Heimskringla - 10.07.1946, Blaðsíða 6

6. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 10. JÚLl 1946
-—•—•—•—'—•——•——•—1—
Munaðar-
leysinginn
“Ert það þú, Pétur?”
Fölvi dauðans hafðj þegar færst yfir andlit
Páls Danvers. Hann dró andann með erfiðis-
munum, og röddin var óskýr, er hann rendi til
hálfbrostnum augunum og leit á vin sinn, Pétur
Bellar.
“í>ú varst vænn að koma hingað til mín,
hvíslaði hinn deyjandi rnaður, og rétti vini sín-
um hendina um leið og dauft bros færðist yfir
varir hans. “Eg hefi veriS heppinn að einu
leyti,” sagði hann eftir stundar þögn. “Við ætl-
uðum báðir að verða auðugri — eg hefi gnægðir
gulis — en þú?”
“Eg er fátækur maður ennþá sem komið
er,” svaraði Pétur Bellar.
“Hirtu aldrei um það,” svaraði Páll með
lágri röddu. “Þú ert ennþá ungur og hraustur
__en eg er við dauðans dyr. Auð minn fékk eg
í gimsteina námunum í Kimberley. Eg var þar
alt frá upphafi, og get nú látið þér og Sheilu
minni eftir nægilegt fé. Sheila er tveggja ára
gömul og hana ætla eg að fela þér, Pétur. Hún
er yndislegt' barn og verður þér til mikillar
gleði. Þegar læknirinn sagði mér, að eg ætti
ekki langt eftir ólifað, var eg þakklátari en með
orðum verði lýst fyrir það, að eg hefði símað
þér að koma hingað. Og nú ert þú kominn.
Bloemfontein er allra bezti bær, en hvað hirti
eg um það. Eg hugsaði ekki um neitt nema að
græða peninga. Eg giftist svo Sheilu Carew, og
unni henni hugástum og hún mér, og hún kom
með mér hingað. Eg veitti henni alt, sem fé
gat goldið fyrir, og eg hugsa að hún hafi verið
hamingjusöm. Einum hálfum mánuði eftir að
barnið fæddist dó hún. Barnið heitir eftir
henni og eg er viss um að litla stúlkan mun
líkjast henni, þegar hún vex upp. Eg hefi gert
erfðaskrá mína og arfleitt hana að öllum eigum
mínum, að undanteknu því, sem þú átt að fá
fyrir að ala hana upp. Við vorum félagar og
vinir, Pétur minn, alt frá bernsku árum. —
Manstu eftir að við fórum saman í Winchester
skólann og þaðan til Cambridge. En svo skift-
ust leiðir. Eg hélt út í heiminn til að leita gæf-
unnar og vinna mér inn auðæfi, en þú kaust að
dvelja heima. Þig langaði til að verða lögmað-
ur og ætlaðir að verða ríkur á þann hátt; en
vegna annríkis míns í Kimberley námunum
hugsaði eg sjaldan til þín, sjaldnar en eg hefði
átt að gera. Ertu giftur Pétur?”
“Nei,” svaraði Pétur Ballar, “eg er of fá-
tækur til að gifta mig. Þú varst heppinn í æfin-
týraleit þinni, en eg ekki. Það er að segja, mér
hefir hepnast að hafa ofan af fyrir mér. En eg
mundi gjarnan hafa gifst ef efnin hefðu leyft
það.” J
“Þú ert þá ástfanginn í einhverri stúlku?”
spurði Páll Danvers.
“Já, eg ann Margrétu af heilum huga. Það
er ung ekkja, og á einn son. Hann er fimm ára
gamall og gæti orðið góður leikfélagi handa
Sheilu litlu — en Páll, eg get ekki beðið Mar-
grétu að taka þátt í fátækt minni.”
“Þess þarft þú heldur ekki,” svaraði Páll.
