Heimskringla - 29.05.1946, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 29. MAI 1946
HVÍTAGULL
Westlake drógst aftur úr til þess að þau
gætu kvaðst og Aníta fylgdi Jim fáein hundruð
fet út á ísinn. Hann stöðvaði sleðann og þau
stóðu þar andspænis hvort öðru. Aníta titraði,
en það var ekki af kulda. Nú átti hún að kveðja
Jim, aldrei hafði hún trúað, að þetta gæti verið
svona hræðilegt. Og Jim ætlaði að fara til baka
til Kewah-tina, kanske til að ganga út í opinn
dauðann. Þegar Aníta hafði loksins eignast
hann, þá átti hún að missa hann.
Alt í einu fór hún að gráta.
“t>ú mátt ekki fara, Jim! Þú kemur aldrei!
Eg mun aldrei sjá þig framar!”
Hann kysti hana og brosti.
“Þú mátt ekki gráta, elsku Aníta mín —
eg get sjálfsagt gætt mín. Löngu áður en ísinn
leysir, kem eg aftur með skilríki fyrir hvíta-
gullsnámunni, og þá — þá eigum við allan
heiminn!”
Aníta hafði vafið utan um hann handleggj-
unum og vildi ekki sleppa honum. Loks losaði
hann sig bíðlega af henni.
“Eg má til að komast af stað, Aníta. Vertu
sæl elskan mín. Og mundu: “Vertu aldrei
hrædd við neitt”, var það ekki svona?”
Jim horfði á hana lengi. Augnaráðið var
stöðugt og fast. Vertu aldrei hrædd við neitt
hafði hann sagt. Nei, það gat Jim sagt. Nú þeg-
ar hún var ein eftir í Northumbríu þurfti hann
ekki að sjá um neinn nema sjálfan sig. En
hvernig átti Aníta að una biðinni, sem framund-
an var? Hún var orðin furðu stælt þarna norður
frá, en s@mt voru takmörk fyrir því hvað mikið
forlögin lögðu á herðar manna.
Aníta reyndi að kveðja, en orðin sátu föst
fyrir brjósti hennar. Eftir síðasta kossinn og
hlýtt handtak, lét Jim hundana fara af stað og
ók inn í grátt morgunmistrið á vatninú. Aníta
stóð og horfði á eftir honum þangað til hann
hvarf út í móðuna.
Hvarf inn í hinn mikla Niflheim — fyrir
fult og alt! Þegar hún sneri við stóð David
Westlake þar þolnimóður, og beið hennar.
15. Kapítuli.
Daginn sem Jim fór, komu tvær flugvélar
til Northumbríu frá Norðvestúrfélaginu og
stöðugt bættust fleiri við. Menn komu frá Great
Bear, frá Simpson, Forth Smith og jafnvel frá
Flin Flon, og brátt var kominn heill her í litla
þorpið.
“Við erum hérna til að taka þátt í bardag-
anum um hvítagullsnámuna, Mrs. Lansing”,
sagði Clint Nelson hreinskilnislega við Anítu.
“Mér þykir slæmt, að maðurinn yðar vildi ekki
gera samninga við okkur, því að það er ekki
venja okkar að ræna menn eignum þeirra. En
Lansing hefir ekki minsta tækifæri til að sigra
Gilmour félagið, og við lítum svo á, að við höf-
um alveg eins mikinn rétt til þess og þeir!”
En þegar Norðvesturfélagið ætlaði að hefj-
ast handa, kom hinn mikli “Snjómánuður”, sem
Indíánarnir nefna svo, og því var ekki hægt að
ljúka neinu í bili. Það snjóar alt af mikið í þeim
mánuði ,en nú snjóaði með fádæmum. Dag eftir
dag dreif í næstum heilan mánuð. Fet eftir fet
bættist við og gróf litla þropið á ströndinni.
