Heimskringla - 22.05.1946, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 22. MAÍ 1946
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
ar tíðar. Kínverskur spekingur
sagði einu sinni um kenningar
kirknanna, að áður en maður
getur orðið kristinn verði hann
fyrst að drýgja synd, því án
syndar er ekkert að fyrirgefa,
eða borga fyrir, og friðþægingin
hefir þá enga þýðingu. Maður
verður að syndga til þess að frið-
þægingin geti orðið að notum.
Annars geti hann ekki verið
kristinn.
Tilfellið er, að allur hugur
margra kristinna manna sýnist
aðallega hafa verið festur við hið
synduga í mannkyninu, og eina
björgin hefir átt að vera rétt trú,
í stað réttrar breytni eða fram-
komu. Oftar hefir verið rætt
um hið synduga, og hve menn-
irnir séu sokknir í synd, en um
hina miklu möguleika mannssál-
arinnar eða hinn guðdómlega
neista sem í henni býr. Og ef að
gamla máltækið er satt, að menn
hneigist til að verða að því, sem
trúað er að þeir séu, eða þeim
sagt, stöðugt og án uppihalds,
að þeir séu, þá megum vér furða
oss á því nú, ekki að mennirnir
eru eins slæmir eins og þeir eru,
en heldur að þeir séu ekki miklu
verri en þeir eru.
Mér hefir lengi fundist þessar
kenningar versta villa, sem
halda því fram, að allir séu
sokknir í synd, nýfædd ungabörn
jafnt sem aldurhnigið fólk kom-
ið fram á grafarbakka. Mér hef-
ir fundist þetta vera ekki aðeins
villa, en ein af skaðlegustu kenn-
ingum kristinna kirkna, og svo
langt frá anda Jesú að hún mætti
kallast guðlast. Ef að eg skil
vilja guðs rétt, þá heimtar hann
engar syndafórnir. Hann er ekki
eins og harðstjóri yfir þrælum.
Og.oft, sýnist það hafa verið, að
kristnir leiðtogar hafi haft ein-
hverja ánægju af að niðurlægja
mennina, og gera sem allra minst
úr þeim. í>eir hafa sýnt það í
kenningum sínum, að þeir hafa
alls enga trú haft á mönnunum,
og að þeir hafi í raun og veru
aldrei til mikils ætlast af þeim.
.Þess vegna, eins og eg sagði,
megum vér undra oss á því, ekki
að mennimir eru eins ófúllkomn-
ir eins og þeir eru, en heldur
að þeir eru ekki miklu verri en
þeir eru, undir svona löguðum
áhrifum, vantrausts og tortrygn-
is.
En berum þessar skoðanir
saman við þær, sem landstjóri
Ástralíu hafði, fyrsti landstjóri
þess lands, sem hafði sem þegna
sína, yfir þúsund fanga, sem
voru flestir hinir verztu glæpa-
menn, afhrak heimaþjóðarinnar,
sem hún vildi segja skilið við að
öllu leyti. Hann sá í þessu fólki
eitthvað, sem öðrum var hulið.
Hann hafði þá trú að þeir mundu
ekki bregðast traustinu sem
hann hafði á þeim. Og er tímar
liðu, sýndi sagan að hann hafði
rétt fyrir sér. Hið góða í manns-
sálinni sigraði, en hið óæðra, og
hið illa, varð að víkja fyrir því.
Fyrir nokkru, þ. e. a. s. á stríðs-
árunum, klipti eg úr einu dag-
blaðanna örstutta grein, sem
fjallaði um þetta sama efni. Og
þar var sagt, “ef vér höfum
enga tiltrúa til mannanna, ef vér
trúum ekki að gott búi í manns-
sálinni, þá ættum vér að vera
mjög hlynt einræðisstefnunni,
sem hyggur að eina ráðið sé að
hópa fólkinu saman og knýja það
til að játa trú og stefnu einræðis-
menskunnar.”
