Heimskringla - 09.08.1939, Qupperneq 6

6. SíÐA
HEiMSKRINGLA
WINNIPEG, 9. ÁGÚST 1939
I Brögð í tafli I
' “Nú get eg spurt yður að spurningu, sem
eg hætti við hérna um daginn,” sagði hann,
,fþað er viðvikjandi manninum, sem fanst dauð-
ur þarna í skurðinum.
Þar sem hann þrástarði svona á mig hlaut
hann að sjá hvað eg hrökk saman.
“Aha,” sagði hann. “Eg get séð að þér
vitið eitthvað meira um þetta. Mér var alt af
grunur á um þennan mann. Þér getið nú
skilið áhuga minn, er eg heyri um ókunnuga
menn hér í nágrenninu. Eg held ekki að þetta
hafi verið lík rekið utan af sjó. Hvað haldið
þér?”
“Nei,” svaraði eg.
Hann kinkaði kolli.
“Jæja,” sagði hann. “Er það rétt hjá mér
að þér vitið að hann rak ekki í land?”
“Já, eg veit að hann gerði það ekki,” svar-
aði eg.
Hann hætti að banka í borðið með fingr-
unum. Andlit hans var fölt eins og gríma.
“Haldið áfram,” sagði hann.
“Eg veit að hann kom vestur og spurði þar
eftir mér. Hann horfði í gegn um gluggann
inn til mín þegar Ray ofurstl var hér inni hjá
mér. Eg sá hann ekki framar eftir það, fyr
en eg fann hann dauðan í skurðinum.”
“Ray fór frá yður eftir að þér sáuð hann
á glugganum?”
“Já.”
“En sárin á höfði og líkama mannsins. Ef
hann rak ekki 1 land, hvernig stendur þá á
þeim?”
“Það veit eg ekki,” svaraði eg með hryll-
ingi.
“En eg held að það hafi ekki verið minst á
það við réttarhaldið, að hann hafi sézt í þorp-
inu?”
“Nei, það var ekki gert,” svaraði eg. —
“Flest fólkið var að hlusta á Ray ofursta. Hann
talaði aðeins við eina stúlku, Miss Moyat.”
“Hún bar ekki vitni 1 málinu.”
“Eg hélt,” svaraði eg í lágum rómi, “að
það væri réttara að hún gerði það ekki.”
“Heyrðuð þér nokkuð eftir að Ray fór?”
spurði hann alt í einu.
“Eg hefði getað æpt upp, en tungan í
mér var svo þur, að hún loddi við góminn.
“Það var einhver hávaði,” tautaði eg. —
■“Mér heyrðist það vera hljóð. En eg get
ekkert um það sagt. Stormurinn blés og
regnið og hafið gerði slíkan hávaða. Nei, mér
væri ómögulegt um það að segja.”
Hann reis á fætur.
“Það virðist eins og þér séuð gætinn mað-
ur,” sagði hann þurlega. Æfið yður í því! Það
er fyrirtaks eiginleiki. Eg mun búast við
yður kl. ellefu á morgun. Það verður mikil
veizla hjá mér þessa viku og á meðal gestanna
verða vinir okkar.”
Hann skildi við mig án þess að kveðja
frekara en þetta og gekk hægt heimleiðis.
Þegar hann kom að bugðunni á brautínni stað-
næmdist hann og stóð þar um hríð. Hann
starði á díkið. Hann virtist vera að mæla
fjarlægina milli þess og vegarins. Hann var
þar enn þegar eg lokaði dyrunum.
IX Kap.—Svik
Sólskinið streymdi inn um gluggann þegar
eg lagði pennan frá mér að síðustu. Eg neri
augun og horfði undrandi út um gluggann. —
Dagurinn var um alt loft. Tunglið hafði orðið
fölt og litlaust meðan eg sat við skrifborðið
mitt.
Eg teygði mig og kveikti í vindlingi og tók
að safna saman örkunum á borðinu. Strax
reis svartklæddur maður upp af bekk í einu
horninu í herberginu og nálgaðist mig.
“Get eg náð í nokkuð fyrir yður herra
minn?”
Þjónninn sem hertoginn hafði fengið mér
til þjónustu í hinum nýja bústað mínum Brand-
inum, stóð nú við hlið mína.
“Mér mundi falla vel að fá kaffibolla
Grooton,” svaraði eg. “Eg ætla að fara með
þessi skjöl heim til hertogans og eg vil fá morg-
unverð þegar eg kem aftur.”
