Heimskringla - 10.04.1946, Blaðsíða 4
4. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 10. APRlL 1946
íitetmskrÍTuvhi
(StofnuO lt»t)
Kemur út á hverjum miðvikudegi.
Eigendur: THE VIKING PRESS LTD.
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg — Talsími 24 185
VerS blaðsins er $3.00 árgangurinn, borgist fyriríram.
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
öll viðskiftabréf blaðinu aðlútandi sendist:
The Viking Press Limited, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Advertising Manager: P. S. PÁLSSON
"Heimskringla" is published by and printed by
THE VIKING PRESS LIMITED
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Telephone 24185
í Christian Science Monitor af
New York-fundinum).
WINNIPEG, 10. APRIL 1946
| Það mun einnig að vissu leyti ríkjunum, Bretlandi og Frakk-
mega telja það vott þess, hvað landi, sem svo mikið halda af
neitunarvaldið er illa liðið, hve málfrelsi, verður ekki til lengd-
margar smærri þjóðirnar voru ar sætt sig við að það verði bann-
fylgjandi Bretum og Bandaríkja- að á fundum Alþjóðafélagsins.
mönnum í að fá Iran-málið tekið (Tekið saman eftir fregngreinum
fyrir.
| Eitt af því sem virðist mjög
| vakandi spursmál í hugum1
smærri þjóðanna, er að hverju j
; Rússar eiginlega stefni. Þeim >
j finst að verði farið fram á að
réttur smærri þjóðanna sé rýmk-
aður, muni Rússar ekki einungis
verða á móti því, heldur jafn-
framt heimti meira neitunarvald
til handa fimm stóru þjóðunum.
Það er t. d. haldið af mörgum,
‘SÉRHVER REYNIST
TRÚR”
Kemur fram sem spáð var
Þegar Alþjóðafélagið var stofnað, þótti ein snurða alvarlegust
á skipulagi þess. Það var neitunarvald stórþjóðanna. Þrjár af
þeim voru nokkurs konar yfirdómstóll, sem æðsta úrskurðarvald
hefði í málum heimsins. Það þurfti meira að segja ekki nema eina
af stórþjóðunum til að beita neitunarvaldinu; hinar er valdið
höfðu með henni gátu engar skorður reist við kröfum hennar.
Það sagði sig sjálft, að áhrif smáþjóðanna í Alþjóðafélaginu
yrðu ekki mikil með þessu.
Reynslan hefir og sannað þetta. Það kom þegar fram á fyrsta
fundi Alþj óðafélagsins, að ein stórþjóðanna, Rússar, beitti þessu
valdi.
Tillöguna, sem um var að ræða, gerði Stettinius og var þess
efnis, að Bretum og Frökkum væri treyst til þess, að fara með
hersveitir sínar úr Sýrlandi og Lebanon og leysa ágreiningsmálin
vi&þessar þjóðir með friðsamlegum hætti. Tillagan var samþykt
af Alþjóðafélaginu. En Rússinn beitti neitunarvaldinu. Þar með
var málið kveðið niður og Alþjóðfélagið ofurliði borið af einni
þjóð!
Á New York-fundi Alþjóðafélagsins er nú að vísu vopnahle
samið að minsta kosti út af máli Rússa og Iran-búa. Það vona
ailir, að þar sé um meira en stundarfrið að ræða. En framkoma
Rússa í því máli, leit nú ekki aðeins svo út, sem þeir mundu engu
sinna niðurstöðum fundarins, heldur sem þeir gætu ráðið, hvaða
mál þar væru rædd og hver ekki. Fulltrúi Rússa neitaði að sitja
nokkurn fund Alþjóðafélagsins, sem ræddi um íran málið, sem var
þó alveg sama eðlis og mál Sýrlands og Lebanon.
Það var gengið út frá því sem vísu, að neitunarvaldinu yrði
beitt í refsi- og stríðsmálum. 1 smærri eða flestum öðrum málum,
var ekki ráð fyrir því gert.
Út af þessu öllu, er mörgum smáþjóðum nú gramt í geði. Þær
líta svo á, að séu mál Alþjóðafélagsins þannig fyrir borð borin,
verði takmarkinu aldrei náð, sem kept var að með stofnun þess.
