Heimskringla - 12.12.1945, Blaðsíða 2

2. SÍÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 12. DES. 1945

AGUST G. POLSON
— Minningarorð —
Á uppvaxtarárum mínum í
Winnipeg, veitti eg eftirtekt ung-
um manni, sem mér fanst óvana-
lega nettur í allri framkomu.
Hann var svo einstaklega smekk-
lega og fallega búinn, og yfir
höfuð var öll hans persóna aðlað-
andi. Á þessum fyrstu árum
kyntist eg honum ekki persónu-
lega, en eg vissi hver hann var
og man vel eftir föður hans.
Þessi ungi maður var Ágúst Pol
son. Seinna lágu leiðir okkar
saman á Gimli, þegar eg var þar
prestur.
Ágúst var fæddur í Austur-
görðum í Þingeyjarsýslu, 29. dag
júní mánaðar, árið 1865. For-
eldrar hans voru þau hjónin
Gunnar Pálsson og Jóhanna
Ingjaldsdóttir prests Reykjalín
Bræður Gunnars voru: Jóhann,
faðir Páls Jóhannssonar (Col.
Paul Johnson), sem um eitt skeið
var þingmaður í Norður-Dakota;
Jón, faðir Sigríðar heitinnar,
konu Þorsteins Thórarinssonar
er lengi var verzlunarmaður í
Winnipeg; Guðmundur og Sig-
mundur á Ljósastöðum í Skaga-
firði; Margrét í Austara-landi í
Þingeyjarsýslu var systir þeirra.
Móðir Jóhönnu var Helg§, al-
systir Erlendar Gottskálkssonar,
í Garði í Kelduhverfi, er var fað-
ir Jón Eldons, sem um tíma var
ritstjóri Heimskringlu í Winni-
peg.
Ágúst ólst upp með foreldrum
sínum. Árið 1879 flutti fjölskyld-
an vestur um haf, tók sér ból-
festu í Nýja Island?, settist að á
landi sem nefnt var Brautarholt
í svonefndri Víðinesbygð, ekki
langt firá þar sem nú er Húsavick
pósthús og járnbrautarstöð. Um
veturinn naut hann kenslu hjá
frú Láru, konu séra Jóns Bjarna-
sonar, sem þá var prestur í Nýja
íslandi og átti heima á Gimli.
Næsta vor var Ágúst fermdur af
honum.
Seinna þetta sama vor, fluttu
hjónin og börnin til Winnipeg,
J og þar var heimili þsirra mörg
ár. Fljótt fór Ágúst að vinna.
Fyrsta sumarið í Winnipeg, og
tvö næstu sumurin, vann hann á
gufuskipum, sem gengu eftir
Rauðá.
Hvar var þá tækifærið til
mentunar fyrir þessa íslenzku
unglinga? Allir voru fátækir, og
drengir og stúlkur urðu að fara í
vinnu eins fljótt og auðið var.
Það er þessum fyrstu Islending-
um í Manitoba til heiðurs, að
þeir höfðu sjálfir samtök með
það að veita börnum tilsögn.
Þetta var tilfellið bæði í Nýja
Islandi og í Winnipeg. Til þess
að hjálpa unglingum þeim sem
ekki áttu kost á að njóta alþýðu-
skólanna, stofnuðu Islendingar í
Winnipeg námsskeið nokkurn
tíma vetrarins. Sumir þeirra, er
kendu í þessum skóla voru: Mag-
nús Paulson; Stefán Paulson, er
síðar fór til Chicago; Guðmund-
ur (Björnsson) Anderson, er síð-
ar fór til Vancouver; Christian
Johnson frá Héðinshöfða, og fl.
Ágúst færði sér vel í nyt þá til-
sögn, sem þessi skóli veitti, enda
mun það satt, að alla sína æfi
var hann að læra.
Eftir að Ágúst hætti þessari
sumarvinnu á skipum, fékk hann
búðarvinnu. Var hann við þess-
háttar starf mörg ár. Þrjú ár
vann hann hjá Sanderson nokkr-
um er sá um og seldi það sem
þurfti til að mála og pappíra hús;
4 ár hjá Jobin & Marin, er starf-
ræktu matvöruverzlun; 11 ár hjá
öðrum matsala, C. D. Andsrson,
og 11 ár hjá Robert Wyatt, járn-
vörusala.
