Heimskringla - 22.05.1946, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 22. MAI 1946
HVÍTAGULL
En þegar hann hafði loksins tínt á sig fá-
einar spjarir og opnað hurðina, þaut allur
hundasægurinn niður eftir ísnum. Þeir hlupu
beint vestur ísinn geltandi og ýlfrandi. Þeir
voru fárnir. Eitthvað hálf mílu í burtu heyrði
'' hann þá stansa og gelta eins og þeir væru ærðir,
“Einkennilegir eru þessir hundar,” hugs-
aði Níels með sér. En eitthvað óvenjulegt hafði
viljað til fyrst þeir þutu út úr hlýjum bólunum
sínum, þar sem þeir sváfu rólegir yfir hina
köldu heimskautanótt.
Hann vakti Madeline og þeir hlupu með
byssur af stað til að sjá hvort Boileau sveinarnir
hefðu ært fyrir þeim hundana. Af litlum hól
niður við ströndina sáu þeir einhverja þúst
koma skríðandi í áttina til sín. Hundarnir höfðu
þyrpst í kring um hana og geltu nú ekki fram-
ar.
“Þetta er engin skepna, því að þá mundu
hundarnir fljúga á hana og tæta hana í sundur,”
sagði Madeline.
“Við verðum að fara og sjá hvað þetta
er — þarna er eitthvað ilt í efni,” svaraði Niels
og hljóp af stað. Stuttu síðar sáu þeir að þetta
var maður, sem kom skríðandi á fjórum fótum
og dró á eftir sér skíðagrind.
Það var Jim Lansing!
Hann var sama sem meðvitundarlaus og
þekti þá ekki. Hann vissi að einhverjir voru í
kringum sig, en skeytti því engu, heldur skreið
altaf með fönnunum í áttina til kofans.
Niels eyddi engum tíma í umræður. Made-
line skar í sundur sleðabandið, lyfti henni með
húð og sleða og bar hana heim að húsinu. Niels
slengdi Jim á bak sér og kom á eftir.
“Guð minn góður, þau hafa verið á ferð í
bylnum!” tautaði Madeline. “Aníta gafst upp,
og Jim varð að draga hana að síðasta áfangan-
um.”
“Já, Jim gerði það, sem hann gat til að
koma henni hingað — og honum tókst það
líka,” rumdi Niels.
14. Kapítuli.
Tveir dagar liðu þangað til Aníta gat sagt
Niels sögu þeirra um ferðalagið og tildrög þess.
Þegar Niels heyrði að Jim hefði fundið hvíta-
gullsnámuna á ný, sendi hann Madeline strax
af stað til að leita.
Hann varð sjálfur ásamt Anítu að stunda
Jim. Hann var með óráði, var kalinn á fótum
og annari hendinni, því að hann hafði týnt
vetlingnum. Kuldinn hafði heltekið hann svo
mjög, að hann fékk svæsna lungnabólgu. Jim
var svo dauðveikur að Niels fór þvert yfir
vatnið til stöðva Gilmour félagsins, og bað þá
að senda flugvél eftir lækni sem átti heima í
Fort Smith.
En þeir sögðu nei. Þeir vildu jafnvel ekki
gefa Niels meðöl. Vika leið áður en Jim fékk
rænuna og tíu dagar liðu þangað til þau Niels
og Aníta höfðu komið honum úr hættu.
Þeir Madeline og Ponhk komu aftur úr leit-
inni, en erindið hafði eigi hepnast með öllu.
Skafrenningur hafði hulið slóðina eftir Jim og*
Anítu, en þar sem eitthvert hlé var fundu þeir
sporin alla leið til stóra flóans. En lengra höfðu
þeir ekki þorað að fara, því að njósnarar Gil-
mour félagsins voru á hælum þeirra, og höfðu
þegar frætt aðalstöðvarnar er sendi flugvél á
hæla þeirra með menn sem áttu að elta þá. Þess-
vegna voru þeir svo skynsamir að snúa aftur.