Það hefir þegar heyrst, að þær ætli að láta það verða eitt af sín-
um fyrstu verkum, að fá lögum Alþjóðafélagsins breytt og neit-
unarvaldi stórþjóðanna hnekt.
Skal hér bent á ummæli nokkurra fulltrúa smáþjóða á Al-
þj óðafundinum í New York, þessu til sönnunar.
Dr. F. C. Najera heitir fulltrúi frá Mexikó-ríki; hann er sagð-
ur flestum fulltrúum mælskari og djarfmæltari. Hann sagði neit-
unarvald fárra stórþjóða í Alþjóðafélaginu, vera eitt af áhyggju-
efnum sinnar þjóðar.
“Vér óttuðumst ávalt og óttumst enn, að hættulegt spor hafi
verið stigið með því, að veita fáum þjóðum vald til að gera það,
sem þeim sýnist, eins og gert er í lögum Alþjóðafélagsins. Skoð-
anir meirihlutans í Alþjóðafélaginu fá aldrei notið sín, meðan ein-
um manni — úr hópi einhverrar stærri þjóðanna, er veitt vald tii
að strika út samþyktir félagsins.
Reynslan er þegar búin að sýna, að lögum Aiþjóðafélagsins
þarf hið fyrsta að breyta, ekki eingöngu vegna þess, hvemig Al-
þjóðafélagið, sem stofnun, skuli vera, heldur og vegna varanlegs
friðar. Því haldi lengi áfram í því horfi sem nú gerir, er ekki ein-
“Hér er þess að öðru leyti
krafist af ráðsmönnunum,
að sérhver reynist trúr.”
(1. Cor. 4:2)
Eftir þessum orðum að dæma,
að Gromyko, sendiherra Rússa, og einnig eftir vorri eigin sann-
muni vegna andstöðunnar gagn-1 færingu, hefir ekkert meiri þýð-
vart sér í Iranmálinu, fara fram ingu en það, að vera trúr, — að
á aukið neitunarvald hinna stóru j vera trúr öllu hinu fullkomnasta
fimm þjóða. og sannasta, og að vera trúr sjálf-
Eftir sáttmála Alþjóðafélags-
ins, er neitunarvald fimm stóru
þjóðanna í þessu tvennu fólgið:
Fyrst — hver hinna 5 stóru
þjóða sem er, getur felt rann-
sókn í deilumáli, sé hún ekki
sjálf við það riðin.
Annað — hver hinna fimm
stóru. þjóða sem er, getur felt
tillögu um að heyja stríð, hvort
sem hún er sjálf þar aðili eða
ekki.
Að hinu leytinu virðist það
ljóst af sáttmálanum, að hvaða
þjóð sem er megi bera upp á
fundi vandkvæði sín. Eigi að
siður virðist sem Rússar hafi síð-
ast liðna viku á New York-fund-
inum einmitt stefnt að því að
hefta þetta. Það tókst að vísu
ekki og það virðist nú í reynd-
inni staðfest, að smáþjóðum
verði ekki settur stóll fyrir dyr
framvegis í þessu efni.
Það er skoðun margra, að neit-
unarvaldið hafi í raun og veru
ekki enn verið staðfest. Það
spinnast út af því þrætur á
hverjum fundi. Það hefir aldrei
nein ákveðin niðurstaða fengist
um, hvaða mál megi kveða þann-
ig niður og hver ekki.
Þetta atriði hefir aldrei verið
skýrt að ráði nema á San Fran-
cisro-fundinum á s. 1. sumri. Þar
voru svör gefin við 22 spurning-
um frá smáþjóðunum og sam-
þyktar. Upprunalega virðist fyr-
ir Rússum hafa vakað að neitun-
arvaldið næði til allra mála og
hvaða ágreinings sem væri. Fyr
um sér, í hverju sem er. Ekkert
heíir æðra gildi, ekkert á betur
við hið guðdomlega eðii sem birt-
ist i mannkyninu, en þetta, að
vera trúr.
