Heimskringla - 01.10.1947, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 1. OKT. 1947
HEIMSK^RINGLA
5. SIÐA
SILFIRBRÚÐKAIP
'Silfui*brúðkaup þeirra Mr. og
Mrs. Sig Björnson, var haldið
hátíðlegt á heimili þeirra hjóna,
212 North 12th St., Moorhead,
Minn., á sunnudaginn 20. sept.
síðastl. Höfðu böm þeirra hjóna,
Fred, Alvin, Darrel og Lois boð-
ið um 70 manns til veizlu þennan
dag. Bjömson’s hjónin voru gift
í Winnipeg 23. sept. 1922 af Dr
Bimi B. Jónssyni presti Fyrsta
lúterska safnaðar. Skyldmenni
Björnson’s hjónanna færðu þeim
vandaðan silfurborðbúnað í
minning um þennan áfanga í láfi
þeirra; og aðrir gestir annað silf-
urstáss.
Sig Bjömson er sonur Mr. og
Mrs. M. F. Björnson að Moun-
tain, N. D. Mrs. Björnson er
dóttir Tímóteusar og Þorbjarg-
ar Guðmundson er lengi bjuggu
að Elfros, Sask., en eru nú bæði
dáin.
Gestir héðan úr Winnipeg er
sátu hóf þeirra Bjömsons’ hjóna
vom: Mr. og Mrs. Geir Thor-
geirson, Miss Elizabeth Guð-
mundson, Mr. og Mrs. J. V. Sam •
son. Mrs. Thorgeirson, Eliza-
beth og Mrs. Samson eru allar
systur Mrs. Björnson.
Kvæði var þeim Björnson’s
hjónum flutt á ensku við þetta
tækifæri, ort hafði Joseþh H.
Roel frá Fargo, N. D., og birtist
það hér á eftir:
To Sig and Freda
on their Silver Anniversary
hvert skifti sem þeir rækjust á
ameriskt varðlið á Trieste-
svæðinu, þar sem 5,000 amer-
tískar hersveitir halda til. Sendi-
herra Bandaríkjanna, Canvend-
ish Cannon, hefir sagt Yugo-1
slavíu beint út, að Bandaríkin |
■ telji framkomu þeirra með af-
. brigðum þreytandi, og líklega ti'
j að valda hættulegustu vand-
ræðum.
If I could make a wish, my
Friends,
And know it would come true;
I’d wish the very best of things
Would always come to you.
I’d wish for all the sunshine, that
Has kissed the moming dew,
And wish for only fleecy clouds
To shade the heat from you.
«
I’d wish another festival
Some twenty-five years hence;
And Wish to find you still aglow
With life’s sweet recompense.
I’d wish you both prosperity,
In all life’s changing trends;
But most of all I’d wish for you,
A million loving friends.
You have them now in every
walk
Of life—yes by the score,
They love, respect and honor
you,
That’s why I’d wish for more.
I wish you both the best returns,
That this dear day can bring;
And then I wish you still some
more.
Oh shucks—Just everything.
HELZTU FRÉTTIR
Missætti um Trieste
Fmmkvöðlar og framkvæmd-
astjórar í Washington segja að
Bandaríkjunum sé það fylsta al-
vara að miðla málum í Trieste,
og muni gera allan nauðsynleg-
an undirbúning til þess að veita
tilraunum Yugoslavíu til þess að
hrifsa landsvæði á kostnað Ital-
íu, viðnám.
Tvö skeyti, er Bandaríkin
sendu nýlega, sýna bezt að þau
eru fyllilega ákveðin í máli
þessu.
