Heimskringla - 24.07.1946, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 24. JÚLI 1946
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
were rushed to an airstrip near
Paris where planes and gliders
were waiting. In the briefing
we were told that crossing be-
Rhine was the main operational
objective and that we would be
landing behind enemy lines.
For two days the artillery had
been pounding away at the city
of Wesel just across the Rhine.
For a whole morning on March
23rd. 1945 we waited and wait-
ed. The moments were tense.
Fear, hate and anxiety all mixed
up togather seemed to seethe
through each pulse and heart-
beat. Nervously we puffed on
half-smoked cigarettes as we
looked at each ather strapped to
our seats in those hopeless look-
ing gliders that were to carry us
into enemy zones. The pathfind-
ers had been gone for an hour
and anytime word could come
for us. We were rookies in this
business, scared and sweaty with
the hanging suspense. And then
— like a bolt out of the sky the
order came. “Take off”. The
c-47 planes started roaring and
in a few seconds we would be
off, off to the old Fatherland and.
its Nazi hordes. Off to what per-
haps would be the end. Off to
what might be the downfall of
the Nazi masters . . . we did’nt
know. The planes roared and the
gliders purred as we soared into
the morning skies. As we flew
onward and onward and the
crucial hour seemed only mom-
ents away, there was only one
thing left to think about . . . a
prayer . . . . to let that jump be
good and sure and sound. As we
continued trailing through the
sunlit morning and streaking
across the cloudless sky the sign-
al came “This is it”, shouted the
pilot. We were wet. We grabbed
for the release buckles on our
belts.
“Open the door Sargeant, and
let these boys take off”, bellow-
ed the Commanding Officer.
We rose........and like one
line of human pearls strung out
in space we plunged and plung-
ed and plunged. We drifted and
sailed thru the air. It seemed
hours . . . every second seemed
an hour. We felt so exposed and
any moment could be the worst,
as we neared the earth. Thei^
came the test. “Alright you
guys, dig in here”, shouted the
Commanding Officer as we
flopped and tumbled to the
ground one 4>y one. Suddenly
gunfire started in down on the
rigjit. It was followed by muffl-
ed blasts and bursting grenades.
The firing subsided. The time
dragged. A message finally came
up the hill from the pathfinders.
VEnemy patrol trying to come
around right flank. Stand by for
an attack”. We waited and list-
ened. Charles Miller from New
York, Penna my buddy was
near by. I could see him attempt-
ing some observations from a
little ditch. We were within
speaking reach of each other. T
was hiding behind a favorable
rock stretched out on my stom-
ach and waiting for something
to happen. Then suddenly Charl-
es, after keeping his eyes peeled
on the hill broke out.
“There is something moving
down there”.
“Where?
“Down there! . . . coming up-
hill toward us. I’ve been watch-
ing him for about five minutes
to make sure. Here he comes”.
A shadowy figure rose up and
charged us. Charles’ M-1 crack-
ed 5 times. The figure screamed
and rolled back downhill. Dark
shapes raced among foxholes
hurling grenades. One blew him-
self up by accident and just as
suddenly as it began the firing
ceased. There were no more tar-
gets. Had they all been killed,
we didn’t know, or were they
just driven off?
The crossing of the Rhine had
been successful. From then on
the successes came freely and
with less difficulty. Von Rund-
stedt and his collapsing armies
were in retreat. They were re-
treating with almighty speed by
now. The housecleaning of the
broken Fatherland was really
taking place. The glorious end
was in sight. Spearheads and
counterattacks were quickly
checked and stopped and the
roads were clogged with slave
workers and German civilians1
fleeing from the Russians. To
those soldiers who had never
I
thought about it much, tbe war’s
meaning was beginning to sink
in deep. We used to think it was
a lot of propaganda back home.
Soon to come were the con-
centration camps, the huge piles
of naked, stinking beaten bodies
piled up like cordwood. Then
came the living dead with skin
so tight over their gaping bones
that you expected it to crack
when they bent over. And then
to come were the walls of the
I
, torture chambers covered with
the imprints of feet that had
kicked and kicked before death
1 came. And the stories, the in-
credible stories you could’nt
believe until they took off their
| clothes and showed you. Peoples
behinds beaten into rawness and
62 L.K.Í.Y. HALDIÐ 1
MINNEOTA, MINN.