Til eru margskonar kenningar,
margskonar sxoðanir, í trúmai-
um eins og í öllu öðru. Ekki
skoða allir menn alla hluti, á ná-
kvæmlega sama hátt, og ekki er
við því að búast, né heldur er
hægt að krefjast þess. En þess
má krefjast af hverjum manni,
að hvað sem hann íestir trygö
við, af hinum ótal mörgu kenn-
ingum eða stefnum sem uppi eru,
hvað sem hann aðhyllist af heitri
sanníæringu, að hann reynist
ætíð trúr því, sem sannfæring
hans og samvizka býður honum
að fylgja. Það er í þessu, í því
sem maður reynist trúr, sem sézt
hver trú hans er, í raun og veru,
en ekki í því, sem menn segjast
trúa, eða játa. Eins og einn
maður hefir sagt: “Hvað sem
maður dýrkar í hjarta sínu, það
er hans guð, hvort sem hann veit
það eða ekki.” Og einnig segir
sami maðurinn. “Þeir sem þykj-
ast vera guðleysingjar, tilbiðja
samt guð í hjarta sínu, ef að þeir
helga sig því sem gott er, og
þeir sem þykjast vera andans
menn, eru ekkert nema heiðingj-
ar og vantrúarmenn ef að þeir
helga sig því, sem heimskt og
vanheilagt er.”-
Einu sinni skrifaði rithöfund-
urinn skozki, Thomas Carlyle,
um trú og þýðing hennar, og
ir milligöngu Harry Hopkins, sagði: “Með trú, á eg ekki við
virðist Stalin hafa gefið eftir, að jkirkjujátningu sem maður við-
neitunarvald næði ekki til um-
ræðna mála.
Auk þessa, voru Bretar,
Bandaríkjamenn og Kínverjar á
því, að neitunarvaldið væri
víkkað svo, að það næði til hvaða
máls, sem stóru þjóðirnar álitu
þess eðlis, að koma ætti til um-
ræðu á fundum Alþjóðafélagsins.
ungis Alþjóðafélaginu illa borgið, heldur einnig heimsfriðinum
Þetta á rætur að rekja til andstæðna sem í stórpólitík heimsins|Um þetta segir ekki ákveliið í
ríkja og sem öllu geta yfir höfuð vaxið, áður en varir. Það er undir sáttmálanum og þar hefir við
þessari óheillastjörnu, sem Alþjóðafélagið er fætt og leysa verður :dómgreind manna setið til þessa.
úr þeim álögum, ef nokkru á að fást breytt um öryggi friðarins.” | Sannleikurinn um þetta er,
Þegar ummæli þessi komu út, kallaði kommúnista blaðið |Qg þag sjá nú smáþjóðirnar mjög hefir mesta þýðingu fyrir hann.
“Daily Worker” þau svikráð við Alþjóðafélagið. | ljóSt orðið, að það er ekkert á- L .. Það er þetta sem er hans trú.”
Dr. Oscar Lange, fulltrúi frá Póllandi var eigi síður en dr.- kvæði í lögum Alþjóðafélagsins, j En þetta er enginn nýr sann-
urkennir, trúarsetningar sem
maður skrifar undir, eða játar á
einn eða annan hátt. . . Það er
ekki þetta sem eg á við með orð-
inu “trú”. Þessi játning eða yfir-
lýsing sem er oftast aðeins játn-
ing eða yfirlýsing og ekkert ann-
að! En það sem maður trúir í
raun og veru og sem hann hefir
innri vissu fyrir, að því er snertir
samband hans við þennan dular-
fulla heim, og skyldur hans og
forlög í honum, það er þetta sem
Najera áhyggjufullur út af valdi stórþjóðanna. Muriu flestir hafa
ætlast til annars af honum, sem svo dyggilega hefir staðið með
sem nota mætti til að aftra stóru leikur sem Carlyle birti. Sama
þjóðunum frá að hafast það að, hugsunin finst í biblíunni, þar
málstað rússneska fulltrúans, Gromyko, í tilraunum hans í að I sem þeim sýnist, annað hvort sem vér lesum hin vel kunnu orð
halda íranska sendiherranum, Hussein Ala, frá að bera fram j sameiginlega, eða hver ein út af Jakobs. “Nú segir einhver: Þú
skoðanir sínar í ágreiningsmáli Rússa og Iran-búa. 'fyrirsig. .hefir trú en eg hefi verk: sýn
1 viðtali við fregnrita í bústað sínum í Park Central Hotel, j Undir núverandi lögum um mér þá trú þína án verkanna, og
sagði dr. Lange: “1 sáttmála Alþjóðfélagsins er stórþjóðunum ' neitunarvald, geta stóru þjóðirn- eg skal sýna þér trúna af verkum
sérstaklega falin ábyrgðin á vemd friðarins. Þeirri ábyrgð fylgir ar einar stöðvað hver aðra frá mínum.” Og einnig kom sama
einnig ákveðin skylda gagnvart smærri þjóðum.