Veturinn 1885-86 veiktist faðir
Ágústs, og fékk hann aldrei fulla
heilsu eftir það. Varð Ágúst þá
fyrirvinna heimilisins, en á því
voru þá auk foreldra Ágústs og
hans sjálfs, Snæbjörn, yngsti

No. 20—VETERANS’ LAND ACT (continued)
Apply to Your Nearest Office
Regional Supervisor, Regional Supervisor,
Veterans' Land Act. Veterans' Land Act.
Grain Exchange Annex, Strand Building,
Winnipeg, Manitcba Brandon, Manitoba.
Regional Supervisor, Regional Supervisor,
Veterans' Land Act. Veterans' Land Act.
Post Office Building, 17 South Cumberland St.,
Dauphin, Manitoba. Port Arthur, Ontario.
This space contributed by
1 THE DREWRYS LIMITED
MD143
bróðir hans og 7 ára gömul
stúlka, Fjóla, dóttir Pálínu syst-
ur hans. Er hún var fullorðin,
giftist hún Sæmundi Sæmunds-
syni.
Þegar Ágúst var rétt að segja
23 ára gamall, hinn 3. dag júní-
mánaðar, árið 1888, giftist hann
Elísabetu Þuríði Gísladóttur. —
Var hún dóttir Gísla Konráðs
Eiríkssonar og Elísabetar Þuríð-
ar Jónsdóttur. Séra Jón Bjarna-
son framkvæmdi hjónavígsluna.
Tóku ungu hjónin að sér heimili
það, sem Ágúst hafði séð um.
Héldu þau áfram að vera í Win-
nipeg til ársins 1901.
íí Nýja Islandi bjuggu þau frá
1901 til 1919. Nokkurn hluta
þess tíma bjuggu þau á landi
skamt fyrir vestan Gimli-bæ; en
síðar fluttu þau inn í bæinn. Á
þessum árum vann Mr. Polson
hjá ýmsum: J. G. Christie; H. P.
Tergesen, járnvörukaupmanni;
Sigurdsson-Thorvaldson, verzl-
unarmönnum; og Hrólfi Sigurð-
son, kaupmanni, að Árnes, Man.
Foreldrar Mr. Polsons héldu á-
fram að hafa heimili hjá honum
og Mrs. Polson, nema það að síð-
asta ár æfinnar var faðir hans á
heimili í Portage la Prairie,
þurfti meiri umönnun en unt var
að veita honum haima. Þar and-
aðist hann árið 1903, en móðir
hans dó hjá þeim fjórum árum
síðar.
Arið 1919 fluttu þau aftur til
Winnipeg. Fékk hann fljótt
vinnu hjá Marshall-Wells félag-
inu, járnvörukaupmönnum, og
vann hann þar þangað til hann
var 65 ára. Hafði hann þá náð
aldurstakmarki elli-hvíldar, en
með aðstoð góðra manna fékk
hann áfram vinnu hjá Inter-
national Laboratories, sem er
undir umsjón sama félagsins, og
þar vann hann, að heita mátti
það sem eftir var æfi.
Á þessu Winnipeg-tímabili
áttu þau 20 ár heima að 118
Emily St., en það hús var síðasta
heimili séra Jóns Bjarnasonar.
Þaðan fluttu þau með tengda-
syni og dóttur, Paul og Línu
Goodman, að 652 Goulding St.
Þar var síðasta heimili hans.
Þau hjónin bjuggu þar við hina
beztu aðbúð. “Enginn sonur,”
segir Mrs. Polson, “hefði getað
verið þeim betri en Mr. Good-
man var”, enda hafði allur ást-
vinahópurnin þeirra hinn sama
anda að geytna, og lét þeim í té
alla þá hjálpsemi og ástúð, sem
unt var að veita.
Mikinn hluta æfinnar naut
Ágúst góðrar heilsu, enda kom
sér það vel fyrir mann, sem var
stöðugt í vinnu. Á síðari árum
fór nokkuð að bera á hjartabilun,
og varð hann því að fara varlega.
