Heimskringla - 12.12.1945, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 12. DES. 1945
Á
SKEMTIFÖR
“Eins og eg sagði, þá kyntist eg þessum
Draper, sem lengi hafði verzlað í Suðurhafs-
eyjunum. Við hittustum oft og urðum góðir
kunningjar. Já, við urðum svo góðir vinir, að
hann kom mér til að leggja allmikið fé í fyrir-
tæki, sem hann hafði með höndum. En það fór
nú ekki betur en vel. Draper reyndist að vera
hið mesta hrakmenni, sem ómögulegt var að
gera viðskifti við á heiðarlegan hátt, og alt
sem eg hafði út úr verzluninni með honum var
þetta safn, sem Eastover leigði af mér. Þegar
eg fylgdi viðskiftanautum mínum út að vagnin-
um, sá eg Draper, og fór að sjá eftir viðskift-
unum þegar hann var með þeim. En alt er gott
þegar endirinn er góður, og þar sem þeir guldu
leiguna og eg hefi fengið munina aftur, þarf eg
ekki yfir neinu að kvarta.”
“Segið mér nú hvað þér vitið um núverandi
starfsemi Drapers,” sagði foringinn.
“Eg er hræddur um að eg viti lítið í þeim
efnum. Hann hefir tvisvar orðið gjaldþrota, og
í síðara skiftið voru einhver vandræði í sam-
bandi við skonnortuna hans, sem heitir “Merry
Duchess”.
“Svo hann á þá skonnortu?”
“Já, það er fallegt skip. Það liggur held eg á
höfninni núna.”
“Eg er yður mjög þakklátur, Mr. Goddard,
fyrir alla yðar hjálp,” sagði lögregluforinginn.
“Minnist ekki á það. Eg vona bara að það
sem eg hefi sagt ykkur komi að gagni.”
Við fullvissuðum hann um, að svo væri og
kvöddum hann. Eg spurði síðan hvað nú skyldi
gera.
“Eg fer nú til stöðvarinnar og fæ mann til
að finna þessa skonnortu Drapers, síðan ætla
eg að hvíla mig í einn eða tvo tíma. Þegar þar
er komið munum við vita nóg til að fá bæði
Nikola og bráð hans á okkar vald.”
“Já, betur að hamingjan gæfi að svo yrði.”
“En hvert farið þér?”
“Aftur til Potts Ponit,” svaraði eg.
Síðan kvöddumst við og héldum hvor okkar
sína leið.
Þegar eg kom heim til Mr. Wetherells, sagði
hinn aldraði þjónn mér að húsbóndinn væri
sofnaður inni á skrifstofu sinni. Þar sem eg
vildi ekki vekja hann, spurði eg að hvar mitt
herbergi væri, og þegar eg kom þangað lagðist
eg í öllum fötum á rúmið og féll samstundis í
fastan svefn. Hversu lengi eg svaf veit eg ekki,
en eg vaknaði við að Mr. Wetherell stóð við
rúmstokk minn. Hann hélt á bréfi í hendinni.
Hann var náfölur og skalf eins og laufblað.
“Lesið þetta, Mr. Hatteras,” sagði hann.
“Segið mér svo í guðanna bænum hvað við eig-
um að gera.”
“Eg settist upp og las bréfið, sem hann hafði
rétt mér. Það var auðséð að bréfritarinn hafði
breytt hendi sinni, og pappírinn var eins og
venjulega tíðkaðist. Bréfið var á þessa leið:
Til Mr. Wetherells, Potts Point, Sydney.
Háttvirti herra! Þetta er ritað til að
tilkynna yður, að dóttir yðar er heil á húfi.
Ef yður langar til að ná henni, verðið þór
að gera það mjög bráðlega, og ennfremur,
þá verðið þér að hætta því, að leita til
hjálpar lögreglunnar eða annara með þeirri
von, að fá aðstoð hennar. Eina ráðið til að
finna hana er þetta, að þér farið eftir því,
sem hér segir: Klukkan átta í kvöld skuluð
þér fá yður bát og róa niður höfnina, alla
leið á móts við Hákarlahöfða. Þegar þang-
að er komið skuluð þér kveikja þrisvar
sinnum í pípunni yðar, og maður í báti ná-
lægt yður mun gera hið sama. Þér verðið
að hafa með yður hundrað þúsund sterl-
ingspund í gulli, og það sem er ennþá þýð-
ingarmeira, þá verðið þér að hafa með yður
litla teininn, sem þér fenguð hjá kínverska
Pétri. Án hans þurfið þér ekki að koma.
