Heimskringla - 17.10.1945, Page 3

WINNIPEG, 17. OKTÓBER 1945
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
taka sig. Bændur kappkosta nú
meir en nokkru sinni fyr að
rækta land sitt og gera það vél-
tækt enda mun framtíð hins
frónska bónda á því byggjast
framvegis. Að þessu er nú undið
eins og sjá má af því að heyskap-
arfengur og jarðræktar fram-
leiðslan minkar ekki heldur fer
yfirleitt vaxandi. Þótt hendurn-
ar séu færri til vinnunnar eru
vélarnar fleiri. Hvert það muni
borga sig fyrir smábændur að
kaupa og starfrækja dýrar vélar
má samt teljast vafasamt. Þá
er til önnur aðferð með því að
stofna samyrkju og samveru
hverfi í öllum betri héruðum
landsins en gera afdali og útnes-
in að afréttum.
Jæja sumir munu fallast á
þetta, en hvað um framtíðina?
Hún virðist uggvæn í ýmsra
augum og telja margir engin ráð
fyrir hendi önnur en kaupgjalds
og verðlags hrun. En mönnum
stendur stuggur af verkföllum
og vinnuóeirðum þeim er slíkt
myndi hafa í för með sér. Virðist
enda þeim er fastast mæla með
þessu úrræði vera þetta ljóst því
þeir gera ráð fyrir einhverskon-
ar vinnuþvingun og vilja koma
upp öflugri ríkislögreglu. Tala
þeir nokkuð digurbarkalega um
hnefann á borðinu, sem á að
skjóta landanum skelk í bringu
eins og ógnar hnefi Ófeigs gerði
Guðmundi hinum ríka geig forð-
um. Jú, við Islendingar erum
nokkuð óbilgjarnir stundum en
aldrei þó meir en þegar við erum
beittir einhverskonar ofbeldi svo
tvísýnt virðist um heppilega
lausn málsins með þessu atferli.
Stjórnin heima hefir líka tekið
aðra stefnu og skynsamlegri, að
mér virðist.
Stjórnin gerir ráð fyrir að gera
Islendinga samkepnisfæra, ekki
með lágengis firamleiðslu, held-
ur með því að búa þjóðinni svo
vel í hendur að sökum afkasta
og vinnu vöndunar megni Is-
lendingar að launa hana betur en
flestar aðrar þjóðir en láta samt
alt borga sig. Það má segja að
landinn hafi kastað kotungs-
skapnum og hugsi nú djarft og
karlmannlega til framtíðar sinn-
ar. Mór er nú næst að halda að
hér sé ekki einungis hetjulega
hugsað heldur að raunverulega
sé þetta eina færa leiðin til að
forðast verðhrun sem ílt er að
stöðva og vinnu óeirðir sem
draga ótal illár fylgjur á eftir
sér.
Hvernig ætla nú íslendingar
að koma þessu í kring?
Fyrst er að geta þess, að Is-
lendingar munu nú eiga um 600,-
000,000 kr. innstæðu í útlendum
gjaldeyrir á útlendum bönkum.
Helmingur þessa fjár hefir verið
fastsettur, skilyrðisbundið samt.
^essum þrjú hundruð miljónum
króna má aðeins verja til að
kaupa þau tæki sem auka og
f>æta framleiðsluna til lands og
sjávar.
Hvað ætla svo Islendingar að
kaupa? Stjórnin, fyrir hönd ís-
lenzkira kaupenda, hefir nú þeg-
ar gert samning við fimm brezk-
ar skipasmiðjur um að byggja 30
nýmóðins togara. Þetta verða
stærri og miklu fullkomnari skip
en hinir eldri togarar. Stærð
þeirra verður frá 140 til 170 fet
a lengdina. Útbúnir til veiða
verður heildar verð þessara
skipa um 60,000,000 kr. Ekki
verður heldur hér staðar numið
°g gera landsmenn og stjórnin
rað fyrir að byggja ennþá fleiri
togara af sömu tegund síðar.
