Heimskringla - 22.03.1939, Blaðsíða 6
6. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 22. MARZ 1939
Alt í einu staðnæmdist hann fyrir framan
hana. “Moira, þú ert heppin stúlka,’’ sagði
hann. “Eg hélt í morgun, að þú værir á leiðinni
út í verbúðirnar, þaðan sem þú komst. Og mér
þótti það sárgrætilegt að bregðast þér á þann
hátt.” Hann faðmaði hana að sér eins og hún
væri systir hans. “Nú er haust í skógunum og
allur undirskógurinn gullroðinn.”
Hún brosti, þó að vetrarkuldi færi um
hjarta hennar.
XX. Kapítuli.
Einn dráttanna í lyndisfari Shirley Sumn-
er var stolt og var það ekki minsti drátturinn.
Stolt fólk er venjulega sjálfstætt og heiðarlegt.
Shirley var mjög stolt. Hún var stolt yfir ætt
sinni og að vera kona, og þeirri stöðu í mannfé-
laginu, sem forlögin höfðu úthlutað henni. Og
hún var drenglynd mjög og strang heiðarleg.
Hún var frábrugðin hinum virðulega frænda
sínum, og flestum öðrum konum í því, að hún
hafði mjög ákveðna siðferðilega sannfæringu
um hin sígildu lögmál hlutanna í tilverunni.
Drengskapur hennar líktist riddaraskap hinna
drenglyndu manna sögunnar, hún gat elskað
heitt og hatað innilega.
Er Shirley gerði sér grein fyrir tilfinning-
um sínum gagnvart Bryce, eftir að hann bjarg-
aði lífi hennar út í Penningtons skógunum,
fann hún að undir betri kringumstæðum hefði
hún vel getað orðið ástfangin í honum, vegna
hinna mörgu góðu eiginleika, sem hún fann að
hann hafði. En á móti þessum verðleika dálki
var annar listi, sem gerði henni ætíð gramt í
í geði og fylti hana reiði gegn hinum gæfusama
unga manni.
Hann hafði verið heiðraður með heimboði,
og verið að svo miklu leyti sem hún vissi, vel-
kominn gestur Penningtons frænda hennar, og
næsta dag hafði hann misþyrmt verkamönnum
ofurstans og það fyrir engar sakir eða litlar,
nema til að skeyta skapi sínu á þeim, og hótað
þeim öllu illu. Auk þess hinn stöðugi fjand-
skapur er hann sýndi hinum ástkærasta og nán-
asta ættingja hennar, og svo hafði hann verið
svo ósvífinn, að lýsa í sömu andránni aðdáun
sinni og virðingu fyrir henni. Meira að segja,
þegar hún hugsaði til þessarar yfirlýsingar
hans, fann hún, að þessi undarlegi náungi hafði
orðið að leggja höft á sjálfan sig, að játa henni
ekki hreint og beint ást sína, og það sem kórón-
aði alt þetta var það, að hann hafði í hendinni
tvíeggjaða öxi og annað augað á óvinum sínum.
En allir þessir brestir voru í raun og veru
smávægilegir bornir saman við aðal móðgunina,
sem hann hefði sýnt henni. Það sem henni
gramdist mest var það, að þegar hún hafði
kunngert honum að hún fyrirliti hann, hafði
hann horft á hana, glott dálítið og neitað að
trúa heníii! Ofan á alt þetta bættist að for-
lögin sjálf höfðu eins og til að sanna málstað
hans leyft honum að bjarga lífi hennar og
frænda hennar. Það hafði hann gert á mjög
hraustlegan og drengilegan hátt og kom henni
þannig í skuldbindingu, sem henni var örðugt
að viðurkenna og eins örðugt að losna við.
Þar var það sem skórinn krepti að. Áður
en sá dagur var liðin hafði hún neyðst til að
viðurkenna með skírum orðum þá þakklætis-
skuld, sem hún stóð í við hann eða þegja og
viðurkenna að hún væri gunga. Svo hún hafði
símað honum og opnað honum þannig leið að
hinni fyrri vináttu þeirra.