1 kirkjomálum, mættum vér
samkvæmt þessari skoðun segja,
“Sú kirkja eða sú trúarstofnun
sem hefir enga tiltrú til mann-
anna, sem hyggur að þeir séu
allir forhertir syndarar, hlýtur
að vera hlynt einræðismensk-
unni, sem vill steypa alla menn
í sama mótinu. Rétttrúnaður,
þröngsýni, kreddufastar skoðan-
ir, eru allar í anda einræðis-
menskunnar, því að hugmynd
þeirra er að menn eigi að beygja
sig undir skipanir þeirra, en ekki
að þær eigi að laga sig eftir þörf-
um mannanna.
En á hinn bóginn, þeir sem I
hafa trú á möguleika mannanna,
sem hafa trú á mikilleik manns-
andans, sem halda því fram að
meira gott en ilt búi í manneðl-
inu, þeir gætu ómögulega sam-
sint því, að láta niðurlægja
mennina eða halda þejm í and-
legum eða efnalegum fjötrum. í
stað þess, geta þeir ekki annað
en heimtað fult frelsi fyrir
hvern einstakling í samræmi við
þá hugmynd, sem vér köllum
lýðræði, þar sem undirokun eða
þvingun þekkist ekki, og fá enga
fótfestu.
Einn punktur í trúarstefnu
vorri er trú á framför mann-
kynsins áfram og uppá við að ei-
lífu. Og hvemig sem ástatt hefir
verið í heiminum á liðnum tím-
um, og hversu dimt sem hefir
sýnst vera, þá sannar öll saga
heimsins, þessa trú. Mannkynið
er að fullkomnast, hvernig sem
útlitið sýnist vera, mennirnir
eru að færast áfram, þeir eru að |
þroskast og þeir halda áfram að
þroskast í_framtíðinni, eins og
hingað til, þó að það verði hægt
og seint.
Ef vér trúum ekki þessu, ef
að vér hugðum að mennirnir
væru syndugir í insta eðli sínu,
þá finst mér vér geta haft litla
von um framtíðina. En þar
sem að vér trúum að framþró-
unar lögmálið sé að verki, og að
þrátt fyrir ófullkomnun, séu
mennirnir að fullkomnast, að
vitkast, og þroskast á margvís-
legan hátt, þá getur framtíð
mannanna á þessari jörðu ekki
annað en verið björt og full af
von og fegurð.
Það er satt, eins og margir
munu segja, að enn sé dimt í
heimi, þó að ófriðurinn sé á enda
En hversu dimt sem það verður,
þá er það aðeins að gera ilt
verra, með að gefast upp í von-
leysi, og svartsýni.
Ef að fyrsti landstjóri Ástral-
íu, landstjóri yfir þúsund ill-
mennum, og enn fleirum, er ár-
in liðu og stjórn Englands sendi
fleiri og fleiri þangað, ef að hann
hefði gefist upp, ef að hann hefði
mist trú sína á möguleika mann-
anna, á hinu góða í þeim, þá
hefði þessi nýlenda aldrei orðið
meira en villimanna hæli.
En hann hafði trú, og trúin
skapaði veruleikann. Og eins
mun verða, aftur og enn aftur í
framtíðarsögu heimsins. Þessi
sannleikur endurtekur sig sí og
æ.
Mannkynið sekkur stundum
1 dj úpt í allskonar ólifnað, og þar
með tel eg stríð og alt sem því
tilheyrir. En mannkynið rís úr
þeirri villu altaf aftur, og mun
1 rísa þar til hinn bjarti dagur
kemur, að lokum, og menn láta
1 aldrei aftur leiða sig út af braut
«friðar og sælu, neinstaðar í heim-
inum. Og allar þjóðir heimsins
munu búa saman í friði og bróð-
urkærleika.
Mannkynið lætur aldrei halda
jsér lengi í fjötrum, andlegum
eða efnalegum. Það vitkast, það
i þroskast, það öðlast skilning, það
1 sér villurnar, og þokast síðan
smásaman áfram á fullkomnun-
1 arbraut. Eftir hina dimmu nótt
þá birtir ætíð aftur af degi. Eftir
1 eyðileggingu tímabil byggir það
ætíð aftur á ný, og reisir fegurri
musteri, en áður þektust.
