, svo hélt lestin af stað.
Þegar Moira leit svo á skógarjaðarinn, sem
var sjóndeildarhringur hennar, þá ljómaði ný
gleði í madonnu augunum hennar; og sjá, það
var haust í skóginum, því að ofan hæðina hafði
konungssonurinn komið til hennar og alt var
purpuralitað og gullroðið.
Þegar lestin með við Cardigans kom inn á
aðal brautina, stansaði hún við verbúðir Penn-
ingtons, dráttarvélin var losuð frá lestinni og
var henni svo rent á bak við vagninn, sem þau
Shirley og ofurstinn voru í og ýtti hún honum
á undan sér til að tengja hann aftur við lestina,
síðan lagði dráttarvélin aftur af stað til að
komast yfir á aðalsporið, og fram fyrir lestina,
en af því að halli var á brautinni gat vagn Pen-
ningtons runnið sjálfur ofan að lestinni, þann
spöl sem eftir var og mátti þá tengja hann við
hana.
Shirley hafði setið allan síðari hluta dags-
ins, eftir orustuna milli Bryce og vinnumanna
Penningtons, inni í vagninum. f huga hennar
börðust margar tilfinnigar, en á kvenmanna
vísu hafði hún létt á hjartanu með því að gráta,
og var nú búin að mestu að ná jafnvægi sínu, og
var nú að hugsa um hve fljótt hún gæti farið
frá Sequoia og gleymt Bryce Cardigan fyrir
fult og alt — þegar hin langa lest kom þrum-
andi inn í rjóðrið og síðasti vagn hennar stað-
næmdist rétt andspænis vagni hennar.
Nú vildi það svo til, að Shirly var að
horfa út um óhreinan vagngluggann í þeim
svifum, og sá manninn, sem hún var að hugsa
um, sitja þarna ofan á efsta stofninum á vagn-
inum, alveg óminnugur þess, að hann var nú
kominn aftur í land óvinanna. En sjálfsagt var
þessi rósemi hans því að þakka, að rétt hjá
honum, þar sem handhægt var að ná henni,
stóð tvíeggjaða öxin, sem hann hafði lánað frá
Pennigton svona skilmálalaust, á kafi í einum
bolnum. Bryce sat og studdi hönd undir kinn
með pípuna í munninum og horfði hugsandi
niður fyrir sig.
Shirley bjóst við, að hún vissi hvað hann
væri að hugsa um. Hann var minna en sex fet
frá henni, og eitthvað seiddi hana til að horfa
á hann og sjá hvernig hugsanir hans birtust á
hinu sterklega andliti hans. Hún hugsaði með
sér, að ef hann liti upp, eða gerði sig líklegan
til þess, gæti hún alt af farið frá glugganum.
Hún tók ekki vélina með í reikninginn, hún
rakst hart á vagninn og hrinti honum undan
sér upp hallann, við hávaðann leit Bryce upp,
og sá hvernig Shirley slingraði rétt fyrir fram-
an gluggann.
Hann átti örðugt með að verjast brosi.
“Eg þyrði að veðja sálinni í mér upp á
það, að hún var að gægjast á mig. Fjandans
óhepni er þetta, að hittast aftur núna í kvöld.
Hann tók því að stara niður á tærnar á sér á
ný og leit ekki upp þótt vagninn væri nú kom-
inn á aðal sporið og var krækt aftan í vagninn
sem hann sat á. Hann sá útundan sér að Pen-
nington gekk fram hjá lestinni og fór inn í vagn
sinn. Hann heyrði vélastjórann kalla til hömlu-
mannsins að vera fljótur, að skifta sporinu og
fara upp í dráttarvélina.
“Get ekki snúið lykilsfjandanum í lásnum,
hann er ryðgaður og eitthvað er brotið í hon-
um,” kallaði hömlumaðurinn.