Ferðin hafði samt sannfært Jim um, að
náman var á einni snjóeyjanna og sennilega í
miðjum flóanum, svo að nú þurftu þeir ekki
langt að leita. Hann var sannfærður um, að
hann gæti fundið staðinn á tveimur þremur
dögum og helgað sér hann samkvæmt lögum.
Þegar Jim var úr hættu batnaði honum
fljótt og hálfum mánuði síðar var hann kominn
á fætur næstum jafngóður og hann var áður.
Hann náði brátt Anítu hvað heilsu snerti, og
komst svo fram úr henni. Samt virtist hún ekki
hafa beðið neitt tjón af þessari svaðilför, en hún
var einkennilega seih til að safna kröftum á ný
því að hún borðaði lítið og lá andvaka nótt eftir
nótt.
★ ★ ★
Dag einn heyrðu þau Panhk hrópa úti og
hlupu öll út til að sjá hvað um væri að vera.
Sólin var komin á ný!
Suður yfir vatninu gátu þau séð rönd af
sólinni, og eftir hinar löngu sólarlausu vikur
urðu þau trylt af gleði, þau hrópuðu og döns-
uðu, svertu glerbroÞtil þess að geta horft sem
bezt á hana og allir hundarnir tóku undir og
geltu af öllum mætti. Tuttugu mínútum síðar
var hin litla rönd horfin un<jir sjóndeildar-
hringinn. En það hafði verið dagur í tuttugu
mínútur.
Jim var ákafur og lagði ráð á um nýja at-
lögu, og kvöld eitt þegar Aníta lá og bylti sér í
rúminu, sem var í öðrum enda hússins og þiljað
af með tjaldi, kom Jim inn til hennar og færði
henni heitt súkkulaði í bolla. Hann settist á
rúmstokkinn til að tala við hana.
“Aníta — hm — mundir þú hafa mjög á
móti því að fara til Northumbríu núna?” spurði
hann ofur gætilega.
“Hvað ætti eg þangað að gera?” spurði hún
tortryggin.
“Ó, það er ekki skemtilegt fyrir þig að
holast hérna í kofanum með fjórum karlmönn-
um,” sagði hann, “og þú hefir hvort sem er haft
það nógu erfitt í vetur. Auk þess ert þú ekki
mjög hress til heilsunnar, svo að dálítil upplyft-
ing fyrir þið væri ekki úr vegi um lítinn tíma.”
Aníta vissi að hann hefði ekki sagt sér
sönnu ástæðuna. Núna þegar menn Gilmour-fé-
lagsins höfðu nánari gætur á þeim en nokkru
sinni fyr, sá hann að það mundi leiða til bar-
daga á milli þeirra, og vildi hafa hana á örugg-
um stað áður en ófriðurinn byrjaði fyrir alvöru.
— Og Aníta lofaði því að fara að orðum hans.
Enda þótt hún kviðí fyrir, þá hafði hún þessa
síðustu daga verið komin á fremsta hlunn að
stinga upp á þessu sama. Hérna var öðru vísi
en í tjaldinu þeirra við Moskus-vatnið. — Hér
voru þau ekki tvö ein. Hér voru þeir með Jim,
Niels og Magdeline og mundu hjálpa honum.
Hennar þurfti ekki með.
Aftur á móti gat hún kanske veitt honum
mikla hjálp með því að vera í Northumbríu.
Beverly hafði farið til bæjarins og var að láta
setja af stað rannsókn til að koma Jim fyrir
kattarnef — en ef hún var nálægt þegar hann
kæmi aftur, þá gæti hún kanske stöðvað hann.
Næsta dag byrjuðu þau Jim og Aníta að
undirbúa ferðalagið til Northumbríu, en þá
kom viku bylur og á hæla hans fjöldi annara
bylja, sem verða ætíð í Þokumánuði Indíán-
anna. Tvisvar reyndu þau að brjótast af stað,
en neyddust til að snúa aftur í bæði skiftin.
Fyrst í þriðju viku febrúar gátu þau lagt af
stað.
