Heimskringla - 29.05.1946, Page 1

We tecommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Wianjpeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LX. ARGANGUR
| We recommend for
; your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 29. MAI 1946
NÚMER 35.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
“Karlar út á djúpið draga”
Fiskimenn við Winnipeg-vatn
hafa átt annríkt undanfama
daga, við að búa sig undir
tveggja mánaða fiskirí á vatn-
inu, er hefst 3. júní og endar 3.
ágúst. Ákvörðun um hvítfisks
töku, (sem er aðalaflinn) er sú
sama og í fyrra, eða 3,000,000
punda. Það veiddist ekki svo
mikið í fyrra, þá varð aflinn
2,600,000.
Geddufisk (pickerel) má taka
alt 800,000 pundum, en eigi má
neitt leyfi taka meira 2,500 pund.
í sinn hlut. Hvítfisksleyfi er
takmarkað við 150 báta, en fyrir
geddu er það ekki takmarkað.
Þeir sem veiða hvítfisk er einnig
leyft að fiska 100 pund af geddu.
Hver hvítfisks-bátur má veiða
alt að 19,400 punda. Hvítfisk
má aðeins veiða í norðurenda
vatnsins, einnig í Moose og Ced-
ar vötnum.
Aðal fiski útgerðar plássin eru
Gimli, Selkirk, Riverton og
Hnausa. Meir en 800 manns
stunda fiskiveiðar á Winnipeg-
vatni, og þar við bætast um 450
manns er vinna við að hirða
fiskinn er á land kemur.
Fiskveiðar í Winnipegosis
byrja um miðjan júlí. Á Mani-
toba-vatni er leyft að fiska að-
eins að vetrinum.
Fataekla í Canada
Eftir fréttum er blöðin fluttu
nýlega, er karlmannafataekla
meiri nú í Canada en hefir átt
sér stað áður í tuttugu ár. Öllum
fatakaupmönnum kemur saman
um, að það sé verra nú, að fá
karlmannaföt, skyrtur, yfirhafn-
ir og önnur algeng föt karl
manna, en fyrir sex mánuðum. I
austur Canada, þar sem meginið
af fataefni er búið til; virðist
hafa nægar birgðir af sprot-föt-
um. En í vesturlandinu eru þau
mjög af skornum skamti, og eins
er með allan nýjan fatnað.
Framleiðendur halda því fram,
að þessi skortur stafi af því, að
nú verði Canada að stóla ein-
göngu á sína eigin framleiðslu
hvað fataefni áhrærir. Aðeins
örlítið kemur nú frá Bretlandi,
því framleiðendur þar hafa
hvorki næg húsrúm eða nógan
vinnukraft.
Svona er skýrt frá ástandinu
í Vestur-Canada: .
Winnipeg og Brandon: Meira
af skyrtum en síðasta ár, en
«kki nærri nóg til að geta mætt
eftirspurninni. Karlmannaföt
mjög líitð unj og útlit fyrir að
það verði enn minna. Tekur
fimm mánuði að fá föt eftir máli.
Saskatchewan: Moose Jaw,
Prince-Albert, Regina og Saska-
toon gáfu allar sömu skýrslu, að
erfiðara nú að fá nokkur föt en
fyrir sex mánuðum. Samt var
því bætt við frá Prince Albert,
að nokkrar baðmullar skyrtur
hefðu komið nýlega.
Alberta: Fataeftirspurnir svo
örar í fólksmergðinni í Edmon-
ton, að óviðráðanlegar séu og sá
skortur mjög tilfinnanlegur í
suðurhluta fylkisins. — Flestar
fatabúðir í Edmonton hafa spjald
í fatagluggum sínum er á er
fetrað: “Aðeins fyrir heimkomna
hermenn”. 1 suðurhluta fylkis-
ins eru engar fatapantanir tekn-
ar nema umbiðjandi sýni fata-
leyfisseðil.
British Columbia: Vancouver,
þar er ástandið slæmt fyrir þá
Sem enga leyfisseðla hafa. Skort-
ur á öllu fataefni og fatakaup-
menn segjast enga trygging geta
fengið fyrir því, að nokkuð batni
í næstu tólf mánuði. Sama sag-
an er sögð frá Nelson, Victoríu
og Nanaimo.
