Heimskringla - 14.11.1945, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 14. NÓV. 1945
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
Minningarorð um kæran vin
Mor<ði<5
(17. september 1945)
Gnr. Pétur Hoffman Hallgrímsson
Háa skilur hnetti
himingeimur —,
blað skilur bakka og egg
En anda, sem unnast
fær aldregi
eilífð aðskilið.
Megin átökum styrjaldarinn-
sr var lokið, stríðshetjur okkar í
þúsundatali komnar heim, og
ttiikilla fylkinga enn von, þótt
þúsundum vitaskuld yrði eigi
heimkomu auðið, er fórnað höfðu
lífi sínu fyrir frelsi og fóstur-
jörð; enn skipaði eftirvænting-
in öndvegi innan vébanda fjölda
heimila víðsvegar um landið, á-
verzlunarinnar hér í ^borginni,
og starfaði þar fram til þess
tíma, er hann gekk í stórskota-
sveit canadiska hersins í desem-
bermánuði 1942; var hann við
heræfingar á ýmissum stöðum í
Canada, en dvaldi um alllangt
skeið á Newfoundland.
Þann 24. ágúst 1944 kvæntist
Pétur, og gekk að eiga ungfrú
Svövu Sigurbjörgu Pálmason,
dóttur Jóns og Stefaníu Pálma-
son, er lengi áttu heimili í Riv-
erton, en nú eru búsett við Ath-
almer í British Columbia-fylk-
inu; er frú Svava hin mesta á-
gætiskona, trygglunduð og heil-
hafa mist mikið, og það hafa all-
ir mist mikið, er áttu því láni að
fagna, að kynnast Pétri og eiga
hann að vini.
Pétur Hoffman Hallgrímsson
var, eins og segir í fornsögum
okkar, fyrir flestra hluta sakir
afbragð annara manna; hann var
fríður og hetjulegur, og mikill
að vallarsýn; skoðanir hans á
lífinu og hinum mikla tilgangi
þess, voru óvenju skýrmótaðar
hjá svo ungum manni; hann var
spaugsamur og hláturmildur, en
í undirvitundinni ómaði við
samt öruggri fullvissu um það, steypt í skapgerð; hún hefir mist
að trygt væri úr þessu með öllu mikið) foreldrar Péturs og bróðir
um hag þeirra, sem enn dveldi
fy^rir handan; þeir kæmi þá og
þegar þeilir á húfi heim; einn
þeirra manna, sem von var bráð-
um á úr krossfeðinni miklu, kom
ekki heim, og var sá Pétur Hoff-
roan Hallgrímsson, er nú verður
hér stuttlega minst; hann lézt af
slysförum á Hollandi þann 20.
°kt. s. 1., og var jarðsunginn dag-
inn ieftir.
Það er ekki sársaukalaust, að
eg minnist vinar míns Péturs;
hann var mér, og okkur hjónun-
um handgenginn og kær; hann
kom oft á heimili okkar, og við
nutum ósegjanlegrar ánægju af
heimsóknum hans, en nú er þeim
með skjótum og óvæntum at-
hurðum lokið.
Pétur Hoffman Hallgrímsson
var fæddur í Riverton, Man., þ.
7. dag apríl mánaðar árið 1920;
eru foreldrar hans þau sæmdar-
hjónin, J. L. Hallgrímson fram-
kvæmdarstjóri og kona hans
Elinborg Hoffman-Hallgrimsson.
Pétur naut' alþýðuskólamentun-
ar í fæðingarbæ.sínum, en lagði
skömmu síðar leið sína til Win-
nipeg, og stundaði nám við Suc-
cess verzlunarskólann; sóttist
honum námið vel, því hann var
hvorttveggja í senn, góðum,
námsgáfum gæddur, og ástund
unarsamur að sama skapi; að
loknu námi ræðst Pétur í þjón-
ustu Drummondville veiðarfæra
Og dagurinn leið eins og draumur vær,
—eins og dagarnir höfðu gert,—
og starfsgleðin fyllti hennar fögru sál,
sem fingur gróms höfðu ei snert.
Og hvíldar nú leitaði hugurinn
við hljóma frá bernskunnar tíð,
en foreldra ástin í öndvegi sat,
sem ársólin geislandi blíð.
Hún fetaði örugg um fámennan stíg,
og friður í sál hennar bjó.
í dag höfðu börnin sem yrti hún á,
af einlægni veitt henni fró.
Það var engin nýung, — hún elskaði alt
sem ungt var, — hið byrjandi líf.
Hún þekkti ekki moldviðri, myrkur og hel,
né morðingjans blikandi hníf.
I stjarnanna bliki hún sorgina sá
og söknuð frá liðinni tíð.
Hún var ekki að hugsa um kulda og kóf
>eða kafald og blindandi hríð.