Þau höfðu átta hunda, langan og mjúkan
sleða, tjald og hvílupoka og nesti til þriggja
vikna. — Förin yfir hið mikla Northumbríu
vatn varaði fimm tíma í flugvél, en á hunda-
sleða í tólf daga.
Fj^sta daginn drógu hundarnir þau 45
mílur, en þá voru þeir ólúnir og alt var fla.tt
undir fæti. En næsta dag voru þeir fótsárir og
fóru sér hægar? Brátt varð Aníta þess vör að
það var ekki tóm skemtun að ferðast á slíkum
farskjótum. Hundarnir geltu og góluðu að
tunglinu alla nóttina, svo að örðugt var að festa
blund, og þeir stálu öllu, sem laust var og ekki
var inni í tjaldinu. Altaf voru þeir að flækjast
í aktýgjunum eða þá að fljúgast á. Yfir höfuð
voru þeir altaf að fljúgast á og án sýnilegrar á-
stæðu. Einhver hundurinn gaut hornauga á
annan hund og á sama vetfangi var allur hóp-
urinn iðandi og ýlfrandi kös, svo að hárin flugu
af þeim í allar áttir.
Það þurfti að minsta kosti hálftíma til að
beita þeim fyrir sleðann á morgnana, og Jim
þurfti ekki nema að líta af þeim, þá voru þeir
röknir saman í áflogabendu, og þá varð hann
að taka til á .ný.
Annars var ferðin tilbreýtingarlaus. Jim
fór á fætur klukkan sex og lagði á hundana, og
um kl. 7 lögðu þau af stað. Um miðdegið stöns-
uðu þau og átu miðdegisverð og óku svo þangað
til kl. sex um kvöldið. Þá urðu þau að reisa
tjaldið, gefa hundunum að éta frosinn hvítfisk,
og taka af þeim litlu leðurskóna, sem þeir
höfðu á löppunum til þess, að þeir skæru sig
ekki á skaranum. Á meðan kveikti Aníta á
“prímusnum” og sauð matinn, og strax á eftir
skriðu þau inn í hvílupokann, en hundamir
grófu sig niður í snjóinn úti fyrir tjaldinu.
Aníta féll vel að ganga eins og tvo tíma
fyrst á mrognana til að koma blóðinu á hreyf-
ingu, en lengst af sat hún í sleðanum vafin úlf-
héðni miklum.
Þau hreptu byl einn dag og urðu að vera
um kyrt allan daginn. Annars var oftast heið-
skýrt veður og frosthart. Sólin steig hærra á
lofti með hverjum deginum, og skein á þau tvo
tíma á hverjum degi án þess að hún hlýjaði
þeim neitt.
Hart var frostið. Stundum var rosabaug-
urinn svo margfaldur að þar sýndust sex til sjö
sólir á lofti niður við sjóndeildarhringinn, og
smá hæðir í fjarska virtust háar sem fjall.
Stundum sá Aníta tröllvaxnar skugga-
myndir í lofti, stóðu þær á höfði. Þetta voru
myndir af henni sjálfri, Jim og hundunum. —
Hundarnir voru eins stórir og gufuvagn fyrir
járnbrautarlest, en þau Jim eins og risar.
Þetta var fyrsta langferðin, sem hún fór á
hundasleða, og þótti henni þetta skemtilegt. —
En mest þótti henni samt gaman af að vera ein
ásamt Jim. Þau voru alein á ný. Félagar sem
unnu saman. Þegar hann gekk við hliðina á
sleðanum þá stalst hendin hans stundum og
tók um handlegg hennar, og þegar augu þeirra
mættust var hann vís að brosa, og bros hans
var eins og sólskin, er oft birtist í brosi sak-
lausra drengja. Jim gerði aldrei neitt hálft, og
nú, þegar honum var farið að þykja vænt um
hana, var það sterk og heilhuga ást eins máttug
og vorleysing.
