Heimskringla - 24.01.1945, Blaðsíða 2

2. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 24. JANÚAR 1945
FRÁ BURNABY-VATNI
í SKIPAKVÍARNAR
Fyrsta, sem kemur í hugann,
þegar kamið er út fyrir hús-
dyrnar er: “Fanna skautar faldi
háum, fjallið allra hæða val.”
En munurinn er sá að hér eru
f jöllin mörg. Þau standa á verði
og taka á móti veðurhamförun-
um austan að, þar sem frostið er
46 fyrir neðan í janúar, og sauma
sér hvítar hettur úr stónhríðar-
hamnum. 1 skjóli við þau að
vestan, standa lægri fjöll eins og
hálfvaxin börn þeirra, alauð og
ófrosin í dökkum klæðum með
grænum ísaum. Vestan við
þennan tvígilda vörð sem útilok-
ar allan vind, hreiðrar bygðin
sig með öllum sínum þúsundum
íbúa. — En nú er ekki tími til að
hugsa meir um fjöllin, ekki fæða
þau mann og klæða. Burnaby
Lake tram-ið kemur frá New
Westminster hrópandi á alla,
sem vilja vera með til Vancouver
borgar, fyrir 15^, jafnt ríka og
fátæka. I traminu ríkir jöfnuð-
ur og bræðralag, sem heiminn
dreymir um, en vaknar aldrei
við. Kondoktorarnir eru svo
elskulegir að allar stúlkur verða
ástfangnar af þeim. Eru þeir
einu mennirnir, sem eg öfunda á
gamalsaldri, því að hvergi hefi
eg séð eins margar fallegar sfúlk-
ur og í B. C. Tramið blæs hátt
til viðvörunar að víkja úr vegi.
B. C. menn fá samvizkubit, ef
þeir drepa flugu, livað þá eins
dýrðlega skepnu og manninn.
Samíhliða traminu veður
Bandaríkja eimlest gegnum
skóginn. Hún öskrar svo hátt og j
illilega að enginn heyrir til
tramsins lengur. Mundi rödd
Hitlers þar engan samjöfnuð
þola, þó að grimm sé. Sökum
þess að loftið er svo þykt af seltu
hafsins, kembir lestin hvítan
hringbekknum sofa oft á nótít-
unni allsleysingjar og hrjóta svo
hátt með opinn munninn að und-
ir tekur í fallega loftinu. Það er
ófögur sjón og sorgarefni. Þeir
eru taldir úrthrök hinnar marg-
dáðu canadisku þjóðar. Margir
þeirra eru kanske þjófar og bóf-
ar, sem að líkindum ekki hafa
haft tækifæri til þess, að læra
þær diplomatisku aðferðir, sem
leyfa á löglegan hátt að féfletta
og steypa öllu landinu í örbirgð.
Þeir hafa bara haft skófirnar,
sem engan munar um, og landið
stendur jafn gott fyrir.
Fólkið kemur og fer í gegnum
biðsalinn. “Til hvers eru allir
þessir menn?” spurði Davíð í
Fagraskógi. — Ríkir ístrubelgir
með hnakkaspik. íturvaxnir
svertingjar í sjóliðsbúningi, sem
bera af öðrum mönnum í vaxtar-
lagi. Flugríkir Kínar, allra
manna bezt klæddir, þögulir og
þungir undir brún með köldum
fyrirlitningarsvip þegar þeir
horfa á hvíta menn. Hermenn
í öllum búningum, eftir stöðu og
virðingumð fylla hópinn. Allir
með unnustur annað hvort til lít-
ils tíma eða lífstíðar. Sumir
þeirra eru afburða glæsilegir
menn, aðrir óásjálegir. En sam-
eiginlegt með þeim öllum er, að
húfan hallast í hægri vangann,
svo að hún mundi detta af, ef
eyrað tæki ekki á móti. Finst
manni það einhver mótsögn við
alvöru stríðsins. I mínu ung-
dæmi var það talinn spjátrungs-
háttur að halla húfunni.
