Heimskringla - 17.10.1945, Blaðsíða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 17. OKTÓBER 1945
Gullbrúðkaup í Mozart, Sask.
í>að hefir dregist svolítið leng-
ur en gert var ráð fyrir, að minn-
ast hins veglega og fjölmenna
gullbrúðkaups er börn og vanda-
menn, vinir og bygðarmenn í
Mozart, Sask., héldu þeim heið-
urs og háöldruðu hjónum, Hósí-
asi Hósíassyni og konu hans,
Stefaníu, 7. sept. s. 1. í samkomu-
húsi Mozart-búa.
Var þar fjölmenni mikið sam-
ankomið, sem skemtu sér með
ræðuhöldum, söng, borðhaldi og
kaffidrykkju langt fram á nótt.
— Var hinum öldruðu gulibrúð-
hjónum færður fjöldi minning
argjafa frá vinum, vandamönn-
um fjær og nær, og ennfremur
frá Kvenfélagi Mozart-bygðar.
Eru minningargjafir þessar all-
ar taldar upp í Wynyard Ad-
vanoe 19. sept. s. 1., en sá listi er
oflangur hér upp að telja. Einn-
ig barst heiðursgestunum all-
mörg heillaskeyti þetta kveld
víðsvegar frá, svo sem Manitoba,
Saskatchewan, Alberta og Bri-
tish Columbia og víðar, sem öll
sýndu hversu þessi merkishjón
eiga víðfeðman vinahóp í bygð-
um íslendinga vestan hafs, enda
hafa þau aldrei legið á liði sínu,
hvar sem þau hafa búið, um
hjálpsemi, gestrisni og höfðings-
skap. Má með sanni segja um
Hósías eins og Davíð skáld Stef-i
ánsson segir á einum stað um!
annan bónda, að hann var “allra
bænda prýði”, og þó var konan
GERANIUMS
18 FYRIR 1 5C
Allir sem blómarækt
1 láta sig nokkuð snerta
ættu að fá útsæðis-
pakka af Geraniums
hjá oss. Vér höfum úr
feikna birgðum að
velja af öllum litum,
hárauðum, lograuð-
um, dökkrauðum, crimson, maroon,
vermilion, scarlet, salmon, cerise,
orange-red, salmon pink, bright
pink, peach, blush-rose, white
blotched, varigated, margined. Þær
vaxa auðveldlega og blómgast á 90
dögum frá sáningu. Pakkinn 15c, 2
fyrir 25c, póstgjald borgað. Sáið nú.
SÉRSTAKT TILBOÐ: 1 pakki af ofan-
skráðu útsæði og 5 pakkar af völdu
útsæði fyrir húsblóm, alt ólíkt og
vex auðVeldlega inni. Verðgildi $1.25
—öll fyrir 60c póstfrítt. Pantið beint
eftir þessari auglýsingu.
FRÍ—Vor stóra útsœðisbók fyrir 1946
Strax og hún er tilbúin 74
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
engu síður. Nú hefir þessi
bændaöldungur verið blindur
um nokkur ár, samt er hann á-
nægður með hlutskifti sitt og
möglar lítt þó dimt sé í kringum
hann, því enn brennur hinn innri
eldur frelsis og framfara, og á-
huginn æ hinn sami, því minn-1
ið er gott og eftirtekt næm. Hann
nýtur nú augna sinnar ástkæru
eiginkonu, er staðið hefir svo
stöðug við hlið hans öll þessi ár,
og sem sum voru erfið, sem les
fyrir hann nýjustu fréttir og við-
burði eftir föngum.
Hósías og Stefanía voru gefin
saman í heilagt hjónaband, og
heilagt hefir það þeim verið, 21.
september 1895 ,af séra Þor-
steini Þórarinssyní presti á
Höskuldsstöðum í Breiðdal i
Suður-Múlasýslu. Fluttu þau til
Canada 1903 og settust þá að í
Argyle-tbygð í Manitoba, en árið
1905 fluttu þau á land sitt í
Vatnabygðunum í Saskatchew-
an, og þar búa þau enn, þó sonur
þeirra hafi staðið þar fyrir búi
síðustu árin.
Börn þeirra Hóseasar og Stef-
aníu eru: Björgvin og Mrs. E.
Johnson, sem dvelja í heimahús-
um, Mrs. G. R. Grímson í Win-
inpeg, Snorri, Jósep og Mrs. Mc-
Innes, sem öll eru í Mozart.