27. júní 1946
bindindis myndir, efnafræðisleg- J Bindindisfélagið í Manitoba,
ar á móti áfengi. Og eins Rúss- ( hefir unnið mikið verk á árinu,
land lætur sýna á sínum leik- við að upplýsa fylkisbúa, með því
húsum myndir um skaðvæn á- að senda út með pósti, mörg þús-
Herra forseti erindrekar hrif áfengis á mannslíkamann. J und fræðandi skjöl, hvert eftir
og gestir- ' En n sama tíma er leikhúsum hér annað, og þeim hefir verið tekið
Sem erindsreki ykkar fyrir leyft að sýna myndir af dásam- ^ vel, og fólk hefir sent okkur nóga
bindindisstarfið í Manitoba, leSa fallagum yngismeyjum með peninga til að borga allan kostn-
Can. kem eg hér með dálítið sígarettu í annari hendinni, en aðinn við prentun og póstgjald.
uppkast um starf okkar á árinu, vinglas 1 hinni.
Bandaríkja forsetinn, Mr. Tru-
sem hefir verið fult af mót-
spyrnu og erfiðleikum.
Við erum stödd í Minnesota-
ríki. Veit fólkið hér, að það hef-
ir eytt $117,680,020.00 fyrir á-
fengi á árinu sem leið? Það drakk
4,348,264 gallón af áfengi, sem sinnuðu fólki. En bruggarar
gerir 1557 gallón á hvert höfuð í sögðu ekki orð- Fæðan er Suðs
ríkinu. (Þetta voru sterk vín). j gJðf> °S þegar þjóðir heimsins
Af léttum vínum var drukkið svelta> Þá er synd að nota kornið
man, gaf út þá skipun fyrir
stuttu, að áfengis bruggarar yrðu
að skera niður um 50% alla
notkun á korni til bruggunar.
Þessi áhrif komu frá bindindis
830,658.09 gallons, liðugur pott-
ur á hvert höfuð. En af bjór, var
til að brugga áfengi.
Bandaríkin eyddu $7,900,000,-
drukkið 1,568,643 tunnur, (31,000 fyrir áfengi á síðasta ári, og
gallon í hverri). 13 gallon af (3.2) j settu inn 800,000 fanga fyrir
léttum bjór og 4 gallon af sterk- (fylliri- Á 11 árum síðan bannið
um bjór á hvert höfuð. var tekið að hafa 7,000,000 fang-
Það sýnist vera nokkuð mikið,ar verið settir inn fyrir drykkíu'
drukkið og nokkuð mikið eytt, í skaP> °g $15,000,000,000 verið
einu ríki I teknar inn fyrir sektir. Og þó er
. . . , . „ , , -. ' einn fimti af þjóðinni undir vín-
Drykkiuskapur í Canada hefir , ,
, , , .bannslogum enn í dag.
aukist a 10 arum. Sterkir drykk-1 6
Við
ir yfri 450 %, malt drykkir 300 %,
og kornið sem brúkað hefir verið
til bruggunar 300% að vigt. Og
það á þeim tíma sem fólkið svelt-
ur um allan heim.
salt rubbed in. Persons burned
1 alive, how many millions of
stories? Those who didn’t know
j the awful truth knew it now.
I These were the horrors the
Allies found. These were the
stunning sights the G. I. found.
1 The Allies shuddered because
j they never dreamed or visual-
ized that human leadership
j supported by the masses could
' so debase itself as to be respons-
ible for such crimes The Ger-
mans shuddered for reasons of
their own. Some of them, hav-
ing been a party to this degrad-
ation of mankind, shudder for
that their guilt will be deter-
mined, as in fact it will. Others
among them shudder because
they let depravity of this char-
acter develope while they stood
still. The civilized world shud-
ders on finding that a part of its
society has fallen so low. That
world isn’t content to believe
that what we are horrified about
was the work of any small group
of German gangsters, ^maniacs
and fanatics. That world must,
as it does, hold the German peo-
þle responsible for what has tek-
en place within the confines of
that nation. Time will prove to
what extent the German people
recognize the enormity of their
crimes, and to what extent thev
will shoulder a full national re-
sponsibility for making amends.
1 If there be a soul within the Ger
j man nation, it will rise now to
make impossible the doing of
^ such future wrongs. If there be
j not a soul in the German nation
its future is forlorn and totally
j lacking in hope. Thus as the
star spangled banner waves un-
“Hjálpaðu þér sjálfur, þá
hjálpar drottinn þér.”
Það hefir nýlega verið settur
á stað félagsskapur, fyrst í
Bandaríkjunum og nú í mörgum
borgum í Canada, sem heitir Al-
Þjóðin í Canada eyddi fyrir ^Qj^Qiieg Anonymous (Ofdrykkju-
áfengi árið 1945, $365,000,000. i maður ónafngreindur).
