Heimskringla - 03.05.1939, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 3. MAí 1939
HEIMSKRINGLA
5. SÍÐA
fúsleik hjartans til að neita sér
um neyslu kjöts og víns, ef með
því móti er hægt að tryggja'vel-
ferð einhvers hinna veikari
bræðra, og vinna þá til fylgis
við meistarann mikla? Afstaða
postulans er hógvær, öfgalaus,
hágöfug og kristileg. Hann veit
að ekkert er í sjálfu sér óhreint,
ekki einu sinni áfengur drykk-
ur. Sjálfur getur hann borðað
með góðri samvizku það sem á
borð var borið; sjálfur gat hann
einnig drukkið hóflega. En það
var ekki öllum gefið. En hann
er þess albúinn, ef nokkur
hneykslast á því sem hann borð-
ar eða drekkur, að afsala sér
þeim tegundum matar og
drykkja sem hneykslaninni veld-
ur. Þetta er andi Krists að
verki í hjarta mannsins. Sá
andi er enn starfandi vor á
meðal. Hver sá sem lætur leið-
ast af anda Krists getur ekki
farið villur vega í þeim málum
sem áhræra bindindi eða vín-
nautn, né nokkrum öðrum mál-
um er varða tímanlega heill
mannsins og eilífa sáluhjálp.
ADDRESS
of Sveinbjörn Johnson on behalf
of and for the Icelanders and
Iceland, at the Banquet Tend-
ered Their Royal Hignesses,
the Crown Prince and Prin-
cess of Denmark, in Chi-
cago, on April 25, 1939.
The modern ideology of pat-
riotism is vastly different
from that of our Norse forbears
in Iceland of 1000 years ago. I
am disposed to think that theirs
was more logical than and,
therefore, superior to those now
current in most parts of the
world. Their law had no clear
cut concept of nationality bound-
ed by arbitrary lines on a map,
or physical landmarHg upon the
earth. In Grágás, the code of old
Iceland, the oldest extant Scandi-
navian law book, the test of the
right to enjoy certain privileges
recognized in the law of the land
as the prerogatives of the people,
was restricted not to those who
resided in Iceland or who had in
some forrn pledged allegiance to
the government formally found-
ed in 930 A.D., but to men who
'Sjxoke the “Danisíi tongue.” —
Dönsk tunga — the Danish or
Norse language — was in a de-
gree at once the badge and
guarantee of unity among peo-
ples living in various regions of
the globe. In the matters men-
tioned in the old law of Iceland,
the people who spoke the Danish
tongue and were, therefore, one
in í'ace and ideals, included the
people of Denmark, Iceland, Nor-
way, Sweden, and at one time,
before the Norman conquest,
seemingly the people of England.
Before this event in English
history, the Norsemen and the
Saxons of England met, associ-
ated, and understood each other
because they owned a common
tongue. The men and women of
the four Scandinavian countries
stem from a common ancestry,
hold ideals and cherish tradi-
tions in common, and once spoke
a common language. We find
here, perhaps, a complete ex-
planation of the natural and
wholly non-belligerent attitude
of solidarity and cooperation in
Scandinavia which has won the
admiration of the world during
the present century.
Over twenty years ago in Ice-
land, when the Union Act went
into effect, there came to an end
a struggle for independence on
the part of this little country
■which had lasted for centuries,
and yet in it there had been no
real clash of arms. During this
period there have been five
northern countries with a com-
mon cultural heritage, with
traditions of political, civil and
religious liberty in common, and
with an attitude towards inter-
national relations which has
justly earned the respect of all
truly civilized men. Denmark,
Finland, Iceland, Norway and
Swéden, naming them in alpha-
betical order, have become syn-
onymous with the best type of
ethics which intelligence and
humanitarism visualize as neces-
sary to the continued existence
and the progressive development
of yesterday’s world civilization.
For Americans of Icelandic
extraction this occasion is a wel-
come opportunity to pay tribute
to the wise and generous policy
of twentieth century Denmark
towards Iceland. Denmark did
not need to yield in 1918; she
had an army and a navy; Ice-
land had neither. Fortunate it
was for the cause of Icelandic
freedom as well as for the fame
of Denmark, that these age-old
differences were adjusted in a
friendly and civilized manner
over the conference table. For
nearly a century and a qúarter,
the countries of the Scandinav-
ian Nort'h have been at peace,
and a war among them is in-
conceivable. They have repeat-
edly put to shame the blusterers
who, having no culture of their
own, seek the vicarious glory
of dead men, often falsely claim-
ed among their ancestors. —
Sweden and Finland disagree
over the Aland islands; Norway
and Sweden contend over the
right of the former to complete
independence; Norway and Den-
mark claim an identical part of
Greenland; and Iceland and Den-
mark struggle over the insist-
ence of the former that its
historic liberties be restored. Do
they go to war? Do they man-
euver that one small but free
state will be cut up and distri-
buted among many? Do they
bluster and threaten and beat
chests and rattle sabers? Not
at all. They settle it themselves,
or they adopt the civilized me-
thod of accepting the decision
of an international tribunal.