Sakar um undirferli
Úr viðtali er haft eftir Molotov
utanríkisráðherra Rússa, er
prentað var á mánudaginn í
Moskva blöðunum, sagði hann að
Bretar og Bandaríkin væru með
undirferli við stjórn Sovét-ríkj-
anna; og væru að mynda nokk-
urskonar samsæri gegn þeim, og
bætti því við, að engin þjóð sem
bæri virðingu fyrir sjálfri sér
hagaði sér eins og þessar þjóðir
gerðu gagnvart Rússum, bæði í
samningum og tillögum. Hann
sagði, að Rússar hefðu athugað
25 ára friðartillögu Byrnes utan-
tekið var til starfa var alt komið
í samt lag aftur eins og ekkert
hefði komið fyrir. Bandaríkja-
menn voru þar skjótir til fram-
kvæmda sem fyrri daginn.
700 smálestir af kolum
brenna til ösku
Um 700 smálestir af kolum
brunnu til ösku á mánudaginn
var hér í bænum, er kviknaði í
kolabirgðum Alsip Brick, Tile &
Lumber félagsins. Byggingin,
sem kolin voru keymd í, náði yfir
250 fet og jafnaðist alveg við
jörðu. Eldsins varð fyrst vart
einum af tuttugu kolahólfum er
í byggingunni voru, en svo fór
eldurinn fljótt yfir, að innan
hálftíma var öll byggingin ein
öskuhrúga. Þarna brann einnig
lítilsháttar af timbri. Skaðinn
er metin að vera um $25,000, og
vátryggmg fyrir öllu saman.
Druknun og björgun
LITIÐ TIL BAKA
Úr fréttadálkum Heimskringlu
lengri og skemri söngferðir það-
an á nærliggjandi herstöðvar,
t. d. til Leyte og Cebu-eyjanna.
Frá Filipseyjum fór hann síð-
1 byrjun fyrra mánaðar mynd- j an flugleiðis til Japan og söng
aði séra Hafsteinn Pétursson þar víða á bækistöðvum ame-
unglingafélag í Tjaldbúðarsöfn- ríska hersins, svo sem í Tokyo
uði (Winnipeg Tabernacle Young og Yokohama, og einnig á Rauða
Peoples Society). Þetta er fyrsta Kross samkomum. Þaðan ferð-
kirkjulega unglingafélagið, sem aðist hann með flugvél til Kóreu,
stofnað hefir verið meðal Islend- en þangað er þúsund amerískra
inga,-
ríkisráðherra Bandaríkjanna og, Fyrstu hlýindadagar er komu
komist að þeirri niðurstöðu, að'm Winnipeg á þessu vori) komu
svo framarlega sem þetta ætti . laugardag og sunnudag s. 1.
að koma að notum og verða til;Var það talsvert nýnæmi fyrir
nokkurs gagns, þá yrði fyrst að borgarbúa) enda þyrptUst þeir i
semja frið við Þjóðverja, en nu stórhópum að ám og votnum er
væri svo ástatt að engin stjóm, j f grendinni liggja. En ekki varð
er hægt væri að semja við, hefði ánægjan jofn hja ollumj því að
enn verið kosin þar í landi. —
Ymislega fleira hafði hann á
' minsta kosti einn unglingur
, druknaði, drengur fimtán ara
hornum ser, sem ver n^nnum I u> er Norman charles
ekki upp að telja. Það lítur helzt j Zummach hét og atti heima að
út fyrir að Rússar séu gramir, 522 Richmond strœti hér £ borg.
yfir hvað litlu þeir fái að ráða í
(8. febr. 1895).
A
Vetrarveður ósvikið var hér í
bænum síðari hluta vikunnar er
leið og framundir miðja þessa
viku, frostið 35 til 40 stig fyrir
neðan zero, á hverjum degi.
—(8. febr. 1895).
A
Bakararnir hér í bænum hafa
sett niður brauðverðið og gefa
nú 20 brauð fyrir dollar.
—(8. febr. 1895).
A
Eldiviðarsalar hér í bænum
hafa komið sér saman um að
hækka verðið. Hafa þeir ákveð-
ið að smásalar fái ekki tamarak
fyrir minna en $4.25 og pine
$3.75 corðið.—(8. febr. 1895).
A
heiminum.
Vatnamenn gera verkfall
Menn er vinna á skipum þeim
er um stórvötn Canada ganga
gerðu verkfall á sunnudags-
kveldið í þessari viku. Biðjaþeir
um átta klukkutíma vinnutíma
í stað tólf er þeir hafa nú.