taka tíma til þess að gæta að j við, að þeir sem guðirnir elska,
sjálfum þér.” Er það mótsögn deyja ungir.
við þá gömlu venju austan að, að Eg fæ ekki skilið þennan hugs-
heimta, að gætt væri að verkinu. unaríhátt. Eg get ekki sætt mig
jafnvel þó það væri svo ilt, að við þá ráðstöfun að svifta okkur
það gæti kostað líf og heilsu.—jsynduga menn þeim sólskins-
Svo eru yfirlýsingar um sjúkra- stundum, sem þessir góðu vinir
12,000 PUNDA SPRENGJA LOFTHERSINS
Löfther Englendinga notar nú nýja sprengju sem er egg-
mynduð í lögun og veður 12,000 pund. Lancaster-flugdrek-
arnir hafa verið að strá þessum sprengjum hér og þar í óvina-
löndum með miklum árangri. — Á þessari mynd er sýnd ein
þessara sprengja þar sem verið er að ferma hana í einn Lan-
caster drekann.
börur, læknastofur, útbúnað við
að slökkva eld o. m. fl.
Á milli skipánna, sem eru í
smíðum eru skaflar og eru ólíkir
öllum sköflum, því að þeir eru í
raun og veru stórbyggingar og
margra tuga feta Iháir. Mundi
j mörgum sælkeranum verða erf-
■ ið gangan upp alla þá stiga. Hátt
j fyrir ofan skipin og skaflana,
! gína ógurleg ferlíki líkust fils-
i rönum. Taka þeir stólstykkin
neðan af jafnsléttu og sveifla
veita okkur.
Eg skil ekki hvers vegna þeir
eru þá bornir i þennan heim,
fyrst við fáum ekki að njóta
þeirra.
í vísunni fornu stendur:
“Þeim vár ekki skapað nema að
skilja”. Þetta er beiskur sann-
leikur — ein af ráðgátum tilver-
unnar — sem eg fæ aldrei sætt
mig við.
Eitt er það þó, sem við höldum
eftir. Minningarnar verða vart
“Vesturheimur er herlegt land,
herrar góðir.”
Eg gleymdi um stund að eg
var á leið í skipakvíarnar og
varð að vera kominn þangað á
mínútunni klukkan 3.45. . . Eg
geri ráð fyrir að Hitler verði í
reykinn aftur af sér óslitinn um j sögunpi talinn stærsti einvaldur-
langan veg. Má af honum sjá j inn, þó að ríkistími hans verði
afskaplegan hraða lestarinnar, j hundadagar nefndir, eins og
þó að enginn vagninn sjáist. Er stjórn Jörundar sáluga, bar.=
það hin undursamlegasta sjón.1 nokkuð lengri og stórfeldari. En
Tekur reykurinn á sig óteljandi; hvað um það, klukkan er meiri
leyndardómsfullar myndir, sem j einvaldur en iHtler. Hún ræður
dulspekingar sjá tákn og stór- yfir öllum heimi. Og ef hún
merki í. Mundi heimurinn geta stansaði, stansaði hann líka. En
fengið að vita forlög sín í honum, góða fólkið lítur 9vo á, að ef
ef hann hefði Svedinborg eða Hitler stansar, fari heimurinn
Helga Pjeturs til að lesa hann
áður en hann leysist upp.
Tramið er altaf að stansa, og
fólk að koma og fara. Svart fólk,
fyrst að flýta sér áfram til þessa
mikla frelsis, sem bíður -okkar
eftir stríðið. Maður heyrir un-
aðsraddir um það alstaðar frá
gult fólk, hvítt fólk, fallegt fólkj okkar elskuðu lol&t°gum- *ad'
ljótt fólk, vanskapað fólk. Allar ’íóið Þylur l>æri blöðin íl^a Þær
og yfirmenn og undirgefmr tona
þær eins og páfinn í dýrðlegum
sölum, sem af einskærum kær-
leika þeirra háu, hafa verið
bygðir handa almenningi, fyrir
almanna fé, og 9VO að endingu,
almenningur kaupir aðgang að,
til þess að fá að koma þar inn.
