Heimskringla - 28.11.1945, Blaðsíða 4

4. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 28. NÓV. 1945
IFícimskriniila
(StofnuB lSít)
Kemur út á hverjum miðvikudegi.
Eigendur: THE VIKING PRESS LTD.
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg — Talsími 24 185
Verð blaðsins er $3.00 árgangurinn, borgist fyrirfram.
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
I________________________
öll viðskiftabréf blaðinu aðlútandi sendist:
The Viking Press Limited, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFÁN EINARSSON
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Advertising Manager: P. S. PÁLSSON
"Heimskringla" is published by and printed by
THE VIKING PRESS LIMITED
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Telephone 24 185
WINNIPEG, 28. NÓV. 1945
Eimreiðin 50 ára
Eitt hinna allra merkustu tímarita Islendinga, Eimreiðin,
varð fimtug á þessu á ri.
Dr. Valtýr Guðmundsson var stofnandi hennar og fyrsti rit-
stjóri; hann var háskóla kennari í Kaupmannahöfn og ritið því
þar gefið út. Eimreið hans náði þegar í byrjun miklum vinsæld-
um, enda bar hún mikið af að fjöibreytni og fróðleik þeim tíma-
ritum, sem þá var kostur á.
Ritstjórinn gerði sér far um að vanda bæði til máls og efnis
blaðsins. Hann vakti yfir merkilegustu viðburðum í íslenzkum,
sem erlendum málum; var það oftast í riti hans, að menn urðu
fyrst nýjunganna varir og skilningur þeirra var glæddur fyrir
þeim.
Bóka var hvergi fram að þeim tíma sem Eimreiðin byrjaði að
koma út eins gaumgæfilega getið og þar. Ritstjórinn má heita að
hafi þar verið sem í mörgu öðru brautryðjandi. Það muna víst
flestir eftir, hve mikla ánægju þeir höfðu af að lesa þá, og hve
góður leiðarvísir almenningi þeir voru við lestur bókanna síðar.
Ritstjórinn var ágætlega glöggur á rit og skáldskaparhæfi-
leika yngri manna og lét sér flestum annara um að birta eftir þá.
Afleiðing þess varð sú, að í Eimreiðinni hafa flest þektustu skáld og
rithöfundar þjóðarinnar látið meira og minna sjást eftir sig á
förnu 50 árunum. Og það eiga eflaust margir nýir eftir enn eða í
framtíðinni. Það er ekkert lítillar viðurkenningarvert, að koma
svo árinni fyrir borð.
í fyrsta hefti þessa yifrstandandi árs Eimreiðarinnar, er af-
mælisins minst í mjög fróðlegri og skemtilega skrifaðri grein um
bókmentir íslendinga, eftir Vlhjálm Þ. Gíslason skólastjóra.
Greninni fylgja 34 myndir af merkum skáldum og rithöfundum,
sem skrifað hafa í Eimreiðina. Þá eru og myndir af ritstjórunum
þremur. Þó þessi grein V. Þ. G. sé veigamesta grein þessa fyrsta
heftis af 51. árgangi ritsins, hefir ritið margt fleira fróðlegt og
skemtilegt til brunns að bera. Má þar nefna grein um Kristján
Jónsson skáld, eftir Huldu, kvæði eftir Heiðrek Guðmundsson
og Höggin á Tindastóli eftir Kr. Linnet.
Eimieiðina gefur dr. Valtýr út frá 1895 til 1917; árið eftir
flytur Ársæll Árnason ritið heim til íslands og var Magnús Jóns-
son, guðfræðisprófessor ritstjóri he«nar til ársins 1923, að Sveinn
Sigurðsson, núverandi ritstjóri, keypti Eimreiðina og hafir verið
eigandi og ritstjóri hennar síðan eða í 22 ár.
Sem veigamikið og alment fræðslu- og skemtrit, ætlum vér
Eimreiðina skipa hefðarsess í bókmentasögu íslendinga. Heims-
kringla þakkar henni starfið s. 1. 50 ár og óskar henni og útgef-
enda hennar langrar æfi.