“Gott og vel, herra minn. Hann skal
strax verða til.”
Eg safnaði saman blöðunum og lét þau í
vatnsheldan poka og batt þau með spotta utan
um mig undir vestinu. Því næst tók eg skotin
úr skammbyssu minni, sem legið hafði á borðinu
hjá mér þar sem handhægt var að ná til
hennar. Eitt skotið skildi eg eftir. Síðan
stakk eg byssunni í vasa minn.
“Er kaffið til Grooton?” spurði eg.
“Já, eftir augnablik, herra minn.”
Eg horfði á hann, þar sem hann beygði
sig yfir eldavélina. Dökkur í andliti, mjúkur á
manninn og málróminn, sem er einkenni há-
stéttar þjónanna. Traust húsbónda míns á
þessum manni hlaut að vera afskaplega mikið,
því á meðan hann vakti yfir mér var eg í raun
og veru á valdi hans.
“Hafið þér verið lengi hjá hertoganum,
Grooton?” spurði eg.
“Tuttugu og eitt ár, herra minn.”
“Leynilögregluþjónn ?”
“Já, herra.”
“Skemtilegt ?”
“Stundum mjög skemtilegt, herra.”
Eg kinkaði kolli og drakk kaffið mitt.
Þegar eg kom út var hressandi morgun-
golan eins og lífsins lyf mínum þvældu taug-
um. Eg stóð svo litla stund berhöfðaður og lét
goluna frá hafinu blása um höfuð mitt. Er eg
stóð þar og teigaði hana, heyrði eg létt fótatak
sem nálgaðist. Einhver var að koma að húsinu
mínu eftir trjágarðinum.
Eg leit ekki strax við, en hver taug í lík-
ama mínum varð eins og spentur bogastrengur
af forvitni. Þessi gata var fáfarin og einkaleið
gegn um trjágarðinrí og lá aðeins að húsi mínu
og niður til þorpsins. Klukkan var varla sjö og
þetta var ekki fótatak verkamanns. Eg hélt
að eg vissi hver þetta var, sem kom svona
mjúklega eftir skógarstígnum, sem allur var
stráður akörnum.
Við horfðum hvort á annað með uppgerðar
undrunar svip. Hún kom eins og líðandi
skuggi milli hinna grænu trjáa út í sólskinið,
þar sem hún sýndist í bili eins og óskýr draum-
sýn. Hin dökku augu hennar leiftruðu er hún
heilsaði mér. Eg stóð frammi fyrir henni með
húfuna í hendinni. Þetta var í fyrsta skiftið,
sem við hittumst síðan eg settist að í Brand-
inum.
“Góðan daginn, Mr. Ducaine,’ sagði hún.
“Þér þurfið ekki að horfa á mig eins og eg
væri vofa. Þegar eg er úti í sveitinni geng
eg mér ætíð til hressingar fyrir morgunverð-
artíma.”
“Það er besti tíminn, sem hægt er að finna
til þess,” svaraði eg.
“En það lítur út fyrir að þér hafið verið
að verki í alla nótt,” sagði hún.
“Eg þurfti að ljúka við verk mitt,” svaraði
eg.
Hún kinkaði kolli því til samþykkis.
“Svo þér fylgduð engu af mínum ráðum,
herra ritapi. Þér eruð þegar búnir að taka við
embættinu,” sagði hún lágt og kom nær mér.
“Já, eg er þegar farinn að starfa,” sagði
eg.
“Segið mér eitt,” sagði hún. “Hefir nokk-
ur heimsótt yður í morgun?”
“Hvað þá, svona snemma?”
“Það fara fleiri snemma á fætur en þér og
eg. Hliðið var opið svo að einhver hefir farið
þar um í morgun.”
Eg hristi höfuðið.
“Eg hefi hvorki heyrt né séð nokkra lifandi
sál,” sagði eg. “Eg var rétt að ljúka við verk,
sem eg var að fást við og er nú að fara með
það heim í húsið.”
“Þér meinið þdtta í raun og veru?” spurði
hún.
“Auðvitað geri eg það,” svaraði eg. —
“Grooton er eini maðurinn, sem eg hefi talað
við síðustu níu klukkutímana. En því spyrjið
þér að þessu?”
Hún hikaði við.
“Glugginn minn snýr í þessa átt,” sagði
hún, “og mér sýndist einhver ganga í áttina
hingað og hliðið var vissulega opið.”