Aníta vissi að hinir tveir til þrír síðustu
mánuðirnir höfðu verið það tímabil, sem ham-
ingja þeirra hafði skapast á, en ekki þessi á-
stríðufulla vika, er þau höfðu kynst fyrst i
Edmonton. — Þá höfðu þau sama sem ekkert
þekst og átt fátt sameiginlegt. Nú höfðu þau
búið, unnið og barist saman — og horfst í augu
við dauðann ásamt hvort öðru — og höfðu
þannig stofnað til félagsskapar, sem stóðst
hverja raun. Nú hagaði hann ætíð orðum sín-
um á þennan hátt: “Við skulum gera þetta,”
eða “næsta ár skulum við líta nánar á það”. Það
sem mestu varðaði, þau höfðu lært að virða
. hvort annað — það er tryggasti grundvöllur-
inn fyrir staðfastri ást. Aníta kyntist Jim á
þessum tíma, eins og hann var í raun og veru.
Jim sjálfan. Smá atriði eins og þetta, að hann
reyndi að gefa henni meirihlutann af matnum,
er þau voru í bylnum, sagði henni meira um
það hvernig Jim var, en heil vika í Edmonton
hafði gert.
Sér til mestu undrunar skildi hún, að þetta
sem hún hélt að væri ást, og hafði gripið huga
hennar í Edmonton, var ekki nema sjónhverf-
ing líðandi stundar. Þetta var alt önnur ást,
er hún bar nú í brjósti. Það var merkilegt til
þess að vita, að hrifnirig sú, er þau höfðu hvort
af öðru í Edmonton, skyldi þróast eins og hún
h^fði' gert á þessum mánuðum — hafði tengt
þau böndum, sem aldrei mundu bresta. Aldrei!”
Þau komu til Northumbríu um kvöld
þrettán dögum eftir að þau lögðu af stað frá
Kewah-tina. Nú þegar litla þorpið lá grafið í
snjóinn, með logandi ljós í hverjum glugga, er
bentu ferðamanninum heim, var þao næstum
fallegt.
Þeim var tekið sem tignum gestum. West-
lake lánaði þeim strax húsið sitt þessa þrjá
daga, sem Jim ætlaði að dvelja þarna. Eftir
það átti Aníta að búa hjá Pálu Michaels. Bev-
erly var ekki kominn ennþá, en Westlake sagði,
að hann hefði sent Morrison prófessor, loft-
skeyti fyrir stuttu síðan. Lögreglumaðurinn
fræddi þau einnig um, að annað stórt námu-
félag, Norðvesturfélagið hafði heyrt um hvíta-
gullsfundinn, og hefði sent mennt til Northum-
bríu til að finna Jim að máli. Þessar fimm gulu
flugvélar, sem þau höfðu séð á ísnum, voru eign
þess félags, og mennirnir voru í tjaldi þar fast
hjá.
Önnur mikil nýung þar um slóðir var sú,
að Mamie Kimritz væri farin leiðar sinnar.
Rétt fyrir jólin hafði komið til þorpsins gull-
nemi einn, útlifuð fyllibytta, sem hafði selt
Norðvesturfélaginu bikblendings námu, er hann
hafði fundið, og fengið hátt verð fyirr. Mamie
hafði strax komist í kynni við þennan nýja
gullfugl, og hafði svo hlaupið á brott með hon-
um til bæjarins og menningarinnar. Þau höfðu
tekið með sér alt það gullduft, sem Eddi átti og
þúsund dala virði af loðskinnum. En samt sem
áður lofaði Eddi hamingjuna fyrir, sögðu menn,
og skemtu sér vel yfir þessu.
Aníta fyltist ótta yfir fjarveru Beverlys
Gilmours. Hún vissi að hann var að snuðra upp
íortíð Jims, og mundi sjálfsagt ekki liætta fyr
en hann hafði komið því öllu upp. Og þegar svo
væri komið mundi hann láta höggið ríða af.
Hún var viss um að hann hafði snuðrað eitthvað
upp, annars mundi hann sjálfsagt hafa látið
þetta falla niður.