Þetta hefir að minsta kosti
verið sagan hingað til. Og eg á
góða von um að þetta haldi á-
fram að vera sagan. Mannkynið
sannar þannig, að syndin sem
rætt er um, er aðallega í huga
þeirra sem óskapast mest út af
henni.
Vér trúum að mannkynið fær-
ist áfram og fullkomnist til ei-
lífðar. Þetta er sannfæring vor.
Og, af trú vorri getum vér gert
það, sem vér trúum af heitri
sannfæringu, að fullkomnum
veruleika.
RORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin skuld
HENRY FORD TEFLIR
Á TYISÝNU
Hann ætlar að ná forustunni
innan bifreiðaiðnaðarins —
eða tapa aleigunni.
komist brátt upp í 5400 á dag. áliti var næstum ómöglegt að1
Þegar svo er komið, ætti félagið ■ komast að samkomulagi við
ekki lengur að tapa peningum á | UAW, meðan Bennett, hörku-
hverjum einasta bíl sem fram-j tólið frá í gamla daga hélt stöðu
leiddur er. Næsta ár kann fram- sinni.
Seint um kvöld nokkurt í jan-
austurlanda
ROSIR
leiðslan að geta verið orðin 8000
bílar á dag.
Henry yngri ^erði sér það
ljóst, að hann átti enn eftir mik-
Ekki er þess langt að bíða, að, ið ólært sem bifreiðaframleið- j
úar síðastliðin, hringdi Richard keppinautar Ford verksmiðj- j andi. — Hann kom því á fót
Leonard, yfirmaður UAW-CIO anna fái annað og meira að nefnd faglærðra og reyndra
verðlýðshreyfingarinnar hjá hugsa um. Fyrstu bílarnir fyrir nianna, nokkurs konar ráðgjaf-i
Ford bifreiðaverksmiðjunum, á árið 1947 hafa þegar verið smíð- arnefnd. Meðal nefndarmanna
John S. Bugas, forstjóra hjá1 aðir hjá Ford. Margar sögur fara eru nienn eins og John Bugas, |
Ford Motor Company. I af þessum nýju bílum, en það fyrverandi yfirmaður FBI deild-
“Heyrðu, John” sagði Leon- einá, sem vitað er með vissu er , arinnar í Detroit, Mead L. Brick- ■
ard, “við skulum reyna að kom- j að Henry vonast til að geta selt er> sem hefir yfirumsjón með bif-
ast að samkomulagi um þetta þá fyrir minna verð en nokkra reiðaframleiðslunni og John R.
strax”.
“Já, hvers vegna ekki?” sagði
Bugas.
Þeir áttu við samkomulagstii-
raunirnar, sem um þessar mund-
ir fóru fram milli Ford og UAW.
Næsta dag, á einum tveimur
klukkustundum, gengu Bugas
og Leonard frá samningum, sém
þeir höfðu ekki getað komið sér
saman um í níu vikur. Ford verk-
smiðjurnar gengust inn á að
greiða verkamönnum sínum 18
centum meira á klukkustund;
verklýðsfélagið gaf Ford loforð
þess um öryggi, sem farið hafði
verið fram á, eða að engar
vinnustöðvanir mundu fram-
kvæmdar um tiltekinn tíma.
Þetta var þýðingarmikið atriði
fyrir Ford. Á fjórum og hálfu um
ári höfðu 773 verkföll verið gerð
hjá honum.
Þegar samningur þessi var
gerður borgaði Ford hærri laun
en aðrar bifreiðaverksmiðjur
Og nú hafði framkvæmdastjóri
félagsins, Henry Ford II. skuld-
bundið sig til aðborga 39,000,000
dollara til viðbótar. Samkvæmt
skýrslum verksmiðjanna, tapaði
Ford 300 dollurum á hverjum
einasta bíl, sem framleiddur var.
Hversvegna hafði þá þessi nýji
samningur verið gerður?
Árið 1914 hafði Henry Ford I.
sigrað í samkeppinnni við aðra
bílaframleiðendur, með því að
greiða verkamönnum sínum
fimm dollara á dag. Nú var svo
komið, að sonarsonur hans varð
að leggja álíka mikið í hættu.
Henry II. ætlar að ná forustunni
innan bifreiða iðnaðarins — eða
tapa aleigunni.