“Eg hefi ráðstafað þessu öllu við málafærslu-
menn mína. Þeir heita Krux og Kruger. Þú
munt finna heimilisfang þeirra í bæjarskránni,
og þeir munu segja þér frá öllu, sem þér er
nauðsynlegt að vita í þessum efnum. 1 erfða-
skrá minni hefi eg ánafnað þér 1000 pund á ári.
Af því fé verður þ úað kosta upp fóstur Sheilu,
og þegar hún er lögaldra, eða þegar hún giftist,
verða þér borguð 20,000 pund, en Sheila fær
alt annað, sem eg læt eftir mig. Auður minn
vex ár frá ári, en hvað gagnar mér það? Eg
stend við dauðans dyr og hirði ekki um fé, og
litla stúlkan mín verður munaðarlaus. Vilt þú
og unga konan, sem þú elskar, taka Sheilu að
ykkur, elska hana og ganga henni í foreldra
stað?”
“Það skulum við gera. Margrét er ágætis
kona,” svaraði Pétur Ballar. “Hún verður litlu
stúlkunni þinni ágæt móðir, því er mér óhætt
að heita þér. Við munum bæði elska hana og
gera alt, sem við getum fyrir hana.”
“Mundu eftir því, Pétur, að eg treysti þér
takmarkalaust. En nú verð eg að hvílast um
stund. Stund mín er senn komin, en eg er ham-
ingjusamur, því að bráðlega fæ eg að sjá hjart-
kæru konuna mína. Eg þakka guði fyrir náð
hans. Þegar eg hefi hvílt mig svolítið, þá sendi
eg eftir Sheilu, litlu stúlkunni minni. Þú færð
þá að sjá hana í fyrsta sinnið hjá mér.”
“Það er gott vinur minn, það er gott.”
Páll Danvers lokaði augunum. Andlit hans
var náfölt, augun innfallin, hann þjáðist af
hættulegum sjúkdómi, sem hefir lagt marga
Englendinga að velli í Suður-Afríku. Við og
við færðist bros yfir varir hans — hann var
kanske að dreyma um ungu og fögru írsku
stúlkuna, sem hafði gerst konan hans, og hann
hafði elskað svo heitt. Við og við opnuðust augu
hans og hann leit á hinn trygga æskuvin sinn.
“Þú munt reynast trúr, Pétur, heiðarlegur,
hreinlyndur,” sdgði hann. “Barnið eignast stór
fé. En þú munt reynast mér og henni sannur
vinur, er ekki svo?”
“Treystu mér, treystu mér, vinur minn, og
eg mun ekki bregðast þér,” svaraði Pétur Ballar.
“Sjúki maðurinn stundi eins og honum yrði
hughægra. Ennþá einu sinni lagði hann hend-
ina á hendi vinar síns.
*
“Peningarnir eru ekki alt í þessum heimi,”
sagði hann. “Ástin er öllu æðri. Eg fer héðan
til að finna ástríka eiginkonu, sem fór á undan
mér til landsins hinu megin, og þú ert eini mað-
urinn í þessum heimi, sem eg get treyst til að
taka við barninu mínu.”
“Eg skal ekki bregðast trausti þínu.”
“Hringdu nú bjöllunni, góði vinur,” sagði
Páll. “Stundaglasið mitt er brátt útrunnið, og
áður en það verður langar mig til að sjá ykkur
Sheilu saman.”
Pétur stóð upp og studdi á bjöllu hnappinn.
Hann var þarna í stóru og mjög skrautlegu her-
bergi, sem var búið öllum þeim gæðum og gögn-
um, sem hægt var að hugsa sér. Eigi leið á löngu
þangað til svört stúlka stakk höfðinu inn um
dyrnar.
“Hvers óskar Massa?” spurði hún.
Sjúki maðurinn lyfti höfðinu. Augu hans
urðu bjartari.
“Sheila, komdu með hana Sheilu, Sús-
anna.”