Það gerir meir en $300.00 á i j>essj nauðsynlegi félagsskap-
hvert mannsbarn í landinu. Á ' er nú að útbreiðast óðum.
sama tímabili borgar Canada yfir 20,000 í Bandaríkjunum, og
$60,000,000 fyrir skóla lærdóm, nú ag breiðast út í Canada, frá
en $50,000,000 til kirkna og austri til vesturs.
kristindóms. Á þessu tímabili | ginn ónefndur Islendingur,
voru teknir fastir 40,000 fangar kom þv( ^ stað í vetur sem leið
undir ahrifum áfengis í Canada. f Winnipeg, og það eru nú
Hryllilegustu afleiðingar þessa
drykkjuskapar, er siðferðissjúk-
dómurinn. Og læknar segja að
frá 70 til 85% af þeim sjúkdómi
séu afleiðingar áfengis brúkun-
ar. Menn og konur missi vald á
sínu sjálfstæði.
Þjóðin í Manitoba-fylki, eyddi
yfir 30 menn og ein kona komin
í það. Það kemur saman þrisvar
í viku í prívat sal, sem það hefir
á leigu, og útbúið þeim til þæg-
inda. Hvað gerist þar?
höfum engan launaðann
mann, alt það verk hefir verið
unnið ókeypis. Nú erum við að
reyna að gera samninga við séra
Spence, sem hefir gert bindindi
að lífsstarfi sínu, og hefir unnið
fyrir bindindisnefndirnar, bæði
í fylkjunum Alberta og Saskat-
chewan, aðallega Alberta. Verið
þar sem útbreiðslumaður í tvö
ár. Við vonum að geta fengið
hann til að ferðast um fylkið í
nokkrar vikur í sumar.
“United Church of Canada”
eru rétt ný búnir að halda sitt
þing í Winnipeg. I sambandi við
það þing, var sýnd hreyfimynd
af áhrifum áfengis. Rev. Dr.
Chalmers frá Toronto, Hann er
aðstoðarmaður Rev. Dr. Mutch-
more í útbreiðslustarfi United
Church of Canada. Hann skýrði
þessa mynd, og lagði fram spurn-
ingu: “Eigum við leiðtogar kirkj-
unnar að taka þátt í þessu sið-
ferðisleysi, mótmælalaust? Hann
hélt því fram, “að prestafélög
kirkjudeildanna, mættu ekki
vera hlutlaus í þessu vandamáli,
heldur sýna fyrirmynd í því, sem
öðrum siðferðismálum.
Það var borin upp uppástunga,
sem kom frá leikmönnum kirkj-
unnar, “Að fara fram á það, við
stjórn Islands, að banna notkun
á bæði korni og sykri til áfengis
bruggunar, þar sem þjóðirnar
dæju úr hungri um allan heim.
Önnur uppástunga kom frá
Hudson Bay Presbytery, “Að
banna sölu á Jillu Lemon eða
öðru Extracts”, sem eru blönd-
Hhagborg U
FUEL CO. 11
Dial 21 331 no'i'í) 21 331
ISLENDINGASÖGUR
í nýrri sænskri þýðingu
1. Ofdrykkjumaður þarf uð vínanda, til Indíána, eða
hjartalega, andlega vakningu.
2. Ofdrykkjumaðurinn verð-
furled in the global breezes of
Sicily, Saipan, Okinawa and the
crossing of the Rhine and sings to
the world of the way of a new
life and the way of a new under-
standing, can it not be truly said:
“God shed His grace on thee’.
Heimskringla á íslandi
Herra Björn Guðmundsson,
Reynimel 52, Reykjavík, hefir
aðalumboð fyrir Heimskringlu á
lslandi. Eru menn beðnir að
komast í samband við hann, við-
víkjandi áskriftar-gjöldum, og
einnig allir þeir sem gerast vilja
áaupendur hennar, hvar sem er
á landinu.
Hr. Guðmundsson er gjaldkeri
hjá Grænmetisverzlun ríkisins
og þessvegna mjög handhægt
fyrir borgarbúa að hitta hann
að máli.