Því sumarsins fegurð og sólbúin lönd
í sál hennar bjuggu í kvöld.
Frá æskunni mundi hún morgnanna dýrð
og miðaftans sólroðin tjöld.
En öryggi og hugsjónir urðu sem fis,
því óþokki, — af djöfulsins náð,
í fyrirsát beið, til að flekka hennar líf.
Þau fangbrögð mun’ aldregi skráð
er íslenzka stúlkan við útlendan þræl
sitt einvígi háði um nótt,
því heiðurinn lífinu hærra hún mat.
— Þú hugdjarfa mey, — sofðu rótt. —
P. S. Pálsson
AF SYIASLÓÐUM
Eftir Rannveigu Schmidt
þetta öfgar, þó eru það iekki
uema örfá atriði, sem eiga sinn
þátt í að gera heimilið óbæri-
legt, og venja börnin á að leita|
sér ánægju — ög nautna -— ein
hverstaðar, á einhvern hátt, alt
er betra en þurfa að sitja beima
á kvöldin við argaþras, ónot og
illindi.” ,
Og kunningi minn setti á sig
hattinn og rétti mér hendina,
brosandi, og eg sá gamla gletnis
glampann í augunum, um leið
^g^hann bætti við:
“Það er eitt gott við þessa lýs-
ingu — það er alt saman tilbún-
ingur — og vertu nú blessaður
°g sæll!
kvæmur og draumrænn streng-
ur sjaldgæfrar ástúðar, og það
var sá strengurinn, sem verður
vinum hans með öllu ógleyman-
legur.
Pétur skaraði snemma langt
fram úr jafnöldrum sínum við
hvers konar íþróttir, og var jafn-
vígur í Hockey sem boltaleik; í
hverju, sem hann tók sér fyrir
hendur, vax hann jafan í fremstu
röð, og hlífði sér lítt; hann var
:'ramúrskarandi nærgætinn við
ástmenni sín; öll árin, sem hann
dvaldi í þessari borg, fór hann
að jafnaði norður til Riverton
um helgar í heimsókn til foreldra
sinna, og öll árin, sem hann var
í stríðinu, skrifaði hann venju-
legast konu sinni, foreldrum og
bróður, annan hvorn dag; síðasta
bréfið heim, skrifaði Pétur þann
19. október eða daginn áður en
dauða hans bar að og tjaldið féll
við lok síðasta þáttarins í stuttri,
en óvenju fagurri æfi.
Mannlegum söknuði verður
aldrei með orðum lýst, svo til
hlítar megi teljast; fullnaðar
skilning í þeim efnum öðlast þeir
einir, er tæma til botns hikar
heitra harma, en styrkjast jafn-
framt í lífsbaráttunni við með
vitundifta um það, að anda, sem
unnast, fái eilífð eigi aðskilið.
Við kveðjum Pétur Hoffman
Hallgrímsson með djúpum trega
þökkum honum unaðslega sam-
fylgd, og minning hans, hlý og'
hrein, verður okkur vinum hans
samferða fram á brautarenda
E. P. J.
Fimm indælir og ógleyman-
legir mánuðir á Islandi, þar sem
frændur og vinir keptust um að
sýna gestrisni og vinarþel að-
komukonunni . . . en svo er alt í
einu tími til að halda áfram ferð-
inni — og við fljúgum á stað.
Fegurðin og hátignin ríkti yfir
Vatnajökli . . . og aldrei gleym-
ist sú sjón, en þessar fáu stundir
á fluginu til Stokkhólms liðu
eins og í draumi.
Stokkhólmur á • leið til Dan-
merkur . . . hálfur mánuður í
þessari fögru og hreinlegu borg.
Kungsgatan á kvöldin í grænni
og rauðri ljósadýrð. Eins og
grösugur trérunnur í eyðimörk-
inni, þegar frá þessum löndum
kemur. Segirhún ástandið slæmt
í Danmörku, verra í Noregi, en
verst í aumingja Finnlandi, isn
þar sé þó skipulag á öllu, þrátt
fyrir óendanlega fátækt.
•" . ; 1 Li i i:.?.
Gamlar borgir
Það e<r undarlegt að sjá gamla
borg eftir allar nýju borgirnar í
Vesturheimi. Alt þarf maður að
athuga, stræti og torg, gamlar
hallir og nýtízku hús. 1 kjallar-
anum í “Gyllene Freden”, þar
sem Bellmann fyr meir drakk
ölið sitt, er enn drukkið öl úr
stórum víðum glösum, og þegar
maður labbar gegnum “gamla
bæinn” að kvöldi dags, raular
maður óafvitandi fyrir munni
sér: “Ulla mín Ulla” — og ein-
hvern veginn finst manni tuttug-
asta öldin ekki vera til.