Stóru þjóðirnar ættu að láta það vera, að etja smærri þjóðum
saman með hagnað af því fyrir sjálfar sig fyrir augum, eins og
svo oft hefir átt sér stað í liðinni tíð. Þær ættu einnig að hætta
því, að skifta heiminum upp milli sín í eiginhagsmunaskyni, eins
og þær hafa því miður oft gert. Öll vandamál af þessu tæi, ættu
að leggjast fyrir Alþjóðafélagið og þar vera til lykta ráðið í anda
sanngirni og jafnréttis.”
Á fundum Alþjóðafélagsins síðast liðna viku, hékk skuggi
neitunarvaldsins yfir nálega hverju máli, sem minst var á.
1 ein tvö skifti, benti Mamhoud Hassan Pasha, egypski full-
trúinn á, að smærri þjóðirnar tækju vel eftir öllu, sem fram færi,
og hvemig eftir vernd þeirra væri litið á þessum fundi.
Dr. Lange yrtist nokkuð á við forseta fundarins, en hann var þá
að beita valdinu. En ef til þess ' hugsunin fram hjá sumum spá-
kæmi, að það yrði gert, væri
komið út í stríð.
Það sagði maður í gær, er um
þetta ræddi, að það eina sem
trygði það, að stóru þjóðimar
misbrúkuðu vald sitt, væri
þeirra eigin ábyrgðartilfinning.
Með það sem fyrir hefir komið
s. 1. viku á Alþjóðafundinum í
New York, er það mikið vafamál
í hugum smáþjóðanna hvort að
þetta nægi.
Hverju sem fram vindur, er
öllum þorra fulltrúa Alþjóða-
fundarins ávalt að verða það
stundina dr. Quo Tai-Chi frá Kína, fyrir að takmarka umræður
smærri þjóðanna, veita þeim ekki sama málfrelsi og hinum stærri. ijosara eftir því sem mál þetta
Undan réttleysi smáþjóðanna í Öryggisráðinu kvörtuðu einnig | er meira rætt, að hér þarf stórra
Lieut.-Col. William R. Hodgson frá Ástralíu og dr. Ellco N. van jbreytinga við á lögum Alþjóða-
Kleffens frá Hollandi. félagsins. 1 löndum, sem Banda-
mannanna, mörgum öldum fyr.”
Það hefir, (með öðrum orðum\
verið opinberlega viðurkent, í
margar aldir, að játningar einar,
eða trúaryfirlýsingar, eru ekk-
ert tákn þess, sem menn raun-
verulega trúa, nema því að eins
að það birtist einnig í framferði
þeirra, lifnaðarháttum, eða fram-
komu. Það hefir verið viðurkent
í margar aldir, að yfirlýsing ein
er of oft aðeins yfirskin, án þýð-
ingar, sem engum djúpum tök-
um getur náð, og sem er oftar
aðeins hleypidómur, hlutdrægni,
eða hégilja, en að hún sé nokkur
raunveruleg trú, sem nær djúpt [
niður í sál þeirra sem yfirlýs-
ingarnar gáfu.
Og er eg segi þetta, vil eg ekki
að vér, sem hér erum, skiljum
þessi orð þannig, að þau eigi að-
eins við aðra, en ekki við oss, því
þau eiga eins fyllilega við oss hér
eins og við nokkuð annað fólk
nokkurstaðar. Og ef að vér höld-
um að þau geri það ekki, er
það aðeins fariseaháttur í hugs •
un vorri en ekki raunsæi, þó að
meðal vor séu sumir sem hafa
djúpa og einlæga og fagra trú,
sem verðskuldar fulla viður-
kenningu og vegsömun.