Tuttugu »g sjö skipshafnir
lögðu niður vinnu.
Hefir þetta nálega stansað all-
an flutning á vötnunum. En
harðast hefir þetta þó komið nið-
ur á hveitiflutning til hinna
nauðstöddu landa í Evrópu og ef
til vill víðar um heim. T. d. kyr-
settust skip er flytja áttu milli
fimm og sex miljón mæla og
sem er í kornhlöðunum við vötn-
in. Það eru um 8,000,000 mælar
í sjóhöfnum austur Canada, sem
hægt er að senda til hinna nauð-
stöddu landa, en ef ekkert bæt-
ist þar við eða dregst að bæta
við getur illa farið hvað þessa
fæðistegund snertir, því Canada
hefir sent til Evrópuland&nna
3,500,000 vikulega úr öllum
sjávarhöfnum sínum.
Verkfall járnbrautarmanna
1 miðri síðustu viku gerðu um
tvær miljónir járnbrautarmanna
í Bandaríkjunum verkfall og við
það stöðvaðist nálega allur flutn-
ingur innanlands þess volduga
ríkis. Þetta stóð samt ekki nema
í 48 tíma sem betur fór. Var þá
orðið skortur um margt í sumum
bæjum landsins. Skarst forset-
inn í þetta, sem eðlilegt var, og
var harður í horn að taka enda
lá mikið við, þar sem fleiri milj-
ónir mannslífa gátu verið í veði
ef ekki greiddist strax úr slíkum
vandræðum. Svo um kl. 4 á
laugardaginn var endaði það
voðalegasta verkfall er hafið hef-
ir verið í sögu Bandaríkjanna
með því, að allir tóku aftur til
vinnu, hver á sínum stað, eins og
ekkert hefði í skorist, og vagnar
hlaðnir með matvælum og fólki
róluðu einu sinni enn eftir tein-
um brautanna; og 14 kl. eftir að
inni. Hann druknaði í smávatni
er heitir Omand Creek. Þetta
skeði á sunnudaginn var og
horfðu fjórir félagar hans á slys-
ið en gátu ekkert að gert.
Kona, Mrs. Sidney Penhall að
nafni, er var að synda í Rauð-
ánni á sunnudaginn, lenti alt í
einu í straumkasti svo stríðu að
hún barst hjálparlaus með
straumnum, og hefði farist þar ef
ungur drengur, aðeins fjórtán
ára gamall, hefði ekki sýnt það
fádæma snarræði að bjarga kon-
unni er svo hætt var komin að
hann náði í hár hennar er hú«
var að sökkva. Piltur þessi heitir
William Foreman og á heima að
43 Alloway Ave., hér í borginni.
Sýndi hann við þessa björgun fá-
dæma snarræði og kjark fyrir
svo ungan pilt.
íslendingadagur í N. Dakota
Islendingar í Norður Dakota
efna til hátíðar að Mountain, þ.
17. júní næstkomandi.
Þjóðræknisdeildin “Báran”
annast um undirbúning hátíðar-
innar. Dans verður stigin um
kvöldið í samkomuhúsi bæjar-
ms.
Vonast er til að íslendingar
fjær og nær sæki þessa hátíð,
sem reynt mun verða að vanda
til svo sem bezt eru föng á.
Hátíðin verður nánar auglýst
í næstu blöðum. Nefndin.
mílna vegalengd frá Japan, og
söng þar fyrir herinn á mörgum
stöðum.
Á þessari söngför sinni um
Kyrrahafssvæðið hefir Guð-
mundur söngvari sjaldan sungið
fyrir færri en 1000—1500 her-
rtienn í einu, en oft hefir tala á-
heyrenda hans verið 8000 manns
eða jafnvel fleiri. Hefir söng
hans verið mjög vel tekið og hef-
ir hann hvarvetna átt hinum
beztu viðtökum að fagna bæði at
hálfu hermannanna og yfir-
manna þeirra, sem vel kunna að
meta gildi slíkrar starfsemi.