“Þá býst eg við að það hafi verið opið í
alla nótt, því að svo miklu leyti sem eg veit,
hefir enginn farið í gegn um það í morgun
nema þér. Má eg verða yður samferða heim að
húsinu, Latíy Angela? Mig langar mjög mikið
til að spyrja yður að nokkru.”
“Eg ætlaði að ganga lengra eftir klettun-
um,” svaraði hún. “En eg skal ganga með
yður dálítinn spöl. Bíðið þér svolítið.”
Hún stóð út á klettabrúninni og skygði
hönd fyrir augu er hún horfði fram og aftur
eftir söndunum, löngum og eyðilegum, sviftum
öllu lífi. Eg furðaði mig á því eftir hverju hún
væri að horfa, en spurði samt ekki neins. —
Skömmu síðar slóst hún í för með mér og við
gengum frá sjónum inn í landið.
“Jæja,” sagði hún, “hvað langaði yður til
að segja við mig?”
“Lady Angela,” tók eg til máls, “fyrir fáum
vikum síðan var eg flestum mönnum ver stadd-
ur hvað framtíðarhrofur snerti. Að þetta hefir
breyst á eg föður yðar og Ray ofursta að þakka.
Nú hefi eg stöðu, sem eg er stoltur af og þýð-
ingarmikla. En samt get eg ekki að því gert
að minnast þess, að eg hefi starf/ sem þér
vöruðuð mig við að taka.”
“Já.”
“Eg er mjög forvitinn,” sagði eg. “Eg
hefi aldrei skilið viðvörun yðar. Eg held að
yður hafi verið alvara. Var það vegna þess
að þér hélduð að eg væri ófær til að rækja starf
þetta, óáreiðanlegur, eða---”
“Mér finst að þér séuð mjög forvitinn
maður,” sagði hún lágt.
“Þér verðið að fyrirgefa mér,” sagði eg
þyrkingslega, “en þessi aðvörun yðar virðist
mér nokkuð undarleg. En ef þér viljið ekki
svala forvitni minni, þá gerir það ekkert til.”
“Fyrst þér fóruð ekki að ráðum mínum,”
sagði hún og lyfti fötum sínum svo að þau
blotnuðu ekki í dögginni, sem var á grasinu er
við gengum nú eftir, “gerir það ekkert til, eða
hvað? En þér eruð mjög ungur og þekkið lítið
heiminn. Ronald lávarður var fyrirrennari
yðar, og hann er nú kominn á geðveikra hæli.
Enginn veit hvað liggur bak við hina mörgu ó-
happaviðburði þessara síðustu mánaða. Það
er leyndardómur, sem ennþá er ekki opinber-
aður.”
Eg brosti.
“Inst í hjarta yðar eruð þér að hugsa um
að svona óreyndur maður og eg er, muni verða
auðveld bráð þeirra snara, sem lagðar verða
fyrir mig. Er það ekki satt?” spurði eg.
Hún lyfti brúnunum spyrjandi og leit á
mig.
“Aðrir, sem reyndari voru en þér lentu í
þeim, því þá eigi þér?” spurði hún.
“Ef þér spyrjið að þessu af alvöru, þá skal
eg svara því. Það getur verið að reynsluleysi
mitt verði mér besti leiðarvísirinn.”
“Já?”
“Fyrirrennarar mínir,” bætti eg við,
“hugðust vita hverjum mætti treysta en eg sem
engan þekki, mun ekki treysta neinum.”
“Jafnvel ekki mér?” spurði hún og leit í
áttina til mín.
“Nei, jafnvel ekki yður,” svaraði eg af
mestu sannfæringu.
Þá kom maður í ljós á klettunum. Eg
1' horfði á hann undrandi og furðaði mig á því
hvaðan hann kæmi.
“Þarna er aldavinur yðar, hann Mostyn
Ray ofursti,” sagði hún stríðnislega. “Hvað
um hann?”
“Nei, jafnvel ekki Mostyn Ray ofursta,”
svaraði eg. “Athugasemdir og atriði þau er eg
skrifa upp á hverjum fundi, eru lesnar á næsta
fundi á eftir, er eg hefi fært þær í stílinn. Á
meðan þær eru lesnar má engnin halda á penna
né skrifa neitt niður. Síðar meir, eg hefi loforð
föður yðar fyrir því, má enginn, jafnvel ekki
hann líta á þær. Eg afhedi þær svo Chelsford
lávarði í innsigluðum pakka.”