I öðru þeirra sniðgengu þau
ákærur Yugoslava yfir því að
Bandaríkja-hermennhefðu vald-
ið óeirðum með þvá að nota skot-
vopn áín, og einnig, að þeir
brendu eignir Yugoslaviskra
borgara — hefðu valdið skemd-
um á sjúkrahúsum og með öllu
og öllu sýnt mjög óvinsamlega
framkomu. Kváðu Bandaríkin
þessar ósakanir með öllu ósann-
ar, og ekki svaraverðar. í hinu
skeytinu sögðu Bandaríkin skýrt
og skorinort ,að þau væru orðin
þreytt á að fá klaganir frá
Yugoslaviskum herforingjum í
Amsterdam, Holland— Kunn-
ir leiðtogar í Niðurlöndunum og
Indonesiíu, buðu nýlega sameig-
inlega úrlausn skærumálanna í
Austur-Indversku eyjunum. —
Voru í þeim samningum inni-
i'aldar frjálsar kosningar í allri
Indonesíu.
Samingsgerðin mælti með:
1., að myndað yrði “Dutch-Ind-
onesian lögreglulið í stað holl-
enzka herliðsins á eyjunum; 2.
frjálsar kosningar; 3. ákvæði
hvers ríkis um sána eigin stjórn,
og 4. ráðstefnu, til þess að á-
kveða myndun sambands milli
allra ríkjanna.
Ranghermi
Einn af embættismönnum
stjórnarinnar neitaði því nýlega
að Canada hefði hafnað þeim
rétti er landinu bar til að krefj-
ast greiðslugjalds af Grikklandi i
fyrir $600,000 virði af matvöru, j
er send hefur verið til Grikk-
lands.
Kvað hann það algert mis-
hermi, er talsmaður grizku
stjórnarinnar bar frarn í Aþenu
að Pipenellis, utanríkj'amálaráð-
herra hefði verið sagt að Canada
myndi ekki krefjast þess að upp-
hæð þessi yrði að fullu greidd.
Hinn týndi hlekkur
Leiðangrar náttúru og eðlis-
fræðinga, sem nú eru að leita
eftir fomum leifum og manns-
beinagrindum, er varðveitast í
sérstökum jarðlögum, einkum í
Suður-Afríku, geta ef til vill
haft nægilega þýðingarmikinn
árangur til þess að breyta skoð-
unum og trú sumra um garðinn
í Eden. Dr. George B. Barbour,
heimsfrægur eðlis og jarðfræð-
ingur, forseti (liberal Arts) há-
skólans í Cincinnati, er nýlega
kominn heim úr nokkurra mán-
aða ferðalagi í Afríku.
Uppgötvanir þær sem Dr.
Baribour, sem og líka margir aðr-
ir fornleifafræðingar, sem von-
góðir eru á þessu sviði, sýna, að
ávalt eru meiri og meiri sannan-
ir að koma í ljós um hinn týnda
hlekki eða hlekk, í framþróun
mannsins, frá lægri dýrategund-
um til þeirrar myndar, sem hann
ber nú á tímum. — En hvað er
maðurinn nú á tímum annað en
dýr?
Hin væntanlega gifting
prinsessunnar
Lord Chamberlain hefir gert
heyrum kunnugt, að Elizabeth
prinsessa muni, er hún giftist
Lieut. Philip Mountbatten 20.
nóv., næst kom'andi, aka til
Westminster Abbey vissa og
fyrirfram kveðna leið, og verði
á allri þeirri leið skipað liðs-
mönnum frá öllum herþjónustu-
deildum Bretlands. Prinsessan
mun aka í fylgd með Konungin-
um, föður sínum frá Bucking-
ham Palace eftir Mall að Admir-
alty Arch. Þar mun skrúðförin
beygja inn í Whitehall, leggja
leið sína inn í Parliament St.,
fara eftir austur og suður hluta
Parliament Square að inngangi
Westminster Abbey.
Hallarþjónustuliðið á . alt að
fylgja ríðandi, og mynda þann-
ig sérstakan heiðursvörð. Lúðra
flokkar verða við Buckingham
höllina, og á mörgum öðrum mis-
munandi stöðum á leiðinni, og
einnig við kirkjuna.