Svo bar slys að hendi. Hinn 29.
dag ágúst mánaðar í fyrra, 1944,
er hann var við vinnu sína hjá
Marshall-Wells félaginu, varð
hann fyrir því óhappi, “að hurð
fauk opin og hitti hann svo ó-
þyrmilega að hann kastaðist út
af palli, er hann stóð á, og henti
honum 5 fet til jarðar. Kom
hann svo hart niður, að hann
mjaðmarbrotnaði.” Var hann
tafarlaust fluttur á almenna
sjúkrahúsið í borginni. Varhann
þar nokkurn tíma, kom svo heim
og var þar tvær vikur, en svo
var ekki um neitt annað að gera
en fara aftur á sjúkrahúsið. —
Hjúkrun fékk hann ágæta, bæði
á sjúkrahúsinu og eins heima.
Báðar þær dætur hans, sem eru
hjúkrunarkonur, þær Mrs. B.
Bjarnarson og Mrs. B. M. Paul-
son, tóku þátt í hjúkruninni
heima, og allir ástvinirnir, sem
áttu þess kos,t liðsintu á allan
þann hátt sem unt var. Sömu-
leiðis gerðu læknarnir, sem
stunduðu hann, sér far um að
veita honum alla þá hjálp sem
varð veitt. Hann var þakklátur
r alla hjálp og vinsemd og
iur í anda þrátt fyrir það,
sem hann leið, en að hinu eina
dró; hann andaðist laugardaginn
14. okt.
tJtförin fór fram miðvikudag-
inn, 18. okt. og var fjölmenn.
Kveðjumálin flutti sóknarprest-
ur hans, séra Valdimar J. Ey-
lands í Fyrstu lútersku kirkju,
en síðasta athöfnin var fram-
kvæmd í Brookside grafreit. Þar
hvíla hinar jarðnesku leifar en
andinn hjá guði, sem gaf hann.
Þau hjónin, Ágúst og Elísabet,
eignuðust 11 börn.
1. Elzt þeirra er Jóhanna,
gift Frank Ward; bjuggu þau
lengi að Erinview, Man., en eiga
nú heima í Winnipeg. Dóttir
þeirra, Leona Jean, er gift Bruce
Moore, og eiga þau einnig heima
í Winnipeg. Önnur börn Wards-
hjónanna eru Shirley og Archi-
bald Frank.
2. Elísabet Hazeltine, er gift
Birni Bjamarsyni, kaupmanni
að Langruth, Man. Dóttir þeirra
er Inez Bonnie.
i3. Archibald Jón Polson, var
í fyrra veraldarstríðinu og dó í
sjúkrahúsi á Englandi.
4. Florence Nightingale, var
gift Birni M. Paulson, lögmanni
og sveitarskrifara í Bifröst-sveit
að ÁHborg, en hann er nýlega dá-
inn. Dóttir þeirra er Elísabet
Ólöf.
5. Margrét, er gift Valdimar
Bjamarsyni, bónda og útvegs-
manni að Langruth, Man. Börn
þeirra eru Isobel June og Valdi-
mar Wallace.
6. Ágústa Sigríður Björg, er
gift Dr. John Jackson, lækni í
Essondale í British Columibia.
Sonur þeirra er Robert Wyatt.
7. Robert Wyatt Polson, er
kvæntur Ólöfu Egilson, og búa
þau að Lake Francis, Man., og
starfrækja þar verzlun. Sonur
þeirra er Robert Ólafur.
8. Drengur, er dó svo ungur,
að hann náði ekki skírn.
9. Lína Byron, er gift Paul
Goodman í Winnipeg, og hefir
Mrs. Polson heimili hjá þeim.
Börn þeirra eru Elizabeth Sue
og Pauline Fjóla.
10. Fjóla Alexandra, er gift
Arthur Goodman, og eiga þau
heima í Winnipeg.
11. Jóhann Komráð er kvænt-
ur Florence McCarthy og búa
þau einnig í iWnnipeg.
Ennfremur ólu þau Polsons
hjónin upp bróðurdóttur Ágústs,
að nafni Florence. Hún er dóttir
þeirra hjónanna Snæbjarnar og
Guðrúnair Polson, er búa í Van-
couver, B. C.
Systkini Ágústs, 6 alls, voru
þessi: 1. Jóhanna Helga, er dó í
Winnipeg árið 1880; 2. Pálína
Margrét, er giftist Alfred Avery,
en dó í Arcola, Sask., árið 1942;
3. Ásta, er dó á Islandi; 4. Ágúst,
er dó fjögra ára á Islandi; 5. Jó-
hann, er kom til Canada á undan
föður sínum, var lengi í Winni-
peg, en dó 1912; 6. Snæbjórn í
Vancouver.