Ray kom til okkar. Hann hnyklaði hinar
Ioðnu brýr sínar og eg tók eftir því að skórnir
I hans voru forugir. Hann hafði auðsæilega
gengið hratt.
“Þér eruð snemma á fótum Lady Angela,”
sagði hann ogr tók ofan húfuna.
“Það er hér um bil eina dugnaðar merkið
sem eg sýni,” svaraði hún. “En ef þér væruð
eins kurteis og þér virðist duglegur, hefðuð
þér stansað þegar eg kallaði á eftir yður og
haft mig með yður á þessari morgungöngu
yðar.”
Augu hans tindruðu er hann leit á hana.
“Eg heyrði yður ekki kalla á mig.”
“Það leit út fyrir að þér vilduð ekki heyra
neitt, né sjá neitt.” svaraði hún þurlega. “En
það gerir ekkert til. Morgunverðurinn verður
ekki til fyr en eftir klukkutíma. Þér skuluð
fylgja mér upp á Braster hólinn. Komið!”
Þau skildu mig eftir þar sem gatan beyg-
ist. Eg sá þau lúta hvort að öðru í alvarlegri
samræðu, en eg hélt heim að húsinu.
Eg fór inn um bakdyrnar og lagði leið mína
yfir hið stóra anddyri, sem ennþá var alt fult
af þjónum. Eg tók lykil af úrfestinni minni
og opnaði hurð, sem var næstum því undir stig-
anum. Tjöldin voru fyrir gluggunum og því
næstum myrkt í herberginu, eg læsti að mé:
og sneri á ljósunum.
Þetta var fremur lítið herbergi og fátt var
þar húsgagna nema fáeinir þungir húsmunir
fornir mjög. Á bak við gluggatjöldin voru járn-
hlerar fyrir gluggunum. f einu horninu var
járnskápur mikill. Eg fór að skápnum og hugs-
aði nú í fyrsta sinni um aðgangsorðið. Eg rað-
aði stöfunum í orðið og hin þunga hurð opnað-
ist.
Þar inni voru margir læstir skjalakistlar,
°g á hillum fyrir ofan þá hlaði af samanbrotn-
um skjölum. Eg tók þessi skjöl gætilega út úr
skápnum og lagði þau á borðið fyrir framan
mig. Eg var rétt að því kominn að leysa rauða
bandið utan af skjölunum, er fingur mínar ein3
og stirðnuðu upp. Eg starði á pakkann með gal-
opnum augum af undrun, eg greip andann á lofti
og alt eins og hringsnerist í höfði mínu. Þetta
voru réttu skjöljn, það var áreiðanlegt, það
var því ekki á þau, sem eg horfði, heldur á tvö-
falda hnútinn á rauða bandinu, sem var utan
um þau.
X. Kap—Vottur um trúnaðartraust
Eg hefi enga hugmynd um hve lengi eg
dvaldi í litla herberginu. Síðar lokaði eg hurð-
inni að járnskápnum og setti vélalæsingu hans
á ný, þá leitaði eg um alt herbergið, en fann
engin merki um að neinn hefði komið þangað
inn. Eg opnaði hina þungu hlera og lét sól-
skinið streymdi inn. Eg sá Lady Angelu og Ray
ganga fram og aftur um grashjallann úti fyrir.
Eg horfði á hana eins og eg væri töfraður. Hún
hafði gefið mér þessa einkennilegu viðvörun,
sem ekki var útskýrð enn. Hvað vissi hún um
þetta. Var það mögulegt, að hún sem varla var
af barnsaldri hefði grun um sannleika þessa
máls ? Augu mín fylgdu hverri hreyfingu
hennar. Og er eg- horfði þannig á hana datt
mér eitt í hug. Eg sneri mér hægt við og fór
að leita að hertoganum.
Eg hitti hann þar sem hann sat alklæddur
í framherberginu að svefnherbergi sínu. Fyrir
framan hann var mesti sægur bréfa og tómur
póstbréfapoki.
“Hvað er yður á höndum Ducaine?” spurði
hann.
“Mér þykir slæmt að ónáða yður, hertogi,”
svaraði eg, “en eg hefi komið hingð til að segja
upp starfi mínu.”
Það vantaði ekki óánægju og fyrirlitning-
arsvip á andliti hans, en hann sagði ekkert á
meðan hann starði þannig á mig.