Svarta konan hvarf og kom að vörmu spori
aftur með fallega, litla stúlka, klædda hvítum
kjól. Hún bar barnið á handleggnum. Það
hafði brúna lokka með gullnum blæ, lítið and-
lit, sem ánægjan skein af, smágerða drætti og
stór, gráblá augu. Hún líktist ekki föður sín-
um, þótt hann hlyti að hafa verið laglegur mað-
ur á yngri árum. En barnið var svo yndislegt,
að það hlaut að vekja ást allra sem sáu það.
“Pabbi, pabbi!” hrópaði barnið og rétti
handleggina í áttina til sjúka mannsins. Sús-
anna lét barnið í rúmið og sagði:
“Jæja, barnið gott, nú verður þú að vera
góð stúlka, því að Massa er mjög sjúkur. Þú
mátt ekki gera neinn hávaða.”
Barnið horfði fyrirlitlega á Súsönnu, með
stóru, gráu augunum og þrýsti sér fast upp
að föður sínum. Hann dró andann ört og óreglu-
lega, en strax og barnið var komið var eins og
honum yrði rórra. Litla stúlkan klappaði enni
hans og strauk þykka hárið hans aftur.
“Pabbi heitur,” sagði hún.
“Eg verð bráðum kaldur, Sheila,” svaraði
hann. Barnið brosti. Hingað til hafði hún ekki
tekið eftir ókunna manninum, sem sat við rúm-
stokkinn.
“Pabbi leika við Sheilu,” sagði hún stuttu
síðar.
“Mér er of heitt til að leika við þig, yndið
mitt,” svaraði hann. “En pabbi ætlar að tala við
þig í staðinn.”
Barnið horfði á hann undrandi og spurði:
“Hvað ætlar pabbi að segja Sheilu?”
“Pabbi ætlar að tala við Sheilu um mann-
inn, sem situr þarna. Pabbi ætlar að ferðast í
burtu.”
“Hvert ætlar pabbi að fara?”
Eg ætla að fara langt, langt í burtu Sheila,
alla leið upp í himininn þar sem guð býr.”
“En pabbi kemur strax aftur?” spurði
Sheila glaðlega.
“Nei, eg get ekki komið aftur — en ein-
hverntíma getur þú komið til mín.”
“Já, Sheila ætlar að koma upp til himna til
pabba,” svaraði barnið, “það vill Sheila gjarnan
gera. Má Súsanna koma þangað líka — og
svarti — svarti Jói?”
“Já, þið megið öll koma, en áður en þú
kemur þangað, yndið mitt, verður þú að lofa
pabba að vera góð stúlka. Mig langar svo mikið
til að þú lifir þannig hér niðri að þú getir komið
til mín í himninum, og þessvegna ætla eg nú að
fela þig forsjá, míns góða og gamla vinar. Líttu
á hann Sheila.”
Sheila sneri sér hægt og leit í hin dökku
og hvössu augu Péturs Ballars.
“Hann er bezti vinurinn, sem eg á, Sheila.
Hann mun gæta vel að þér og vera þér góður,
og þú verður að lofa mér því að vera góð við
hann, eins go eg hefi ætíð verið góður við þig,
og þá muntu sjá að hann vísar þér veginn, sem
þú verður að fara til að komast til mín og hennar
mömmu þinnar uppi í himninum. Hann heitir
Pétur Ballar. Réttu honum nú hendina.”
Barnið hlýddi því.
“Hendin þín er svo sterk,” sagði hún, “ertu
líka góður — alveg eins góður og hann pabbi
minn?”
“Eg skal reyna að vera þér reglulega góð-
ur,” svaraði Pétur Ballar. Hann lyfti upp litlu
hendinni og ætlaði að kyssa hana, en barnið dró
hana að sér.
“Jæja, það er gott,” sagði hún. “Eg fer með
þér fyrst pabbi minn segir mér að gera það. En
mér þykir hreint ekkert vænt um þig.”