FRÁ PALESTÍNU
Fréttir hafa af og til verið að
berast af óeirðum milli Gyðinga
og Araba í Palestínu. Eins og
ákveðið var í Balfour-yfirlýs-
ingunni í nóv. 1917, var hug-
myndin að veita Gyðingum aftur
þetta forna ríki sitt, að minsta
kosti til aðseturs, ef ekki fullrar
stjórnar. Þeir hafa ávalt verið
landflótta, ekki sízt að stríðum
loknum. Með þessu var hug-
myndin að þeir ættu eitthvert
samaland, sem aðrar þjóðir.
En Arabar, sem yfir landinu
réðu, voru þessu mjög mótfalln-
ir. Kvað svo mikið að því, að Bret
ar, sem vandræðamál þetta var
falið, urðu að takmarka inn-
flutning Gyðinga til “landsins
helga” nokkru síðar.
Nú eins og eftir stríðið 1914—
1918, eru Gyðingar á hrakningi.
Innflutningslög flestra landa eru
nú svo hörð, að fólksinnflutning-
ur má heita bannaður, Gyðing-
um, sem öðrum.
Það sem ekki var drepið aí
þeim í Þýzkalandi og mörgum
yfirunnum löndum í Evrópu í
síðasta stríði, er nú á flækingi.
En einhvers staðar verða
vondir að vera.
Hefir því enn verið farið að
reyna að koma þeim fyrir í Pale-
stínu. En það virðist ekki ætla
að ganga betur en eftir fyrra
stríð.
Bretar og Bandaríkjamenn
hafa nú samt samþykt, að láta
af þessu verða. En það er þó
alveg óvíst að það blessist. —
Arabar, eða Húhameðstrúar-
menn, hafa svo mikinn rétt til
þessa lands og eru auk þess svo
fjölmennir, að það mun trauðla
geta átt sér stað án blóðsúthell-
inga og stríðs, eftir núverandi
útliti að dæma.
Síonista félag^ Gyðinga, sem
hefir lengi haft það á stefnuskrá
sinni, að ná “landinu helga” aft-
ur, og gera að Gyðingalandi, eins
og það áður var, benda stöðugt
á sögulegan rétt þeirra til lands-
ins. Palestína hafi verið kallað
Gyðingaland og það nafn hefir
það átt með réttu. Það hefir að
vísu einnig verið nefnt Kanaan,
Jórsalaland og Landið helga, en
hið fyrst nefnda nafn sýni hverj-
ir íbúarnir hafi verið. Þennan
sögulega rétt segja Síonistar
einnig hafa verið viðurkendan af
Bretum með Balfour-yfirlýsing-
unni. Síonistar eru því strangir
á móti yfirlýsingu Breta frá
1939, sem kölluð er Hvítaskjalið,
og takmarkaði innflutning Gyð-
inga, eftir miklar rannsóknir og
uríileitanir um samkomulag, sem
ekki fékst.
í annan stað segja Síonistar að
með innflutningi Gyðinga eftir
síðasta stríð, hafi svo mikil efna-
leg og menningarframför orðið
í landinu, að Arabar þurfi undan
engu að kvarta. Framfarirnar
hafi bætt afkomu Araba mikið.
En þrátt fyrir þetta segja þeir,
að í bráðina geti ekki verið séð
fyrir öllum Gyðingaflækingum í
Palestínu. Landsauðsuppsprett-
urnar sé að vísu miklar, eins og
til forna, en þarna sé alt í auðn,
eftir dvöl Araba; þar sem áður
óx blómlegur gróður, sé nú
sandauðn, vegna áveituleysis.
Um sögulegan rétt Gyðinga til
landsins, segja Arabar þetta: —
Við höfum í 17 aldir bygt landið
og stjórnað því. Við erum þar
enn í miklum meirihluta. Gyð-
ingar lofa, að vera góðir borgar-
ar og kosti Araba verði ekki
þröngvað. Við trúum þeim ekki.
Það er jafnvel ekki minsta sam-
vinna á meðal þessara þjóðar-
brota nú, sem stendur. Gyðing-
ar og Arabar búa í sérstökum
bygðum og hafa ekkert saman að
sælda, þrátt fyrir þó sameigin-
lega yfirstjórn hafi. Fé sem
Gyðingar legðu þarna til fram-
fara, væri frá atvinnu hliðinni
skoðað nokkur bót. En hagnað-
urinn fyrir Gyðinga að fá Araba
til að vinna fyrir sig yrði einnig
mikill og ódýrari vinnukraftur,
en þeir gætu nokkur staðar feng-
ið. Til umbóta í landinu vildum
við fá fé frá öðrum en þeim.