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
því gleymd er goldin skuld
árið sem leið, $20,400,000 fyrir ur að rannsaka sitt sálar- og
áfengi og ágóðinn varð $4,380,- samvizkuástand og skriftast. —
110. 60% af öllum yfir 21 árs að jata og biðja guð fyrirgefningar,
aldri í Manitoba hafa keypt leyfi kannast við siðferði sitt ráð-
til að kaupa áfengi, kvenfólk yandlega og gera endurbót.
með talið. Það er sá partur mann- ( 3 Siðferðisbrot (synd) geta
kynsins sem vínsalar byggja á J verið smækkuð, með því að beita
framtíðinni, því ef mæður leyfa meiri ^áðvendi, og auðmýkt, ó-
áfengi á heimilum sínum, þá ná sérplægni, umburðarlyndi, göf-
þeir haldi á börnunum. | uglyndi, elsku til guðs og ná-
Hvað er hægt að gera við þessa ungans.
illræmdu áfengis verzlun? Á-J 4. Ofdrykkjumanns undir-
fengi er versti óvinur mannkyns- stöðu yandræði er eigingirni,'
ins- ’ fult af hræðslu og eigingirni. —
1. Mín skylda sem borgari Hann hefir gleymt bróðurkær-
landsins er augljós, nokkur mök leikanum.
við svona verzlun sem eyðilegg-: 5- Ofrdykkjumaðurinn ætti
ur velferð þjóðanna, ætti að vera að læra; emka kraft, ástúðleik-
fordæmd. I anSj löngun til að þjóna öðrum,
2. Á kristnu fólki ætti að löngun til að þjóna guði. Hann
iiggja tvöföld skylda, hvers ein- verður að leggja niður sitt eigið
staklings að sýna fyrirmynd, líferni, til að finna það. Hann
með framkomu sinni, svo það ætti að ganga til kirkju og sam-
geti haft áhrif, jákvæði en ekki einast kristnum söfnuði, og þar
neitandi. Getur kristin mann- finna sjálfstraust í gegnum guðs-
eskja sett fyrirmynd í þessu efni, orð, því trú án vinnu og sjálfsaf-
með öðru en sjálfsafneitun? Og neitunar er dauð.
sýna í verkinu, að hún elski ná-1 j>ið sjaið a þessu, að aðal með-
ungann sem sjálfa sig? Hvernig aiið sem þetta nýja a.A. félag
getur þú bruggað eða veitt á- notar tii að iækna sína drykkju-
fengi á þínu eigin heimili, og veiki; er guðsorð. Svo eg held að
svo stært þig af því, hvað dásam- kirkjan okkar ætti að leggja tli
lega þér hafi tekist að eyðileggja sinn skerf til að styrkja það með
fjölskylduna? 1 bænum sínum.
3. Það er kominn tími fyrir ( Eina fyikið í Canada, Saskat-
kirkjuna að berjast á móti þess- chewan, sem er undir lögjafnað-
ari verzlun. Ekki aðeins sem út- ar kenningu C. C. F., settu ekki
býting þessa eiturs, heldur líka ölbruggunar fabrikkurnar undir
sem verkfæri til að veikja og eign þess opinbera, vegna þess að
eyðileggja sál þjóðanna. Almenn verðið sem sett var á það var svo
uppreisn á móti þessari verzlun hátt, $3,500,000. I stað þess þá,
verður að koma með meiri alvöru settu þeir mður gróðann hjá
og kröftugri en nú er. Þessi værð bruggurunum 16 cent á hverjum
og svefn dugar ekki lengur. — kassa. En hækkuðu verðið til
Þriggja manna nefndin sem var hótelanna um 40 cent á kassann.
sett á kirkjuþingi í fyrra, lagði Svo var það gefið út í vikunni
það til: “Kirkjufélag vort veitti sem leið, af féhirði fylkisins, að
bindindismálinu fylsta stuðning útkoman hefði verði sú, að á
sinn”. Hvað hefir svo verið gert fyrsta “árinu sem þeir eru við
í því síðan? Hvað hafa margar völdin, hafi eyðslan farið upp,
bindindisræður verið fluttar? 1 en ekki niður.” “Svipur stjórn-
| Takið þið til fyrirmyndar arinnar varð hörmulegur”. En
landið Chile í Suður Ameríku, stjórnin lét huggast láta, því
þar sem hvert einasta mynda- fylkið græddi á bjórsölunni
sýningar leikhús, verða að sýna $6,605,448 á árinu.
þeirra sem hefðu Indíána blóð
æðum sínum.
Það hlýtur að vera eitthvað
meira en lítið hættúlegt við
þennan drykk, fyrir hvítt fólk,
ef Indíánar mega ekki bragða
það í neinni mynd.
í von um að eitthvað verði
gert, til að styðja þetta velferð-
armál, á þessum hættu tímum,
svo fólk finni tli þess að kirkjan
sé að taka sinn þátt í því.