Sv° er í ráði að kaupa um 90
^ótorbáta, annað hvert alveg
^ýja eða sama sem nýja, frá Sví-
PJoð. Nokferir þeirra eru nú
komnir til landsins og af þeim er
°ngin eldri en þriggja ára. Stærð
Peirra er fr^ 35 til 80 rúmlestir
°g vandaðir að útbúnaði og allri
gerð. Eitt skip, Fanney, hafa
^lendingair fengið smíðað í Ame-
rjku. Hún er 160 rúmlestir að
staerð og hin vandaðasta í alla
staði svo sem hin beztu fiskiskip
Bandaríkjanna af þeirri stærð og
gerð. Má búast við að fleiiri verði
keypt hérlendis ef hún gefst vel
til veiða við Íslands strendur.
Er nú sá dagur upp að renna
að íslendingar eigi betri og nýrri
fiskiflota en aðrar fiskiveiða
þjóðir, ættu afköstin að verða
eftiir því. Fáir efast um að Is-
lendingar séu meðal duglegustu
og aflasælustu veiðimönnum
veraldarinnar enda eiga þeir
skamt að sækja til góðra miða.
Er nú sú stefna á baugi að selja
og afleggja öll gömlu og útslitnu
skipin og endurnýja flotann ger-
samlega, enda reynast nú hin
eldri kola og bensín-brenslu skip
dýr í rekstri og að ýmsu leyti
óhentug.
Þetta er fyrsta sporið, en það
er aðeins fyrsta sporið í aukinni
og endurbættri fiskiframleiðslu.
Næsta sporið á að stíga með því
að reisa, hér og hvar á ströndum
landsins, hraðfrystihús, niður-
suðuverkstæði og ábuirðarverk-
smiðjur, sem geri aflann að
fyrsta flokks verzlunarvöru fyr-
ir heimsmarkaðinn, svo lands-
menn þurfi ekki framar að stóla
á hina stopulu og óhagkvæmu
saltfiskssölu til Spánar og Portu-
gal.
Þannig í ytri dráttum er áætl-
unin um framfarir sjávarútvegs-
ins heima og finst mér þar nokk-
uð kenna og langtum meira en
verið hefir þeirrar djarfsæknu
víkingslundar, sem vill sigrast á
erfiðleikunum fremur með fram-
sókn en undanhaldi. Mörgum
heima virðist meiri áherzla lögð
en veraber á fiskiframleiðsluna.
Mér finst þetta grundvallast á
staðreyndum. Að vísu veit enn-
þá enginn hvaða auður felst í ís-
lenzkri mold, íslenzkum fossum
og hverum en sá auður er ennþá
torsóttari en til hafsins. Engin
stéttapólitík fær þeirri staðreynd
hrundið, að íslendingar búa í
erfiðu landi en við auðugustu
ffskimið heimsins. Til djúpsins
hafa Islendingar löngum sótt
björg í bú og frá djúpinu hefir sá
auður komið sem gerir þjóðinni
nú auðið að bæta afkomu sína og
atvinnulíf. Til þess að halda
þeim framförum áfram verður
enn um sinn að sækja afl þeirra
hluta sem gera skal til hafsins.
— Þótt framfarirnar hafi verið
miklar er margt ógert ennþá á
Islandi.
“Landið þarf fleiri og betri
skóla”, segir kennara stéttin —
og vitaskuld hefir hún rétt fyrir
sér.
“Við þurfum fleiri og full-
komnari sjúkrahús,” segja lækn-
ar — og hver vill efa að það sé
réttmæt brafa.
“Við þurfum fleiri og betri í-
veruhús,” segja alþýðumennirn-
ir, sem draga sig út úr kjallara
holum til að taka sér búastað í
“bröggunum”, hinum óvistlegu
og köldu bráðabirgðar verustöð-
um hermannanna.
“Við þurfum fé til þess að
ræsta fram mýrlendið, byggja
gróðrarhús við laugarnar, verk-
smiðjur til að vinna áburð úr
þangi, fiskiúrgangi og enda loft-
inu. Já, við þurfum fleiri og
hentugri vélar og verkfæri til að
vinna landið. Við þurfum fleiri
og fullkomnari búnaðarskóla fyr-
ir bændaefnin og vísindastofn-
anir til efnarannsóknar á juirtum
og jarðvegi, húsdýrum og heim-
ilisiðnaði,” segja bændurnir, —
og þeir hafa áreiðanlega á réttu
að standa. Fé til þessara fram-
kvæmda verður áreiðanlega að
koma úr sjónum fyrst um sinn.