I sometimes hear wonder ex-
pressed because certain peoples
in Europe not only tolerate but
seem to like types of govern-
ment whioh deny them the most
elementary liberties. The fact
is overlooked, however, that
these peoples have no traditions
of freedom which run their roots
far into the past. Unlike the
Scandinavian and the Anglo-
Saxon, who would not compla-
cently permit his traditional
freedom to be so abridged, these
victims of autocracy have never
felt the spirit of liberty as much
a part of their being asi the
breath of life itself. Iceland
embalmed the spirit of free in-
stitutions in a constitu-tion made
by her own people when despo-
tism had engulfed Europe; and
Iceland and Denmark, whatever
the future may hold in store,
will stand shoulder to shoulder
with the other ^countries of
Scandinavia in support of the
ideals of courage, integrity and
freedom which joined them in a
common bond a thousand years
ago. Americans of Icelandic
blood welcome you, Crown Prince
Fredrik and Crown Princess
Ingrid, and wish you a long and
happy life, and when. your time
comes, as come it must, a reign
full of years whose glory shall
be that as King and Queen you
exemplified the ideals of liberty
and fair dealing at home, and of
justice in all relations with oth-
er states, both hallmarks of a
great people and a noble line of
Danish kings and queens.
Við síðustu guðsíþjónustu í
Vancouver auglýsti eg dð það
mundi aftur verða íslenzk guðs-
þjónusta sunnudaginn 7. maí,
kl. 3 e. h. Þessari guðsþjónustu
er frestað. Verður nánar aug-
lýst síðar.
K. K. ólafson
Sonur Landnemans
(Lesið á lestrarfélagssamkomu í Geysir 25. apríl 1939)
Hann fæddist af þrautum í þenna heim
Og það vissi hún móðir hans best,
En faðirinn hafði með höndum tveim
Hússkríflið saman fest.
Og kofinn var bæði Ijótur og lár
Úr loggum, að þjóðar sið,
Hvítþveginn innan, að utan grár
Og einn lítill gluggi á hlið.
Og landneminn bygði sér bókaskáp
úr brotnum kassa er hann fann,
Því sá hafði bæði trú og táp
Og trúlega starf sitt vann.
Skápurinn nýji var skólinn hans
Var skóli og kirkja í senn,
Og heimili íslenzka höfðingjans
Varð höfn fyrir sanna menn.
Með trúmensku og dygð hann verk sitt vann:
í vinnunni fann hann Krist.
Þá meistara Jón og Hallgrím hann
í hillurnar lagði fyrst.
Þá Fjölni allan og Forsetann
Með Frelsisins stjórnarskrá.
Hann Bjarna og Hjálmar í Bólu fann
í bunkanum Jónas lá.
Hann las og raðaði, raðaði og las
Og ræddi við sína frú,
Hve máttugur væri hann Matthías
í málfæri sínu og trú.
En Steingríms var ástin með vor og von
Og vekjandi fjör og þor.
Þá var hann Eggert Ólafsson
“Sem ýtti frá kaldri skor.”
En biblían sjálf með sín guðspjölFgóð
Að gæðum þó safnið jók.
Og fornaldar sagnanna stíl-list stóð
Sem stafur á lífsins bók.
Hún Lilja hans Eysteins var inst og næst,
Og Edda hans Sæmundar.
Af safninu'öllu við himin hæst
Þó Heimskringla Snorra bar.
•
Nú svifið fékk andinn hægt og hljótt
Um heimkynni guðs og manns,
Sem dagrenning björt eftir dimma nótt
Reis dáðin í vitund hans.
f skjóli við jöklanna hvíta hjúp
Gaf huganum nýjan þrótt
öræfaJþögnin, sem úthaf djúp
Um albjarta sumarnótt.
Þarna var lykill að lífi hans,
Nú lá það sem opin bók,
Á fótaskör mikla meistarans
Og mönnunum gleði jók.
Slíkur er arfur hvers æskumanns
Hið æðs{a á vorri jörð,
Er fléttar sinn þráð inn í forlög hans
úr fræðum og messugjörð.
Og kofinn var arfleifð hins unga manns
Hið íslenzka bókasafn.
Því lært hefir sonur landnemans
Að lífið er meira en nafn.
Það sýndi honum leiðina hægt og hljótt
Um heimkynni guðs og manns.
Sem dagrenning björt eftir dimma nótt
Reis dáðin í vitund hans.
S. E. Björnsson
betur sást frá áhorfendunum en
þeim er við borðið sátu.