Anítu leið illa, stöðugt aðgerðarleysi, og
heilsa sem ætíð fór þverrandi. Og hún var svo
hrædd um Jim! Þau heyrðu ekkert frá Kewah-
tina né neitt frá Gilmour — ekkert var hægt
nema að bíða — bíða, bíða. Hún hafði hvað
eftir annað reynt að fá Westlake til að segja sér
hvað Jim hafði gert, svo að hann varð að flýja
lögin, en þótt hún segði honum, að Jim hefði
játað þetta, vildi Westlake þó ekki segja henni
neitt. Þetta var smávægilegt hafði Westlake
sagt. En hann gat ekki slegið ryki í augu Anítu,
sem reyndi nú Derby lögreglu liðsþjálfa. Með
því að leggja fyrir hann kænlegar spurningar,
komst hún að því, að Westlake hefði skrifað til
aðalskrifstofunnar í Edmonton, og brotið regl-
urnar með því að skrifa beint til Ottawa. En
hvað hann hafði skrifað og hvaða svar hann
hafði fengið, það sagði hann ekki heldur.
Æfi Anítu var erfið, að vera svona inni-
lokuð eftir alt frjálsræðið, sem hún hafði vanist
við mánuðum saman, og hún fann líka til af-
leiðinganna af hinu hræðilega ferðalagi til Ke-
wah-tina, en verst fór með hana hinn sífeldi
ótti um Jim. Aníta svaf ekki á nóttunum og
ggt ekki fengið áhuga fyrir neinu. Framan af
hafði það hjálpað henni að vera úti við tvær
stundir á dag og hjálpa til að halda opnum
göngunum í snjónum, en þau göng voru leið-
irnar, sem fólkið í þorpinu fór eftir til að finn-
ast og sækja nauðsynjar sínar. Hún hafði hugs-
að sér að lesa mikið. En þessi ásetningur fór
allur út um þúfur. Hún varð sljó og hirðulaus.
Og svo veiktist Aníta einn daginn.
Hún hafði hitasótt og verkjaði í allan lík-
amann, og mátti til að fara í rúmið. Westlake
kom eins fljótt og hann gat. Hann var alt af
önnum kafinn, því að það var varla nokkurt
atriði, sem Westlake var ekki beðinn um að
gera, og nú þegar þau voru útibyrgð frá um-
heiminum, varð hann að vera læknir.
Hann tók hitan og taldi æðaslögin, og
hlustaði hana með hlustpípu og spurði hana.
Alt var eins og ópersónulegt, en Aníta fann’
hendi hans titra þegar hann tók um úlnlið
hennar.
“Þú hefir fengið inflúenzu, Aníta,” sagði
hann og settist á stól við rúmið. “Hún.gengur
hérna sem stendur. En hún virðist vera mildari
í vetur en endranær, en þú hefir fengið hana í
fullum mæli að mér virðist. Þú verður að láta
þér vera vel heitt og taka tvær af þessum pill-
um, svo að þú getir sofið vel og lengi. Þú verð-
ur að vera góð stúlka. Já, þú veist hvað inflú-
enza er skemtileg.”
Hann strauk hendi hennar og bætti við:
“Þú hefir verið mjög niðurdregin upp á síð-
kastið, og það eru allar þessar áhyggjur, sem
þjá þig. Þú verður að reyna að herða upp hug-
ann, annars getur illa farið. Þú getur séð það
sjálf, að Jim getur gætt sín í Kewah-tína. Og
hvað það snertir, sem hann flúði frá hingað, þá
er þér óhætt að fela mér það og vera óhrædd.
Eg skal gera alt, sem hægt er í því máli.”
Hin vonlausa ást í augnaráði hans, sveið
Anítu sárt. Westlake elskaði hana framar öllu
öðru — já, hún var kanske hin eina kona, sem
hann hafði nókkurntíma elskað. En samt barð-
ist hann fyrir velferð Jims. Fyrir Jim, sem var
maðurinn hennar. Sjálfsafneitun hans kom
henni til að finnast, að hún væri svo lítil frammi
fyrir honum — í þakklætisskini fyrir alt sem
hann gerði fyrir hana og Jim skapaði hún hon-
um slíka sorg! Oftar en einu sinni hafði henni
flogið það í hug, að ef eitthvað kæmi fyrir Jim,
þá mundi hún kanske, þegar langt væri um
liðið, geta fengið sig til að giftast David West-
lake. Hún mundi aldrei geta gefið honum jafn
heita ást og Jim, en þau mundu verða vinir —
tryggir og samúðarfullir vinir.