Félagið hefir svo árum skiftir
verið að dragast aftur úr Árið
1930 seldi það 40% af öllum bif-
reiðum Bandaríkjanna. Árið
1941 aðeins 18.8%. Ágóðinn
minkaði hlutfallslega.
aðra bifreiðartegund. I Davis, yfirmaður sölu og auglýs-
Þessi dugnaður unga forstjór- {ingadeildanna.
ans hefir vakið furðu flestra bif-
reiðaframleiðenda.
Samkeppni um vinnuafl.
Ötull starfsmaður
Sú ákvörðun Henry yngri að
gera sitt til að Fordverksmiðj-Í
Henry var fljótari að iæra urnar standi ekki að baki keppi-1
undirstöðuatriði bifreiðaiðnaðar-! nautunum, lætur hann hafa nóg
ins en menn höfðu yfirleitt að Sera- En skrifstofa hans er,
vænst. - Sú skoðun hans, að iburðarlaus og hkist skrifstofum
, . . , * u___1 annara forraðamanna fyrirtæk-
vmnuþiggjendur verði að bera J
ábyrgðina ásamt vinnuveitend- isins-
Hann fer venjulega á fætur
klukkan 6 á morgnana. Á ferð-
um, var ekki ný. Það, sem var
nýtt við þetta var, að hann hafði , , , .,
, i . i * , • j. •* x nm smum til sknfstofunnar, en
synt tolverð hyggindi við að
koma þessu í framkvæmd. Hann
hafði gert vinuaflið að sam-
keppnisatriði. Þegar bifreiða-
framleiðandi for þess a leit við , _____° xn
hann, að hann sameinaðist hin
hún er tólf mílur frá heimili
hans, keyrir hann til reynslu
tvo nýja bíla. Á leiðinni opnar
framleiðendum í baráttu
þeirra gegn kauphækkunum,
svaraði hann með þjósti: “Þú
reynir að leysa þína erfiðleika.
Eg skal sjá um mína”.
Fáir af íbúum Detroit þekkja
hann vel. í æsku hafði hann á-
samt bræðrum sínum og systr-
um lítið samneyti við önnur
börn — að mestu sökum þess að
Ford-fjölskyldan hræddist
mannræningjana. Myndir þeirra
birtust sjaldan í blöðunum. Líf-
vörður var jafnan hafður umþau.
Er hann hóf nám við Yale
háskólann 1936, byrjaði hann
sem verkfræðingur. Eftir ár
gafst hann upp á því — fagið of
leiðinlegt. 1 stað þess tók hann
upp þjóðfélagsfræði, en lauk
aldrei námi og hætti skólagöngu
sinni eftir fjögur ár. Sama ár,
1940, giftist hann Anne
McDonnell frá New York. Anne,
er ein af 14 börnum efnamanns-
ins James Francis McDonnell,
var kaþólsk. Henry tók sjalfur
upp kaþólska trú daginn áður en
þau giftu sig. Hann og kona
hans tóku sér bústað í húsi, sem
Edsel Ford gaf þeim. 1 fyrstu
veislunni sem þau héldu, vakti
hin nýja frú Ford furðu boðs-
gestanna. — Áður en borðhaldið
hófst, fór hún með borðbæn.
Byrjaði í verksmiðjunum.
Henry hóf vinnu sína hjá föð-
ur sínum sem óbreyttur starfs-
maður. Hann gerði við vélar,
Verkföll valda erfiðleikum.
Styrjöldin stöðvaði þetta um
tíma. Ágóðinn jókst. En það voru
margs konar erfiðleikar, sérstak-
lega verkföll, sem dundu yfir.