En vér höfum flest séð, eða
vitað af því, að þar sem trúin er
ekki djúp, þar sem hún er að-
eins á yfirborðinu, þar sem hún
hefir ekki náð neinum sterkum
eða ákveðnum tökum, þá getur
hún horfið með öllu, eða orðið að
engu, þegar minst varir, horfið
út í bláin eins og reykjarmóða,
á augnabliksstund, ef að eitt-
hvað kemur fyrir sem sýnist
hrekja eða afsanna hana, eða
ganga í öfuga átt við það sem
trúin hefir bent til.
Eg minnist altaf, allra þeirra
spurninga um trúna sem spurð-
ar hafa verið í sambandi við ó-
friðinn, hinn síðasta og næst
síðasta. Til dæmis spurðu sum-
ir: “Því lætur guð stríðið halda
áfram?” — “Því lætur guð alla
þessa þjáningu eiga sér stað?” —
“Til hvers er trúin og kirkjurn-
ar ef að þær gátu ekki komið í
veg fyrir að stríðið byrjaði?” —
Snemma á stríðárunum lýsti eitt
dagblaðanna því yfir, í ritstjórn-
argrien, að kirkjuflokkamir suð-
ur í Bandaríkjunum hefðu getað
komið í veg fyrir það að stríðið
byrjaði, ef að þeir hefðu unnið
einn tíunda eins mikið fyrir
stríðið eins og eftir, fyrir frið
heimsins.
Og vegna þesskonar spurninga
og staðhæfinga, sem fá ekki svar
samstundis, og sem, þó að svar
væri gefið, yrðu ekki tekin full-
gild, segja margir sig lausa við
trú og trúarstofnanir. Þeir segj-
ast hafa mist trúna, að trúin hafi
brugðist þeim, að hún hafi ekk-
ert að bjóða, o. s. frv.
Eg hugsa oft um þetta og hve
litla þýðingu trúin hlýtur að
hafa fyrir þetta fólk, og hve
veikt og lítið andlega mótstöðu-
afl það hlýtur að hafa haft er
mótlæti og örðugleikar urðu á
vegi þeirra, raunverulegir eða í-
myndaðir. Og í sambandi við
það hugsa eg oft um víggirðing-
una, eða virkið, á Frakklandi —
Maginot línuna, sem átti að
vernda þjóðina, gegn öllum inn-
rásartilraunum, en sem féll þeg-
ar við fyrsta raunverulega á-
hlaupið.
Mér finst trú sumra vera lík
þessu. Stundum hefir verið tal-
að um Maginot hugsunarháttinn,
“the Maginot mind”, þar sem
menn gefast upp með öllu þegar
á reynir. Eg vildi kalla þessa
trú, sem sýnist vera aðeins á
yfirborðinu, méð engar djúpar
rætur, “Maginot trúarhugmynd-
ina”. Alt er ágætt á meðan að
einkis er af þeim krafist annað
en að trúa, og að líða vel í trú
sinni. En þegar andlegt mót
læti skellur á, þá brestur trú
þeirra og þau kasta henni frá sér
eins og gamalli flík. því trú
þeirra sýnist ekki hafa verið
bygð á neinni djúpri eða fastri
sannfæringu.
Eða hverrar tegundar er trú
þeirra? Hefir hún nokkuð í sér
sem getur sannfært þá um, að
þó að mótlæti komi, að það verði
ekki eilíft mótlæti, að þó að
myrkir dagar komi, þá sé birta
og sólskin framundan? Eða er
hún svo veik og þróttlítil, svo
sannfæringarlaus, og óttafull, að
hvert sinn sem að dimmir, held-
ur hún að sólin sé horfin fyrir
fult og alt, og að hvert sinn sem
að mótlæti kemur í lífinu, að
hún heldur að öll gæði þess sé
eyðilögð og komi aldrei aftur?
Eg þekki þesskonar fólk, og
er því ef til vill bezt lýst með
því að segja að það hefir lítið
andlegt jafnvægi. Annaðhvort
er það upp í skýjunum, eða niðri
í dimmustu heimum vonleysis-
ins. Alt andlegt líf þeirra stjórn-
ast af ytri áhrifum, en ekki af
neinni innri vissu eða sannfær-
ingu. Þau eru eins og skip sem
! enga seglfestu hefir, eða, eins og
sagt er í ritningunni, eins og
þeir er “hrekjast og berast fram
og aftur af hverjum kenningar-
vindi”. (Ef. 4:14).
