Heimskringla - 07.08.1946, Blaðsíða 4

4. SlÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 7. ÁGÚST 1946
Heimakringla
(Stofnuð 18SS)
Kemur út á hverjum miðvikudegi.
Eigendur: THE VIKING PRESS LTD.
853 og 855 Sargent Avenue, Winnipeg — Talsími 24 185
Verð blaðsins er $3.00 árgangurinn, borgist fyrirfram.
Allar borganir sendist: THE VIKING PRESS LTD.
öll viðskiftabréf blaðinu aðlútandi sendist:
The Viking Press Limited, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Ritstjóri STEFAN EINARSSON
Utanáskrift til ritstjórans:
EDITOR HEIMSKRINGLA, 853 Sargent Ave., Winnipeg
Advertising Manager: P. S. PÁLSSON
"Heimskringla" is published by and printed by
THE VIKING PRESS LIMITED
853-855 Sargent Avenue, Winnipeg, Man. — Telephone 24 185
Authorized as Second Class Mail—Post Office Dept., Ottawa
WINNIPEG, 7. ÁGÚST 1946
Hátíðarhaldið að Gimli
Tæplega gátu stjórnarvöld náttúruaflanna verið hliðhollari
þeim, er fyrir íslendingadagshaldinu stóðu, eða þeim 4—5 þúsuncf
gestum er hátíðina sóttu, en þau reyndust síðastliðinn mánudag að
Gimli.
Hvergi sást skýhnoðri í lofti, og hið bjartasta og yndislegasta
veður, er á varð kosið frá morgni til kvölds.
Var því engu ískyggilegu veður-útliti til að dreifa, er dragi
úr aðsókn eða ánægju hátíðargestanna.
Var og óvenjulegur fjöldi manns kominn á vettvang þar
snemma dags.
Hinar venjulegu íþróttir fóru fram til hinnar mestu ánægju
bæði þeim ,er keptu, og þeim fjölda er á horfði. Mun skrá yfir
þá, er verðlaun unnu í íþróttunum birtast bráðlega.
Laust eftir kl. 2 e. h. hófust hin reglubundnu hátíðarhöld á
hinu smekklega fánum skreytta svæði, er skemtiskrá dagsins fer
fram á, undir mjög röggsamlegri stjórn Steindórs Jakobssonar,
forseta íslendingadags-nefndarinnar.
Er sannarlega góðra gjalda vert, er forsetar dagsins lengja
ekki ræðuhöldin, sem venjulega eru nægilega löng, með stórkost-
lega miklu innleggi frá sjálfum sér — nærri því hversu gott sem
það kynni að vera.
Framkoma fjallkonunnar, (frú Pearl Johnson) var hin ákjós-
anlegasta í alla staði. Hið langa og fagra ávarp, flutti hún tígulega
og sérlega áheyrilega, og mátti það með ágætum kallast, er tekið
er tillit til, að þelsi unga kona er fædd og uppalin í þessu landi.
Hið annað er fram fór á skemtiskránni var með svipuðum
hætti og á undanförnum íslendingadögum.
Karlakórinn lífgar æfinlega upp við öll tækifæri. Ræður
gesta og ákveðinna ræðumanna með líku móti og vant er.
Þó má að verðugu geta þess, að Islandsminni séra Halldórs E.
Johnson var með afbrigðum snjalt, og 9körulega flutt. Er vonast
til að hægt verði að birta það hið allra fyrsta — einnig kvæðin, er
flutt voru hið bezta, og hin önnur ávörp.
í>á er enn ótalið það atriði hinnar ágætu skemtiskrár, er var
aðal-aðdráttarafl hátíðarinnar, en það var söngur hr. Guðmund-.
ar Jónssonar frá Los Angeles, Cal. Get eg tæplega hugsað mér, að
nokkrum þeim er á hann hlýddu hafi dulist, að hér var mikill
söngvari á ferð. Söng hann þrisvar sinnum á skemtiskránni 4—5
lög í einu við svo mikla hrifningu hlustenda, að fátítt er; einnig
söng hann um kvöldið á samsöngnum (Community Singing), og
var ekki sýnt að mannfjöldinn ætlaði nokkurntíma að sleppa
honum.
