Heimskringla - 24.07.1946, Blaðsíða 1

vVe recommend íor
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
We recommend tor
your approval our
"BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LX. ÁRGANGUR
WTNNIPEG, MIÐVIKUDAGINN 24. JÚLÍ 1946
NÚMER 43
|_____1 j#sjj ILestta iné®3 Rvæði
Lestu mér íslenzkt kvæði,
kvæði um ró og frið.
Því í kvöld er eg þreyttur
og þrái ljóða klið.
Lestu mér ástar kvæði,
sem andar þýtt í sál,
eitthvað sem túlkar göfgi
og talar hjartans mál.
Alt er á fleygihraða
framundan, ekkert mark.
Bara að hröklast áfram
með hópnum, — í dagsins þjark.
Alt er á völtu fleygi
í veraldar trylta dans
og innanum hræsnis glitið
er hungur — og glæpa fans.
Angur og þreyta sækja
því aflvana er höndin mín,
að leiðbeina grópandi mönnum
á leið í óskalönd sín.
Lestu mér hugðnæmt kvæði
er höfgi fellur um brár,
óð sem að drauma gefur
að græða dagsins sár.
Bergthór Emil Johnson
Otskrifast í læknisfræði
Dr. Sveinbjörn Stefán Björnson
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Akurlönd flæða
umhverfis Árborg
1 Bifrastar-sveit, milli Árborg-
ar og Riverton, og þar í grend,
hefir íslendingafljótið vaxið
mjög óvænt og hraðfara, af síð-
ustu rigningum svo, að það hefir
flætt yfir svo þúsundum ekra
skiftir af akurlendi, og valdið
hinum mestu skemdum.
75 manna fulltrúarnefnd, er
Dr. S. O. Thompson, M.L.A., var
formaður fyrir, sveitar-oddviti
og sveitaráð, fór á fund Hon.
Errick F. Willis, á mánudag, og
skýrðu frá, að meirihluti Bifrast-
ar-sveitar væri eitt vatns-haf, og
mikið af þessa árs uppskeru eyði-
lagt.
1 einum stað sögðu þeir, að
7,000 ekrur væru undir vatni, og
á sumum stöðum eins hátt og
uppskeran.
Kjallarar allir, bæði í Árborg
og Riverton eru hálffullir af
vatni, og lítið hægt við því að
gera.
Þetta óvænta flóð, er sagt að
hafi safnast mest fyrir í eyði-
flákum, þar sem rigningin virð-
ist hafa verið miklu meiri, en í
hinum bygðu héruðum.
Islendinga-fljót á upptök sín
hér um bil 15 mílur norðvestur
af Árborg, og rennur í Winnipeg-
vatn nálægt Riverton.
Síðustu mílur fljótsins liggja
í dæld, og þar umhverfis er til-
tölulega lágt land, mest í rækt.
Verkfræðingar frá skrifstofu-
deild opinberra verka, hafa byrj-
að rannsókn á skemdunum, og
$50,000 hefir stjórnin þegar
veitt, til þess að grafa fram fljót-
ið — stíflur þær, er tálmað hafa
útrensli fram í Winnipeg-vatn.
Churchill ásakar stjórnina
Winston Churchill, leiðtogi
mótstöðuflokks stjórnarinnar á
Englandi, ásakaði verkamanna-
stjórnina um skort á málfrelsi;
kvað hann hana vel á vegi með
að eyðileggja það með öllu.
Asakanir Churchills komu
fram, þegar stjórnarsinnar í
þinginu báru fram mótmæli yfir
auglýsingaspjöldum þeim, er
birst hafa með nöfnum þeirra
þingmanna, er voru með brauð-
skömtun, og kölluðu þá menn
óvini alþýðunnar, og einvalds-
stjórnara. Herbert Morrison,
stjórnar-leiðtogi, bar fram, að
nefnd sú, er fyrir allskonar leyf-
um stæði, ætti að spyrjast fyrir
um á hvers ábyrgð auglýsinga-
spjöld þessi hefðu verið prentuð.
Ohurchill sagði þetta hið
einkennilegasta og undarlegasta
mál, er fyrir sig hefði komið í
þinginu í 42 ár.