Aníta tók pillurnar eins og Westlake hafði
sagt henni og féll í dvala. En svo kom Pála
Michaels inn og vakti hana. Hún fann ekki eins
mikið til í höfðinu, en var ennþá máttlausari.
Hún var svo veik að Pála og herbergið hring-
snerist fyrir augum hennar. En hún sá það á
Pálu að hún hafði slæmar fréttir að flytja.
“Hvað er títt, Pála?” spurði hún dauflega.
“Eg kom bara til að vita hvort eg gæti
nokkuð gert fyrit þig,” sagði kynblendings-
stúlkan og kom að rúminu hennar.
“Nei, þakk! En heyrðu Pála. Hvaða flug-
vél var það, sem eg heyrði áðan? Hver kom í
henni?” spurði Aníta alt í einu. “Kanske það
hafi verið Jim?”
“Það var Beverly yngri.”
“Er hann kominn aftur!” Aníta settist upp í
rúminu.
“Já, hann kom frá Fort Smith. Hann er
nú heima í húsinu sínu.”
Áhrif meðalanna voru liðin hjá. Aníta
gleymdi ráðum Westlakes að vera í rúminu.
Hún gleymdi hversu máttfarin hún var, —
gleymdi öllu. Beverly Gilmour var kominn til
baka! Nú mundi eldingunni slá niður. En
Aníta mátti til að reyna að stöðva hann, hvað
sem það kostaði.
Hún stökk út úr rúminu og fór að leita í
klæðaskápnum, En Pála starði á hana stórum
augum.
“Aníta — hvert ætlar þú?” spurði hún
óttaslegin.
Aníta stóð þar og reikaði á fótunum.
“Eg verð að finna hann — verð að tala'
við hann!” sagði hún.
“Ætlarðu út núna? Það er kolsvarta myrk-
ur! Nei, þú mátt það ekki. Westlake sagði að
þú ættir að liggja í rúminu,” sagði Pála áköf.
Hún hótaði og bað, en ekkert dugði. Aníta
klæddi sig, og hlustaði hvorki á hótanir né
bænir. Ekkert gat stöðvað hana nú. Hefði hún
ekki verið eins veik og hún var mundi hún
hafa áttað sig á, að Beverly hefði komið, ef hún
hefði sent eftir honum, en hún var ekki lengur
með réttu ráði. Hún hugsaði ekki um neitt
nema Jim.
“Æ, Aníta mín, þú verður dauð veik, ef þú
ferð út í þennan kulda!” sagði Pála og neri
saman höndunum af örvæntingu.
“Eg hefi nægan. tíma til að verða veik á
eftir,” svaraði Aníta. “Eg hefi nú ferðast dög-
um saman til að ná tali af Beverly, eg hefi beð-
ið eftir honum í heilan mánuð, hræðilega langan
tíma, og þegar hann er loksins kominn, get eg
ekki legið hér og látið tækifærið hjá líða að
finna hann.” ,
Og Aníta smaug fram hjá Pálu og fór út úr
húsinu.
Hún fann ekki til þess hversu óstöðug hún
var á fótunum, fyr en hún kom inn í djúpu
göngin, sem lágu til húss Beverlys. Henni fanst
hún vera svo sterk að hún gæti sigrað heiminn,
en það var bara ímyndun. Hún reikaði áfram,
og fimtíu stiga frostið brendi lungu hennar, svo
að hún saup hveljur.