Frá Tokyo — Uppskera og
jarðargróður í Nagasaki-héruð-
unum í Japan, sem Kjarnorku-
sprengingarnar fóru fram á, hef- ^
ir aukist frá 50 — 300% fram
yfir meðallag, samkvæmt
skýrslu Takeo Foruno, aðalj
akuryrkju-sérfræðingi i Naga-
saki til Kyodo-frétta-stöðvanna
Hermdarverkin á Indlandi
Lahore, Pakistan — Fregnir
'bárust hingað nýlega um það,
að aðeins nálega 100 manns hafi
komist af óslasað, þegar ráðist
var á járnbrautarlest með
nokkrum þúsundum “Moslem”-
flóttafólks frá New Delhi. —
Skyndifundi var skotið á í
stjórnarráðuneytinu í Pakistan,
“Moslem”-höfuðborginni, — til
þess að ræða um hvað gera
skyldi.
Fregninni fylgdi, að brezkur
herforingi er stjórnaði “Hindu”
fylgiliði á lestinni, hefði fallið
í árásinni. Sagði fréttin, að —
Hindúa-hersveitin hefði ekki
viljað skjóta á árásar mennina,
en að herforinginn hefði skotið,
þangað til skotfærin þrutu. Eigi
gat þó fregnin um hvort hann,
(herforinginn) hefði fallið fyrir
árásarmönnunum eða fylgdar-
hersveitunum.
Þessir 100 ósærðu farþegar,
ásamt 400 særðum, náðu til
flóttamannaskýla nálægt La-
hore.
FimmburaT
Um síðustu helgi sagði
Moskva-útvarpið frá þvá, að
kona nokkur, Khonda Isyrenz-
hapova, er býr á Mongolian
Collective Farm, sameignabúi,
hefði nýlega fætt fimmbura, 3
drengi og 2 stúlkur, og væri alt
við góða heilsu.
Leyfð landsvist
Kyrenia, Cyprus — Stór hóp-
ur Júðabama, (Gyðingaibama),
485 að tölu, frá innflytjenda-
stöðunum í Cypms, mun sigla
bráðlega til Haifa í Palestínu.
Er þetta samkvæmt nýjustu
fréttum; em þessi böm hin sáð-
ustu af 985 föður og móðurleys-
ingjum, er leyfður var sérstakur
innflutningur, en hefir dregist
svo lengi vegna skorts á flutn-
ingstækjum.
HEILABROT
Það skiptir nú í sjálfu sér
minstu máli hverjum er um að
kenna varðandi það ömurlega á-
stand, er nú gerir svo víða vart
við sig í mannheimum, þvá heila-
brot um slíkt leysa ekki vanda-
málin —”
Svo mörg eru þessi orð, orð í
ritstjórnar grein Lögbergs frá
11. sept. En einmitt þessi orð
ollu mér heilabrotum um hitt
og annað. Til dæmis vaknaði sú
spurning hjá mér hvort ekki
væri heppilegast að allir létu af-
heilast eins og senatorinn forð-
um. Það er gömul saga, en verð-
ur ekki of oft sögð, fremur en
góð vísa kveðin.
Roskinn og ráðinn athafna-
maður leitaði lækninga til sér-
fræðings í heila- og taugasjúk-
dómum. Sjúklingurinn kvartaði
um þreytu, svima og svefnleysi,
og kvaðst ekki vera hálfur mað-
ur að starfsþreki, einbeitni og
þeirri andans orku, sem út-
heimtist til athafnalífs tuttug-
ustu aldarinnar.
Eftir nákvæma skoðun og
rannsókn gaf læknirinn álit sitt
um sjúkdóminn.
“Heilinn í þér er slitinn og
ryðgaður, og þarfnast hreinsun-
ar og aðgerðar, eins og hvert
annað siðurverk, sem vanrækt
hefur verið um lengri tíma.”
“Og hvað lengi tæki sú hreins-
un og viðgerð?” spyr athafna-
maðurinn, þvi támin er honum
dýrmætur.
“Ó, sosum þrjá daga”, segir
læknirinn.
“Þrjá daga! Mér er alveg
ómögulegt að vera þrjá daga frá
verki. Bissnesið færi alt í hund-
ana á skemmri tíma en þremur
dögum, væri eg ekki til staðins,
að líta eftir þvi.”