Virðingarfylst,
Margrét I. Bardal
Einum degi áður en eg fór að
heiman, var haldinn fundur
okkar M.T.A. nefnd, og þar var
samþykt, að ráða Rev. John Co-
burn, D.D. Hann er skrifari
Canadian Temperance Federa-
tion. Við fengum hann til að
vinna fyrir okkur, frá 29. sept.
til 24. okt. Þann dag verður
haldið alment bindindisþing
Winnipeg. Á þessu tímabili ferð-
ast Dr. Coburn á 24 bæi í Mani-
toga og talar og sýnir hreyfi-
myndir af áhrifum áfengis. Þetta
ætla eg að biðja fólk að skrifa
hjá sér, og reyna að komast á þá
staði sem hann verður staddur í
það og það sinni. Og eins að
biðja um hann til sín, og hann
verður sendur þangað ef tíminn
leyfir það. Það ættu sem fæstir
að missa það tækifæri, því það
er eitt hið nauðsynlegasta, fræð-
sla á þessum hættu tímum.
Hjálmar Alving heitir maður
sænskur. Hann var lengi lektor
í sænskri tungu og bókment-
um. Fór mikið orð af honum sem
kennara og hann hefur samið
kennslubók í sænskri bók-
menntasögu sem þykir afbragð.
Fyrir 10 árum tók Alving
sér fyrir hendur að þýða beztu
Islendingasögurnar á sænsku.
Það var djarfhuga af nær sex-
tugum manni að ráðast í það
stórvirki, en nú er verkinu lok-
ið. Bonniers bókaforlag auglýsir
nú að fimmta og síðasta bindi
þýðinganna sé komið út. Sögur
þær, er Alving hefur þýtt valdi
hann í samráði við Sigurð Nord-
al og eru þær þessar: EyrbyggjH,
Laxdæla (I. bindið), Gísla saga
Súrssonar, Grettissaga (II. bind-
ið), Egils saga, Gunnlaugs saga
Ormstungu (III. bindið), Njáls
saga (IV.bindið), Hrafnkels saga
Freys goða, Hænsa Þóris saga,
Vígaglúms saga, Bandamanna
saga og þættir, (V. bindið). Þessi
fimm bindi kosta í skinnbandi
samanlagt 66 sænskar krónur.
Ymsar af þeim sögum, sem
Alving hefur þýtt, voru áður til
sænskri þýðingu, eftir skáldið
A. U. Baath, þann er skrifaði
kvæðið “Hvílir í hvítum”. Þýð-
ingar Baaths eru vandaðar, en
málið er hátíðlegt, stirfið og ó-
aðgengilegt nútímalesendum.
Alving einsetti sér að þýða ís-
lendingasögurnar á vandað og
lifandi nútímamáli. Til þess að
auðvelda lesturinn hefir hann •
víða fært langar ættartölur til
neðanmáls og geta þá þeir er
vilja hlaupið yfir þær. Þýðingar
Alvings hafa hlotið mjög góða
dóma sænskra gagnrýnenda,
enda gerðar af dæmafárri vand-
virkni og alúð. Þær munu von-
andi auka lestur íslendinga-
sagna með frændþjóð vorri, sem
sannast að segja er ekki sérlega
fróð um þessi öndvegisrit nor-
rænna bókmennta. Hjálmar Al-
ving á miklar þakkir skilið fyrir
það mikla, óeigingjarna starf í
1 þágu íslenzkra bókmennta, sem
hann hefur innt af hendi með
þessum þýðingum.
S.Þ.
Sigurður S. Anderson, 800
Lipton St., hefir tekið að sér inn-
köllun fyrir Hkr. í Winnipeg.
Áskrifendur eru beðnir að minn-
ast þessa og frá þeirra hálfu gera
honum starfið sem greiðast. —
Símanúmer hans er 28 168.
Alþingishátíðin 1930,
eftir próf. Magnús Jónsson er
íslendingum kærkomin vinagjöf.
í bókinni er yfir 300 myndir og
frágangur allur hinn vandaðasti.
Fæst bæði í bandi og óbundin.
Verð í bandi $20.50 og $23.00,
óbundin $18.50.
Björnssons Book Store
702 Sargent Ave., Winnipeg
John S. Brooks Limited
DUNVILLE, Ontario, Canada
MANUFACTURERS OF GILL NETTING
Okkar net eru búin til úr beztu tegund af hör tvinna
og fyrsta flokks “Sea Island Cotton” og egypskum tvinna.
Þér megið treysta bœði vörugœðum og verði
Állar pantanir fljótt og ábyggilega afgreiddar.
Captain M. R. Janes, Leland Hotel, Winnipeg
Omboífmaíui lyrir Manitoba, Saskatchewan og Jtlberto