Meðan Bandaríkjastjórn borg-
aði brúsann, var engin hætta á
að fyrirtækið yrði gjaldþrota. En [smurgi bíla og vann önnur verka-
er friður komst á, gátu verkföll-1 manna störf. Það virtist engin
in ein saman ráðið niðurlögum astæða til að flýta sér. Svo var
þess. Og þá, einum tveim mánuð-1 að sjá) sem faðjr hans, Edsel
um eftir lok styrjaldarinnar Ford mundi eiga eftir að vera
komu fram kröfur frá UAW um forstjóri verksmiðjanna svo ár-
30% launhækkun. Henry yngra [ um skiftir. í apríl 1941, gekk
tókst að ráða fram úr þessum Henry yngri í sjóherinn.
vandræðum með ®stakri þolin-1 Fn skyndilega urðu snögg um- (
mæði í samkomulagsumleitun1 skifti Faðir hans andaðist eftir
um, auk þess sem hann sýndi stutta iegU- nu ia a að kenna
verklýðsfélaginu hvernig komið honum það, sem læra mátti um
var með fjárhag félagsins. Tæk- bílaiðnaðinn, eins flótt og auðið
ist honum einnig að auka fram- j var Afi hans, gamli Henry Ford,
leiðslugetuna, gat svo farið, að tðk sjálfur að sér kensluna. En
takast mætti að lækka fram- stálhendin, sem einu sinni stjórn-
leiðslukostnaðinn. I aði þessu verslunaxweldi var orð -
Eitt af því fyrsta, sem hann in máttlaus. í september síðast-
gerði, var að framkvæma ýmsar iiðnum Varð hann að segja af sér
breytingar meðal hæstlaunuð-j forstjórnastöðunni. Henry yngri
ustu starfsmannanna. Hann tok þegar við.
bætti við ungum efnilegum | Stórfeldar breytingar voru
mönnum, hækkaði aðra í stöðum gerðar. Henry Bennett, uppá-
sínum. I frístundum sínum ferð- halds starfsmaður afa hans um
aðist hann um landið og átti við-1 margra ára skeið, var sviftur
ræður við hina 6200 umboðs-' stöðu sinni. Margir fyldu á eftir j
menn Fords. honum.
í sætunum, reynir öll helstu tæki
bifreiðarinnar og gefur umsjón-
armönnunum nóg að starfa.
Eitt sinn heyrðist hállgert
tómahljóð, er hann skellti aftur
einni bílhurðinni. — 1 gremju
sinni kallaði hann saman alla
helztu framleiðslusérfæðing-
ana. “Vitið þið ekki”, hrópaði
hann “að umboðsmenn Chevro-
let sýna viðskiftavinunum Ford
bifreið og skella hurðinni? Þegar
hljóð líkt og þetta heyrist, segjai
þeir: “Þarna sjáið þið! Þetta er|
búið til úr blikki!” Og svo selja'
þeri þeim Chevrolet”. Að því
loknu hljóp hann að nýjum bif-
reiðum, fem stóðu þarna í röð,
skelti hurðum þeirra og merkti
allar, sem hljómuðu líkt og sú
fyrsta.
Ford-bræðurnir
Þar sem Fordfjölskyldan er
viss um það, að stjórn fyrirtæk-
isins mun ekki hverfa úr hönd-
um hennar, hefur þjálfun yngri
bræðranna þegar hafist. Annar
sonur Edsel Fords, Bensen, verð-
ur líkast til við deild þá, er hefir
með höndum samvinnu vinnu-
veitenda og starfsmanna. Hon-
um féll jafnvel ver við námið
en Henry og var aðeins eitt ár
við Princeton háskóla. —Þriðji
bróðirinn, Billy tuttugu ára að
aldri, hefir gaman að vélum og
ætlar að ljúka prófi við Yale,
áður en hann byrjar að starfa
með bræðrum sínum.
Þessi yndislega teg-
und rósa var töpuð til
margra ára, en fanst
svo af hendingu í ein-
um gömlum garði og
nefnd á ensku “Climb-
ing Peony, Climbing
Rose, Double Hardy
Morning Glory” o.s.frv.
Hún deyr á haustin en
sprettur af sömu rót á
vorin. Mjög harðger og
kröftug. Fullvaxnar,
tvíblóma rósir eru ljós
rauðar, 1% til 2 þml. i
þvermál, og standa í blóma alt sum-
arið, jafnvel i heitu veðri. Margir
eldri garðyrkjumenn muna þessa
finu vafningstegund. Við bjóðum
plöntur sem blómstra þetta sumar.