Þegar hún barði að dyrum og reikaði inn
í herbergið til hans, stóð hann þar og tók upp úr
töskunni sinni, en Kínverjinn lagði það til
handargagns. Hann leit hægt við, en spratt svo
upp, og varð allur eins og sólskin, er hann sá
að þetta var hún. Aníta hafði óttast, að þessir
tveir þrír mánuðir úti í heiminum, hefðu snúið
huga hans, svo að hún hafði mist alt vald yfir
honum. En af ástríðu eldinum, sem brann í aug-
um hans, sá hún að svo var ekki.
“Aníta,” sagði hann og var kominn til
hennar áður en hún hafði lokað hurðinni, og
áður en hún gat varað sig hafði hann þrýst henni
að sér og kysti hana, ölvaður af ástríðu. “Þeir
sögðu mér, að þú værir hér, og eg ætlaði að fara
að finna þig.”
Kossinn fylti hana hryllingi, en hún herti
sig upp og lét ekkert á því bera.
“Hvar er Lansing?” spurði Beverly. “Ein-
hver sagði mér að hann væri yfir í Kewah-tina.
En því ert þú hér. Ertu búin að gefa hann
upp?”
Aníta hafði nógu mikið vit til að gegna
þessu engu. Ef Gilmour hélt að hún ætlaði að
skilja við Jim, þá var það þeim mun betra.
“Eg — eg bað hann um að flytja mig hing-
að,” sagði hún og leiddi hjá sér að svara.
“Og þú ferð ekki til hans aftur?”
“Eg — eg hefi ekki ákveðið neitt um það
ennþá.”
Beverly Gilmour lagði það í svarið, sem
hún vildi að hann legði í það.
“Þú gefur hann þá upp! Já, eg vissi það
altaf, og þú hefir aldrei á æfi þinni gert betri
ákvörðun. Nú er leiðin opin fyrir okkur — nú
kemur þú með okkur suður! Heyrir þú það,
Aníta, þú mátt til að koma með okkur! Beverly
var óður og uppvægur. “Og ekki skalt þú ætla
að eg vilji hafa þið með mér eins og — eg er
ekki lengur sami maður og eg var þegar eg kom
út á öræfin með læknir handa þér! Eg hefi nú
talað við föður minn um þig — eg sagðist ætla
að giftast þér. Hann rauk upp eins og hvirfil-
bylur, og ekki veit eg hvað hann ætlar að gera.
En rísi hann upp á afturfótunum, þá segi eg
honum að fara til fjandans! Eg á einar tvær
miljónir í mínum reikning, og það ætti að duga
okkur ágætlega. Auk þess höfum við hvíta-
gullsfundinn. Pabbi kom fram við mig eins og
þjösni ,og nú skal eg gefa honum lexíu! Þegar
eg tryggi mér nú þessa fádæmis auðugu námu,
þá er það ekki fyrir félagið, sem ég geri það,
heldur fyrir mig sjálfan. Og jafnskjótt og nám-
an er mín, förum við frá þessu íslandi. Þá för-
um við til Ottawa, Quebec, London, Evrópu —
langa og skemtilega brúðkaupsferð.”
Fyrir tveimur ársþriðjungum síðan hefði
Aníta litið á það sem hégómatal, ef Beverly
Gilmour, vara-forseti og eigandi hins volduga
auðfélags, hefði sagst 'Wlja giftast henni. Þessir
mánuðir, sem hún hafði dvalið á norðurvegum.
höfðu haft gersamleg endaskifti á öllum henn-
ar skoðunum. Hún hugsaði til þess með kald-
hæðni hvernig hugur hans hefði snúist.
“Fyrst reynir hann að lokka mig, svo reyn-
ir hann að fá mig fyrir frillu sína, og nú býður
hann mér eiginorð. Já, er eg ekki að stíga í
tigninni!” hugsaði hún.
“Hversvegna svarar þú ekki, Aníta? —
Heyrðir þú ekki hvað eg sagði?” spurði Gil-
mour.