“Blessaður vertu!,, segir lækn
irinn, “Þú getur farið allra
þinna ferða og stundað iðn þína
meðan eg hressi upp á og olíuber
heilann úr þér. Sjáðu til, lækna-
vísindin eru komin á það stig að
eg er enga stund að taka heil-,
ann úr hauskúpu þinni, Þú skil-
ur hann eftir hjá mér, og eftir
þrjá daga ábyrgist eg að hafa
hann í lagi. I milli tíð getur þú
gert allar sakir þínar og sinnt
hvers konar braski, sem að hönd-
um ber. En mundu eftir að koma
eftir þrjá daga og láta mig koma
heilanum aftur fyrir í kúpunni.”
Og hann tók heilann úr athafna-
manninum, sem fannst sér strax
líða betur.
Nú líða þrír dagar, fjórir dag-
ar, vika! án þess athafnamaður-
inn vitji heilans. Og sérfræðingn
um fer ekki að verða um sel, því
hann hafði aldrei orðið fyrir
sllíku, og var nú sjálfur farinn
að missa svefn út af þessu. Þá
vill svo til, einn dag, að hann
mætir athafnamanninum á göt-
unni og eftir að heilsa honum,
spyr hann sjúklinginn hvers
vegna hann hafi ekki komið eft-
ir heilanum.
“Ah, já,” segir athafnamaður-
inn, eins og hér væri um smá-
munni að ræða. “Skítt með heila
skömmina. Eg hefi verið kjörinn
í Öldungaráðið í Ottawa og
þarfnast ekki heilans með. Enda
er eg eins og nýr maður síðan eg
losnaðist við hann. Er liaus við
áhyggjur og heilábrot, og er
öruggur um, að lenda ekki í
klúður fyrir hættulegar hug-
renningar. Vitaskuld hefi eg
aldrei átt neitt þvílíkt á hættu,
en maður veit aldrei hverjirj
grípa völdin, né hvaða hugsanir
•teljast hættulegar, samkvæmt
lögum þess stjómarráðs sem
völdin hefur”.
Æ, ætli við ættum ekki að fara
að dæmi athafnamannsins, þó
staða i öldungaráðinu komi ekki
til nokkurra mála. Það sækir á
marga landa þessi bévuð fróð-
leiksfýsn. Þeir eru altaf að lesa
og ekki ætíð meinlausar bækur
og blöð eins og biblíuna og Lög-
berg. En hættulegur lestur, vek-
ur hættulegar hugsanir. Það
vissu stjórnarráð þeirra Hitlers
og Hirahito; og enginn veit það
betur en blessaður páfinn, og
stjórnaráð Quebec-fylkis. Svo
er nú Washington-stjórnin far-
in að hreinsa til hjá sér, og má
búast við því sama hér. Þvi þeg-
ar alt kemur til als, er Canada
orðið skottið á Bandaríkjunum,
hvort sem það telst stélið á em-
inum, taglið á demokrata-asn-
anum eða hálsinn á fíl Republic-
ana.
Sjálfsagt yrði masminst að
fara að dæmi athafnamannsins.
En ekki verður það með öllu sár-
saukalaust fyrir íslendinga, þar
sem þeir em gefnir ágætis heila.
Það staðhæfa þjóðræknir menn;
og ekki kemst eg að neinni niður
stöðu í þessu máli án þess að
brjóta heilann um það. En ef nú
heilabrot mega ekki eiga sér stað
gagnvart einu vandamáli, er
varla sanngjamt að ætla þau
gagnleg eða nothæf til að ráða
fram úr öðrum.
Ef til vill er vonin eina leiðin
út úr þessum heilabrotum mán-
um, von um að stjórnin ráði
fram úr þessu ömurlega ástandi
Það er haft fyrir satt, að Hitler
hafi látið vana menn, í þúsunda
tali. Væri til of mikils ætlast af
“sfjóminni”, að hún léti afheila
eða skynvana, þá þegna hennar
sem fremja heil'abrot? Eða hefir
hún þegar fundið aðra aðferð til
að skynvana menn, ög það ís-
lendinga?