Það var á þriðju öld, sem við
tókum þarna við yfirráðum. —•
Palestína leið þá undir lok, sem
ríki. Arabar hafa búið í landinu
og stjórnað því síðan. Verði það
nú veitt Gyðingum, klýfur það
eignir Araba í Asíu í sundur. Við
ættum þá af náð einni samgöng-
ur við allan norðurhluta ríkis
Araba, sem engin þjóð mundi
æskilegt telja. Bretar og Banda-
rtíkjamenn mundu seint sam-
þykkja, að þannig yrði farið með
heimalönd sín! Þetta skrifaði
Ibn Saud konungur Roosevelt
forseta.
Arabar, Egyptar og Trans-
Jordanar og Yemen-búar hafa
bandalag sín á milli. Engar
þessar þjóðir fýsir að fá Gyðinga
til sín, né heldur til Palestínu.
Einn af trúustu ráðgjöfum Ibn
Saud konungs, Joseff Youssin,
lagði það til þessa máls nýlega,
að það ætti jafnvel að taka þá
Gyðinga, sem í Palestínu væru,
og senda til Mið-Evrópu að
fylla skarðið, sem þar varð, með
lífláti fjögra miljón Gyðinga.
Hann bætti við, að Breta og
Bandaríkjamenn og Rússa fýsti
sjáanlega að hafa einnig hendur í
hári, með olíulindum vestur-
Asíu.
Nefnd, sem Bretar og Banda-
ríkjamenn ætla að skipa til að
rannsaka hvernig hugmyndinni
verði í framkvæmd komði að
flytja Gyðinga til Palestínu, á
að athuga hvort að skifting
landsins, eða einhver ráð til
samvinnu verði möguleg til þess.
Fregnriti frá Christian Science
Monitor segir samvinnu með ein-
hverjum skilyrðum ekki ófram-
kvæmanlega, en hann óttast að
það verði aldrei hægt að ganga
með góðu frá neinum samning-
um um það. Það verði með þá
eins og friðarsamninga hinna
étóru þriggjá!
SKATTAR OG KAUPGETA
I Bandaríkjunum hefir stjórn-
in lækkað skatta, svo að nemur
$5,788,000,000 (nærri 6 biljón-
um). Stjórnin kvað mjög nauð-
synlegt að létta sköttum ofur-
lítið af þjóðinni að stríðinu
loknu. Helmingur lækkunarinn-
ar er einstaklingnum beinn hag-
ur, en hinn helmingurinn við-
skiftum og framleiðslu.
Þetta er mikill búbætir og
eykur kaupgetu mikið. Það er
enginn smáræðis hnekkir, sem
hún hefir orðið fyrir, með hinum
háa vinnulaunaskatti.
Hér í Canada væri ekki van-
þörf að lækka skatta til að auka
kaupgetu. En það þyrfti að gera
miklu meira en það, til þess að
hún gæti heitið hér viðunandi.
Það sem hér er átt við, skal
sýnt með dæmi. Síðustu mann-
talsskýrslur fyrir árið 1941 sýna
hvernig hag vinnulýðsins er
háttað. Á árinu sem lauk 2.
júní 1941, hafði einn þriðji
(32.9%) vinnulýðsins, sam-
kvæmt skýrslunum, $450 í árs-
kaup. 28.7 % eða lítið undir ein-
um þriðja, hafði frá $450 til $949
á ári. Þetta ár (1941) var hækk-
un vinnulauna stöðvuð! Viku -
kaup hverra þriggja af tíu, verð-
ur því $9, og hverra annara
þriggja af tíu frá $9 til $18 á
viku.
Þeir fjörutíu af hundraði af
verkalýðnum sem meira hafa en
þetta, eru skattaðir undir drep.
FRtJ MARGRÉT ÞOR-
BJÖRG JENSEN
Póstar um Canada
sinn á að hverfa ekki af landi
burt, en byrja á nýjan leik. Hann
fer að hennar ráðum. Þau stofna
verzlun hér í bænum, útgerð, bú-
skap og safna efnum á ótrúlega
stuttum tíma.