Mínúturnar liðu. Fyrst hafði Bryce gert
sér það upp að hann væri annars hugar, en nú
var hann orðinn það í raun og veru, því að
margt þurfti hann að hugsa um, og það var
ómögulegt fyrir hann að sitja iðjulaus án þess
að hugsa um eitthvert vandamála sinna. —
Skyndilega varð hann þess eins og ósjálfrátt
var, að lestin var komin á fulla ferð, en hann
mundi í því bili einnig eftir því, að hann hafði
ekki fundið neinn hnykk, er hún fór af stað,
og einnig það, að hún jók altaf á sér ferðina.
Hann horfði fram og hárin risu á höfði hans,
það var engin dráttarvél framan við lestina!
Hún rann sjálfkrafa undan brekkunni, sem var
tveir af hundraði og vegna hinna feykilegu
þyngsla sem voru á henni, jókst hraðinn af-
skaplega.
Bryce varð brátt ljóst hvemig á þessu stóð.
Járnbrautin var séreign, og eins og slíkar járn-
brautir jafnan eru, var hún vanrækt hvað við-
hald snerti og vagna. Eins voru of fáir menn
til að vinna þar, og varð því hömlumaðurinn að
skifta skorunum líka, en nú hafði hann vanrækt
að setja á traust hömlurnar á fremsta vagninn
í lestinni er vélastjórinn tók dráttarvélina frá
og lokað lofthömlunum. Afleiðingin af þessu
varð sú, að á hinum fimm mínútum, sem eytt
var í það að ná í vagn Penningtons, og tveim
mínútunum, sem fóru í að eiga við lásinn á spor-
inu, lak loftið út um hinar slitnu lokur og gömlu
togleður pípurnar og hömlurnar sleptu tökum á
hjólunum, og lestin rann fyrirvaralaust af stað,
áður en vélastjórinn gat náð henni með drátt-
arvélinni, komist fram fyrir hana og stansað
hana, hvað svo sem fyrir hann kom eða vélina
hans. Nú varð ekki við neitt ráðið, ómögulegt
að gjöra neitt nema að horfa á hana og biðja
fyrir henni, því að ekkert er eins óviðráðanlegt
og stjórlaus viðarflutningalest.
Þegar Bryce varð ljóst hvernig ástóð fyrir
honum, datt honum í hug að stökkva af lest-
inni, og hætta á að sleppa með fáein beinbrot,
áður en lestin fór meira en tuttugu mílur á tím-
anum. Næst datt honum í hug að hlaupa fram
eftir lestinni og reyna að setja hömlurnar á
fyrsta vagninn, en hann sá á svipstundu, að
jafnvel þótt lestin stæði kyr, gæti hann ekki
stokkið yfir bilið milli vagnanna og stöðvast á
hinum glerhálu stofnum, sem voru nýafbirktir,
en að renna út af þeim var vís baninn.
“Of seint!” tautaði hann. “Jafnvel þótt
eg gæti náð fremsta vagninum, gæti eg ekki
stöðvað lestina með handhömlu, þó eg gæti
lokað hjólunum þá mundi lestin hafa náð fimtíu
mílna hraða á klukkustundinni, og fremsti
vagninn mundi skrika og steypast út af tein-
unum og hrúga öllum vögnunum saman, og eg
yrði undir þeim og öllum bolunum.”
En nú mundi hann eftir einu. f hinum
ruggandi vagni, sem var aftast í lestinni, var
Shirley Sumner og frændi hennar, og tvær míl-
ur framundan þeim var knöpp beygja rétt á gil-
barmi. Bryce vissi að fremsti vagninn mundi
aldrei komast yfir þá beygju, á slíkri ferð, sem
á lestinni var, heldur mundi hann renna beint
áfram út af gilbrúninni, með alla lestina og
fólksflutningsvagninn á eftir sér, og alt mundi
velta og steypast niður gilið og ofan í fljótið.
“Það verður að losa fólksflutningsvagninn
frá lestinni,” hugsaði Bryce með sér, “og það
verður að gjöra það fljótt. Hér fer ekkert sér-
stakt forgörðum, og eg bið guð að varðveita
minn gamla föður.”
Hann hnykti öxinni út úr trjábolnum og
i' hjó henni djúpt í viðinn í enda bolsins og notaði
skaftið til að styðja sig við. Er hann var kom-
inn, aftur á enda leit hann niður að vagn-
tengslunum. Á vagninum voru þrír trjábolir.