“Þér verður að þykja vænt um hann mín
vegna,” sagði faðir hennar.
Barnið kinkaði kolli mjög alvarlegt á svip-
inn.
Súsanna kom nú í dyrnar.
“Jæja, litla ungfrú,” sagði hún. “Þú þreytir
hann pabba þinn og verður nú að koma. Eg skal
koma með hana seinna, herra minn.”
Barnið amaðist ekkert við því að Súsanna
bæri það í burtu, en það leit ekki af hinum deyj-
andi manni fyr en hurðin lokaðist. Hún leit
ekki á Pétur Ballar.
Þegar þeir voru einir orðnir sagði Páll:
“Eg treysti þér Pétur, en get eg einnig
treyst konunni, sem þú ætlar að kvongast, sem
þú segir að heiti Margrét Dale?”
“Já, Páll þú getur treyst henni eins vel og
mér.”
“Eg óska þess að þú farir með Súsönnu með
þér til Englands, svo að hún geti gætt Sheilu,”
sagði Páll Danvers.
“Kséri vinur, eg skal gera alt, sem þú biður
mig.”
Þetta sama kvöld lézt Páll Danvers. Pétur
Ballar sat hjá rekkju hans þangað til hann var
skilinn við, og við banasæng vinar síns gerði
hann það heit, að reynast í einu sem öllu trúr
þeim loforðum, sem hann hafði gefið sínum
deyjandi vini. Hann ætlaði að verða þessu
yndislega barni ástríkur faðir, og aldrei, hvað
sem fyrir kæmi, bregðast föðurskyldu sinni við
það, né bregðast loforðum sínum við föður
þess. Sheila skyldi vérða hamingjusöm á heim-
ili því er hann flytti hana til langt frá æsku-
stöðvunum.
2. Kapítuli.
I litlu húsi í Suður Kensingtno bjó Mar-
grét Dale ásamt hinum unga syni sínum. Þessi
unga ekkja var há og grönn kona, fölleit og blá-
eygð, með hátt nef dálítið bjúgt. Hún var við-
kunnanleg kona en alls ekki töfrandi fögur.
Ralph, litli drengurinn hennar var fimm ára
gamall og móðir hans hafði verið ekkja í tvö ár.
Hún sá ekki sólina fyrir drengnum, og fanst að
hann væri fallegasta barnið, sem til væri í
heiminum, en þrátt fyrir það datt henni stund-
um í hug að ekki væri úr vegi að hún gifti sig
á ný.
Hún var fátæk, bláfátæk, og það átti illa
við hana. Hún var ung ennþá, og þegar hpn
hafði kynst Pétri Ballar, hinum dökkeygða,
fríða lögmanni, hafði kunningskapur þeirra
vaxið óðum. Ballar hefði gjarnan beðið hennar
strax eftir fyrstu viðkynningu, en honum fanst
að fjárhagsástæður sínar væru þannig, að hann
hefði eigi efni á að giftast.
George Dale, maður Margrétar, hafði ekki
verið efnaður. Hann hafði verið rauðhærður og
freknóttur og Ralph litli var lifandi eftirmynd
hans. Drengurnn hafði óstöðugt skaplyndi og
ofsafengið, og hversu mjög sem Margrétu lang-
aði til þess, gat hún ekki vanið hann vel; til þess
var hún of meinlaus í geði og eftirlát við hann;
hann var eitt þessara einráðu barna, sem öllu
vilja ráða sjálf og þurfa á einbeittum aga að
halda, eigi vel að fara. Þetta skildist móður
hans og hugsaði nú um það, að nauðsynlegt
væri, að hann fengi stjúpföður.
Hún hafði oft og mörgum sinnum hitt Pét-
ur Ballar eftir fyrstu viðkynninguna. En hún
hafði aðeins 250 sterlingspund í árstekjur og
lögmaðurinn næstum því minni tekjur, það
hafði hún gengið úr skugga um. Og óskaði hún
þess oft af heilum huga, að óvæntur auður
mætti falla í skaut þessum manni, sem hún
elskaði svo heitt.