Og ekki má gleyma helgisóni
kirkjunnar, þar sem guð og heil-
agur andi búa, og frelsissöngur-
inn stígur alla leið til himins,
fyrir bandamenn — og jafnvel
Rússa.
myndir mannlegs útlits birtast á
augnabliki, hverfa og sjást ekki
meir. En út í horni situr, ein-
mana, útlendur íslendingur, og
sannfærist um að straumur
mannlífs verður ekki stöðvaður
með byssum og bölvunar smíð-
um. Hann rennur að ákveðnu
marki, sem mannleg skynsemi
ekki sér með opnum augum.
Endastöð tramsins er B. C.
Electric, þar snýr það aftur sömu
leið til baka. B. C. Electric er í
hjarta Vancouver-borgar. Þar
er biðsalur með svo háu og
fallegu lofti að slíkan hefi eg
ekki séð og hringbekkur til að
sitja á. Þann sal hefir miljóna-
félagið, sem flær farþega sína
bygt, til þess að sýna þeim mann-
kosti sína og höfðingslund. Ái
Þetta er búið að innblása okk-
ur. Við erum öll í stríði, til að
vinna stríðið. Fjósamaðurinn,
fiskimaðurinn, skipakvíamaður-
inn o. s. frv., eru allir í fremstu
línu, sagði Gestur á Steinnesi. —
Eg bið afsökunar á, að eg vitna
A Definite Shortage
There is a very definite shortage of materials for
both cartons and wooden cases for tfie delivery of
beer. T*
A recent Government order has curtailed sup-
plies of materials to be used for this purpose. Your
co-operation in returning used cartons and extra
beer cases you have on hand will greatly aid in this
conservation program.
DREWRYS
LIMITED
í almennan mann, en ekki Einar
Benediktsson eins og Einar Páll.
Það er hávaðasamt, þegar
gengið er frá B. C. Electric upp
á Aðalstræti. Strætiskörin þjóta
fram og aftur á hverri mínútu,
eða sekúndu, og það væri synd
að segja að þau hefðu ekki hátt.
En meðfram þeim, á eftir þeim, á
undan þeim og á móti þeim fara
flutningsvagnar, bifreiðar, bus,
mótorhestar og einsta'ka hestur
af holdi og blóði. Er mér ó-
skiljanlegt hvernig alt þetta
smýgur sinn veg, án þess að
drepa sig, og getur mér ekkert
dottið í hug, nema guðs hand-
leiðsla, enda gnæfir hár kirkju-
turn yfir aðrar byggingar í
strætinu.
Gangstéttin, sem er í bezta
lagi breið, er svo þéttskipuð af
| fólki, að maður verður að renna
j sér á rönd. En það kemur ekki
j að sök, af því að fólkið er svo
kurteist. Ef tveir rekast á segja
! báðir “sorry" og halda leiðar
| sinnar. Þverstrætin eru var-
! hugaverðari. Bifreiðarnar fara
| svo fljótt í gegnum þau, að
| skamt bil er á milli lífs og dauða.
j Ef eg væri yfirmaður, mundi eg
hafa prest á hverju strætishorni,
i sem kendi fólkinu að signa sig,
j áður en það “krossar strætin”.
J Prestarnir mundu þar sjá fram-
■ an í fleiri og áhugameiri andlit,
en þegar þeir eru að messa.
1 skammdeginu eru dagarnir
dimmir. í B. C. fer sólin seint á
fætur, og leiðin er löng að kom-
ast upp yfir fjöllin, og þegar þar
er komið, mætir henni hinn salt-
l
þungi loftstraumur Kyrrahafs-
ins og vefur hana í mörg hundr*
uð mílna skýjadúður. Stundum
missir loftstraumurinn þær nið-
ur á jörðina, og sólin skín frjáls
á snjóþakta fjallatindana. En
! engu mannlegu auga auðnast að
' sjá hana, því að dúðurnar verða
að hinni nafnfrægu Kyrrahafs-
' strandar þoku, svo þykkri, að
nærri lætur um sögn eins fynd-
! ins náunga, að það yrði að skera
hana frá sér með hníf. Eitt er
víst að þá gerir lítinn mismun
hvort blindur eða sjáandi maður
er á ferð.