Hóseas og Stefanía Hóseasson
TIL HÓSEASAR OG STEFANÍU
Það hefir verið venja undan-
farin ár að minnast bindindis-
dagsins 1. febrúar, í skólum
landsins með bindindisræðum og
fleiru. Eitt sinn voru ýmsir
hielztu góðtemplaraleiðtogar á
Akureyri fengnir til að flytja
ræður um bindindismál í Menta-
skólanum þar. Hinn fyrsti
þeirra steig í stólinn og flutti
þrumandi bindindisræðu. Lýsti
hann mjög átakanlega niðurlæg-
ingu drykkjumanna og hinni
aumu líðan þeirra, þegar veru-
lega væri svifið á þá. Einn náms-
piltanna góndi á bindindismann-
inn og sagði síðan við sessunaut
sinn með meðaumkunarhreim í
röddinni:
“Alveg er það auðheyrt, að
þessi aumingja maður hefir
aldrei farið á kendirí.”
* * *
Kanínuungi tvöfaldar þyngd
sína á 7 dögum, en það tekur
barn 180 daga að tvöfalda þyngd
sína.
John S. Brooks Limited
DUNVILLE, Ontario, Canada
MANUFACTURERS OF GILL NETTING
Okkar net eru búin til úr beztu tegund af hör tvinna
og fyrsta flokks “Sea Island Cotton” og egypskum tvinna.
Þér megið treysta bœði vörugœðum og verði
Allar pantanir fljótt og ábyggilega afgreiddar.
Captain M. R. Janes, Leland Hotel, Winnipeg
Dmboðsmaöur fyrir Manitoba, Saskatchewan og Alberta
* BOFFAVP^
_________-gggjtEALLV SECORE-
V
Eg hefi heyrt að heiðra eigi hann Hósa,
þar hefði eg feginn viljað vera með,
en það er ekki því láni að hrósa,
og þessvegna eg sendi fáein stef.
Yfir fjöllin hugir okkar hvarfla
heim til ykkar þessa skemtistund.
Það má ei vera minna finst mér varla,
en með, í anda, sækjum ykkar fund.
Þakkir fyrir liðið, ljúf er minning,
er lítum við til baka farna braut,
gróði var hún okkur öll sú kynning,
en ekki neitt til ama, eða þraut.
Svo enda eg þessar ófullkomnu bögur,
með óskir alls hins bezta í ykkar skaut,
að lifi kvöldin yndisleg og fögur
þið eignist mörg og ykkur flýji þraut.
Sigurður Arngrímsson
-Bellingham, Wash.
ÞJÓÐRÆKNISHUGVEKJA
Kveðið fyrir gullbrúðhjónaminni þeirra
Hóseasar og Stefaníu Hóseasson
fyrir hönd barna og barna-barna þeirra
af Jakob J. Norman.
ÁSTANDIÐ
Loftið er af þýðleik þrungið
þennan gæfu dag.
Gaman væri að geta sungið
gull í brúðar, lag----
fyrir afa og ömmu sína
Islendinga mót.
Gleðja pabba mömmu mína
magna hal og snót.
Gleðja pabba mömmu mína
magna frónskan hal og snót.
Heyrið faðir minn og móðir-------
mín og sjáið hitt.
Ættar kvistir ykkar rjóðir
erfðu málið sitt-----
v Sem þið kenduð okkur ungum
ástar vöggu-gjöf!
Við í þeirra sálir sungum
sömu ástar vöggugjöf.
Það er holt að heyra unga
hrópa feðra-mál;
það er eins og íslenzk tunga
eigi vora sál.
Þegar börnin beita henni
0 bezt eg hana skil------
Þjóðrækninnar þar eg kenni
þráðan vonar yl.
Þjóðrækninnar þar eg kenni
þráðan gleði vonar yl.
Þegar börnin yrkja afa------
og ömmu sinni ljóð,
þá er engum orpin vafa
ættarmót og þjóð.------
Hvar sem tungur gamla góða
geymir braga mál,
skapar hún við lindir ljóða
lífgjöf vorri sál.
Skapar hún við lindir ljóða,
lífgjöf vorri frónsku sál.
Kvæðið flutti á samkomunni Evelyn Grímson, sem er
dóttur-dóttir Hóseasar og Stefaníu.
Enn fýsir marga Vestur-ís-
lendinga að vita um hag og mál-
efni ættlandsins. Ýmislegt í
straumhvörfum hinna íslenzku
atvinnu og stjórnmála kemur
okkur torkennilega fyrir sjónir.