Hófið byrjaði með því, að
þjóðsöngvarnir þrír voru sungn-
ir, undir lægðum ljósum; en fáir
gátu sungið “ó, Guð vors lands.”
Að máltíð lokinni fóru ræðu-
höld fram. Prófessor Svein-
björn Johnson talaði þar fyrir
hönd íslendinga. Gerðist hann
svo djarfur í inngangi ræðu
sinnar, að láta fjúka 1 spaugi.
En ekki virtust heiðursgestirnir
síður hafa gaman af en aðrir,
ekki sízt er gamninu var beint
að prinsessunni sjálfri — eða
Svíum. En þeirra á meðal á
stofn hennar rætur sínar, ein3
og kunnugt er.
Að morgni næsta dags, um
j dagmálá skeið, héldu gestirnir á-
fram ferð sinni, áleiðis til De-
troit og New York.
E.
YELFERÐARMÁL
flestum lesendum
er kunnugt, hefir
Þér sem notið—
TIMBUR
KAUPIÐ AF
THE
Empire Sash & Door
CO., LTD.
BJrgölr: Henry Ave. llait
Sími 95 551—95 552
Skrlfstofa:
Heory o( Arjyle
VERÐ - GÆÐI - ÁNÆGJA
FRIÐRIK KRÓNPRINS
í CHICAGO
Friðrik ríkiserfingi íslands og
Danmerkur ásamt “hinni undur-
fögru konu sinni” — eins og eitt
Ghicago blaðanna komst að orði
um hana — með föruneyti
þeirra, komu til Chicago um mið-
aftans bil sunnudaginn 23. apríl,
eins og ráðgert hafði verið.
Það var alveg eins og Jöfur
himna og örlaga-nornir borg-
arinnar hefðu tekið saman hönd-
um til að gera gestunum kom-
una sem hugðnæmasta, því þann
dag skein sól í heiði, en því
hafði borgin ekki átt að venjast
um langan undanfarin tíma.
Auk þrjú þúsund manns, eða
meira, sjálfsagt flest af dönsk-
úm ættum, sem sfanast hafði
saman á brautarstöðinni, var
þar einnig heiðursfylking, skip-
uð 132 úrvals hermanna og
margir tugir lögregluliðs gættu
þess, að múgurinn yrði ekki of
nærgöngull.
Er kveðjur höfðu fram farið
eftir venjulegum hætti er álíka
tignargesti ber að garði, lék
lúðrasveit þjóðlögin þrjú: —
“Kong Kristian stod ved höjen
mast”, “ó Guð vors lands” og
“The Star Spangled Banner.”
Næstu tvo dagana lituðust
þau hjón um í borginni og ná-
grenninu. En á þriðjudagskv.
sátu þau að boði því er getið
var um hér í blaðinu fyrir
skemstu. Stóðu fyrir því bæði
Danir og þeir fáu íslendingar
sem búsettir eru í ChicagQ og
umhverfinu.
Um 1400 manns munu hafa
sótt samsætið; þar á meðal ná-
lægt 30 íslendingar. Var það
laglega af sér vikið þar sem svo
fáum er á að skipa.
Háborð var sett meðfram
suðurhlið salsins. Fyrir miðju
borði sátu heiðursgestirnir auk
borgarstjóra ’ og ræðismanns
Dana. Til beggja handa sátu
ræðumenn kvöldsins og nokkrir
aðrir. En upp yfir á veggnum
héngu fánarnir þrír: Bandaríkj-
anna í miðju, Dana til vinstri og
íslands til hægri. Blöstu þeir
mjög við, er inn var gengið í
salinn og allir af dýrindisveí
gerðir. En fyrir framan miðbik
borðsns lá blómsveigur mikill og
vandaður á hallanda fleti, svo
Eins og
þessa blaðs
Samband Kvenfélaga Sambands-
safnaðanna hér r landi, komið
upp sumarheimili fyrir börn á
strönd Winnipeg-vatnsins fyrir
sunnan trjágarðinn að Hnaus-
um. Fjöldi fslendinga hér í
landi og hérlendra manna, hefir
lagt gott til þessa fyrirtækis og
styrkt það með starfi og fé. —
Kunna þeir, sem utn þessa stofn-
un annast þeim mönnum og
konum hinar beztu þakkir. Eins
og auglýst verður síðar, þá hef-
ir nefnd Sumarheimilsins ákveð-
ið að veita börnum tækifæri að
dvelja þar um tíma í sumar eins
og hin tvö undanfarin sumur. Á
nefndarfundi sumarheimilis-
nefndarinnar, sem haldinn var í
Winnipeg s. 1. mánudag, mintist
Mrs. P. S. Pálsson, á atriði í sam-
oandi við Sumarheimilið, sem
kom mér til að skrifa þessar lín-
ur. Hún benti á þörf þess, að
kojna upp dálítilli viðbót við
heimilið, svo að unt væri að gefa
þreyttum mæðrum héðan úr
bænum og annarstaðar frá, tæki-
færi til að dvelja þar til hvíldar
óg hressingar um tíma, ásamt
ungum börnum sínum, sem eru
of ung til að þau gæti dvalið á
heimilinu eftir þeim reglum,
sem nú eru. Mér finst þessi
hugmynd svo falleg og þarfleg,
að eg hugsaði mér að geta henn-
ar hér, í því skyni, að vekja at-
hygli þeirra, sem kynnu að
vilja veita henni liðsinni. Þessi
viðbót við heimilið mundi að-
eins kosta um 200—250 dali og
kæmist hún upp, mætti veita
nokkrum mæðrum tækifæri til
að dvelja þar niður við vatnið
um stund þann tíma, sem hælið
er starfrækt. Það er of al-
kunnugt til þess, að það þurfi að
lýsa þvi hér, hversu margar f jöl-
skyldur eiga við erfið kjör að
búa. Þessvegna er það auðvit-
að, að margar mæður eiga engan
kost á því að dvelja niður við
vatnið þótt eigi sé nema um fá
eina daga. Þetta tækifæri lang-
aði nefndina til að geta veitt fá-
einum mæðrum árlega.