•
Nú líður að því, að Thor Jen-
sen hafði verið 30 ár á Islandi.
Hann vildi halda það afmæli sitt
hátíðlegt og gerði svo, með því
að byggja handa beztu húsmóðir
landsins í hans augum, glæsileg-
asta heimilið, sem þá hafði verið
bygt hér á landi. Hann leggur
offjár í byggingu íbúðarhússins
við Fríkirkjuveg og leiðir þang-
að konu sína og fjölskyldu, þeg-
ar liðin eru 30 ár frá því hann
kom hingað til lands með tvær
hendur tómar.
Það varð ekki séð á frú Þor-
björgu Jensen að velgengnin
stigi henni til höfuðs, er þau hjón
vorið 1908 voru komin með hina
stóru fjölskyldu sína í höll þessa,
er svo var nefnd. Börn þeirra
voru 11, og öll í heimahúsum.
Eina dóttur höfðu þau mist unga,
tveim árum áður. Frú Þorbjörg
stjórnaði heimili sínu jafn yfir-
j lætislaus og endranær féll sjald-
| an verk úr hendi, barst ekki á í
| klæðaburði, frekar en þá hún var
: frumbýlingur í Borgarnesi, og
| vann sjálf efnið í peysufötin sín.
Hún var sívinnandi, og þurfti
þess með, til þess að hvergi væri
brugðið út af þeirri stöku reglu-
semi, er skyldi vera á öllu því,
er kom hennar verkahring við,
mild og umhyggjusöm við alla,
sem hún umgekst og hafði um-
'sjón með, hvo'rt heldur voru
börn hennar eða aðrir. Er árin
færðust yfir fækkaði á heimili
hennar, er börn hennar reistu
bú. En meðan hún átti heimili
sitt við Fríkirkjuveg, söfnuðust
börnin öll, tengdabörn og barna-
j börn til gömlu hjónanna um
■ hverja helgi. Svo allir gátu not-
j ið umhyggju hennar og móður-
legrar mildi.
•
Fyrir nálega 10 árum fluttu
þau frú Þorbjörg og Thor Jen-
sen að Lágafelli í Mosfellssveit.
Þá hafði Thor Jensen í 12 ár
haft með höndum hinn stórfelda
ræktunarbúskap þar í sveit. —
Stjórnaði hann nú búum sínum
þaðan.
Á þessu friðsæla sveitasetri
hafa þau dvalið síðan, horft yfir
liðna æfi, notið almennrar virð-
ingar og vinsælda og þeirrar
lífshamingju, sem mér oft hefir
fundist líkust tilhugalífi unga
fólksins, þegar hvorugt má af
öðru sjá og hver stund samver-
unnar ber í sér sinn fögnuð,
þangað til nú, að dauðinn skildi
þau að.
Hjá þeim hafa svo dásamlega
sannast orð skáldsins:
“Við æfinnar lok ber ást og dygð
sinn ávöxtinn þúsundfalda”.
•
Ung var frú Þorbjörg með af-
brigðum fögur kona. Með aldrin-
um fékk hún fyrirmannlegra
yfirbragð. Stilt í framgöngu
alla tíð, hafði meðfædda siðfág
un í allri umgengni við sam-
ferðafólk sitt. Þó hún væri alúð-
leg jafnt við heimafólk sem gesti,
var hún að eðlisfari dul í skapi,
svo að það var stundum erfitt að
gera sér grein fyrir, hvort henni
líkaði betur eða verr. Hún var
stjórnsöm kona, kunni jafnan að
stilla svo til, að þeir, sem hún
hafði eftirlit með fóru að vilja
hennar umyrðalaust.
Sem ráðhollur félagi manns
síns við margþætt og umsvifa-
mikil störf hans, var frú Þor-
Montreal nútímans
Mikilvægi Montreal fyrir Can-
ada, er svipað og New York fyrir
Bandaríkin.