Af þessari orsök eru ljós í öll-
um litum og öllum myndum
tendruð í Vancouver-borg um
há dag. Útlit og umgerð margra
þeirra er mjög listræn. T. d. á
einum stað, hlaupa ljósin upp og
niður, og gera mann guðhrædd-
an, því að þau minna á drauma
Jakobs í hinni helgu bók, þegar
hann glímdi við guð, og veitti
beturý— “og englar guðs fóru
upp og niður stigann.”
í dag er engin þoka, og sólin
skín yfir Hastings og Main. —
Maður gengur f ram hjá búðum,
sem allar lífsins listi-semdir fást
enn í fyrir hinn gamla góða doll-
ar, þó að nú sé farin að hallast á
honum húfan eins og hermönn-
unum, og grá hár farin að sjást í
hökuskegginu. — Bjór parforar
með upphleyptum ginnandi rós-
jm á framstöfnum, bjóða jafnt
tarla sem konur velkomin, —
jví að nú er frelsi kvenna full-
:omnað. Eg geng fram hjá
.veim parlorum. Á annan er
þeim í háaloft. Er furðanlegt að | frá okkur teknar. Þær em dá-
sjá þau fleiri tonna þung líða
j lengst upp í loftinu eins og flug-
léttan val, sem hnitar hringa
skráð Laöies en Men á hinn. Þeir ^ marga, unz raninn leggur þau á
eru samfastir og líta út eins og stáldekkið. — Mikill er máttur
kærustupar í faðmlögum. j vélarinnar. Hátt lætur í stál-
Leið mín liggur niður Aðal- börkum stóriðjunnar, þegar
stræti. Stórbyggingar standa á fleiri hundruð maooa °g tugir
báðar hendur, með risavöxnum vela §an?a að verki' Samtöl
áletrunum um mikilleik cana- heyrast htt' ÞeSar menn Þurfa
disks veldis og auðfélaga yfir- að tala saman’ taka Þeir hver
burði ásamt auglýsingum um að ulan um annan og kalla inn í
þau selji sjálfum sér í skaða til eyrað’ er eins °S Þeir seu að
samlegustu fjársjóðirnir, sem
við eigum yfir að ráða.
Minning þessarar ungu stúlku
mun seint fyrnast þeim, sem
henni kyntust.
Betri ósk á eg ekki, en þá, að
sem flestir mættu tileinka sér
kosti hennar. Þá hefir hún ekki
lifað og dáið til einskis. Þá mun
blessun fylgja landi okkar og
þjóð. H. Ó.
—Mbl. 22. nóv.
þess að auðga fólkið.
Á einum stað liggur bílaJbraut.
faðmast. Er það lífræn and-
staða, við svip stálsins alt í kring.
Að lýsa vinnu aðferðum við
ut af AðaMrætx og mn a það
. , . _ . . smiði þessara skipa og vela ut-
aftur eins og bogi. — Þorstemn
Erlingsson segir: “Þá leistu aft-
ur
sy:
"hljóð að koma í strokkinn. Ef
FRÉTTABRÉF
Vogar, 14. jan. 1945
. , _ . , Gleðilegt og farsælt ár! Þess
bunaði, er aðems a færi serfræð- óska eg 5Ilum Islendlngum hvar
vinur, það var þín dauða ‘nga sera.l»r"a ! sem þeir eru niður komnir.
synd”, en þarna verður annað tal‘11Ver ‘ Smn,‘ gre‘m ,.0g ! Þetta átti að verða fréttabréf;
•- - ■ -------- ■ . Ef 1 eeIar"mi® | en þegar til átti að taka þá eru
þú ekki lítur aftur og það oftar ar, ‘ ‘T a setJa ur a ar fréttir héðun svo fáar og smáar
en einu sinni, hefirðu ekkert með “T/' u"<lras‘. r"fur hue -"a"":' að þær eru varla sendandi einar.