Tvent er það einkum, sem okk-
ur veitist nokkuð erfiðlega að
átta okkur á: hvernig sam-
steypustjórnin geti borið sig þar
sem hinir ólíkustu flokkar, svo
sem kommúnistar og íhalds-
menn eiga sæti; og verðbólgan
sem svo mörgum vex nú mjög í
augum.
Eg vil, af skiljanlegum ástæð-
um, vera sem fáorðastur um
fyrra atriðið enda skortir mig
náin kynni af íslenzkum stjórn-
málum, þó held eg að flestir telji
núverandi stjórn heppilegri en
hið óþingræna ráðaneyti, sem
áður fór með völd, enda var af-
staða þess erfið þar sem það
hafði engan þing-meirihluta á
bak við sig. Að hinu leytinu var
enginn flokkur nógu sterkur til
að mynda stjórn upp á sitt ein-
dæmi og var því ekki um annað
að velja en einhverskonar sam-
steypu.
Mikið er fjasað, bæði hér og
heima, um verðbólguna og dýr-
tíðina en fæst af því skrafi virð-
ist mér á staðreyndum grund-
vallað. Verðbólga, og það langt-
um geigvænlegri en á íslandi
geysar nú í mörgum löndum svo
sem Póllandi, Frakklandi, Bel-
gíu, Hollandi og á Balkanskaga,
— svo maður tali nú ekki um
Kína þar sem hún er í algleym-
ingi. í öllum löndum hefir bæði
kaup og verðlag þokast upp á
við, en talsvert mismunandi. Tel
eg efasamt hvert nokkurt land
hefir náð betri tökum á að halda
henni í skefjum en Canada og
jafn efasamt hvert verðlagið er
ekki altof lágt hérlendis sem
stendur, því þeim löndum mun
veitast erfiðlega að greiða sínar
ríkisskuldir, sem una við hið lága
verðlag. Það er mun greiðara
fyrir þann bónda að greiða
skatta, sem fær 2 dollara fyrir
hvern hveitimælir en þann, sem
hlýtur aðeins einn “almáttug-
ann”.
Margir liggja íslenzkum
stjórnarvöldum mjög á hálsi fyr-
ir að hafa ekki haldið verðlaginu
meira niður en eftir mínum
skilningi var henni það naumast
fært. Það er ekki til neins að
tala um svona mál ef staðreynd-
irnar eru ekki teknar til greina.
Fyrsta staðreyndin er sú, að
landið er hersetið af svo fjöl-
mennum her að þessir óboðnu
gestir — þótt þeir reyndar væru
hinir mestu heillakarlar fyrir
landið og þjóðina — verða fleiri
en íbúarnir. Þessir gestir hafa
skildingana í vasanum og albún-
ir að bjóða landanum þá fyrir
skran og skemtanir, mungát og
menjagripi, íslenzkt þrjónles og
íslenzk æfintýri. Var það land-
verjum í hag að selja þeim alt
of ódýrt? Jafnvel þótt lágt verð
hefði verið sett á allar vöirur er
ólíklegt að það hefði haldist en
“svartahöndlunin” brátt vaxið
þjóðinni yfir höfuð eins og við
hefir borið hjá öðrum þjóðum.
)bu GfflT 6EAT THÍS INVESTAIENT.'
Trúboði var á ferð og hafði
með sér slatta af guðsorðabók-
um, sem hann reyndi mjög til að
selja. Meðal annara kom hann
til gamals manns, sem legið
hafði mörg ár í rúminu og var
blindur. Fór hann að ræða við
hann um sáluhjálpina og sagði
meðal annars: Þú hefir nú orðið
góðan tíma til að lesa guðsorð og
varðveita það.
Gamli maðurinn sagði að guð
yirði að gefa blindum sýn, ef
hann ætti að geta lesið guðsorð.
Þú gætir látið aðra lesa fyrir
þig og rætt svo við guð þinn í
einrúmi, sagði trúboðinn.
Eg hef aldrei orðið var við, að
hann væri svo skrafræðinn,
sagði sá gamli, og lauk svo þeirra
skiftum.
★ ★ ★
Magga: Hann Georg er vitlaus
í mér.
Erla: Þú skalt ekki taka það
nærri þór. Hann var vitlaus, áð-
ur en hann kyntist mér.
★ ★ ★
“Suma karlmenn þyrstir í
frægð og frama, suma eftir ást
og aðra í peninga, en það er eitt,
sem alla þyrstir í.”
“Og hvað er nú það?”