En hvílíka óhæfu hafði hann ekki framið.
Hann skelti aftur hurðinni svo að segja í andlit
hennar. En til allrar lukku fyrir þau bæði,
þá hafði hún heyrt, honum óafvitandi, orðin
sem lýstu eftirsjá hans, að þetta þurfti svona
að vera. Og það var alt sem bjargaði honum
frá fyrirlitningu hennar. Hinni sáru fyrirlitn-
ingu konu, sem hefir verið lítilsvirt.
Shirley ákvað því að gleyma Bryce, þegar
hún fann það út eftir nokkrar vikur að honum
var alvara að gleyma henni. En hún sá hann
oft, las um hann umgetningar í Sequoia Verð-
inum og heyrði blístruna í mylnunni hans á
hverjum degi. Alt þetta gerði henni þetta
örðugt að gleyma honum. Þessvegna greip
hún til þess óyndis úrræðis að ganga frá far-
angri sínum, og flytja suður í ríkið. Eftir sex
vikna dvöl þar, hafði fjarveran hin venjulegu
áhrif á hjarta hennar. Hún brann af forvitni
að vera nálægt honum og athuga þrjótinn í
návist hans, og sjá ef mögulegt væri hvaða
þorpara stryk hann væri nú að brugga. Um
þessar mundir lagði sá höfðinglegi kvilli er
gigt nefnist, frænda hennar í rúmið, og taldi
hún sér þá trú um að það væri heilög skylda
sín að fara til Sequoia og stunda hann, fyrst
að hún hefði nú náð taumhaldinu á Shirley
Sumner að síðustu og öll hætta væri liðin hjá.
Töfrar þeir sem ljósið hefir á fiðrildið eru
of alkunnir til þess að lýsa þeim hér. Shirley
lét það eftir sér að fara upp í Risadalinn, og
sagðist fara þangað til að tína ber. Hún hafði
verið að hugsa um sérstaka berjaköku, en hún
minti hana auðvitað á Bryce Cardigan, og á
drenginn í hnébuxunum, sem fylgdi henni
þangað fyrst. Hún mundi mjög vel eftir litla
hringleikhúsinu, þar sem sólargeislarnir krýndu
legsteininn með dýrðarljóma. Hún spurði
’sjálfa sig hvort ári'n hefðu breytt þessu nokk-
uð, og ákvað að það væri enginn skaði skeður,
'þótt hún gengi sjálf úr skugga um það.
Þann dag hitti hún Moiru McTavish og
vináttan, sem þær stofnuðu til endurnýjaði al!a
hræðslu hennar. Moira, sem vissi ekki að Shir-
ley þekti Bryce (misskilning, sem Shirley vegna
skiljanlegrar ástæðu reyndi ekki að leiðrétta),
sagði henni margt um hann. Fyrir hugsun
Moiru var hann eini maðurinn í heiminum, sem
vert var að hugsa um, og það er eðlilegt fyrir
kvenfólkið að ræða oft og lengi um það, sem
helst hvílir á hug þess. En það eru þrjú mál-
efni. Karlmenn, föt og sjúkdómar þeir sem
dauðlegur líkaminn er undirorpinn, en piltarnir
eru samt alt af fyrst á dagskrá. Smátt og
smátt varð það því svo, er Moira varð þess
vör, að Shirley átti næga kjóla, í raun og veru
alt of marga, og að hún var heilbrigð bæði á sál
og Mkama, að umræðurnar snerust um Bryce,
og lýsti hún honum mjög nákvæmlega fyrir
hinum eftirtökusama áheyranda sínum. Hún
sagði frá mannkostum hans, sem birtust dag-
lega og ósjálfrátt í geðsemi hans og greiðvikni,
eða glaðlyndi hans, trygð hans við föður sinn
og hin sífelda umönnun fyrir verkafólki þeirra
Cardigans feðganna. Hæfileikar hans voru
ræddir og dugnaður, hin dásamlega hirðusemi
með neglurnar og hinn dásamlegi smekkur hvað
hálsbindi snerti, unggæðingsháttur hans á sum-
um sviðum og svo hvað hann var fullorðinsleg-
ur á öðrum. Og brátt fór iþað svo, að kali
sá, sem Shirley bar til hans í aðra röndina
hvarf, og sú löngun fæddist í huga hennar að
einhvem daginn mundu þau hún og Bryce mæt-
ast á strætinu. Hann mundi lyfta hattinum
og brosa á þennan fallega hátt, sem honum
var eiginlegur, og því næst reyna að koma sér í
mjúkinn hjá henni og neyða hana til að játa
hina breyttu skoðun hennar á honum og gleðj-
ast yfir þeim sigri sínum.