Umfram alt, hafið ekki fleiri með yður, en
einn mann. Ef þér komið ekki á þennan
hátt þurfið þér yfir höfuð ekki að koma
neitt. n
Með virðingu,
“Maðurinn sem veit alt”
4. Kap. — Við fylgjum slóðinni.
Eg var hugsandi um stund eftir að eg hafði
lesið bréfið.
“Hvað haldið þér um þetta?” spurði hann.
“Eg veit ekki hvað eg á að segja um þetta,”
svaraði eg og leit aftur á bréfið. “En eitt er
víst, þótt þetta sé einkennilegt bréf aflestrar, þá
verðið þér að líta á það sem alvörumál.”
“Þér lítið svo á?”
“Já, það geri eg, en eg hugsa að réttast
væri að sýna lögregluforingjanum það, þegar
hann kemur. Hvað haldið þér um það?”
“Já, eg er því samþykkur. Við skulum
ræða um þetta við hann.”
Þegar hann kom svo stundu síðar, var hon-
um'sýnt bréfi ðog leitað álits hans um það. Hann
las það án þess að mæla orð frá vörum, athugaði
undriskriftina og skriftina á bréfinu og leit svo
í gegnum það móti ljósinu. Að því búnu sagði
hann við mig.
“Hafið þér með yður umslagið, sem við
fundum í Kanarífuglinum?”
Eg dró það upp úr vasanum og fékk honum
það. Hann lagði það á borðið við hliðina á bréf-
inu og leit svo á bæði í gegn um stækkunargler.
Að því búnu spurði hann um umslagið, sem
bréfið hafði komið í. Mr. Wetherelhhafði fleygt
því í bréfaruslið, en fann það brátt. Hann fékk
lögreglumanninum umslagið, sem bar það ná-
kvæmlega saman við hin bréfblöðin.
“Já, þetta hugsaði eg”, sagði hann. “Þetta
bréf er annaðhvort skrifað af Nikola, eða af
einhverjum, sem hann hefir fengið til þess.
Pappírinn er alveg sá sami, sem hann keypti í
búðinni, sem við komum í.”
“Og hvað er okkur bezt að gera nú?” spurði
Wetherell, sem hafði beðið með eftirvæntingu
eftir skoðun hans.
“Við verðum að íhuga málið” svaraði lög-
regluforniginn. “1 fyrsta lagi hugsa eg að yður
langi lítið til að borga þessa upphæð, sem braf-
ist er af yður í bréfinu.”
“Auðvitað vil eg alls ekki borga, geti eg
komist hjá að gera það. En ef svo illa tekst til,
að það sé óhjákvæmilegt til að frelsa vesalinginn
hana dóttur mína, þá mun eg fórna hærri upp-
hæð en þessari.”
“Við skulum nú sjá hvort við getum ekki
fundið hana án þess að borga nokkuð,” svaraði
hinn. “Nú hefi eg ráð með höndum.”
“Og hvert er það?” spurði eg, sem líka
hafði hugsað mér ráð.
“Fyrst langar mig til, Mr. Wetherell, að þér
segið mér hvað mikið þér vitið um þjónana
yðar. Við skulum fyrst heyra hvað mikið þér
vitið um gamla yfirþjóninn yðar. Hvað hefir
hann verið lengi í þjónustu yðar?”
“Næstum því í tuttugu ár.”
“Eg býst við að hann sé góður þjónn og
ábyggilegur maður?”
“Já, mjög ábyggilegur. Eg ber hið fylsta
traust til hans.”
“Þá þurfum við ekki að tefja okkur við
hann. En inniþjónninn? Hversu lengi hefir
hann verið í þjónustu yðar?”
“Næstum þrjá mánuði.”
“Hvernig maður er það?”
“Það get eg hreint ekki sagt yður. Hann
virðist vera skynsamur, röskur og viljugur og
gæta vinnu sinnar vel.”
“En sá sem eldar matinn. Er það maður
eða kona?”
“Koria. Hún hefir verið á heimili mínu
allatíð síðan konan mín dó — það er að segja
næstum í tíu ár. Þér þurfið eigi að gruna
hana.”
“Og stúlkurnar?”
“Þær eru tvær. Báðar hafa verið hér árum
saman, og virðast vera heiðarlegar og góðar
stúlkur. Auk þess er stúlka sem hjálpar mat-
reiðslukonunni til. Hún hefir verið hérna næst-
um því eins lengi og hinar, og er réttlát og góð
stúlka.”
“Eini maðurinn, sem grunsamlegur gæti
verið er þá þjónninn. Getum við fengið að
tala við hann?”