En Aníta gat engu svarað — ekki fyr en
hún hafði fengið að vita hvað hann hafði aðhafst
viðvíkjandi ‘Jim. Þá fyrst var hún ákveðin í
að svara honum.
“Þú getur þó aldrei búist við að eg geti
svarað annari eins spurningu og þessari, Bever-
ly. Eg má til að fá tíma til að hugsa mig um,”
hvíslaði hún.
“Hamingjan góða! Þetta tekur ekki langa
íhugun! Heldur þú kanske að eg efni ekki orð
mín?” svaraði hann gremjulega. Þá veitti hann
því eftirtekt hvernig hún skaK og hvernig sótt-
hitinn gerði vanga hennar rjóða. “En þú ert
veik, Aníta!” hrópaði hann.
“Nei, ekkert gengur að mér,” svaraði hún
dauflega. Hún reyndi að hressa sig upp eins
vel og hún gat, og svo komst hún að erindinu.
“Beverly,” sagði hún, “þú varst þarna suður frá
til að grafast eftir einhverju sem þú gætir
ógnað Jim með — var nokkuð satt í þessu, sem
þú drapst á við mig um fortíð hans?”
“Æ, við skulum ekki minnast á hann. Við
skulum tala um okkar eigin fyrirætlanir.”
“En þú verður að muna það, að eg er konan
hans. Þú veizt hvernig slíkir hlutir geta vaxið
í ímyndun manna. Er það satt að hann hafi
gert eitthvað fyrir sér?”
“Þú trúðir mér ekki í það skiftið, eða
hvað? Og eg var ekki viss um þetta sjálfur, en
nú hefi eg gengið úr skugga um þetta, heldur
en ekki!” sagði hann.
“Þú hefir þá uppgötvað-----”
“Rétt er það. Þetta hefir verið starf mitt
hina tvo síðustu mánuðina — eg hefi verið eins
og blóðhundur til að geta smelt á hann hand-
járnunum. Og nú er hann fastur í boganum, og
ekkert getur frelsað hann.”
Aníta lokaði augunum til að geta áttað sig.
Hún tók höggin án þess að hörfa undan, en á-
fellið var henni ofvaxið að standast. Þessi æs-
ing, sem hafði haldið henni við, þvarr brátt, og
herbergið, Beverly og skrifborðið • snerist í
hring fyrir augum hennar.
Beverly opnaði lokið á borðinu og tók upp
svartan peningakassa. Hann fleygði skjölum á
borðið fyrir framan hana.
“Líttu á þetta! Hérna er það, sem við get-
um kært hann fyrir!”
Aníta starði eins og hugfangin á þessar
skrifuðu arkir. Nú þegar hún gat fengið að vita
hvað Jim hafði gert, varð hún hrædd við að fá
að vita það.
“Líttu bara á þá, og sjáðu svo hverskonar
fugl hann er,” sagði Beverly og hlakkaði í hon-
um. “Allan þann tíma, sem hann hefir verið
hér norður frá átti hann að vera í þverröndótt-
um fötum. Þú ert ekki einu sinni gift honum,
því að hann nefndist ekki sínu rétta nafni. Þú
ert ekki konan hans, heyrir þú.”
Hann breiddi úr skjölunum fyrir framan
Anítu. Þetta voru gamlar blaðaúrklippur og
ljósmyndir, afritun úr réttarbók og hinar ná-
kvæmu skýrslur frá leynilögreglumönnunum,
sem höfðu rakið sporið fyrir Beverly. Þótt
blaðaúrklippurnar dönsuðu fyrir augum Anítu,
sá hún að blöðin voru frá litlu þorpi á strönd
Nova Scotia.
Beverly tók upp ljósmynd, og hélt henni
upp fyrir framan augu Anítu.
“Þekkir þú hann?” spurði hann.
Þetta var vafalaust mynd af Jim. Hann var
miklu yngri, eitthvað 22 ára, og andlitið skorti
mikið af hinum hörkulega myndugleika, sem
æfin hans úti á öræfunum hafði markað það
með. En Aníta sá hin sömu djarflegu augu og
hina þróttmiklu höku, og sömu skapfestuna, er
hafði hafið hann langt upp yfir hina gestina í
matsöluhúsi Rósu.