Shirley var komin á þetta stig, þegar John
gamli Cardigan reyndi að bjarga málefnum
sínum og selja Risadalinn.
Shirley hafði stuttu eftir komu sína til
Sequoia, heyrt frænda sinn segja söguna af J.
Cardigan og Risadalnum hans. Þessvegna vissi
hún hve þýðingarmikill hann var fyrir eign
frænda hennar. Að fá ekki dalinn og leiðina
niður að sjónum, skaðaði hann eitthvað hundr-
að þúsund dali á ári og var það þrályndi John
Cardigans að kenna.
“Eg mundi glaður gefa honum hundrað
þúsund dali fyrir þennan skógartopp skolla, og
gefa honum tvær ekrur í kring um gröf kon-
unnar hans, ef þessi gamli bjáni gæti hlýtt
skynsamlegum fortölura,” sagði ofurstinn
gremjulega við frænku sína. “Eg hefi boðið
honum þetta verð hvað eftir annað, og hann
segir mér að eignin sé ekki til sölu. Jæja, sá
hlær bezt sem síðast hlær. Nái eg ekki þessum
bletti fyrir tífalt verð þá skal eg ná honum
einhvernveginn öðruvísi þótt það kosti mig
miljón dali.”
“Hvernig?” hafði Shirley spurt.
“Það er sama, góða mín,” svaraði hann
íbygginn. “Þú mundir ekki skilja það, þótt eg
reyndi að segja þér frá því. Eg verð að fara
marga hringi og láta mikið fé, en að lokum
fæ eg það aftur með rentum og rauðviðarskóga
Cardigans. Gamli maðurinn getur ekki varað
æfinlega eins og hann rekur starf sitt. , Hann
er hér um bil gjaldþrota. Eg býzt við að
semja við skiftaráðanda þrotabúsins áður en
árið er liðið.”
Eins og áður er frásagt var Shirley við-
stödd er Pennington neitaði boði John Car-
digans að kaupa Risadalinn. Hið hatursfulla
sigurhrós, sem skein úr hinu fríða andliti of-
urstans, fór eigi fram hjá henni, og mintist
hún nú hinna fyrri ummæla hnas, að hann
byggist við að semja við skiftaráðanda þrota-
bús Cardigans. Einnig mintist hún heimkomu
Bryce. Hávaxni öldungurinn, sem faðmaði son
sinn að sér, og lagði hrukkótta vangann að
vanga sonar síns, eins og maður sem leitar
huggunar eftir margra ára raun og finnur
hana.
Alt í einu datt henni annað í hug. Hún
vissi að Bryce Cardigan leizt vel á hana. Hún
hafði gefið honum tækifæri til að vera vin-
gjarnlegur á ný, en hann hafði hafnað því,
þótt honum væri það þvert um geð. Vikum
saman hafði hún brotið heilann um hvernig á
því stæði, og nú þóttist hún sjá ástæðuna fyrir
þessu leyndardómsfulla háttalagi hans. í Se-
quoia var Bryce skoðaður sem erfingi að há-
sæti stærsta timburkóngsins í Humboldt hérað-
inu, en Shirley vissi að kórónan hans var Mk-
leg til að verða úr silfurpappír. Var það vit-
neskjan um þetta, sem kom honum til að forð-
ast hana?
“Það skyldi þó aldrei vera,” hugsaði hún.