“Með ánægju. Á eg að senda eftir honum.”
Mr. Wetherell hringdi og augnabliki síðar
kom maður sá, sem um var rætt inn í herbergið.
“Komdu hingað inn, JameS, og lokaðu
hurðinni á eftir þér,” sagði húsbóndi hans.
Maðurinn gerði eins og honum var boðið,
en virtist hálf órólegur að mér sýndist. Eg gat
séð að lögregluforingjanum sýndist það líka, því
að hann hafði horft rannsakandi á manninn
síðan hann kom inn.
“James,” sagði Mr. Wetherell. “Lögreglu-
forigjann langar til að spyrja þig fáeinna spurn-
inga. Svaraðu honum eins rétt og þú getur.”
“Mig langar fyrst og fremst til að þér lítið
á þetta umslag,” sagði lögregluforinginn. “Haf-
ið þér nokkru sinni séð það fyr?”
Hann rétti honum umslagið, sem nafn-
lausa bréfið hafði komið í. Maðurinn tók við
því og sneri því í hendi sér.
“Já,” svaraði hann, “eg hefi séð það fyr.
Eg tók við því við dyrnar.”
“Af hverjum?”
“Lítilli, gamalli konu,” sva-raði þjónninn.
“Lítilli, gamalli konu!” sagði lögreglumað-
urinn undrandi. “Hvernig var hún í hátt?”
“Eg veit ekki hvort eg get lýst henni svo,
að gagn sé. Hún var mjög lítil, hafði afskaplega
hrukótt andlit, lítinn, svartan hatt á höfði og
gekk við staf.”
“Munduð þér þekkja hana, ef þér sæuð
hana aftur?”
“Já, áreiðanlega.”
“Sagði hún nokkuð þegar hún fékk yður
bréfið?”
“Hún sagði bara: “Til Mr. Wetherells, ungi
maður. Það var alt.”
“Og þér spurðuð hana ekki að hvert hún
ætlaði að bíða eftir svari? Það var undarlegt.”
“ Hún gaf mér engan tíma til þess. Hún
fékk mér bréfið og flýtti sér svo niður tröpp-
urnar.”
“Jæja, þetta er alt og sumt. En Mr. Weth-
erell. Það er bezt að þér náið þessum peningum
úr bankanum. Þér þurfið ekki að bíða lengur
maður minn.”
“Þjónninn fór út en við störðum báðir á
lögregluforingjann. Hann fór að hlægja.”
“Þið furðið ykkur á því að eg sagði þetta,”
sagði hann loks.
“Mér fanst það mjög undarlegt,” svaraði
Mr. Wetherell.
“Jæja, þér skuluð vita að eg sagði þetta í
vissum tilgangi. Tókuð þér eftir andliti manns-
ins, þegar hann kom inn og eg fékk honum
bréfið? Það er enginn vafi á að hann þekkir
leyndarmálið.”
“Þér álítið að hann sé í þjónustu Nikola?
Því þá ekki að taka hann fastan undir eins?”
“Vegna þess eg vil vera viss í minni sök.
Eg talaði um peningana vegna þess, að sé hann
leigutól Nikola, mun hann flytja þessa frétt til
hans, og með því móti mun hann hafa dóttur
yðar enn einn dag til hér í Sydney. Þér skiljið
það?”
“Já, og eg dáist að ráðsnild yðar. Hverjar
eru nú áætlanir yðar?”
“Mætti eg fyrst lýsa mínum áætlunum?”
spurði eg.
“Já, gerið það, mínar eru ekki tilbúnar
ennþá.”
“Jæja,” sagði eg, “ráðagerð mín er þessi:
Eg legg til að Mr. Wetherell nái úr bankanum
sínum mörgu peningapokum, og fylli þá með
blýplötum, sem geta virst peningar, og láti það
síðan uppi svo að þessi maður heyri, að hann
hafi féð hérna í húsinu. 1 kvöld fer svo Mr.
Wetherell niður að höfn. Eg mun iróa bátnum
fyrir hann á stefnumótið og vera dulbúnin eins
og ferjumaður. Þá munum við finna hinn bát-
inn eins og bréfið gerir ráð fyrir. En í þeim
svifum kemur að hinni hlið hans bátur með lög-
reglunni og tekur hún manninn fastan, svo neyð-
um við hann til að segja okkur, hvar Miss Weth-
erell er, og síðan breytum við samkvæmt því.
Hvað segið þið um þetta?”