Undir myndinni stóð James Symington!
Jim hét þá Symington réttu nafni. En hún
mundi alt af kalla hann Lansing. Með því nafni
var hann þektur og virtur í Norðurlandinu.
Það var hið sanna nafn hans og hann hafði
skapað sér það sjálfur.
Beverly 4:ór að sýna henni hin skjölin, en
Aníta stöðvaði hann. Hún ætlaði að kynna sér
sögu Jims hjálparlaust og án útskýringa Gil-
mours. Hún fékk sér sæti og tók aðra ljósmynd.
Hún var af Jim og þremur öðrum unglingum,
allir laglegir drengir og hraustlegir, og á hans
reki. Þeir voru hlekkjaðir saman með handjárn-
um, og stóðu undir vegg, sem var þakinn vafn-
ingsviði. Sennilega veggur fangelsisins. Þrír
lögreluþjónar gættu fanganna.
En myndin sagði henni ekkert annað og
hún fór að blaða í úrklippunum. Beverly laut
yfir hana og hafði handlegginn yfir axlir henn-
ar. En Aníta veitti því enga eftirtekt að hann
stóð þar. Hún fór að lesa sögu Jims, Hún var
þarna frá æsku hans, frásögnin um ætt hans og
uppruna. Hann var hálf enskur og hálf fransk-
ur og fæddur í litlu fiskiþorpi, sem auk þess
flutti út við. Margir ættingja hans voru heldra
fólk, en foreldrar hans voru fátæk. Á tólfta ári
hafði hann orðið, að yfirgefa skólann og fara að
vinna í verksmiðju og alt frá þeirri stund hafði
hann ekki gengið á skóla. Sextán ára hætti
hann í verksmiðjunni og fór að fiska.
Fáeinum árum síðar komu þeir illu atburð-
ir, sem gerðu úr honum flóttamann. Skipið,
sem faðir hans og eldri bróðir hans voru á, fórst
með allri áhöfn. Skipaeftirlitsmaðurinn hafði
litið á skipið áður en það lagði út, og sannaði
fyrir réttinum að skipið var ósjófært, og hafði
ekki viljað veita leyfi til að það legði út, og hélt
því fram, að slys þetta stafaði af glæpsamlegri
vanrækslu af hálfu eigandans, sem þrátt fyrir
bannið, hafði sent skipið á veiðarnar. En vitn-
isburður hans var að engu hafður, eigandinn
fékk engan dóm. Hann fékk enga sekt. Hann
fékk ekki einu sinni áminningu.
Mál þetta vakti brennandi gremju meðal
fiskimanna á ströndinni. En ekkert gagn vai
að gremju þeirra og mótmælum. Þá hafði Jim
og þrír aðrir, sem höfðu mist feður sína í þessu
slysi tekið lögin í sínar eigin hendur. Undir
leiðsögn Jims höfðu þeir sökt fjórum skútum
fyrir eiganda skipsins, sem fórst, er þær lágu í
höfn og ábyrgðarlausar. Svo brendu þeir fiski-
húsið hans, stálu svo skemtisnekkju, sem hann
átti, og söktu henni úti í sundinu. Eitt sinn og
þeir hittu þennan mann einan réðust þeir á
hann, hálfdrápu hann. Þetta síðasta verk varð
til þess að upp um þá komst og þeir voru hand-
teknir.
Hinir voru dæmdir til fimtán ára fangelsis,
en Jim komst aldrei svo langt að vera dæmdur.
Er hann var í gæsluvarðhaldinu, réðist hann
á fangavörðinn nótt eina, og eftir að hafa á-
rangurslaust reynt að losa félaga sína, strauk
hann í burtu. Einhverjir vina hans heiman frá
höfðu hjálpað honum til að flýja, og svo
gleymdist hann.