“Hann er stoltur. Ef til vill hefir hið yfirvof-
andi gjaldþrot gert honum ógeðfelt að stofna
til frekari kunningsskapar hér í umhverfi sínu
Máske ef hann væri viss um afkomu sína, Æ,
já! Aumingja drengurinn! Hann þurfti nauð-
synlega á fimtíu þúsund dölum að halda!” Hún
fékk hjartslátt. “Æ, Bryce, Bryce,” tautaði
hún. “Eg hugsa að eg skilji berserksganginn í
þér þarna úti í skóginum. Hann var óskiljan-
legur, en eg er viss um að þú ætlaðir ekki að
verða svona hræðilegur. Æ, góði minn, ef vin-
átta okkar hefði haldið áfram eins vel og hún
fór af stað., þá lofaðir þú mér kannske að
hjálpa þér nú. Því til hvers eru peningarnir
nema til að hjálpa góðum vinum í neyð þeirra.
En samt veit eg að þú fþægir ekki hjálp mína,
því að menn eins og þú þiggja ekki svoleiðis
hjálp, hve mikið sem þeim liggur á. En samt
þarft þú ekki nema eina smávægilega fimtíu
þúsund dali!”
Shirley bar áhyggjur þeirra Cardigans
feðganna með sér í rúmið það kvöld og næsta
morgun símaði hún Moiru MacTavish og bauð
henni til hádegisverðar með sér þann dag. Hún
ætlaði sér sem sé að spyrja Moiru, til að fá
frekari upplýsingar. Þegar Moira kom, sá
Shirley að hún hafði verið að gráta.
“Aumingja Moira!” sagði hún og faðmaði
gest sinn að sér. “Hvað veldur þér slíkrar sorg-
ar? Er faðir þinn kominn aftur til Sequoia?
Fyrirgefðu mér að spyrja þannig. Þú hefir
aldrei minst á hann, en eg hefi heyrt—. Svona,
svona góða mín! Segðu mér nú hvernig á þessu
stendur.”
Moira lagði höfuðið á öxl Shirley og grét
um stund. “Það er vegna Mr. Bryce,” sagði
hún grátandi. “Eitthvað hefir hent hann.
Honum Mður svo illa. Þeir ætla að selja eignina
hans, og þeir vilja ekki missa þær. Gamli John
Cardigan er veikur í rúminu, og rétt áður en
eg fór út af skrifstofunni, kom Mr. Bryce inn
og stóð svolitla stund og horfði — á mig —
svo raunalega. Eg — eg spurði hann að hvað
fyrir hefði komið. Þá klappaði hann mér á
vangann — ó eg veit að eg er bara einn af
skjólstæðingum hans — og sagði: ‘Aumingja
Moira! Altaf óheppin,’ og fór svo inn í sína
skrifstofu. Eg beið dálítið og fór svo inn á
eftir honum; og — æ, Miss Sumner, höfuð
hans hvíldi á skrifborðinu og þegar eg lagði
hendina á höfuð hans tók hann um hendi mína
og lagði hana við vanga sinn, rétt sem snöggv-
ast og eg fann að vangi hans var tárvotur.
Það er miskunarlaust af guði að gera hann
svona óhamingjusaman. Hann er góður — of
góður. Og eg — eg elska hann svo heitt, Miss
Sumner. Eg elska hann svo heitt og hann
mun aldrei, aldrei fá að vita um það. Eg er
bara skjólstæðingur hans, ein af þeim mörgu
eins og þér vitið, og eg ætti ekki að vera að
þessari vitleysu. En enginn hefir nokkurntíma
verið mér góður nema Mr. Bryce og þér, og eg
get ekki gert að því, að elska fólk, sem er mér
gott og vingjarnlegt við þá, sem ekkert eru
eins og eg.”
Þegar þessi ekkaþrungna framsögn var lið-
in hjá, leiddi Shirley stúlkuna upp í hina snotru
setustofu uppi á loftinu og kom ungu stúlkunni
til að fara í einn af kjólum sínum. Saga Moiru
og þessi ástarjátning hennar, sem var svo
raunaleg vegna þess, hve vonlaust var fyrir
hana að elska Bryce, hafði mikil áhrif á Shir-
ley. Hún settist andspænis stúlkunni og studdi
höndunum undir hökuna.