Hinn efsti var sextán fet að þvermáli, en hinir
tveir sem undir voru, voru átján fet að þver-
máli. Fyrir það var Bryce forsjóninni þakk-
látur, er hann rendi sér niður á stallinn sem
þannig myndaðist. Hann var samt fimm fet
fyrir ofan vagntengslin. Með því að halla sér
út yfir þennan ruggandi og hoppandi pall, sem
hann stóð á gat hann sveiflað öxinni og höggvið
í sundur togleðurspípuna, sem leiddi loftið milli
vagnanna í hömlurnar. “Fjandans pípan kynni
að halda vögnunum saman, eftir að eg hefi
dregið út þolinmóðinn í tenglslunum,” hugsaði
hann. “Eg stend mig ekk við að eiga slíkt á
hættunni nú.”
Engu að síður lagði hann í hættu, því að
hann stökk með öxina í hendinni niður á stallinn
framan á fólkflutnings vaginum og rak and-
litið um leið á vagninn; það sem bjargaði hon-,
um frá að falla niður á milli vagnanna, var
járnteinninn sem lá frá þaki vagnsins niður að
handhömlunni. Hann náði utan um þennan tein
og hékk þar í hættu mikilli á milli vagnanna.
Hanii, teygði annan fótinn niður, kom tánni
undir slána, sem hélt teininum í vagntengslun-
um, hnykti að sér fætinum og teinninn varð
laus. Hinir miklu stálkjaftar tenglsanna opn-
uðust og vagninn varð laus við lestina. En
beygjan var rétt fram undan. Innan tveggja
mínútna mundi hann fara sömu leiðina, með
þeirri ferð, sem komin var á hann.
Bryce hékk á hömluteininum í augnablik.
Hann var dasaðuraf högginu, sem hann fékk,
er hann stökk niður á tengslin, og rak andlitið
á vagn stofninn. Haka hans var marin, flegin
og blóðug, nef hans var brotið tveir blóðstraum-
ar runnu úr nösum hans. Hann þurkaði framan
úr sér blóðið, hjó öxinni á kaf í timbrið sem stóð
fram undan á vagninum og skildi hana þar eft-
ir, klifraði síðan upp hinn þrönga járnstiga, sem
var upp stofninn á vagninum, rétt hjá sömlu-
teininum, þangað til hann komst upp á þakið.
Hann stóð í stiganum og tók um hömluþjólið og
sneri því fast en þó með gætni smátt og smátt,
þangað til hömlumar fóru að bíta sig í hjólin.
Þá reyndi hann á kraftana og tók á hjólinu
með sínu heljar afli en spymti við með hnján-
um í vagngaflinn og hélt hjólinu kyrru.
Hömlurnar emjuðu, en ferðin virtist ekkert
mínka. “Hann komst á of harða ferð!” stundi
Bryce. “Ferðin er meiri en eg hefi orku til að
ráða við. ó, elsku Shirley mín! Guð hjálpi
þér!” f örvæntingu leit hann um öxl sér niður
að tenglsunum. Hann var að vinna á eftir alt
saman. Það voru eitthvað sex fet milli vagn-
anna. Ef hann gæti bara enst til að halda þess-
um heljartökum á hjólinu í einn mílufjórðung
enn, þá gæti hann kannske stöðvað vagninn.
Aftur færðist hann í aukana, spymti hnjánum
fastara í stofninn, og sneri hjólinu þangað til
vöðvar hans ætluðu að springa.
Honum fanst eilífðartími líða þangað til
hann á ný dirfðist að gæta að vógnunum fram-
undan. Aftasti vagninn var þrjú hundruð skref
á undan, en ffá vagnhjólunum kom sviðalykt
eins og eitthvað væri að brenna. “Eg hefi lokað
hjólunum á þér!” stundi hann. “Skrjálaðu!
Það er rétt! Skrjálaðu og flettu út fjandans
hjólin. Ha! Þú ert að stansa! Þú ert að
stansa! Eg -hefi þig á valdi mínu áður en við
komum að beygjunni. Brendu! Logaðu upp!”