“Á oss virkilega að skiljast að
þingmenn neðri málstofunnar,
svo nýlega kosnir af alþýðunni,
láti hræða sig, eins og börn?” —
Áframhaldið heyrðist ekki fyrir
háværum mótmælum stjórnar-
sinna.
Reynsluflug fullnægjandi
Nýjasta og stærsta flugvél í
Canada er nú fullger, fjögra
hreyfla flutningsloftfar, með 40
farþega rúmi.
Þessu mikla f lugbákni var gef-
ið nafn í Montreal, samkvæmt
reglum og venjum, eftir hið
venjulega reynslu-flug.
Skírnina framkvæmdi Mrs. C.
S. Howe, kona bygginga og end-
urbóta-ráðherrans.
Full 2 ár fóru í að byggja loft-
far þetta, og 8,000 manns unnu
að því.
Það á að geta farið 325 mílur á
klukkustund, og geta flogið 3,500
mílur án þess að þurfa að lenda,
í 28,000 feta hæð.
Þessi mikla flugvél verður not-
uð af aðal-loftleiðafélagi Canada!
í þjónustu þjóðkerfis-varnadeild-
arinnar, og til Atlantshafs-ferða.
Löghelgaðir glæpir
Lögleg fyrirtæki og framfarir,
vegur ekkert upp á móti aÞ
mennu fjárglæfraspili og lög-
leysu-faraldri, er á sér stað í
Montreal.
Þetta e^.skoðun D. Archie Mc-
Donald, lögmanps,. og formanns
nefndar þeirrar, er stemma á
stigu fýríf afbrotum og glæpum;
en nefnd sú er kosin af félagi því,
er á að sjá um bættan hag borg-
Þesst efnilegi, ungi maður út-
skrifaðist nýlega frá læknaskól-
anum í Winnipeg.
Hann er sonur hinna mætu
merkishjóna, Sveins Björnson
læknis og skálds, og frú Miarju
konu hans, er um langt skeið
hafa búið í Árborg, Man., en eru
nú flutt til Ashern, Man.
Sveinbjörn er fæddur í Ár-
borg, 3. febrúar 1920, og hlaut
þar barnaskólafræðslu, en í mið-
skóla-deildum var hann að
Gimli, Man.
'Eftir það stundaði hann vís-
indagreinar (science) við háskól-
ann hér í 3 ár, en hvarf frá því,
og tók fyrir læknisfræði, og hefir
nú útskrifast í henni, eins og áð-
ur er sagt. Er það vel að verið
fyrir svo ungan mann, að hafa
lokið öllu þessu námi á svo
skömmum tíma.
Hann mun nú setjast að í Ash-
ern, og stunda lækningar í félagi
við föður sinn.
Heimskringla óskar honum
góðrar framtíðar.
Dr. Sveinn Halldór Octavius
Eggertsson
Útskrifaðist í læknisfræði frá
læknaskóla Mnaitoba-fylkis 18.
þ. m.
Hann er sonur hinna ágætu
merkishjóna, Árna Eggertssonar
lögfræðings, og frú Maju Egg-
ertsson, 919 Palmerston Ave.,
hér í borg.
Þessi ungi læknir er fæddur i
Wynyard, Sask., en hlaut alla
sína æðri mentun í Winnipeg.
Dr. Eggertsson sinnir um tíma
stöðu við spítala í Steinbach,
Man., en fer á næsta hausti til
Lundúna-borgar til framhalds-
náms.
Heimskringla óskar hinum
unga lækni allrar gæfu og bless-
unar í framtíðinni.
(þriðjudagskveld) var sagt svo
frá, að frá leyniherstöðvum Gyð-
inga (“Hagana”) hafi komið
skeyti til brezku herstöðvanna,
þess efnis, að kannast var við, að
sprengingin væri af þeirra völd-
um, en jafnframt var því haldið
fram, að fyrirvari hefði verið
gefinn um að sprengingin ætti
fram að fara, og að hótelið yrði
mannlaust á þeim tíma, er til var
tekinn ,en jafnframt fylgir sög-
unni ,að brezku hervöldin hafi
virt þessa aðvörun að vettugi.