“Það er svo sem auðvitað góða mín að þú
gætir ekki séð nokkurn sem þú elskaðir, líða
þannig án þess að finna sjálf til. Og þegar
slíkur maður sem Bryce Cardigan missir móð-
inn, þá er það átakanlegt. Hann þráði hlut-
tekningu, Moira, hluttekningu konu og það
var mjög fallegt af þér að veita honum hana.”'
“Eg mundi með gleði láta líf mitt fyrir
hann,” svaraði Moira einlæglega. Æ, Miss
Sumner, þér þekkið hann ekki eins vel og við,
sem vinnum fyrir hann. Ef þér gerðuð það,
munduð þér elska hann líka. Þér gætuð ekki
hjá því komist, Miss Sumner.”
“Hann elskar þig kannske líka, Moira,”
sagði Shirley með mestu erfiðleikum.
Moira hristi höfuðið vonleysislega. “Nei,
Miss Shirley. Eg er bara eitt af þessum mörgu
vandræðamálefnum hans, og hann vill ekki
bregðast mér vegna gamallar vináttu. Við lék-
um okkur saman fyrir tíu árum síðan, þegar
hann dvaldi hjá okkur í skólafríinu úti í skóg-
unum, þegar faðir minn var formaður. Hann
er Bryce Cardigan, og eg — eg — vann í eld-
húsinu í verbúðunum þeirra úti í skógunum.”
“Það skalt þú aldrei hirða um Moira. Hann
elskar þig kannske, iþótt þig gruni það ekki.
Þú mátt ekki vera svona svartsýn. Forsjónin
fer sínar leiðir er hún greiðir þesskonar mál.
En segðu mér, hver eru vandræðin sem þjaka
honum ?”
“Eg held það sé peningaleysi. Hann hefir
haft þungar áhyggjur um langa hríð. Eg er
hrædd um að fyrirtæki hans gangi ekki sem
bezt. Þennan tíma sem eg hefi verið þarna,
finst mér ætíð einhver skuggi hvíla yfir brosi
hans. Þeim tekur það mjög sárt að þurfa að
selja Risadalinn, en þeir mega til. Pennington
ofursti er sá eini, sem líklegur væri til að kaupa
hann, en þeir vilja ekki láta hann hafa hann, en
samt mega þeir til að selja honum hann.”
“En eg veit að hann vill ekki kaupa hann,
Moira.”
“Jú, en ekki fyrir það verð, sem þeir vilja
selja hann á. Þeir hafa altaf hugsað að hann
væri fús að kaupa, þegar þeir vildu selja, en nú
segist hann ekki vilja hann, og gamli John
Cardigan er veikur yfir þessu öllu saman. —
Bryce segir að faðir sinn sé nú loksins búinn að
missa kjarkinn, æ góða mín, málefnin eru
komin í svo ilt efni. Mr. Bryce fór að segja
mér frá þessu öllu og svo standsaði hann og
vildi ekki segj mér meira.”
Shirley brosti. Henni fanst hún skilja á-
stæðuna fyrir því. En hún eyddi samt ekki
tímanum í að hugsa um það. Því að það sem
henni fanst mest liggja á var að hugga Moiru.
“Það er heimskulegt af þér að vera að
gráta yfir þessu,” sagði hún við Moiru. “Þú
segir að frændi minn vilji ekki kaupa Risadal-
inn ?”
Moira hneigði sig þá til samþykkis.
“Frændi minn veit ekki hvað hann er að
tala um, Moira. Eg skal sjá til þess að hann
kaupi hann. Hvaða verð vilja Cardigans feðg-
arnir fá fyrir dalinn?”
“Pennington ofursti hefir hvað eftir annað
boðið þeim hundrað þúsund dali fyrir hann, en
í gærkveldi dró hann sig í hlé með kaupin. Þeir
buðu honum svo að selja fyrir fimtíu þúsund,
en ofurstinn sagðist ekki vilja kaupa hann.”