“Það virðist vera framkvæmanlegt,” svar-
aði lögreglumaðurinn, og Mr. Wetherell kink-
aði kolli til samþykkis. 1 þessum svifum, kom
lávarðurinn inn í hexbergið og leit nú miklu
betur út en kvöldið áður. Samræðurnar sner-
ust nú að öðrum efnum.
Ráðagerð mín féll svo vel í geð Mr. Weth-
erells að hann gaf skipun um, að spenna skyldi
hestum fyriir vagninn og ók hann síðan til bank-
ans síns, en eg hélt niður að höfn og leigði bátr
gekk síðan upp í bæinn þar sem eg keypti mér
falskt s'kegg og gamlan flókahatt. Þegar eg
kom heim aftur var Mr. Wetherell kominn
heim, og var allur í uppnámi. Þegar hann fór
með mig upp í skrifstofu sína, opnaði peninga-
skápinn sinn og sýndi mér þar fjölda poka, en
á síðu þeirra var prentað 1000 pund.
“En hafið þér þá ekki 100,000 pund í pok-
anum?”
“Nei,” svaraði gamli maðurinn hlægjandi.
Það eru bara 50,000 pund til af fölskum pening-
um, en afganginn ætla eg að borga með þess-
um.” Hann dró út skúffu og sýndi mér hlaða
af nýjum bréfpeningum. “Lítið á — þetta er
afgangur upphæðarinnar.”
“En þér ætlið þó aldrei að borga þeim? Eg
hélt að við ætluðum að reyna að sleppa við
það.”
“Já, það hugsa eg líka,” sagði gamli mað-
urinn og neri saman höndunum af ánægju, “það
hugsa eg að við gerum áreiðanlega. Og skul-
um við með þessu móti benna þessum þorpur-
um góða lexíu. Nikola heldur að hann hafi náð
á mér tangarhaldi, en eg skal sýna honum að
hann hefir þar rangt fyrir sér.”
Gamli maðurinn talaði lengi í þessa sömu
átt, þar sem hann hugðist mundu hafa heimt
dóttur sína heim, áður en næsti dagur rynni
upp. Eg var ekki heldur fjarri því, að vera
sömu skoðunar. Fyrst Nikola hafði ekki flutt
hana af landi burt, virtust þessi orð mín heppi-
leg til góðs árangurs, og að við mundum ná
henni aftur. Ekki einungis það, heldur mund-
um við verða færir um að hegna skálkum þess-
um að maklegleikum, fyrir breytni þeirra gagn-
vart henni. En nú datt mér í hug að sþyrja einn-
ar spurningar og sagði:
“Mr. Wetherel, setjum nú svo, að þegra hún
dóttir yðar er komin heim aftur, að eg hefji bón^
orð mitt að nýju. Hverju munuð þér þá svara?”
“Hverju eg muni svara? Já eg mun svara
því, að þér skuluð fá hennar, vinur minn. Eg
þekki yðuir nú, og fyrst eg hefi farið svona illa
með yður, og þér hefnt yðar eins göfugmann-
lega og þér hafið gert, þá mun eg leitast við
að gjalda yður í sömu mynt, eða eg heiti þá
ekki Wetherell. En við skulum ekki ræða um
þetta frekar núna, áður ien við höfum náð henni,
enda höfum við þýðingarmeiri atriði fyrir hönd-
um en þessi. Hvenær eigum við að leggja af
stað í kvöld?”
“Bréfið segir okkur að leggja af stað klukk-
an tíu. En bezt væri fyrir okXur að vera komn-
ir niður í batinn halfum tíma áðuir. En nú vildi
eg ráðieggja yður að hvíla yðun um stund. En
haldið þer annars að þjónninn yðar viti, að þér
hafið peningana hérna í húsinu?”
“Það ætti hann að vita, því að hann bar þa
fyrir mig upp á loftið hérna, auk þess hefir
hann beðið um leyfi til að fara út síðari hluta
dagsins.”
“Það er sjálfsagt til að láta hina vita urn
þetta. Það er ágætt, og þetta genguir alt að
óskum. Nú ætla eg að fara og leggja mig fyrir.”
“Það ætla eg líka að gera, en fyrst ætla eg
að gefa fyrirskipan um, að miðdegisverðurinn
sé framreiddur í fyrra lagi,”
Við snæddum svo miðdegisverðinn kl. 7,
og um kl. 8 fór eg inn í herbergi mitt til að
búast fötunum, sem eg hafði keypt mér. Er eg
hafði kvatt markgreifann, sem langaði mjög
mikið til að vera með í þessum leiðangri, smaug
eg út um gluggann, hoppaði af þakinu niður í
garðinn og gekk í gegnum hann, án þess að því
er eg vonaði, að nokkur yrði mín var. Síðan
gekk eg niður að höfn, þar sem báturinn, sem
eg hafði leigt, beið eftir mér. Stundarf jórðungi
síðar kom vagn Mr. Wetherells þangað, og er eg
sá það, gekk eg að vagninum og opnaði hurðina.