I áætlunum stjómarinnar er
hvorki iðnaði eða landbúnaði
heldur gleymt. Sérstaklega eru
gerðar djarfmannlegar uppá-
stungur um rafvirkjun í sveit-
um, ekki síðuir en í kaupstöðum.
Innan tíu ára vona margir að
H HAGBORG FUEL CO. H
★
Dial 21 331 ^.F.L. 21 331
hvert einasta heimili á landinu
njóti rafmagns til ljósa og fleira.
Sama er að segja um meðhöndl-
un á landbúnaðarvörum, og á
sjávaraflanum. Áherzlan er nú
öll lögð á að gera þær seljanleg-
ar á heimsmarkaðnum. Saltkjöts
salan er nú úr sögunni, en kælt
og frosið kjöt aðeins selt til út-
landa. Annars mun héðan af
lítið eitt af kjöti og smjöri selt
úr landi, því bæirnir og sjópláss-
in þarfnast þess alls.
H. E. Johnson
Lesið Heimskringlu
CANADA
ER ALLIR KJÓSA
SER OG SINUM
LEGG SKERF ÞINN TIL FRAMFARANNA
Á framtíðar Canada að geta upppfylt þær
kröfur sem þú gerir til þess . . . að gefa atvinnu,
nægtir og ánægju, öllum sínum borgurum?
Ef svo á að verða, þá má enginn skerast úr
leik að gera það þannig. Ef til vill hefir þú alía
reiðu gefið þessu landi þínu son þinn til hernaðar,
eða dóttir þína. Eða þú hefir máske unnið
aflátslaust og án kvörtunar ... lánað sparisjóðsfé
þitt til þess að sigur fengist. Ef svo er — þá hefir
þú gert skyldu þína í einu eða öllum atriðunum.
En kröfur og afleiðingar stríðsins enda ekki
þó bardögunum linni. Yið verðum að endurreisa
byggja að nýju til þess að eignast það Canada
sem við æskjum. Sem löghlýðnir og trúir Canada-
menn verðum við að létta undir hina þungu fjár-
hagslegu byrði lands vors. Annars geta vonir
okkar ekki rætst.
Að minnast aðeins á eitt verkefni sem bíður
vor — frá hernaði til venjulegra starfa, fyrir fólk
vort. Við verðum að aðstoða hundruð þúsunda til
þess að komast heim— hjálpa qllu voru fólki sem
í hernaði voru, til þess að koma sér fyrir — sjá
fyrir særðum og lömuðum og f jölskyldum þeirra.
Þetta útheimtir stórfé, en þetta er aðeins lítill
hluti þeirra útgjalda sem við verðum að annast
um.
Hvernig má gera þetta?
Svo þessu verði framgengt verðum við, auk
þess að borga skatta vora, að halda áfiram að
lána Canada sparifé vort . . . alt sem við getum
verið án. Við verðum að kaupa verðbréf hins
níunda Sigurltns.
1 þessu tilfelli er skylda vor einnig vorir
hagsmunir. Sigurláns Verðbréfin er það bezta
sem hægt er leggja peninga sína í, og allar
tekjulindir Canada standa þar á bak við. Þau
gefa háa vöxtu tvisvar á ári, og eru fljótseld
fyrir peninga, ef þörf gerist.
Og munið, að níunda Sigurlánið er hið síð-
asta um heils árs tímábil. Undanfarandi Sigur-
lán hafa verið tekin tvisvar á ári. Gerið ráðstaf-
anir að leggja jafnmikið af sparifé yðar til þessa
láns, eins og þér hafið gert að undanförnu . . .
það borgar fyrir tvisvar sinnum meira nú.
Vegna alls þess sem þér bindið von yðar
við . . . vegna sjálfra yðar og barna yðar . . .
vegna Canada . . . kaupið NU Sigur Verðbréf.
Ritið Nafn Yðar Undir
SIGUR!
4
V
KAUPIÐ
Ý
Victory
9-48
Bonds
NATIONAL WAR FINANCE COMMITTEE
I