þetta líf að gera lengur, svo þétt V‘“ð Sr k°m‘ð ‘angt * t>œsarl Þetta mætti þvi fremur kalla
. , , ., • ar . grein, og osamræmisins a milli i itt f ,h •
og snart koma bifreiðarnar mn , ... , ., 5,111 dI nverju.
_______ ______4____v_ þess vits, og vanvxtsins, sem þja- [
ir mennina á ýmsum öðrum
á bogann; — en stærsta dauða-
syndin mun vera að deyia, með- .* . ,
J e sviðum eins og cxauðlegur siuk-
an hægt er að forða hfinu.
Samt ætla eg að byrja á frétt-
unum.
Veturinn hefir verið hér svo
,. ... . domur. sem astand heimsmó1- góður, það sem liðið er, að menn
1 dag er 8. januar Þess vegna anna v.tnar best um. Þegar þess- muna “arIa slikan J, er
verður mer starsynt a tvo vollu um staldrekum er hleypt af vert að (a að { 4
hmumegin við s ræt.ð, sem eru stokkum renna þeir fljótar og 'þar sér“taklega Svið bygðirnar
ems græmr og blettirmr a Mikl- iettar ut , vatnið en fiatbotnur krin Manitoba-vatn - því
ey , jummanuði. .« er hrmt fram a Mikley. i fréttum að dæma Jlr
Þá er eg loks kominn að stræt- Stálskip þau, sem West Coast veturinn verið fremur illur í
inu, sem liggur inn að skipakví- smíðar, vigta 10,000 tonn og bera Bandaríkjunum, og eins í Aust-
um West-Coast fró strætiskara jafnmikið eða meira. Þau eru 1 Ur- og Vesturfylkjum Canada.
stassjóninni. Fjöldi manna ganga nálægt 450 á lengd og ihvert skip j>ag er þvj ageins Manitoba-
áleiðis til vinnunnar með lunoh kostar $1,750,000. West Coast fylki, sem hefir sloppið að mestu
casear í höndum, og West Coast sendi öllum sínum verkamönn- við ótíðina, en þó mun það hafa
numer á höttunum. Lunoh um jólákort mjög vandað með verið nokkuð misjafnt Hér
casearnar eru eins og vörumerki þakklæti fyrir að hafa stutt að,1 máttu kallast stöðugar stillingar
og trygging fyrir því, að þar að smíða 50 skip af sömu gerð og væg frost; fró því um vetur.
fara menn, sem upp á engan eru og að ofan er lýst.
komnir, í stað þess að betlarar
sem líkt eru klæddir, 'hafa engar
lunOh casear og ganga í veg fyrir
menn og biðja um cent eða síga-
rettur, eða, ef ekki vill betur til
eldspítur. West Coast er girt
alt í kring eins og hervirki, og
nær yfir margar ekrur. Við
hvert hlið, en þau eru þrjú,
standa verðir í einkennríbún-
ingi, og engum er leyft þar inn
nema þeim, sem bera merki
skipakvíanna. Verðmæti skipa-
kvíanna er margra miljóna virði,
J. S. frá Kaldbak
M I N N I N G
SIGRÍÐAR ÞORMAR
að,
hvað margra veit eg auðvitað ... .... „ f, , . .
raðstofun, að aldrað folk eigi
ekkert um.
nætur og fram að sólstöðum, og
enda fram að þessum degi þótt
frostin hafi verið nokkuð meiri
síðan um nýár. Aðeins einu
sinni kom talsverður bleytusnjór
(2. nóv.). Tók þa fyrir haga í
er sumir hrdð, en hlánaði eftir fáa daga-
Síðan hefir oft fölgað dálítið en
Það var eins og náttúran og alchei meira en svo að sporrsekt
veðurfarið endurspegluðu hug- h&íir verið, og aldrei svo að
arástand okkar, þegar sú harma sleðafæri hafi komið, nema á
fregn barst, sem hivílt hefir , sléttu graslendi. Frost hafa verið
þungt á hjörtum allra Íslendinga óvanalega væg, aldrei farið ofan
nú síðustu dagana. t fyrír 0 fyr en 20. des. (12 stig^
Menn sætta sig alment við þá en nokkuð meiri milli hátíðannJ
og þessa síðustu viku, en snjó-
“Það syrtir
kveðja.”