Langur tími hafði liðið síðan hún sá hann
síðast, þegar hann kom að heimsækja hana einn
sólbjartan dag í aprílmánuði. Hún sat í dagstof-
unni sinni, sem angaði af blómailmi og hlýjuna
lagði frá arineldinum. Frá næsta herbergi
heyrðist hávaðinn í Ralph litla, sem alt í einu
datt í dúnalogn. Drengurinn hafði heyrt að
útidyrnar voru opnaðar og einhver hringdi og
að gestur var kominn. Þegar svo vildi til var
hann vanur að krefjast þess af vinnukonunni,
að hún klæddi hann í sparifötin, greiddi hár
hans og færi með hann inn í gestastofuna til
móður hans og gestanna. Hann var bæði forvit-
inn og framur, og þá gat hann í ró og næði étið
alt, sem hann lysti af kökum og sælgæti, glápt
á gestina og heyrt alt, sem talað var.
En Margrét hafði líka séð hver komumað-
urinn var, sem í þetta sinni hringdi dyrabjöll-
unni, og gaf hún nú vinnukonunni fyrirskipanir
um, að Ralph mætti ekki ónáða sig næsta hálf-
tímann. Síðan heilsaði hún gestinum og bauð
hann velkominn, og ávítaði hann vingjarnlega
fyrir hversu langt væri síðan hann hafði komið
síðast.
“Já”, svaraði Bállar, “það eru nú tveir
mánuðir síðan eg kom h?r síðast, og það hafa
verið langir mánuðir fyrir mig, kæra frú; en eg
var kallaður til fjarlægs lands að bandabeði
gamals vinar mnís. Eg várð að fara þangað taf-
arlaust, ferðin mátti eigi bíða. Það var Páll
Danvers, sem sendi mér boðin.”
“Þér eigið þó aldrei við demantakónginn,”
sagði Margrét Dale.
“Það er nú tæplega hægt að kalla hann því
nafn,” svaraði Pétur, “en hann var mjög auð-
ugur maður þegar hann dó, og hann arfleiddi
mig að svo miklu fé, að nú get eg fylgt heitustu
þrá hjarta míns. Margrét, eg Hefi elskað yður
alla tíð síðan eg sá yður í fyrsta skiftið. Þykir
yður noikkuð vænt um mig? Viljið þér verða
konan mín?” ^
Henni var svo mikið niðri fyrir að hún kom
engu orði upp. Þögul rétti hún honum hendina,
sem hann þrýsti að vörum sínum.
Síðan sagði hann henni alt, sem farið hefði
á milli hans og hins látna vinar hans. Margrétu
leizt ekki sem bezt á að taka fósturbarn, en hug-
hreysti sig samt við vonina um 20,000 sterlings-
pundin, sem Pétur átti að fá í fósturlaunin. Það
var bezt að gifta stúlkuna sem fyrst og losna
þannig við hana. Þeim kom saman um, að bezt
væri fyrir þau að hraða brúðkaupinu, og Mar-
grét lofaðist til að hún skyldi sjá Sheilu næsta
dag, og að hún skyldi vera eins góð og ástrík
við hana og hún var við sinn eigin son. 1 þess-
um svifum opnaðist hurðin og Ralph kom inn
og litaðist um eftir sælgætinu.
“Má eg segja honum frá því?” spurði Mar-
grét með augun tindrandi af fögnuði.
“Já, víst máttu það.”
Pétur Ballar gekk til drengsins, tók hendi
hans og klappaði á öxl hans.
“Jæja, Ralph,” sagði Margrét hlægjandi,
“hvernig lízt þér á þennan nýja pabba þinn?”
“Nýja pabba þinn!” hrópaði drengurinn,
“hvað á það að þýða?”