Víðsvegar um Stokkhólm sér
•v •
. * i
sænsk-amerísk myndhöggvar-
ann fræga og eru þær hver ann-
ari stórkostlegri.
%
Hádegisverðinn borðar maður
á Katarina-lyftunni og mikið er
útsjónin hrífandi yfir Stokkhólm
baðaðann í sólskininu. Ráðhúsið
er stórkostlegt með þrem gylt-
um kórónum — merki Svíþjóð
ar — á turninum. Ráðhúsið er
bygt af Ragnari Östberg bygg-
ingameistara, en hann hefir orð-
ið frægur fyrir það um víða ver-
öld . . . það var bygt á þeim tíma,
sem sænskir byggingameistarar
voru orðnir leiðir á útlendum
stíl og gerðu byltingu gegn hon
um. 1 húsinu og í öllum hús-
gögnum þess eru eingöngu sænsk
efni og gluggatjöld öll úr sænsk-
um vefnaði, forkunnarfögrum.
Frægasta herbergið í Ráðhúsinu
er gullni salurinn; það er gilda-
skáli mikill, þar sem 750 manns
geta setið undir borðum . . . um
þann sal getur maður tekið svo
til orða, að hann glói. Veggirnir
eru þaktir gyltum mosaplötum,
hundruð miljónum þeirra, en
fyrir enda salsins situr “drotn-
ing Melarins”, Stokkhólmur, í
hásæti sínu.
Svíar
Svíarnir eru þokkalegir til
fara og hreinir, þrátt fyrir alt
sápuleysið, en stífir eru þeir og
snobbaðir sem fyrri og iekki virð-
ist stríðið hafa hjálpað neitt til,
að gera þá blátt áfram. . . Mikill
er nú munur á fólkinu hér og
fólkinu í tveim mestu lýðræðis-
löndum heimsins, Bandaríkjun-
um og íslandi, þar sem allir eru
vingjarnlegir við aðkomufólk. Ef
við í grandaleysi spyrjum hér
við gerum það kurteislega, eins
og lög gera ráð fyrir — þá lætur
hún varla svo lítið að svara
manni fyr en hún er búin að
skoða mann hátt og lágt með ís-
köldu augnaráði og eins er þjón-
ustufólk á gistihúsunum og mat-
sölustöðum óþolandi ^undið. Eg
hefi “sóað” fleiri brosum á þann
lýð en hann á skilið, en það er
skrítið, að þetta fólk virðist ekk-
ert áfram um að fá drykkjupen-
inga, þótt launin séu lítil í Sví-
þjóð.
Hér er alt ódýrara en á ís-
landi og margt ódýrara en í
Bandaríkjunum; allar búðir full-
ar af fögrum munum, því Sví-
arnri ieru smekkmenn miklir. —
Maturinn er framúrskarandi
góður, eins og hann altaf hefir
verið í Svíþjóð, en skömtunar-
merki þarf fyrir hér um bil öllu.
Leikhúsin full
Leikhúsin í Stokkhólmi eru
altaf full. Carmen var skínandi
með Gjurga Leppée, sem söng
aðalhlutverkið á frönsku; leik-
tjöldin óvenjuleg og falleg. Mad-
ame Butterfly var frekar gamal-
dags, en sænska söngkonan Gör-
lin hefir töfrandi rödd. Danskur
leikflokkur sýnir Revy í einu
leikhúsinu og er þar gleði og
gaman, en Marguerite Viby er
þar aðalleikkonan. Hjónin Alice
og Ernst Eklund leika gamanleik
á Vasaleikhúsinu og eru skínandi
góð, þótt þau séu nú komin til
ára sinna . . . ýmislegt annað gott
sér maður á hinum leikhúsurfum.
Bezt er leikritið “Flugurnar”
á Dramaten; djúpt leikrit og
heimsádeila. Höfundur ier fransk-
ur og heitir Jean Paul Sartres.
Alt, sem gerist í leikriti þessu,
má heimfæra til þess, sem gerst
hefir á síðustu árum og hefir
höfundur áreiðanlega haft í huga
Vich^-stjórnina og Betain, þótt
leikurinn sé látinn gerast í forn-
öld í Grikklandi. Efni leiksins er
undirokun lýðsins og hjálpast að
leiktjöld og öll sýning að taka á
Greiðið atkvæði með
C C F
í bæjarkosningunum
23. nóvember
I bæjarráðið:
VICTOR B. ANDERSON
HOWARD V. McKELVEY
Greiðið 1 og 2 í þeirri
röð sem yður þóknast.
I skólaráðið:
HARRY A. CHAPPELL
PHILIP M. PETURSSON
Greiðið 1 og 2 í þeirri
röð sem yður þóknast.