Fyrii- nokkrum áratugum síð-
an, datt konu einni í Bandaríkj-
unum það í hug, að halda helgan
dag í minningu um móður sína.
Þessi tilraun hennar varð svo
vinsæl að þessi dagur er nú við-
urkendur víða um lönd, og í
hugsun margra helgasta hátíð
ársins. Eg er Pfess sannfærður,
að hann er það í hugum ykkar,
sem þetta lesið. Hinir fornu
Aþenu menn reistu altari ó-
þektum guðdómi. Menn gera það
oftast yfirleitt um öll lönd. Með
mæðradeginum hafa kristnar
þjóðir reist þektum guðdómi
altari, er þær reistu það móður-
ástinni, starfi mæðranna og
fórnum þeirra og helguðu þessu
einn dag ársins sérstaklega.
En hver sá einstaklingur, sem
í raun og veru finnur til helgi
mæðradagsins, finnur að hann
er honum helgur eigi einungis
vegna minningarinnar um hans
eigin móður, heldur allra mæðra,
að dagurinn er þeim öllum helg-
aður. Því er eg viss um það að
vér förum eigi bónleið til búðar
er vér leitum til almennings að
styrkja þessa tilraun á einihvern
hátt. Eg vil leyfa mér að þakka
Mrs. S. Thorvaldson í Riverton
fyrir að verða fyrst til að gefa
til þessa fyrirtækis 10 dali. —
Samskotum í þessum tilgangi
veitir gjaldkeri Sambandsins
viðtöku, Mrs. P. S. Pálsson, 796
Banning St., Winnipeg, Man.
E. J. Melan
FJÆR OG NÆR
The Young Icelanders will
hold their next meeting at the
home of Harold Johnson, 1023
Ingersoll St., Sunday evening,
May 14, commencing at 8.30.
Prof. Skúli Johnson will be the
guest speaker.
* * *
Tilkynning
Væntanleg fermingarbörn
hvar sem er í Vatnabygðum geri
svo vel að gefa sig fram við mig
við fyrstu hentugleika.
Jakob Jónsson
* * *
Prestakall Norður-Nýja-fslands
Áætlaðar messur um 3. fyrstu
sunnudaga maí-mánaðar:
7. mal: Breiðuvíkurkirkju, kl.
11 árd. Safnaðarf. eftir messu.
7. maí: Riverton, kl. 2 síðd. —
Safnaðarf. eftir messu.
14. maí: Árborg, kl. 11 árd.
14. maí: Geysiskirkju kl. 2 síðd.
Safnaðarf. eftir mgssu.
21. maí: Framnes Hall, kl. 11
árd.
21. maí: Riverton kl. 2 síðd.
21. maí: Breiðuviíkurkirkju, kl.
8 síðd.
S. Ólafsson
Verið Velkomin
Á Laugardags spilakvöldin
í Sambandskirkjusalnum
Næsta spilaskemtunin verður laugardagskvöldið 6.
maí. Byrjar á slaginu kl. 8!
Takið eftir: Spilaðar verða 20 hendur.
Verðlaun veitt á hverju kvöldi fyrir hæztu vinninga.
Að Bridge-spilinu loknu, verða frambornar kaffi-
veitingar. Þar á eftir fara fram ýmiskonar skemtanir.
Munið eftir hvað vel þér hafið skemt yður undan-
farna vetur á þessum spilakvöldum.
Undir umsjón Ungmennafélags Sambandssafnaðar
yfir apríl-mánuð.
The Saturday Night Club