Rödd hans hin mikla, djúp og magnþrungin, en blæþýð og
þjálfuð, hreif áheyrendur undir eins við fyrstu tóna. Fyrri hluti
söngva hans var á íslenzku; flest af þeim lögum gamlir kunningj-
ar — klæddir nýjum töfrabúningum í túlkun og meðferð söngvar-
ans. Eigi minnist eg þess þó, að hafa fyr heyrt sungið hér vestra ^
lag við hin ógleymanlegu vers Jóhanns skálds Sigurjónssonar, I
“Einn sit eg yfir drykkju”.
Engu síðri var meðferð söngvarans á þeim lögum, er hann
söng bæði á ensku og rússnesku. Valdi hann sannarlega ekki af
verri eða léttari endanum, er hann tók fyrir hina frægu, hugð-
næmu negrasöngva, eins og t. d. “Deep River” og “Lullaby”,
söngva, er hinir víðkunnu söngvarar Paul Robeson og Nelson
Eddy hafa gert ógleymanlega.
Get eg ekki skilið, að neinum hafi blandast hugur um, að
meðferð Guðmundar var snildarleg á þessum lögum, og aldrei
hefi eg orðið eins hrifinn af “The Volga Boatman” eins og nú, á
frummálinu, og hefi eg þó heyrt það lag sungið fyr á rússnesku.
ÁVARP FJALLKONUNNAR
Flutt af frú Pearl Johnson að Gimli, Man., 5. ágúst 1946.
Þar sem þér eruð nú saman komnir á þessum sögulega
stað til þess einu sinni enn að halda hátíðisdag sem við mig er
kendur, er mér það hugljúft að ávarpa yður til að votta yður
kærleika minn, og lýsa blessun minni yfir yður. Flestir dagar
í lífi voru deyja fljótt, en þeir daga sem ekki deyja strax lifa
léngi. Þessir dagar sem þér helgið mér á ári hverju eru mér
ódauðlegir og ógleymanlegir. Ræktarsemi yðar við mig fyrn-
ist ekki, og æfintýrið yðar í Vesturheimi er ódauðlegur þáttur
í minni eigin sögu.
Á þessum hátíðisdegi stöndum vér sem fyr, andspænis
minningum hins liðna, og veruleika nútímans. Eg sé yður ann-
arsvegar í móðu fortíðarinnar, en hins vegar í björtu dagsljósi
líðandi stundar. Sá þáttur sögu minnar sem hófst með burtför
yðar frá ströndum mínum og fjalladölum var vígður eldraun
sársaukans, en sá sársauki er nú löngu horfinn fyrir móðurleg-
um metnaði. Eins og allar mæður fyr og síðar tók mig það sárt
að horfa á eftir svo mörgum af yður börnum mínum, út í óviss-
una. En nú er mér það löngu ljóst sem mér var þá að mestu
hulið, að í stað þess að verða fátækari við burtför yðar, hefi eg
orðið að mun ríkari. Sagan dæmir öðruvísi en samtíðin. Nú er
landnám yðar í Vesturheimi ekki lengur dæmt af hita þeirrar
samtíðar sem þér hurfuð frá er þér kvödduð mig. Sagan er
komin, og nú dæma menn um æfintýri yðar út frá rólegum
röksemdum hennar. Og dómur sögunnar er sá, að hið nýja
landnám yðar sé einn merkasti þátturinn í þúsund ára þjóðlífi
mínu. Við það að frétta um afrek yðar, dáðir yðar og dreng-
skap hefir mér aukist sjálfstraust, svo að eg ákvað eftir langa
baráttu, að heimta aftur að fullu mitt forna frelsi. Þótt eg hafi
um aldir, alið börn mín í fátækt, og fóstrað þau við harðan
kost, er það nú ljóst, ekki sízt af framsókn yðar vestan hafs, að
stofninn er góður, að Islendingurinn reynist jafnan sannur, og
sjálfum sér trúr, hvar í heimi sem hann dvelur.