“Svo yður þykir starfið nokkuð erfitt, eða
hvað?” spurði hann.
“Það er alveg eins og eg mundi helst kosið
hafa, yðar náð,” svaraði eg. “Mér fellur erfið
vinna og eg bjóst við henni, en vandræðin eru
að það hefir ekki farið neitt betur fyrir mér
en Ronald lávarði.”
Orð mín höfðu auðsæilega áhrif á hann.
Hann opnaði varirnar en lokaði þeim aftur, og
eg sá að hendi hans titraði þegar hann bar hana
upp að enninu.
“Hvað eigið þér við Ducaine? Komist að
efninu maður.”
“Járnskápurinn í lestrarherberginu hefir
verið opnaður í nótt,” svaraði eg. “Uppdætt-
irnir að leynivígunum í Surrey sandhæðunum og
að herbúðunum í Guildford hafa verið rann-
sakaðir.”
“Hvernig vitið þér þetta?”
“Eg batt rautt band um skjölin á sérstak-
an hátt. Hnúturinn. hefir verið leystur og
hnýttur á ný. Skjölin hafa verið látin til baka í
annari röð.”
Hertoginn var nú kominn í sýnilega geðs-
hræringu. Hann stóð upp úr sæti sínu og gekk
fram og aftur um gólfið æstur mjög.
“Þér eruð viss um það sem þér segið, Du-
caine?” sagði hann og sneri sér að mér alt í
einu.
“Algerlega viss um þetta yðar náð,” svar-
aði eg.
Hann sneri sér undan.
“í mínu húsi, undir mínu þaki,” heyrði eg
hann tauta. “Hamingjan góða!”
Eg hafði varla trúað honum til að sýna
svona mikla tilfinningu. Er hann settist aftur
í sæti sitt, þá sá eg að hann var næstum ösku-
grár í andlitinu.
“Þetta eru hræðilegar fréttir,” sagði hann.
“Eg er samt ekki viss um að hægt sé að sak-
fella yður, Mr. Ducaine, fyrir þetta á neinn
hátt.”
“Yðar náð,” mælti eg. “Það eru aðeins þrír
menn, sem vita leyniorðið að vélalæsingu skáps-
ins. Þér sjálfir, Ray ofursti og eg. Eg lokaði
lásnum í gærkveldi og opnaði hann í morgun.
Eg spyr yður eins og mann með heilbrigðri
skynsemi, hverjum verður um þetta kent?
Verði eg kyr, mun þetta henda á ný. Eg get
ekki umflúið grunsemd, það væri ekki skyn-
samlegt að ætla slíkt.”
“Orðið að vélalæsingunni var venjulegt
orð,” sagði hertoginn hálfgert við sjálfan sig
“Einhver kann að hafa getið upp á því.”
“Yðar náð, er það líklegt að nokkur fallist
á slíka skýringu?”
“Einhver gat staðið á hleri.”
“Það var aldrei sagt,” sagði eg, “það var
ritað á miða, við litum á það og svo var miðinn
eyðilagður.”
Hertoginn hneigði sig þessu til samþykkis.
“Þetta er satt,” sagði hann, “málið er aug-
Ijóst. Skápurinn hefir verið opnaður einhvern-
tíma milli klukkan tíu í gærkveldi og sjö í
morgun af-----”
“Sjálfum mér, Ray ofursta eða yðar náð,”
bætti eg við.
“Eg veit nú ekki hvert eg er reiðubúinn að
samþykkja það,” svaraði hertoginn rólega.
“Það verður ekki hjá því komist,” svaraði
eg.
“Þeir sem eru mjög ungir tala þannig,”
mælti hann þurlega.
“Eg var aðeins að segja það, sem aðrir
munu segja.”
“Þetta eru ógöngur, eg játa það,” svaraði
hertoginn. “En engu að síður er eg ekki al-
búinn að taka við afsögn yðar, Mr. Ducaine, án
þess að skygnast frekar inn í þetta mál. Eg
fæ ekki séð, að málefni vor græddu nokkuð á
því á neinn hátt. Hvað mig sjálfan snertir
hreinsa eg yður af öllum grun.”
Eg hrestist mikið við þetta. Hertoginn
talaði af sannfæringu þótt ákafalaust væri.
“Það er mjög góðsamlegt af yðar náð,”
svaraði eg þakklátur, “en það eru aðrir þarna.
Þeir þekkja mig ekkert. Það er óhjákvæmilegt
að þeir felli grun á mig.”