Brezkir herforingjar og yfir-
reglumaður verið annað en menn neita því harðlega, að
svartsýnn og beiskur, þegar hann n°kkurt skeyti eða aðvörun hafi
þarf að borga til þess að komasl k°mi<5 frá Gyðingum, og þessi
að stöðunni í byrjun; borga fyrir hræðilega sprenging hafi komið
stöðuhækkun, og standa þögull me® °llu óvörum.
hjá, þegar peninga-fúlgur eru Attlee, forsætisráðherra Breta
greiddar allskonar snápum, fyrir hélt því fram í brezka þinginu,
einhvern vafasaman greiða, af að þessi sprenging væri eitt hið
yfirmönnum löggæzlunnar?” ; svívirðilegasta ódæðis- og ofbeld-
Þar sem fjárhættuspileiga sér isverk, er framið hefði verið í
stað, og vaxa hraðfara, er það Palestínu í seinni tð, og að það
sannarlega ekki tilviljun ein, að benti á brjálsemiskendan upp-
eiturlyfjasala og mansal hvítra reisnar-anda. Hann sagði, að
sé í fullum gangi. | þetta myndi ekki breyta ein-
Það er ekki nægilegt að sekta beittri ákvörðun stjórnarinnar,
nokkrar portkonur, með því móti um að komast eftir hinu rétta og
verður þessi plága aldrei afnum- sanna í þessu máli, til þess að
in. [réttlát hegning færi fram, og
Það verður að ná í þá, sem endir yrði á hryðjuverkum sem
hærra eru settir, og framkvæma þessum.
hlutina í stærri stíl, mennina,1
sem koma öllu á stað, og ráða Piparsveinai'
yfir litlu, auðvirðilegu pólitízku Það er ' ekki eins gaman að
arinnar og íbúa hennar í öllum
greinum.
McDonald bætti við í ræðu, er
hann hélt í “The Rotary Club”
Montreal-borgar:
“Hvernig getur ráðvandur lög-
FOSSIN
peðunum.
Sprenging í brezku aðal-
stöðvunum í Jerúsalem
vera piparsveinn á Frakklandi,
j eins og víða annarstaðar, t. d. í
Canada.
Samkvæmt hinum nýju tekju-
Síðastliðinn mánudag, sprakk skatta-reglum á Frakklandi,
sprengikúla, er komið hafði ver- verður ógiftur maður, er engum
ið fyrir í King David hótelinu í hefir fyrir að sjá, og sem vinnur
Jerusalem, bækistöð brezku her- fyrir $12,500 á ári, að greiða
valdanna, og olli, eftir því, er stjórninni $9,632.20, en sjálfur
síðustu fregnir herma, 46 dauðs- hefir hann eftir aðeins $2,867.50,
föllum, 47 eru ófundnir, enn- sér til framfærslu.
fremur eru 53 hættulega særðir. ‘ En jafnvel þótt hann væri
Talið er víst,, að uppreisnar- giftur, og þriggja barna faðir, þá
manna-flokkur Gyðinga hafi myndu þelr á Frakklandi, er
valdið sprengingu þessari. vinna fyrir $12,500 árlega. verða
I útvarpsfrétt í gærkveldi saimt að borga $5,422 eða 43%
Á sumardagsmorgni er sóley af daggþunga titraði
og sólin hin ný-runna fjallhlíðar glitrósum málaði,
lóari á dúnmjúkum lingsvæfli endurnærð vaknaði,
leit upp til himins og morgunljóð tafarlaust byrjaði. ,
Alt var svo friðsælt og fagnaði brosandi deginum,
en förlaðist minnið, að nótt kemur honum að enduðum;
gleymandi myrkursins margfalda stríði og þrautunum,
munandi sólbros' og unað, með hverfandi skugganum.
Og steinninn, sem verður um viðkvæmni tæplega sakaður
hann virtist af dýrðinni heillaður, sigraður, töfraður.
En maðurinn — hann var svo hlaðinn af önnum og tómlátur,
hafði engann tíma, var andlegri starblindu fjötraður.
Loftveigar ilmþrungnar, ljúffengar, óspart eg teigaði,
í ljósöldum skínandi, vermireit hugans eg baðaði;
sú algleymings fullsæla hittist ei held eg að jafnaði,
því himininn opnast ei daglega nú, sem í fyrndinni.