Jæja — áður en Gilmour kæmi til baka gat
ekki Aníta gert neitt, já, jafnvel þá vissi hún
ekki hvernig hún ætti að hefjast handa. Gil-
mour hataði Jim af öllum sínum mætti, og
mundi ekki hugsa sig um augnablik að gera
honum alt það ilt, sem hann gæti. En Aníta hét
því, að áður en hún sæi Jim í fangelsi, árum
saman eða æfilangt, skyldi hún reyna að hefta
för fjandmanns hans, hún skyldi gera það á
einn eða annan hátt — jafnvel, já, jafnvel þótt
hún yrði að fórna sjálfri sér til þess.
Daginn áður en Jim fór frá Northumbríu
sá Aníta forstjóra Norðvesturfélagsins. Hann
hét Clint Nelson. Það var rólegur og þreklegur
maður, líkur David Westlake, og fanst Anítu
áreiðanlegt að hann mundi breyta rétt og
drengilega við Jim ef samningar gerðust með
þeim. Hann hafði ekkert í látbragði sínu, sem
bar vitt um hina kuldalegu og hélu slægð, sem
lýsti sér í framkomu Morrisons prófessors, né
frekju og óbilgirni Beverlys Gilmours, er ekki
sveifst neinna ráða til að ná markinu.
Um kveldið er þau voru í kofa Westlakes,
mintist Aníta á, að hún hefði séð og talað við
Nelson. Það var orðið framorðið og birkikubb-
amir í arninum höfðu hrunið saman í glóðar-
haug. Þorpið var alt í svefni. Jim sat og las
yfir skjal eitt, sem þeir Westlake og hann höfðu
sett saman þá um daginn.
“Eg hugsa að þessi Nelson geri þér viðun-
anlegt tilboð, Jim,” sagði hún. “Og eg hugsa
líka, að hann sé maður til að berjast við Gil-
mour félagið. Norðvesturfélagið, er líka vold-
ugt félag, og hefir fjölda manns og margar
flugvélar í þjónustu sinni. Það getur tekið upp
bardagann í stað þín.”
“Eg talaði við Nelson í gær,” svaraði Jim,
og leit upp úr skjalinu. “Eg hugsa að hann sé
maður til að halda námunni fyrir Gilmour fé-
laginu, en tilboð hans var of lítið. Hann bauð
mér fimtíu þúsund nú og hundrað þúsund að
auki þegar félag hans hefði fengið rétt á nám-
unni — en mér finst það nái engri átt að bjóða
hundrað og fimtíu þúsund fyrir námu, sem er
virði margra miljóna. Eg á fundinn og þegar
eg hefi barist fyrir honmu í heilt ár, hefi eg
þetta næstum í hendi minni. Nei, eg sleppi
þessu ekki fyrir lítinn hluta þess, sem það er
virði! Auk þess læt eg ekki Beverly hræða mig
né menn hans.”
“En Jim, hugsaðu út í það hversu vel okk-
ur gæti liðið ef þú tækir tilboði Norðvesturfé-
lagsins,” sagði Aníta áköf. Við gætum átt heima
suður frá á vetrin og á sumrin gætum við verið
við Bjarnarána ásamt Niels og Edda, og liðið
þar vel. Við hefðum nægilegt fé til að vinna
gullnámuna þar eins og ætti að vinna hana, og
nægilegt fé til að ferðast hvert sem væri í
leit eftir nýjum námum. Við gætum lifað eins
og aðalsfólk! Hvers óskar þú annars frekar?”
“Við höfum rætt þetta áður, svo við skul-
um ekki byrja á því nú. Að minsta kosti ekki í
kvöld,” svaraði Jim ákveðinn.
Aníta sá að árangurslaust var að ræða
þetta frekar. Hann hafði lagt allan sinn huga á,
að tryggja sér þetta hvítagull, og hún gat ekki
þokað honum neitt. Þúsund eldishestar mundu
ekki orka því. Hann átti ennþá alt það fram-
sóknarþor, sem hafði knúð hann til að skríða
þegar hann gat ekki dregið hana lengur með
því að ganga uppréttur, áfram, áfram, að kofa
Niels, þótt hann væri hálf meðvitundarlaus af
hungri og þreytu.