Fyrir framtaksemi og fram-
sækni greiðið atkvæði með
C C F
var um allan heim fyrir fegurð
sína og “elegance”? Hún er
horfin sýnum. . .
Hugur hvarflar heim
En hugurinn hvarflar heim til
gamla Fróns og hvað er það
helst, sem maður man eftir? Er
það ilmurinn úr jörðinni á Þing-
völlum? Er það friðurinn, sem
ríkti yfir Vaðlaheiðinni og Poll-
inum á kvöldin? Hvalfjörður í
sólsetrinu ? Fyrsta íslenzka jarð-
arberið, sætt og ljúffengt en það
var úr gróðurhúsi Meinholts-
hjónanna á Reykjum. . . Er það
stórkostlega íslenzka gestrisnin?
Er það hvað íslenzkan var orðin
betri í Reykjavík en hún var í
minni tíð, hvað íslenzku nýyrðin
xu mörg og sum glúrin? Að ein-
hver sagði: “góða, þú mátt ekki
segja telefónn eða galosiur, fólk
skilur ekki svoleiðis dönsku
slettur lengur” .. . en á Akureyri
horfendur traustataki. 1 einni er það meir í gamla horfinu og
leiksýningunni engjast fáeinar J engin hætta á, að það skiljist
svartklæddar verur sundur og ekki, þótt manni verði á að minn-
saman í helli einum, en okkur
finst þar vera miljónir manna,
sem kveljast undan svipu harð-
stjórans . . . manni dettur í hug
dauðaríki Dante, en yfir hellin-
um gnæfir heljarbjarg og á því
stendur musteri Zeusar með af-
skræmdum guðamyndum . . .
ast á galosiur. . . Hvað eg var
heppin, að eiga margar og góðar
vinkonur í Reykjavík, sem vissu,
að ekkert bað var að hafa á sumr-
in á Stúdentagarðinum, þar sem
eg átti heima og að þær Beta,
Eva, Dóra, Lára, Gunna og Sigga
spurðu ekki þegar eg heimsótti
þær, hvort eg vildi kaffi, heldur
Oft heyrist íslenzka ! sugðu: viltu bað? Að háskól-
Oft heyrir maður íslenzku tal-| inn er veglegur og nýi stúdenta-
aða á götum Stokkhólms, því hér \ garðurinn ágætur og starfsfólkið,
eru margir Islendingar og var sérstaklega prófastur og frú Guð-
gaman að mæta þeim á samsæti,1 rún Skúladóttir. framúrskarandi
sem haldið var áður en Dr. Sig-j hjálpleg og elskuleg?
urður Þórarinsson fór heim, en i Er það ógleymanlegi eftirmið-
hann sýndi þar litmyndir frá ís- dagurinn, sem eg var hjá honum
landi og hélt fróðlegan fyrirlest- Einari Jónssyni myndhöggvara
ur. Dr. Sigurður Nordal hélt og frú Önnu . . . eða kvöldið mitt
skemtilega ræðu undir borðum, hjá henni frú Theódóru Thor-
maður myndastyttur eftir Milles, velklædda konu til vegar — og
og hinn nýbakaði doktor okkar,
Páll Isólfsson, stýrði “þjóðkórn-
um” og var fyndinn að vanda. . .
^sendiráðinu tekur sendifulltrúi
Vilhjálmur Finsen vel á móti að-
komufólki og virðist þar vera
nóg að gera, en starfsmenn allir
sérlega kurteisir.
Á götum Stokkhólms dettur
manni í hug: hvar er “stiliga”
Stokjíhólms-daman, sem fræg
oddsen, yngstu konunni á Is-
landi? Og kanske man eg þó
bezt þegar hún frú Álfheiður
Briem, sem nú er komin yfir átt-
rætt, hljóp upp tröppurnar í
húsinu sínu í einum hvelli. . .
—Mbl. 31. okt.
KAUPIÐ HEIMSKRINGLU—
islenzka vikublaðið *
útbreiddasta og fjölbreyttasta
ENDURKJÓSIÐ
IACK ST. IOHN
í annað sinn fyiir bæjarfulltrúa í Ward 2
TILGANGUR FYRIR ENDURKOSNINGU:
1. Minnismerki veraldar stríðsins
2. Klúbbar fyrir yngri kynslóðina
3. Aukin sjúkrahúss viðtaka
4. Heimili fyrir gamalmenni og lasburða
5. Almennar borgarlegar umbætur
ÓPÓLITISKUR MAÐUR SEM FULLTRCI ALLRA STÉTTA
MERKIÐ KJÖRSEÐIL YÐAR: ST. IOHN, IACK 1
Ste. 4—652 Home St. — Druggist.
ENDORSED BY THE CIVIC ELECTION COMMITTEE
i
/