Umgetinn morgun eg fetaði fram eftir hlíðinni,
flýjandi glauminn og sollinn hið neðra í bygðinni;
leitandi kyrðar, sem kemur ei manna í híbýli
en hvar er sá dýrgripur? lengra frá almennings brautinni.
Áfram þá lengra til fjallvætta, fornhelgra, þögulla,
fyrrum sem vernduðu landhelgi afskektu dalanna,
en þeir eru horfnir í hyldýpið hverfleikans þrotlausa,
þeir höfðu ekki friðland, þá vantaði arffestu samninga.
Hvað heyri eg? samhljóma lokkandi laðandi seiðandi,
hvað lít eg? í framsýn er gljúfur og hengiflug ógnandi;
þar eru uppsprettur tónanna töfrandi hrífandi
er titra svo viðkvæmt, á loftbylgjum mjúklega svífandi.
í gilinu þar sem að skrautjurtir skreyta ekki þvitana,
í skínandi litprýði fossinn slær hljómþýða gígjuna,
af flugbergi gnæfandi fellur í stórgrýtta urðina
og faðmar sem ástmeyja þögulu helköldu steinana.
Hann er enginn Gullfoss, í guðmóði tröllsafli beitandi,
en grefur þó bergið, í ákefð áð hjarta þess leitandi;
á þúsundum ára um þumlunga örfáa miðandi,
með þroslausri árvekni blágrýtis klappirnar holandi.
Ættjarðarsöngva hann syngur í harðsnúnum bjargviðjum,
söngva um fortíðar menning í gullaldar blómanum,
söngva um hetjuna hnígandi’ á orustuvellinum
er hjartablóð seldi gegn lofstír í framtímans árbókum.
/
Hann syngur um gullið sem geymist í íslenzku foldinni,
grafið sem liggur í klettunum, fossunum, moldinni;
sem jötunsafl viljast skal vinna í sjóð handa þjóðinni,
til vegs henni lyfta af krókóttu öreigans brautinni.
Hrifinn og þögull eg hlustaði á söngvarans tónsnilli,
hér sá eg bandingja, sælann og lífinu fagnandi;
þó helgreipar bergsins hann vefji svo válega þvingandi,
vermandi sólin hann faðmar, svo hressandi styrkjandi.
Sumar var liðið og veturinn seztur að völdunum,
vefjandi bústaði mannanna fannbreiðu tjöldunum;
fölnuðu blómin við brjóst sinnar móður aðhlynnandi
blunduðu, ylhýra framtíðar sólgeisla dreymandi.
Mörg átti’ eg sporin í gilið, á góðvin minn hlustandi;
eg gekk þangað eitt sinn að venju, með deginum rísandi.
Harpan var brotin og hugljúfi fossinn var sofandi,
hjartað var brostið og slaðæðin lengur ei starfandi.
En líkt eins og Phönix úr ösku reis fyrri á öldunum,
í æskunnar fjörbrotum kastar hann líkblæjú tjöldunum,
því vorsólar kossar hann vekja úr álagaböndunum
þá veturinn dæmist í útlegð, frá jöklum að ströndunum.
Jónbjörn Gíslason
Því til samanburðar, þarf
þriggja barna faðir, er aðeins
vinnur fyrir $833.33, engan
tekjuskatt að greiða.
Ofan á alla tekjuskatta á
Frakklandi, bætast munaðar og
skrautvöruskattur, og smásölu
og vínfanga-skattar, og lenda
þeir á öllum, hvað háar eða lág-
ar tekjur sem þeir hafa.
Já, það er ekkert spaug að
pipra á Frakklandi!
Hagfræðisskýrsla um
kornsáningu 1946
iá I .
fr. Hagfraeðis-stjórnarskrrfstofan
hefir látið af hendi skýrslu um
komsáningu:
Hveiti: 25,178,000 ekrur —
12% meira en 1945.
Hafrar: 9,610,000 ekrur—11%
minna en 1945.
Bygg: 26,269,000 ekrur — 9%
minna en 1945.
Flax: 990000 ekrur — 4%
minna en 1945.
Haustrúgur: jókst 14%, og
vor-rúgur 9%.
Sykurrófum var sáð í 75,800
ekrur; 28% fram yfir það, sem
sáð var árið 1945.
Frh. á 5. bls.