“Komdu hingað snöggvast Aníta,” sagði
hann og hún settist á bríkina á stólnum hans.
“Eg fæ þér þetta skjal nú og skal útlista þ^ð
fyrir þér áður en eg fer til Kewah-tina. Eg
vona að þú verðir ekkert hrædd. Við Westlake
höfum sett það saman einungis af varkárni. —
Þetta skjal veitir þér eignarétt á hvítagulls-
fundinum og gullnámunni við Bjamarelfuna.
En þú þarft aldrei að nota þetta skjal — ef
ekki — eg á við að þú þarft aldrei að nota það.
En ef eitthvað skyldi koma fyrir í Kewah-tina,
þá er þetta lögleg eign þín, og enginn getur svift
þig þeim rétti. Niels og Eddi eiga auðvitað sinn
hluta af gullnámunni við Bjarnarána, og þú
getur gefið Niels eins mikið af hvítagullsfund-
inum og þú vilt. En alt hitt er þín eign heil og
óskift. Hm — þetta er ljóta vitleysan,” sagði
hann alt í einu. “Eg tala eins og eg væri að
gera erfðaskrá. — Geymdu bara skjalið og
gleymdu svo öllu saman, Aníta.”
En blaðið lá á borðinu. Anítu hrylti við að
snerta við því. Hún gat ekki vitað nema það
væri undirritað með hartablóði Jims, og ef
nokkuð ilt henti hann langaði hana ekki í einn
einasta eyri, sem kæmi inn fyrir hvítagulls-
fundinn, sem hún hataði af heilum huga vegna
þess, hve margt hafði ilt af honum leitt. Heldur
vildi hún fara að vinna á skrifstofu á ný, og
eyða ámnum við ritvélina, en að snerta neitt alj
þeim auðæfum, sem annað eins hafði leitt af.
Hversvegna gat Jim verið svona blindaður af
gullþorstanunrv? 1 raun og vem var það al-
gengur mannlegur breyskleiki að sækjast alt af
eftir meira og meira. Ef hann vildi bara stansa
sem snöggvast og hugsa sig um! Á öllum öðmm
sviðum lét hann skynsemina ráða. Já, ef hann
aðeins færi að hugsa um þetta, var hún viss um,
að hann mundi líta á hvítagullsfundinn eins og
hún gerði — sem stalla grimdaræðisins, sem
lífi hans yrði kanske fórnað á. 1 blindni sinni
var hann eins og margri aðrir, sem hún þekti.
Þeir höfðu alt það fé, sem þeir þurftu með, en
þyrsti sífelt í meira. Fé sem ekkert gagn gerði
þeim ef maðurinn með sigðina sækti þá heim.
Aníta svaf ekki dúr um nóttina. Hún bylti
sér í rúminu, þjáð af hugboði um ill örlög fram-
undan. I náttmyrkrinu óx þetta í huga hennar
og varð að hræðilegri martröð. Hún fór
snemma á fætur, bjó til morgunverð og vakti
Jim á þeim tíma, sem hann hafði beðið hana að
vekja sig, og svo borðuðu þau saman við kerta-
ljósin í stofunni.
Þetta var drungalegur morgun og snjólegt
í lofti. Westlake kom og hjálpaði Jim að hlaða
farangri á sleðann og týgja hundana. Þeir bit-
ust og flugust á eins og venulega, og aktýgin
flæktust og fóru úr lagi og þeir reyndu að bíta
mennina. Það var eins og þá grunaði alla þá
erfiðleika, sem fyrir þeim lágu. En annars gekk
vel að búa á sleðann, og alt var vel útbúið fyrir
langferðina. Á meðan þeir voru að útbúa þetta
fór Aníta í skinnfötin, og þau Westlake fylgdu
Jim út á litla skógarnesið þar, sem leiðin lá út á
ísinn.