!' “Hann þarfnast dalsins og hann er virði
hundrað þúsund dala. Vertu nú ekki að fárast
um þetta, góða mín, vegna þess, ,að eg skal láta
hann kaupa dalinn samstundis; en þú verður að
lofa mér því að láta engan um þetta vita, og
ekki segja Bryce Cardigan frá því. Viltu
lofa því ?”
Moira greip hendi Shirley og kysti hana.
“Jæja,” bætti Shirley við. “Þá er þessu
máli lokið og allir eru ánægðir. Þarna kemur
Thelma með hádegismatinn. Hrestu nú hug-
ann góða min, og mundu eftir því, að ein-
hverntíma seinnipartinn í dag sérð þú Bryce
Cardigan brosa og það glaðlega.
Þegar Moira var farin til skrifstofunnar
hringdi Shirley á herbergisþernu sína. “Færðu
j mér utanyfirfötin mín Thelma og kallaðu á
ekilinn og segðu honum að koma með bílinn.”
Síðan settist hún fyrir framan spegilinn sinn
og setti svolítið af andlitsdufti á fallega nefið
sitt.
“Þú mikli Cardigan,” tautaði hún glaðlgea.
“Þú Mtillækkaðir mig og særðir sjálfstæðis-
tilfinningu mína. Lézt mig standa í þakklætis-
skuld við þig, og lézt eins og eg væri ekki til.
Jæja, drengur minn. Við náum okkur öll niðri
einhverntíma, eins og þú veist, og eg ætla að
gjalda mínar skuldir með rentum, eða eg heiti
annað en Shirley Sumner. Svo einhverntíma
síðar, þegar sólin skín þér í heiði á ný, munt
þú koma til mín og vera mjög auðmjúkur. Þú
ert altof sjálfstæður Mr. Cardigan. En ham-
ingjan góðasta! Eg vona að þú þurfir ekki
svona mikla peninga, því að eg verð í stand-
andi vandræðum að ná í þá handa þér, ef þú
átt ekki að komast eftir hvaðan þeir koma,
því ef alt fer um koll hjá þér verður þú alveg
óviðráðanlegur. En þú ættir það skilið. Þú
ert svo flónskur að elska ekki hana Moiru.
Hún er reglulegur engill, en eg er mjög hrædd
um að eg sé ekkert nema hrekkjóttur púki, sem
leitast við að hefna mín á-----”
Hún þagnaði skyndilega. “Nei, eg skal
ekki gera það heldur,” sagði hún. “Eg skal eiga
það sjálf til að græða á því. Eg skal sýna
Seth frænda, að eg hefi vit á fjármálum. Hann
átti kost á að kaupa Risadalinn, eftir að hafa
beðið eftir því árum saman, og nú hefir hann
slept því tækifæri með fullum vilja, til þess að
koma fram lítilfjörlegri hefnd. Eg er hrædd
um að Seth frændi minn sé ekki mjög dreng-
lyndur, þegar tekið er tillit til þess hvað Bryce
gerði fyrir hann og mig, þegar hann stansaði
vagninn okkar á gilbrúninni. Eg verð að kenna
honum að berja ekki gamlan mann, þegar hann
er fallinn og beiðist friðar. Eg ætla að kaupa
dalinn, en leyna því fyrir öllum, og þegar Seth
frændi kemst að því að einhver ókunnugur
hefir keypt hann, fær hann flog, og svo getur
það verið, að hann selji mér allan skóginn sinn,
áður en hann áttar sig — en hann fær aldrei
að vita að eg er kaupandinn. Eg held að það
verði févænleg eign, sé það geymt f nokkur ár
ennþá. Shirley, góða mín, eg er ánægð með þig.
Og satt að segja skildi eg það aldrei fyr en nú,
hvers vegna karlmennirnir eru svo áfjáðir í
kaupskapinn. Verður það ekki gaman að ganga
á milli Seth frænda og Bryce Cardigans, rétta
upp hendina eins og lögregluþjónn og segja:
“Hættið þið þessu drengir. Engin áflog fram-
ar, ef þið viljið vera svo góðir. Og ef einhver
vill vita hver hefir völdin hér um slóðir þá er
bezt að þeir fitji upp á illindum og vita hvernig
fer.”