Hvort með heimalands strönd
eða langt út í lönd
á hann leið yfir ólgandi flóð
gegn um vöku og draum
fléttar trygðin þann taum
sem tengir við land sitt og þjóð.
Þegar hætt reynist för
þegar kröpp reynast kjör
verpur karlmennskan íslenzka bjarma á hans slóð.
f>
1 dag horfi eg þakklátum og stoltum augum yfir þennan
glæsilega hóp afkomenda minna, alt frá frumherjanum til
æskunnar í þriðja og fjórða lið. Samt er mér það að fullu ljóst
að eg á ekki lengur allan hug yðar. Þjóðfánar tveggja stór-
velda sem blakta hér við hún, eru meðal annars vottur þess.
Það eru hinir fögru fánar kjörlanda yðar sem hafa borið yður
á brjóstum sínum, og veitt yður svo ríkulega af gnægð sinni.
Athafnalíf og áhugamál yðar og barna yðar eru að sjálfsögðu
tengd þessum löndum sem þér byggið, og þeim þjóðum sem þér
nú heyrið til. Þessum löndum skuldið þér fulla þegnhollustu,
og hana munið þér leysa af hendi með prýði eins og þér hafið
ávalt gert í hagsæld jafnt sem í erfiðleikum. Eg samgleðst
yður sem hafið heimt syni yðar heim af heljarslóð, en græt
með hinum sem sakna þeirra er til þess voru kvaddir, að leggja
alt í sölurnar fyrir málstað friðar og mannréttinda. Eg finn til
metnaðar af frækilegri framgöngu þeirra allra, og bið þess,
að varanlegur friður á jörðu megi verða ávöxtur af striti
þeirra og fórnum. Þér hafið helgað þessa grund með starfi
yðar, blóði yðar og tárum. Hér er framtíð yðar, og eg óska
þess að hún megi verða björt og fögur.
En um leið og þér horfist í augu við framtíðina, nemið
þér staðar á hátíðisdögum eins og þessum, og einnig oft á
hljóðum stundum, horfið um öxl og minnist mín. Samband
mitt við yður er þrátt fyrir alt ofið óteljandi þáttum, sem
hvorki fjarlægð í tíma né rúmi fær rofið. Eins og eg er með
yður í anda, svo eruð þé/ og með mér. Þér hafið jafnan glaðst
yfir velgengni minni, og þér hafið einnig tekið þátt í sorgum
mínum og erfiðleikum. Fyrir alt þetta votta eg yður innilegar
þakkir. Og nú vildi eg láta þá von í ljósi að þessi gagnkvæmi
kærleikur megi eflast enn um langan aldur. Kærleikurinn er
ekki háður landamerkjalínum, tungutaki, atvinnuvegum,
eða neinum ytri kringumstæðum. Hann er það afl sem þarf
að ráða í sambúð allra þjóða. Sem yðar aldna móðir vil eg því
gefa yður eitt heilræði: Elskið umfram alt lönd framtíðarinnar
sem þér byggið nú, og helgið þeim óskifta krafta yðar. En
haldið einnig við minningunum sem tengja yður við stofn
yðar og uppruna. Sú kemur tíð að saga hinna ýmsu þjóða sem
hér eiga samruna, verður skráð. Þá langar mig til að yðar og
mín verði getið, að þá megi með sanni segja: “Þó að margt sé
gleymt og glatað, geymist fram á þessa stund, insti kjarni ís-
lendinga, ofurkapp og víkingslund.”