Pantið og sendið borgun núna. Verð-
ur send um sáðningstímann. (Hver
50(í) (3 fyrir $1.25) (tylftin $4.00)
póstfritt.
FRl—Vor stóra útsœðisbók fyrir 1946
Enn sú fullkomnasta 95R
DOMINION SEED HOUSE
Georgetown, Ontario
— eða tapað. Henry efast ekki
um það, að hann muni sigra, að
atvinnuerfiðleikar verksmiðj-
unnar séu nú úr sögunni. Og það
er eitt sem bendir til þess, að
hann hafi rétt fyrir sér. — Frá
styrjaldarlokum hefir ekki orðið
ein einasta vinnustöðvun vegna
verkamanna Ford verksmiðj-
anna. —Mbl. 11 apríl.
Þegar að því kemur, getur
Henry bróðir hans hafa sigrað
Sendið börnin á Sumarheimilið
Byrjað verður að starfrækja
Sumarheimilið á Hnausum 12.
júlí í sumar og þá verður stúlku-
hópur sendur þangað, næst er
drengja hópur. Hver hópur fyrir
sig, hefir 12 daga dvöl á heimil-
inu. Hægt er að taka á móti 30
börnum í einu. Öll bömin fara
undir læknisskoðun daginn áður
en hver flokkur fer frá Winni-
peg og er undir umsjón sérfræð-
ings í barnasjúkdómum, sem er í
þjónustu Winnjpeg-borgar (Win-
nipeg Health Department).
Eins og á fyrri árum verður
eftirlitið hið vandaðasta á heim-
ilinu. Foreldrar sem að vilja
senda börn sín þangað, til að
njóta heilsusamlegrar dvalar i
hinu rólega og fagra umhverfi
eru beðnir að snúa sér til þeirra
sem að hér eru nefndir, sem
munu útvega þeim umsóknar-
skjal.
Allar umsóknir verða að vera
komnar inn fyrir 15. júní.
Winnipeg — Mrs. J. Ásgeirsson,
657 Lipton St., sími 71 182.
Oak Point, Man. — Mrs. Dóra
Mathews.
jundar, Man. — Mrs. H. E. John-
son.
Piney, Man. — Mrs. B. Bjöms»
son.
Riverton, Man. — Mrs. S. Thor-
valdson.
Árborg, Man. — Mrs. H. von
Renesse.
Forstöðunefndin
Nýjar Bækur til Sölu
Alþingishátðin 1930, Próf. M. Jónsson, 300 myndir..$23.00
Vasasöngbókin, 300 söngtextar.................. 1.60
A heiðarbrún, ljóðmæli, Dr. Sveinn E. Björnsson
Ritsafn I, Br. Jónsson......................... 9.00
Saga Islendinga í Vesturheimi, Þ. Þ. Þ., III. bindi.
Björninn úr Bjarm,;landi, Þ. Þ. Þ.............. 3.25
Grammar, Text & Glossary, Dr. Stefán Einarsson. .. 8.50
A Primer o/ Modern Icelandic, Snæbjörn Jónsson.... 2.50
Lutherans in Canada, Rev. V. J. Eylands, 107 myndir 3.00
The Björnsson’s Book Store & Bindery
Bandi Ób.
$23.00 $18.50
1.60
3.75 2.50
9.00
5.00
3.25 2.50
702 SARGENT AVENUE
WINNIPEG, CANADA
Pantanir bárust inn fyrir einni
miljón bifreiða. Sem stendui
Um leið og Henry sagði Benn-
ett upp, losnaði hann og við leif-
eru 2800 bílar framleiddir dag- arnar af stefnu þeirra í starfs-
lega í verksmijunum, og auk háttum félagsins, sem hann hafði
þeirra um 300 traktorar. Henry lengi litið á sem meiðandi fyrir
hefir vonir um að framleiðslan Ford verksmiðjurnar. Að hans
Tilkynning
um fulltrúa okkar á Islandi
Umboðsmaður okkar á Islandi er Bjöm Guðmunds-
son, Reynimel 52, Reykjavík. — Hann tekur á móti
pöntunum á blöðunum og greiðslum fyrir þau.
Heimskringla og Lögberg