Eins og vænta má um jafn
þjóðrækinn mann og Guðmund-
ur Kristjánsson er, þá hefir hann
jafnan látið þess sérstaklega get-
ið í sambandi við þessar mörgu
Ritstjóra-skifti við Lögberg og fjölmennu söngsamkomur
Einar Hjörleifsson er búinn að sínar, að hann væri íslendingur.
yfirgefa Lögberg, hætti rit- Jafnhliða því sem hann hefir á
stjórnarstörfum sínum hér í lok þessu víðtæka söngferðalagi sínu
síðastl. febrúarmánaðar, og er á int af hendi mikilvægt menn-
förum til Reykj avíkur, alfluttur. ingarstarf í þágu kjörlands síns
Hvað sem öðrum líður, missir Bandaríkjanna, hefir hann unn-
Lögberg þar mikið, meira en þeir ið landkynningarstarf í þarfir
félagsmenn geta ef til vill gert íslands og borið nafn þess víða
sér grein fyrir í svipinn. Og það um lönd, og fyrir það mega land-
SÖNGSKEMTUNIN í
SAMBANDSKIRKJUNNI
missa allir Vestur-Islendingar
mikið, þó sérstaklega máske þeir
í Winnipeg. Þó ekki sé á annað
bent, þá er óhætt að segja, að
með burtför hans sé höggið stórt
skarð í samkomulíf Winnipeg-
íslendinga, stærra skarð en svo,
að það verði fylt á stuttri stund.
—(Upphaf á ritstj ómargrein í
Heimskr. 1. marz 1895).
ÍSLENZKUR SÖNGVARIÁ
SÖGURÍKU FERÐALAGI
Guðmundur Kristjánsson,
hinn góðkunni íslenzki söngvari
í New York, hefir frá því í sept.
byrjun s. 1. ár verið á söngferð
víðsvegar um herstöðvar Banda-
ríkjanna á Kyrrahafssvæðinu
undir umsjón þeirrar deildar
hersins, sem annast um skemtan-
ir fyrir hermenn. Veljast aðeins
kunnir söngvarar til slikra ferða
ar hans vera honum þakklátir.
Richard Beck
FRÉTTIR FRÁ ISLANDI
Bændur kaupa búvélar fyrir
12-15 milj. króna á þessu ári
íslenzkir bændur munu í
kaupa búvélar fyrir a. m. k. 12-
15 milj. króna, sem er meira en
nokkru sinni hefir verið flutt
inn af búvélum áður. Fyrir utan
þetta munu bændur kaupa all-
mikið af jeppabilum og fleiri bif-
veiðategundum.
Meðal þeirra landbúnaðarvéla,
sem fluttar verða inn, eru 13
stórvirkar skurðgröfur, en áður
eru til 11 á öllu landinu, þar af 9,
sem vélasjóður á.
Á s. 1. ári var mjög mikið flutt
inn af allskonar landbúðnaðar-
vélum, svo að á öðrum tíma mun
aldrei hafa verið flutt inn jafn
Söngsamkoman sem efnt var
til í Sambandskirkjunni hér í
gærkvöld tókst mjög vel, jafn-
vel ágætlega, mátti heita hús-
fyllir og skemtu allir sér hið
bezta. Söngflokkurinn leysti
hlutverk sitt vel af hendi, og var
unun að hlýða sumura söngvun-
um, og voru nokkrir þeirra end-
urteknir fyrir langvarandi lófa-
tak áheyrendanna. Var auð-
heyrt að flokkurinn var vel þjálf-
aður, enda er söngstjórinn,
Gunnar Erlendsson, þektur að
vandvirkni og samvizkusemi í
þessu starfi.
Þrír einsöngvarar, Mrs. Elma
Gíslason, Mrs. T. R. Thorvald-
son og Gústaf Kristjánsson,
lögðu sinn skerf til þess að sam-
koman tækist sem bezt. Hafa
íslendingar hér hlýtt söng þeirra
áður, og altaf sér til ánægju og
gagns. Mr. Kristjánsson hefir
sjaldnast komið hér fram af
þessum einsöngvurum, en von-
andi á maður eftir að hlusta á
hann oft og mörgum sinn. Hann
hefir ágæta söngrödd, og með
áframhaldandi þjálfun og á-
stundunarsemi við söngnámið,
er engin vafi á því að hann á
eftir að vinna sér góðan orðstír
fyrir söng sinn, því hann er enn
ungur að aldri.
Ungfrú Thora Ásgeirsson lék
þrjú erfið og vandasöm lög á
píanó, og sýndi enn á ný lipurð
sína og tækni sem hún fyrir
löngu síðan hefir sýnt að hún á
yfir að búa.