Þegar nú hugðnæm, og með afbrigðum látlaus og hógvær
framkoma söngmannsins bætist við þróttmikla og yndislega rödd
og túlkun viðfangsefna, er eigi að undra þótt hann gæti sagt með
fullúm rétti eins og gamli Cæsar forðum: “Eg kom, eg sá, eg
sigraði.”
Já, Guðmundur Jónsson sigraði áreiðanlega hjörtu allra þeirra
þúsunda, er á hann hafa hlustað hér norðan landamæranna. Með
innilegum þökkum er hann kvaddur, og ósk og von um endur-
fundi í mjög nálægri framtíð.
Svo endaði þá þessi indæli dagur með fjörugum dansi, í
danshöll lystigarðsins. Dagurinn varð áreiðanlega þeim, er fyrir
honum stóðu, og mest unnu að honum til sóma, og vonandi öllum
er hann sóttu, til gleði og gagnsemdar, og er þá takmarkinu náð,
því, svo eiga allir íslendingadagar að vera.
Guð blessi yður, börn mín og barnabörn í Vesturheimi.
Megi hróður yðar aukast, og alt ganga yður til vegs og gæfu.
Mánudaginn 5. þ. m. komu þau
hjón Ragnar Ólafsson, hæstarétt-
arlögmaður frá Reykjavík og frú
Kristín (Johnson) Ólafsson kona
hans til borgarinnar.
Búast þau hjón við að
dvelja hér um slóðir 3—4 vikna
tíma. Frú Kristín er fædd og
uppalin hér í landi, og dvaldi um
allmörg ár hér í Winnipeg. Hún
er dóttir þeirra hjóna Hinriks
Johnson (nýlátins), er lengi rak
búskap við Ebor, Man., og frú
Oddnýjar Ásgeirsdóttur John-
son, er heima á þessari borg.
Ragnar lögmaður Ólafsson er
bróðursonur frú Guðrúnar Ás-
geirsdóttur Johnson, konu Finns
Johnson, Ste. 14 Thelmo Man-
sions, hér í borg, og frú Kristín
er systurdóttir hennar.
Heimskringla býður þessa
góðu gesti frá Islandi velkomna
hingað vestur, og óskar þeim á-
nægjulegrar heimsóknar hjá ætt-
ingjum og vinum.
MINNI CANADA
Flutt að Gimli, 5. ágúst 1946
af Paul Bardal
Gatherings such as this have
We should remember with spec-
ial pride the men, who, as a rac-
ial group, in the period of 1900
to 1915 gained such scholastic
honours in our colleges and un-
iversities, as had never been
a two fold purpose. Social in done before and has never been
the sense that here friend meets repeated.
friend, and second, that on these j Our Canadian friends no doubt
occasion we renew our pledge ^ imagine that in the conduct of
of respect and affection for the our strictly community affairs
old land; Iceland. Our loyalty everything would be in peace
and devotion to Canada. This and harmony. That is not wholly
has become the yearly custom! so. One important element is
of all racial groups including lacking in our otherwise admir-
those from the British Isles. We able characteristics, that qaulity
Icelanders have a very particular of spirit that has made great and
reason for so doing, as in a mat- j enduring, both British law and
erial way, we brought so little British Nation, and that is the
with us, and have gained so' ability or the spirit of comprim-
much. Literally speaking, we jSe. It has been a matter of life
brought nothing but the clothes j long observation that we individ-
we were wearing. Nor were ually insist that our opinion is
there among us, agriculturalists,' always the right one. I so well
gardeners, doctors, lawyers' remember my uncle, Dr. Bjorn-
scientists or artists. There were son, who more in sorrow than
however carpenters, stone mas- [ ridicule often used to say that
ons and blacksmiths, fishermen every Icelander carried at his
yes. They had to acqire the tech- mental masthead a banner on
nique of fishing on inland wat- which was inscribed “Aldrei að
ers, and indeed they developed Víkja.”, Rugged individualism is
the devices that today make admirable in its place but not
winter fishing possible. We when it results in among other
brought, strong resilient bodies. things that our churches and our
If it can be said of one race that newspapers would probably not
'hey are truly the survival of the exist long, without the financial
fittest, it will be said about the j support they recieve from sourc-
Icelanders. Plague, famine and es outside of the borders of our
pestilence had been their lot foi Dominion.