Starfskona hjá þeim Polsons
hjónum, um langt skeið var Mar-
grét Gísladóttir. Ein 10 ár vann
hún með köflum á heimili þeirra,
fyrst á Gimli og síðar í Winni-
peg, en 13 síðustu ár æfinnar var
hún algerlega hjá þeim. Sterkar
ræktartaugar knýttu hana við
þetta heimili, enda var trygð
hennar og hjálpsemi við þennan
vinahóp mikilsmetin.
Mr. Polson fylgdi Kristi og
kirkju hans. Þegar þau hjónin
settust að í nágrenni við Gimli
árið 1901, gengu þau fljótlega í
söfnuðinn og fylgdu honum með
trúmensku, áhuga og dugnaði í
starfi meðan þau áttu þar heim-
ili. 1 Winnipeg tilheyrðu þau
Fyrstu lúterska söfnuði. Hann
sótti kirkju reglulega og lét sér
ant um framgang kristindóms-
ins eftir því sem honum var unt.
Börn þeirra sóttu sunnudaga-
skóla og kirkju, voru öll fermd,
og hafa verið öflugar stoðir í
kristilegu starfi. Kristindómur-
inn var honum áhugamál og
hjartans mál.
Hlutskifti hans var gott og
langt hjónaband, full 56 ár. —
Samfylgdin, sem hann þar veitti
og naut var í alla staði ynidsleg.
Heimilið var mannmargt, fjöl-
skyldan stór, verkefni þess mik-
ið. Að koma til manns svo
mörgum börnum var stórvægi-
legt verk, en samvinnan var góð,
vel farið með efni, og margar
hendur unnu létt verk. Hann
var góður samverkamaður konu
sinnar, góður faðir og heimilis-
faðir. Lund hans var létt og
hann flutti sólskin glaðværð-
ar og gæða inn á heimilið. Öllum
þar þótti vænt um hann, og mik-
ið var hans saknað þegar syngj-
andi gamansama röddin hans
heyrðist þar ekki framar.
Frá því hann var 15 ára gam-
all drengur og þangað til hann
varð fyrir slysinu er leiddi hann
til bana, þá 79 ára að aldri, m. ö.
orðum 64 ár, var hann, lang
lengstan hluta allra þessara ára,
starfsmaður fyrir aðra. Það mun
vera óvanalega langur tími. —
Samband hans við húsbændur
hans var einstaklega gott. Hann
var skyldurækinn og hæfur
starfsmaður, hugsaði vel um hag
þeirra sem hann vann fyrir, og
bar til þeirra vinarþel. Hann var
frábærlega stundvís í vinnu,
fanst sjálfsagt að vera kominn
þangað á undan umsömdum
tíma. Að láta sig nokkurntíma
vanta í vinnu fanst honum ó-
hugsanlegt, ef nokkur möguleiki
var á því að komast þangað. —
Starf fyrir aðra má skoða sem
æfi-sérfræði hans. Honum auðn-
áðist að ná því»ástandi, sem er
svo ákjósanlegt en er oft svo mik-
ill skortur á bæði í liðinni tíð og
nútíð; samvinnu þess sem verk
veitir: og verk þiggur. Hann
hafði ánægju af starfi sínu og er
það eitt þeirra afla sem héldu við
ungdómsfjöri, góðri heilsu, og
lífsgleði hans. Eðlilega ávann
hann sér traust og velvild þeirra,
sem hann starfaði fyrir og með.
iVið erum samferðamenn:
kunningjar okkar, samverka-
imenn, skólaisystkin, þeir sem
maður á skifti við, þeir sem mað-
ur hittir á mannamótum, ástvin-
ir vorir, ásamt mörgum öðrum,
og við. Hvernig samferðamaður
var Ágúst Polson. Vinur hans,
Sveinn Oddsson hefir sagt frá því
atriði. Treysti eg mér ekki til
að gera það betur og set hér því
nokkuð eftir hann:
“Ágúst heitinn var gamansam-
ur gleðimaður, sem ánægja var
að vera með og kynnast, orð-
heppinn í viðræðum og fjörugur
í tali, sagði prýðilega sögur, en
einkum þó skrítlur, og er honum
tókst upp var mörgum dillað.