“Góðan bjór.”
Bismarck karlinn sagði að öll
stjórnvizka væri fyrst og fremst
í því falin, “að vita hvað væri
framkvæmanlegt og hvað ekki”.
Þar sem vöruverðið er lágt en
peningar miklir verður eftir-
spurnin gífurleg svo kaupendur
grenslast lítt um verðtextann og
seljendur ennþá síður.
Satt bezt að segja voru ís-
lenzkum stjórnarvöldum hömlur
settar vegna ástandsins. Herinn
tók marga menn í þjónustu sína
og var fús til að gjalda þeim eft-
ir amerískum kauptexta, svona
upp í tvö hundruð dollara á
mánuði. Auðvitað varð alt kaup-
gjald í landinu að faira nokkuð
eftir því. Verðlagið varð að hald-
ast í hendur við kaupið, annars
hefðu allir kaupmenn, og allir
framleiðendur farið á höfuðið.
Hvað svo um kaup og verðlag á
íslandi saman borið við önnur
lönd. Hvorutveggja mun nokk-
uð hærra en á Bretlandi, í Can-
ada og skandinavisku löndunum,
í sumum tilfellum enda nokkuð
hærra en í Bandaríkjunum en
heildar útkoman samt sambæri-
leg í þeim löndum. 1 öllum, eða
flestum, öðrum lönduní hefir alt
verðlag farið gersamlega úr
skorðum — þ. e. a. s. í auðvalds-
löndunum en til þeirra verður
að telja Island að mestu leyti
enn sem komið er.
Nú liggur næst að spyrja:
Hefir Island beðið fjárhagslegan
hnekkir af verðbólgunni? Aðal-
lega hafa umkvartanir yfir henni
komið frá bændastéttinni enda
hefir þeim að sjálfsögðu gengið
illa að fá vinnufólk og orðið að
gjalda því gífurlega hátt kaup
væri það á annað borð fáanlegt
Samt hafa bændur stórum hagn-
ast og stríðságóði þeirra litlu
minni en annara stétta. Úr einni
sveit kemur langt bréf fult af
umkvörtunum um dýrtíð og
vinnufólkseklu en svo þessu við-
bætt: “Samt er afkoma bænda
ólíkt betri en fyrir stríð. Hér í
sveit var naumast um skuldlaus-
ann bónda að ræða og sumir
munu tæpast hafa átt fyrir
skuldum, margir voru leiguliðar.
Nú eru allir sjálfseignarbændur
að tveimur undanskildum, sem
ekik fá ábúðarjarðir sínar keýpt-
ar, og eg held mér sé óhætt að
íullyrða að engin bóndi í þessum
hreppi skuldi. Margir munu
eiga drjúga innstæðu í bönkum
og sparisjóðum.” Af þessu má
sjá að hagur bænda hefir breyst
mjög til batnaðar.
Á fleira ber að líta en f járhags
afkomu augnbliksins. Eg tel það
framtíðar búskap íslands eitt hið
mesta happ til framibúðar, að
vinnulaunin hafa farið upp. Bú-
skapnum fór fyrst að fara fram
heima þegar vinnufólkseklan fór
að gera vart við sig fyrir útflutn-
ing fólksins til Ameríku. Það
neyddi bændurnar til að breyta
til og slétta túnin. Alt fram til
þess höfðu bændurnir rányrkt
bæði landið og þjóðina, þ. e. a. s.
verkfólkið enda lítil ástæða til að
gefa sig að jarðrækt meðan kost-
ur var á hundbillegu vinnuafli
til að reita hverja sinumýri og
teygja sig eftir hverri tuggu upp
um öræfin.
Nú mun sagan vera að endur-
This series of advertisements is taken from the booklet “Baek to
Civil Life”, published by and available on request to the Depart-
ment of Veterans’ Affairs, Commercial Building, Winnipeg.
Clip and file for reference.
No. 12—RE-ESTABLISHMENT CREDIT (Continued)
If a man has elected to take educational, vocational or
technical training benefits or benefits under the Veterans' Land
Act, and these benefits are less than the amount of the Re-
establishment Credit applicable to him the difference may be
made available for any of the purposes specified. If, on the other
hand, the Re-establishment Credit has been used wholly or in
part and later an application is made for educational, vocational
or technical training benefits or benefits under the Veterans'
Land Act, such benefits may be granted, but a compensating
adjustment must be made in an amount equivalent to the credit
already received.
This space contributed by
THE DREWRYS LIMITED
MD135
J