centuries on end. I recently saw j As I stated earlier in my re-
a statement, that if given half marks we have so much to be
favorable climatic and economic thankful for. Generally speak-
conditions some five to seven ing our economic position is a
times as many Icelanders as here little above the average, but
are living, would be living to- more important, we have gained
day. ! the respect and affection of our
To guide these strong bodies,! fellow Canadians, by our contr-
they brought keen minds, a pass- ibutions to the national welfare
ion for learning, rugged individ- j at home and abroad.
ualism and an ages long practise | I have spoken of our pioneers,
and belief in democratic ideals.' and our first native born sons
Last but co-equal with strong and daughters.
bodies and keen minds, theyj May I now on your behalf, paY
brought with them a deep and humble tribute to young men ot
reverent faith in God. Thatjthis generation who acquitted
simple trust and piety which themselves with distinction i«
has sustained them to this day.! World War II. There were Ice-
It seems to me so well express
ed in this verse:
! landers in all services on every
battlefront. The last resting
l places may be found in Norm-
I said to the man who stood at andy> Italy> North Africa’ Th^
the gate of the year jNear and Middle East- Hong
“Give me a light that I may tread KonS and as wel1 in a11 theatre.
safely into the unknown , of war in the Pacific as menaherS
And he replied, “Go out into the of the United Stafes forces- ,
darkeness j 1 think they fouSht not only
And put your hand into the hand as Canadians and Americans
defence of their countries, but
they also felt that by their valoi
and sacrifice, they were payiuS
of God
That shall be to you better than
light
And safer than known way.
This quotation was used by
His Majesty King George VI in
a large instalment on the debt
which we Icelanders owe to
Canada and the United States.
Boundless indeed have beeu
his Christmas message in 1939: oim thanks and appreciation
since they returned, but. I re"
“In the transition from Iceland spectfully suggest, that some'
to the New World I feel that thing more tangible' than words
some precious simple elements alone, should serve as a memor-
of our faith were lost”. ial to those who died, and a trib-
1 ute to those who returned.
For my boyhood recollectiou j What I have said so far migbt
of the sermons preached from well be considered as the iijtro-
our pulpits, is that of a wrath- duction of a formal “Toast T°
ful God punished transgressions Canada”; I could speak of the
both here, and hereafter. I have proud position she now enjoys
often wondered whether this in world affairs, the amazing
grim Christianity was not basic- wartime achievements of her
ally the cause of our religious people, home and abroad. But
division today. jLadies and Gentlemen that has
If one word could best explain been done by more authorative
our success in this Canada of voices than mine, and in lang'
ours, it is that strong simple uage I could not hope to equal-
word, work. Our pioneers out- I can but with you echo theu
worked the Canadian of that sentiments. So in closing may 1
day. I sometimes think they say, that it is my humble opinmn
were objects of pity and deris- j that in the simple act of being
ions, these fool foreigners who good citizens, we can best dem-
always did more than was expect onstrate our respect and affec^'
| ed of them. But this willingness ion to Iceland our loyalty an
to work paid big dividends: the devotion to Canada, in the years
I section hand became a section to come.
| forman. Thq farm labourer, the
jfarm owner. The clerk, the
[merchant. The carpenter, the
800
Sigurður S. Anderson
Lipton St., hefir tekið að sér inn
builder and contractor. The j köllun fyrir Hkr. í Winnipeg-
student, the professional man. j Áskrifendur eru beðnir að minn
The last named group did more, ast þessa og frá þeirra hálfu gera
perhaps, to gain us favorable j honum starfið sem greiðast.
recognition, than anything else. j Símanúmer hans er 28 168.