Hún er miðstöð iðnaðarkerfis
Canada. Þar býr tíundi hver
maður landsins. Hún er ekki
eins alþjóðleg og New York og
þar kennir jafnvel ekki eins
margra þjóða og í sumum yngri
borgum Canada. En hún er samt
um margt eftirtektarverð. Mont-
real er í Quebec-fylki, sem fyrr-
um hét Nýja-Frakkland. Ibúa-
talan er 1,139,921 (1941); af þeim
eru 713,522 Frakkar, 281,875
brezkir, 63,931 Júði; 25,551 Itali,
7,943 Pólverjar, 6,593 Úkrainar,
5,105 Þjóðverjar, 3,655 Ungverj
ar, 3,399 Tékkóslóvakar. Önnur
fámennari þjóðarbrot eru og
nokkur.
Montreal er kunn af sjon
mörgum þeim sem til landsins
hafa flutt. Þar hefir oftast orðið
lending hinna stóru innflytjenda
hópa. Fyrstu kynni þeirra af
Canada hefir oft verið hið fagra
umhverfi borgarinnar.
Borgin er á eyju við St. Law-
rence-flóann, en hefir á síðari
tímum stækkað óheyrilega. —
Nokkuð af íbúum hennar býr nú
á suðurströnd fljótsins.
Elzta kauphöll Canada, aðal-
skrifstofur vátryggingar félaga
og 5 af stærstu bönkum Canada,
en hinn elzti þeirra er Montreal
bankinn, eru við James St. (eða
í grend við það) og er því hér
oft jafnað við Wall St. í New
York.
Montreal er mesta hafnborg -í
Canada og siglingarnar að henni,
eiga sinn mikla þátt í vexti
hennar. Skip frá mörgum lönd-
um eru þar fermd og affermd
við 10 mílna langar hafnbryggj-
ur. Kornflutningur þaðan er
mikill. Þar eru kornhlöður, sem
15 miljón mæla geyma og sem á
stuttum tíma eru fyltir og tæmd-
ir. Þúsundir smálesta af fæðu
og skotfærum voru sendar frá
Montreal til Evrópu á stríðsár-
unum og enn eru ósköpin öll
send hungruðum lýð þangað.
Iðnaðurinn er mjög mikill. —
Til dæmis er af fatnaði þar fram-
leitt um 100 miljón dollara virði
á ári og skipasmíði, flugiðnaður,
kjötniðursuða, stálgerð og syk-
urgerð eru fáar af stór-iðnaðin-
um.
Þá eru um 12,000 búðir í borg-
inni og hinar stærri þeirra, deild-
arbúðirnar, eflaust hinar meiri
sinnar tegundar í þessu landi.
Frægustu mentastofnanir
landsins eru margar í Montreal,
svo sem McGill háskóli, sem
nemendur sækja víðsvegar að í
Canada, frá Bandaríkjunum og
nokkrum öðrum löndum. Er
læknadeild þess skóla viðurkend
og víðfræg. Þar er og Montreal
háskóli og fjöldi annara menta-
stofnana.
Borgin er einkennileg. Um
hana er stundum talað sem
“París norðursins”. Hún er ný-
tízku borg, en þar ber þó mikið
á franskri menningu og ekki
aljri nýrri. Húsastíllinn er mik-
ið franskur. Götumerkin eru öll
á ensku og frönsku, sem von er,
því Frakkar eru sagðir fleiri í
Montreial en nokkurri annari
borg í heimi, að París undanskil-
inni. Þrír fjórðu íbúanna vilja
fremur tala frönsku, en ensku.
Þó mest beri á Montreal, sem
iðnaðar- og verzlunarbarg, er
hún stundum nefnd “borgin með
mörgu turnana”. Á það rætur
til þess að rekja, að þar eru
fleiri kirkjur sagðar, en í Róm,
sem í margar aldir hefir fræg
verið fyrir sínar mörgu kirkjur.
björg framúrskarandi skarp-
skygn á menn og málefni. Ákaf-
lega glöggur mannþekkjari. Það
var engu líkara en hún gæti les-
ið hugsanir manna, er hún vildi
það við hafa, skygnst í skapgerð
þeirra og hugarfar. Svo það sem
kom öðrum á óvart í fari manna,
gat verið í hennar augum eðli-
legt og skiljanlegt. Hún var um-
burðarlynd kona. En þegar ein-
I hver gerði á hlut hennar eða
! sýndi henni eða einhverjum af
| hennar fólki verulegan ódreng-
j skap, þá gat hún, að gömlum ís-
j lenzkum sið, verið minnug á
misgerðir.