“Eg hefi von um að ganga þér í föðurstað,”
sagði Ballar. “Hún móðir þín verður nú konan
mín, sjáðu til. Og eg er viss um að okkur
mun koma vel saman.”
“Sleptu mér,” sagði Ralph, “mér fellur illa
við þig.”
Þessi illa vandi strákur stappaði niður fót-
unum, hrifsaði súkkulaðiplötu af diski, sem þar
var, og þaut svo út úr herberginu. Móðir hans
fór að gráta.
“Mikil ósköp eru að vita til þess hvernig
hann talar við þig Pétur,” sagði Margrét.
“Hættu að gráta, elsku Margrét mín,” sagði
Ballar hughreystandi. “Við verðum sjálfsagt
góðir vinir. Það þarf að venja hann betur.”
“En að hann skyldi vera svona óartarlegur
við þig.” ,
“Mér fellur bara betur við hann vegna
þess, það bendir til þess að hann er tryggur í sér
fyrst hann vill ekki að neinn setjist í sæti föður
síns,” svaraði Pétur.
“Æ”, svaraði hún, “hann var bara tveggja
ára þegar hann faðir hans dó, og man ekkert
eftir honum; en við skulum ekki tala neitt
meira um þetta. Mér þykir svo fjarskalega
vænt um það, elsku Pétur, að þú skulir vilja
fyrirgefa honum Ralph litla þessa ókurteisi.
Hann þarf þess með að hann sé leiddur með
styrkri hendi.”
★ ★ ★
Áður en Pétur Ballar ,fór frá Bloemfontain
ræddi hann lengi við lögmennina, Krux og
Kruger. Þeir afhentu honum afrit af þeim hluta
erfðaskráarinnar, sem varðaði uppeldi Sheilu
og sannaði það honum, að alt var eins og hinn
látni vinur hans hefði sagt honum að það væri.
Sheila fékk sjálf umráð yfir hinum mikla auð,
strax og hún giftist, eða ef hún giftist ekki,
þegar hún varð tuttugu og eins árs gömul.
Hvað þetta fé var mikið var ekki sagt. Pét-
ur spurði herra Kruger um þetta, en fékk sér
til mestu undrunar það svar, að það væri leynd-
armál, sem fyrst yrði birt þegar arfurinn yrði
afhentur. “En þetta er stór, mjög stór fjár-
upphæð,” svaraði hr. Kruger. “Yður er óhætt
að treysta því, Mr. Ballar, að skjólstæðingur
yðar verður ekki á köldum klaka þegar að því
kemur að hún fær arfinn, hvort sem það verður
þegar hún giftir sig, eða verður lögaldra. Þegar
það verður munum við, eg og félagi mnin, koma
báðir til Englands og afhenda henni arfinn. Ef
svo vill til að annaðhvort eg eða Krux sé dáinn
um það leyti, þá eru tveir aðrir, sem þekkja
þetta leyndarmál og eru þeir báðir, hvor um sig,
færir um að vernda ungu stúlkuna.”
“Vernda hana!” sagði Ballar og fölnaði
við. “Við hvað eigið þér með því? Vernda
hana? Er eg kanske ekki fjárhaldsmaður henn-
ar?”
“Á því er enginn vafi, Mr. Ballar. En þeg-
ar svo stendur á sem hér, þegar feikna fjárhæð-
ir eru til meðferðar, þá er bezt að sem flestir
líti eftir þeim, þess öruggari verða eignir ungu
stúlkunnar. Og nú ætla eg að kveðja yður, Mr.
Ballar. Hvert einasta misseri fáið þér 205 pund
i meðgjöf með barninu og til kostnaðar upp-
fræðslu þess, og við qg við munum við skrifa
yður, til að fá fréttir af henni. Það var ósk hins
látna skjólstæðings míns, að þér væruð kvænt-
ur maður, þar sem barnið þarfnaðist móður-
legrar umhyggju.”