leysið og stillingarnar eins og
skamt til grafar. En þegar ungl-
Verkamennirnir ganga í hala- ingar, sem lífið á eftir að færa.óður.
rófu hver á eftir öðrum inn í sínar fegurstu rósir, hverfa með | Heilsufar manna hefir verið 1
ganga, þar sem tímakörð þeirra svo snöggum og sviplegum hætti góðu lagi hér í vetur. Ekki einn
eru, og hver tekur karð með eru menn lengi að átta sig.
sínu númeri. Klukka er í gang- Trú mannanna á lífið er bein-
inum, sem hver maður stingur línis ógnað.
sinni verið talað um “flú” sem
er þó tíður gestur. Þó hafa 3
dauðsföll borið hér að höndum 1
karðinu í, og merkir hún á það Einn af þeim, sem fórast með vetur,
fyrsta staf dagsins, klukkustund Goðafossi, var ung stúlka, sem
og mínútur. Gleymi einhver að j eg tel mér skylt að minnast lítil-
merkja karð sitt, fær hann ekki lega.
kaup fyrir þann dag, þó að ihann j Sigríður Þormar var flestum
þeim kostum búin, sem prýða
ætti sérhvern ungling, þegar út
í lífið er haldið.
Frjálslyndi í skoðunum, hisp-
ursleysi í framkomu, einlægni og
framar öllu hjálpsemi við alla þá
sem hjálparþurfi eru — voru
vafalaust snörustu þættirnir,
sem einkendu þessa stúlku.
Þetta eru eiginleikar, sem ó-
tvírætt benda til mikils þroska
sem enx áunnin ekki síst fyrir
áhrif góðs uppeldis á fyrirmynd-
arheimili. — Fram í hugann
ryðjast óteljandi atvik, sem öl1
styrkja þetta álit. Minnist manr
óvenju góðra kunningja, sem dá
ið hafa ungir, hugga menn sig
hafi unnið hann allan.
Kluikkan 3.45 blæs skipakvía-
blístran, eins voldugt og herlúð-
ur. Streyma þá hundruð manna
niður af skipunum, sem hafa
unnið fyrri part dagsins. Kl.
3.50 blæs hún aftur, og fara þá
önnur mörg hundruð upp á skip-
in og vinna til klukkan 11.45 að
kvöldi.
Eitt það fyrsta, sem vekur eft-
irtekt manns, eru hinar mörgu
yf irlýsingar í skipakvíunum serr
'estar eru upp. Fyrir mann, sen
ift hefir unnið hjá öðrum, e?
iessi nýstárlegust: “Það fyrsta
em þú verður að gera, er at
Ansgar Sveistnip lézt að Nar-
rows 22. nóv. s. 1. Hann var
einn af hinum fyrri landnáms'
mönnum í þessari bygð, og um
mörg ár bóndi við Vogar. Hann
var danskur að ætt, af merkn
fólki kominn og hafði fengið g°^
uppeldi. Var sendur til Islands
sem verzlunai'stjóri og kvæntisl
þar íslenzkri bóndadóttur. Það
þótti föður hans of lágt, og var
hann því lítils virtur af ættingj'
um sínum og misti stöðuna yið
verzlunina. Mundi þó kona hans
nú á dögum hafa þótt fullvel
ættuð til að giftast dönskum her-
foringjasyni. Hún hét Ólm3
Tjörvadóttir, en móðir_hennar
var systurdóttir Torfa skóla'
stjóra Bjarnasonar í Ólafsdal.
Hún var merk kona og mikilbæf-
Giftingin varð því orsök til þesS