En þeir sem eitthvað andlegt
jafnvægi hafa, eitthvað raun-
verulegt í andlegum skilningi,
til að festa trygð við, skilj^i það,
að þrátt fyrir alt, sem sýnist
benda í öfugu áttina, þá færist
heimurinn samt áfram, og er
smásaman að fullkomnast, og
allir sem styðja nokkra andlega
stofnun, af einlægni og trúfestu,
á nokkurn hátt, vinna einnig að
því, að heimurinn fullkomnist.
En þeir sem halda sér utan
alls félagsskapar, og láta sér
nægja aðeins að finna að, án þess
þó að eiga nokkurn þátt í neinu,
vinna hvorki sér né öðrum gagn.
Oss finst oft, án efa, að sumt
af því sem vér vinnum að, í sam-
bandi við safnaðarstarfið, sé lítil-
fjörlegt og þýðingarlítið. En
sannleikurinn er, að alt, sem vér
gerum hefir miklu meiri þýð-
ingu en á yfirborðinu það sýnist
hafa í fljótu bragði. Fyrst og
fremst heldur það félagsskapn-
um saman, styður hann og styrk-
ir. Ef að væri ekki svo, þá hefði
mikið af starfi voru litla þýð-
ingu í sjálfu sér, samkomur,
fundir, kaffisölur, o. s. frv.
En í sambandi við málefnið
sem þessi söfnuður stendur fyrir,
og hreyfinguna sem hann til-
heyrir og andlega framför og
fullkomnun mannfélagsins í
heild sinni, þá vaxa þessi fyrir
tæki öll,-jafnvel hin minstu, að
þýðingu og verðleikum, eins og
þau.bera sum með sér, eins og
t. d. sú líknarstarfsemi sem er
verið að vinna hér nú, fyrir bág-
statt fólk í Evrópu, með Unitar-
ian Service Committee, og eins
og hefir í fjölda mörg ár verið
unnið til að hjálpa einstakling-
um með styrk frá hjálpamefrid
safnaðarins. En með þeim öllum
er markmiðið sem stefnt er að,
svo miklu meira og æðra, en það
sýnist, í fljótu bragði að vera, ef
ekkert annað er tekið til greina
en það sem augað sér, að vér get-
um ekki annað en skoðað það alt,
sem þýðingarmikið og heilagt
starf.
1 sjálfu sér, er starfið þýðing-
arlítið, ef að aðal tilgangurinn er
enginn annar, en að halda sam-
komu, eða skemtun, eða fyrir-
jestur. En þegar það er orðið
partur af þessari stærri og víð-
tækari og ómælanlegri heild, þá
vex það í gildi og þýðingu, í
sömu hlutföllum, svo að ómögu-
'legt er að dæma um hina full-
|komnu þýðingu þess.
Er vér lítum út yfir heiminn,
og verðum vör við, eða minn-
umst, allra þeirra hryðjuverka,
sem gerðust á stríðsárunum, og
^ munu ef til vill gerast aftur, sem
vonandi er þó að ekki verði, þá
megum vér ekki hugsa, (og meg-
um ekki sámvizkunnar og trú-
arinnar vegna), að þau þýði að
heimsendir sé að myndast, né
heldur að alt sem gott er fari
[hnignandi, eða að öll framför sé
já enda og að ekkert liggi fram
' undan en ruglingur og myrkur.
Enginn maður getur með
neinni sanngirni haldið því fram
að svo sé. En þeir sem gera það,
og yfirgefa eða reyna að gera
lítið úr þeim stofnunum sem
(þrátt fyrir alt), reyna að halda
uppi hinu háleita og fagra, og
að beina augum manna að full-
komnun og hvetja þá til að
stefna að henni, þeir geta varla
kallast að hafa haft djúpa eða
stérka sannfæringu fyrir þeim
hlutum, sem öll raunveruleg trú
byggist á. Trú þeirra er eins og
Maginot línan var á Frakklandi,
sem féll við fyrsta höggið.
En til eru menn sem hafa
djúpa og einlæga trú, sem nær