Dulbúningur minn var svo góður, að gamli mað-
urinn ætlaði ekki að trúa, að þetta væri eg. En
þegar eg talaði við hann þakti hann málróm
minn, og tókum við nú að bera pokana ofan í
bátinn. Strax og því var lokið settustum við í
bátinn. Eg settist á miðþóftuna og lagði út
árar, en Mr. Wetherell settist við stýrið. Lögð-
um við síðan frá landi út á dimma höfnina.
Himininn var hulinn skýjum, svo að ekki sást
ein einasta stjarna, og kaldur gustur blés yfir
sjóinn. Það var svo kalt, að eg óskaði, að eg
hefði keypt mér yfirhöfn auk hinna fatanna,
S£-m eg hafði keypt. Við mæltum varla orð frá
vörum, ien rerum í áttina til eyjar þeirrar, sem
bréfið hafði sagt okkur að stefna á. Við vorum
í æstu skapi, og var eg mjög hugsandi um ráð
okkar, og var áhyggjufullur út af því hvort lög-
reglubáturinn mundi mæta okkur, eins og
áætlað var að hann átti að gera.
Klukka í turni einum á ströndinni sló og gaf
til kynna, að hana vantaði kvart tíma í tíu, og
vorum við þá eitthvað tvö til þrjú hundruð fet
frá ákvörðunarstað okkar. Eg lyfti árunum og
beið. Alt í kringum okkur sáust ljósin á hinum
stóru skipum, en engan róðrarbát sá eg. Þegar
fimm mínútur vantaði í hinn ákveðna tíma,
hvíslaði eg að Mr. Wetherell, að hann skyldi
vera tilbúinn, og dró gamli maðurinn þá upp
eldspýtukassann sinn. Þegar klukkurnar í
bænum slóu tíu, kveikti hann á eldspýtu. Húp
logaði augnablik og dó svo út. 1 þeim svifum
kom bátuir út úr myrkrinu. Hann kveikti a
annari eldspýtu og svo á hinni þriðiu. Þegar
hún var útbrunnin, kveikti maðurinn, sem reri
hinum bátnum á þrem eldspýtum í röð. Þegar
því var lokið tók hann til ára og reri í áttina til
okkar. Þegar hann var kominn svo nærri að
heyra mátti málróm hans, sagði hann hrana-
lega:
“Er Mr. Wetherell í Bátnum?”
Samferðamaður minn svaraði svipstundis,
en samt var ekki laust við að rödd hans titraði:
“Já, hérna er eg.”
“Hafið þér peningana með yður?”
“Getið þér séð ef eg held þeim upp?” spurði
Mr. Wetherell. Er hann gerði það rendi langur
bátur, svartur á lit fram með báti hins manns-
ins. Eg var ekki í neinum. vafa um að það var
lögreglubáturinn.
“Nei, ekki langar mig til að sjá þá,” sagði
maðurinn. “En þetta eru boðin, sem eg átti að
flytja yður. Róið upp að hringbryggjunni að
skipinu “Þokudísin”, farið um borð í það skip,
og berið peningana ofan í káetu þess. Þar fáið
þér svarið.”
“Þér getið ekkert mieira sagt mér?”
“Þefta var alt, sem mér var boðið að skila,”
svaraði maðurinn og hrópaði svo: “Góða nótt!”
1 sömu andrá reri lögreglubáturinn fast
að honum og festi bát hans við sig, eg sá að
maðurinn úr lögreglubátnum fór um borð og er
ljósi var brugðið upp féll það á andlit mannsins.
Eg greip árarnar og reri að þeim og kom nógu
snemma til að heyra lögregluforingjann spyrja
manninn um nafn hans.
“James Burbidge,” svaraði maðurinn. “Eg
veit ekki til að eg hafi brotið nein lög. Eg hefi
löglegt leyfi til að fara með bát hérna á höfn-
inni.”
“Það er víst rétt,” svaraði lögreglumaður-
inn, “en mig langar til að fá upplýsingar hjá
yður. Hvernig stendur á, að þér eruð í þessum
er indagerðum ? ’ ’
“Hvaða erindagerðum?”
“Já, þessi boð er þér flytjið. Hvaðan koma
þau? Hver gaf yður þau?”