Geta má þess að verðugu, að
nokkur einsöngslögin voru eftir
Thordísi Ottensen Gudmunds,
og var þeim tekið mjög vel af á-
heyrendum, enda bera þau þann
ar búning sem vel fellur í geð
þeirra sem hlýða, — og það jafn-
vel við fyrstu kynning.
Eg þakka söngstjóranum,
söngflokknum og öllum sem að-
stoðuðu þetta kvöld, fyrir góða
og uppbyggilega skemtun, og
ber fram þá von, að við fáum að
njóta fleiri kvöldstunda með
þeim, — og það sem oftast.
P. S. P.
og verða áður að ganga undirímikið af slíkum vélum á einu
sérstakt söngpróf. Mun Guð-
mundur nú nýkominn eða um
þær mundir að koma úr þessu
söguríka ferðalagi heim aftur til
New York borgar, þar sem hann
hefir verið búsettur nokkur und-
anfarin ár.
Lá leið hans fyrst til Manila á
Filippseyjum, og hefir hann
ári, enda þótt gera megi ráð fyrir
að þetta ár taki því liðna fram.
Sem dæmi um það hvað mikið
sefir verið flutt inn af búvélum
á árinu sem leið má geta þess, að' löndum. Árni Eylands forstjóri
ur. Samfara því sem stritið
minnkar, aukast afköstin stór-
kostlega með vélaaflinu og
bændur koma því almennt miklu
meira í verk, en þeir gerðu áður,
þó þeir væru þá mannfleiri.
Þessi stórkostlegi búvélainn-
flutningur til landsins mun líka
vera mjög mikill í samanburði
við það sem þekkist í öðrum
hingað fluttust hátt á 8. hundrað
sláttuvélar og 650 rakstrarvélar.
plógar og herfi samtals nærri
fimm hundruð og á þriðja hundr-
dvalið þar lengst á för sinni ogjað dráttarvélar. Auk þess var
haldið þar fjölda af söngsam-
komum, en einnig farið margar
Bæn trúarinnar
(Úr ensku)
Guð er mín stoð í gleði og þraut.
Hann gæði öll mér ber í skaut.
Á hverri stund á lífs míns leið
við leiðsögn hans mín braut er greið.
Hann vizku og skilning veitir mér
að velja það sem hollast er.
1 nafni Krists eg verk mitt vinn
sú vissa tryggir sigurinn.
Um bjartan dag sem dimma nótt
mér Drottinn gefur heilsu og þrótt.
Og engin þraut mér ógnað fær
því altaf stendur Drottinn nær.
Kristján Pálsson
flutt inn tölvert af öðrum land-
búnaðarvélum, svo sem múga-
vélum, áburðardreifivélum, for-
ardælum, kartöfluupptökuvél-
um, kartöfluflokkunarvélum,
snúningsvélum o. fl.
Þessi mikli innflutningur staf-
ar ef til vill að nokkru af því að
minna var flutt inn af búvélum
fyrstu stríðsárin en áður hafði
verið, en sérstaklega stafar þetta
þó af breyttum búnaðarháttum
(ú landinu. Kaup kaupafólks og
annars verkafólks til sveita er
orðið svo hátt að bændur hafa
sparað við sig fólk en vilja í
þess stað auka við sig vélakraft.
Er hér í raun og veru stefnt í
rétta átt, en það er að hverfa frá
líkamlegu striti eftir því sem
föng eru á og láta vélarnar vinna
hefir látið svo ummælt að ýmis-
legt sem nú sé gert til þess að
auka tækni í búskap hér á landi,
sé með þeim hætti, að búnaðar-
frömuðir annara þjóða séu fam-
ir að leggja við eyrun og veita
því eftirtekt sem hér gerist i
þessum málum. Hann segir enn-
fremur að notkun mikilvirka afl-
véla við nýræktarframkvæmdir
sé hvergi á Norðurlöndum eins
áberandi og hér á landi og þurfi
í því sambandi ekki annað en
nefna skurðgröfur við framræslu
og dieseldráttarvélar á skrið-
beltum með jarðýtum við að
brjóta land og jafna. Þá sé og
notkun dráttarvéla við heyskap,
sem nú er að verða töluvert al-
menn í sumum svéitum landsins,
mjög sjaldgæf annars staðar á
Norðurlöndum.—Vísir, 17. apríl.
Kennarinn: “Segið þið mér,
börn, hvað villidýr eru V\ár á
landi. Við byrjum á honum
v ianai- v io Dyrjum a
I það sem mannshöndin vann áð-|Nonna og honum Geira.”