Samt var hann alvörugefinn og
talaði aldnei um alvörumál nema
í fullri alvöru og, mér liggur
við að segja, lotningu. Einnig
var hann fús að þera virðing fyr-
ri annara skoðunum flestum
mönnum fremur, þeirra er eg
hefi kynst.
“Hann unni kirkju sinni, landi
og þjóðerni. Hann var, í tveim
orðum sagt, sannur Islendingur.
“Og nú er eg í síðasta sinn segi
góða nótt, gamli vinur minn, með
þökk fyrir samverustundirnar,
glaðværðina og trygðina í minn
garð, alt frá því fyrsta er fund-
um okkar bar saman og fram til
þíns dánardægurs, minnist eg
þess er þú trúðir svo /bjargfast-
lega, að fyrir hverjum manni
lægi að ‘vakna upp ungur ein-
hvern daginn með eilífð glaða
kring um sig’, og vona eg, að sú
fagra hugsun rætist á oss öllum.«
Hann var einstaklega góður
samferðamður.
“Upp til þín, sem öllum hefir
eilíft búið hjálparráð.”
•
Upp til hins eilíflega hreina
og fagra, leitar önd kristins
manns; upp til himnaföðursins,
sem er uppspretta allra gæða,
bendir Jesús Kristur oss. Upp til
þeirra hæða mændi vinur vor.
Þangað beinist sálarsjón trúaðra
ástvina og sér hann “í eilífa ljós-
inu guði hjá.”
“Gegnum Jesú helgast hjarta
í himininn upp eg líta má.
Guðs míns ástarbirtu bjarta
bæði fæ eg að reyna og sjá,
hrygðarmyrkrið sorgar svarta
sálu minni hverfur þá.”
R. M.
UPPTÍNINGUR
Safnað af Á. S.
Það er svo margt í náttúrunnar
ríki, sem við veitum enga eftir-
tekt, því við lifum í þveitings
önnum og hávaða, umfram alt,
hávaða. Þessi upptíningur er
frá miljóna borginni, þöglu. Þar
er engin bílhornablástur, stræt-
isvagna skrölt eða hófaskellir.
Eg læt Mr. A. Dixon, náttúru-
fræðing, segja frá:
Dökkir skýbólstrar svifu fyrir
sólu. Úr fjarska bárust þrumur
og eldingar. Á svipstundu drifu
að úr öllum áttum, þúsundir af
kúasmölum og hlupu í hendings
kasti upp stórann tfjástofn, þar
sem stórar hjarðir af blindum
mjólkurkúm voru á beit. Hver
kúasmali þreif sína kú, og sveifl-
aði henni upp á bakið á sér og
hljóp niður tréð og ofan í neð-
anjarðarfjósið, sem var hlýtt og
notalegt, jafnvel í kulda veðri.
Áður en fyrstu regndropar
féllu úr lofti, voru allir íbúar
þessarar undarlegu borgar,
horfnir.
/Þér finst nú líklega lítið vit í
þessu. Það er nú samt sem áður
satt. Eg er að tala um Maura-
borg.
Eg hef lengi rannsakað líf
mauiranna (ants) og oft séð þá
gæta og hirða hjörð sína.
Kýrnar, sem eg tala um, eru
nefndar “bjöllur”, talsvert minni
en maurarnir. Þær hafa, í svo
margar kynslóðiir, verið tamdar
og aldar upp í nsðanjarðar fang-
elsi, að þær eru steinblindar.
Enginn veit, hvenær maur-
amir fyrst byrjuðu á að rækta
þessar kúahjarðir.
1 alt höfúm við mennirnir
Aldrei hefir verið eins nauðsynlegt og ein-
mitt nú, að hafa verzlunarskóla mentun,
og það fólk sem hennar nýtur hefir venju-
lega forgangsrétt þegar um vel launaðar
stöður er að ræða.
Vérhöfum nokkur námsskeið til sölu við
fullkomnustu verzlunarskóla í Winnipeg.
Spyrjist fyrir á skrifstofu vorri þessu
viðvíkjandi, það margborgar sig.
The Viking Press Limited
Banning og Sargent
WINNIPEG :: MANITOBA