Hún hafði innilega ánægju af
því að geta rétt bágstöddum
hjálparhönd. Var hún í því.
sem öðru, samhent manni sínum.
Hún hafði í uppvextinum haft
j fullkomin kynni af því, hvernig
I fátæktin er. Um nokkur ár á
í miðri lífsleiðinni rifjaðist það
j upp að nýju. Þessi kunnleiki,
samfara meðfæddri hófsemi og
I reglusemi, mun hafa átt sinn
| þátt í því, hve sýnt henni var
um að fara vel með efni sín, þeg-
ar hún sjálf skyldi njóta þeirra
og hve innilega hún gladdist yfir
því, að geta greitt götu þeirra,
sem áttu við erfiðleika að stríða.
•
Einn var þáttur í fari hennar,
sem frá öndverðu var jafn styrk-
ur. Þjóðræknin. Á uppvaxtar-
árum hennar sópaðist fólk héðan
sem hraðast vestur um haf, flýði
harðindi og bágindi allskonar.
Um það leyti, sem þau giftust,
frú Þorbjörg og Thor Jensen.
var það með köflum ofarlgea í
huga hans að leita vestur á bóg-
inn. Fram að aldamótum hvarfl-
aði það að honum oftar en einu
sinni. En konan hans vildi ekki
yfirgefa landið, jafnvel ekki er
þau mistu eigur sínar og þurftu
að byggja hér upp efni sín að
nýju. Hún vildi fyrir hvern mun,
að börnin hennar yrðu ísler.zk
og hvergi annarsstaðar en hér.
Hún fékk því framgengt sem svo
mörgu öðru í lífinu. Þegar mað-
ur hennar flutti henni ræðu á
áttræðisafmæli hans fyrir nál.
tveim árum síðan og innilegar
þakkir fyrir langa lífshamingju,
þá vék hann að því, hvers vegna
Island hefði í huga hans orðið
ættlandi hans yfirsterkara.
Það var Fjallkonan íslenzka,
sem heillaði mig ungan, sagði
hann, hún, sem veitti mér þrótt
og styrk og alt hið bezta, sem
nokkrum manni getur hlotnast.
Það var réttara sagt hin bezta
dóttir Fjallkonunnar, sem hér
situr mér við hlið, sagði hinn
áttræði öldungur, og var eins
hrifinn og hamingjusamur og
þegar hann sat með henni á
brúðarbekknum í Krosshúsi á
Akranesi vorið 1886.
Frú Þorbjörg og Thor Jensen
hafa átt óvenjulega miklu barna-
láni að fagna sem kunnugt er.
Alls eignuðust þau 12 börn og
eru 10 þeirra á lífi: Frú Camilla
Hallgrímsson ekkja Guðmundar
T. Hallgrímssonar héraðslæknis,
Richard Thors framkvæmdarstj.,
giftur Jónu Þórðardóttur Guð-
mundssonar, Kjartan Thors
framkvæmdastjóri, giftur Á-
gústu Björnsdóttur Jenssonar,
Ólafur Thors forsætisráðherra,
giftur Ingibjörgu Indriðadóttur
Einarssonar, Haukur Thors
framkvæmdastjóri, giftur Soffíu
Hannesdóttur Hafstein, Kristín,
gift Guðmundi Vilhjálmssyni
framkvæmdastj. Eimskipafél.,
Kristjana, gift Gunnar Melström
í Stokkhólmi, Margrét, gift Hall-
grími F. Hallgrímssyni forstjóra
fyrir h.f. S|hell, Thor Thors,
sendiherra, giftur Ágústu Ing-
ólfsdóttur Gíslasonar og Lorentz
Thors, bústjóri, giftur Gyðu
Jónsdóttur, Hermannssonar, og
eru þá talin systkinin 10, sem á
lífi eru, en yngsti bróðirinn
Hilmar Thors lögfræðingur and-
aðist fyrir 6 árum síðan, var gift-'
ur Elísabetu Ólafsdóttur Björns-
sonar. — Afkomendur Thor Jen-
sen og frú Þorbjargar eru nú
samtals hátt á 6. tug og bera