J. P. P.
VAR LEIFUR HEPNI
ekki fyrstur manna vestur
um Atlantshaf?
Eftir Don Jennings, fréttar. U.P.
Harrisburg, Penn. — Dr. Wil-
liam Walker Strong, fornfræð-
ingur, telur sig hafa fundið ó-
yggjandi sannanir fyrir því, að
Fönikíurnenn hafi komið fyrstir
manna til meginlands Evrópu
vfir Atlantshaf, hafi verið um
14 öldum á undan Leifi heppna
og nærri 19 öldum á undan Kol-
umbusi.
Dr. Strong, sem er ötull
fornfræðingur, hefir ritað marg-
ar greinar um þau efni og er
meðlimur Mellon-stofnunarinn-
ar í Pittsburg, hefir fundið sam-
tals 400 steina, sem styðja þessa
skoðun hans. Eru þeir með forn-
um áletrunum á fönikisku.
Hefir hann fundið steinana
smám saman á árunum 1940-47
og benda þeir til þess, að um
3000 manna sveit Fönikíu-
manna hafi siglt upp eftir
Susquehannaánni í Pennsyl-
vaniu-fylki árið 371 f. Kr. burð
og sezt þar að.
Markmið liðs þessa virðist
'hafa verið að vinna jám út
jörðu, því að jnjög hafði gengið
á járnnámur Fönikíumanna í
stríði þeirra við Grikki.
Fyrirliðinn var að líkindum
flotaforinginn Himilko, sem
varð þjóðhetja í stríðinu við
Grikki. Bendir mjög margt til
þess, meðal annars járnsteinn,
sem fannst hjá þorpinu Silver
Springs í Cumberland-sýslu, en
á honum var áletrað með fönik-
ískum stöfum, svohljóðandi: —
“Rab (kapteinn) Himilko vard
sár á þessum stað.”
Fönikíumenn, — harðgerðir
menn af semitiskum uppruna,
urðu fyrstir allra til að sigla suð-
ur fyrir Afríku. Þeir silgdu einn-
ig skipum sínum norður á bóg-
inn, allt til Skandinavíu, námu
land á Spáni og stofnuðu þar
m. a. hafnarborgina Cadiz. —
Frægust nýlendna þeirra var þó
Karþago, sem lengst átti í stríði
við Róm, en var að lokum eytt.
•Strong, sem fann fyrsta stein-
mn árið 1940, þegar hann var að
flokka fornmenjar eftir Indíána
á þessum slóðum, segir að áletr-
animar nefni margar borgir í
Afríku bg Litlu-Asíu.
Strong kvaðst hafa fundið alla
22 stafina, sem voru í stafrófi
Fönikíumanna og á steinunum
rakst hann á nöfn 70 skipstjóra
og aðalsmanna og hann telur
sennilegt að þessir menn hafi
ráðið yfir um 3000 manna liði.
Á suma steinana er höggvið
nafn eins af guðum Fönikáu-
manna, Taneds, sem þeir færðu
mannfórnir, þegar erfiðleikar
steðjuðu að. Er talið að steinar
þeir, sem nafn guðsins er höggv-
ið í, hafi verið hluti af ölturum
eða hofum. Steinar haBa og fund-
izt, sem eru eins og fleygar að
lögun, og er gizkað á, að þeir
hafi verið notaðir við smíði og
viðgerðir skipa.
Strong vitnar í Mariana, —
spænskan sagnfræðing, sem var
uppi á 16 öld og getur í ritum
sínum um forna sæfara, sem
héldu vestur um haf. Segir Mar-
iana, að nokkur hluti leiðangurs-
m'anna hafi verið um kyrrt til að
nema hið nýja land, en þeir hafi
dáið út, þar sem annar leiðang-
ur, sem væntanlegur var, kom
aldrei. Heldur Mariana því fram,
að gögn hafi verið til um það í
Grikklandi endur fyrir löngu, að
öldungaráðið í Kaíþago hafi
haldið landafundinum leyndum,
því að það hafi óttast, að svo
margir mundu flytjast á brott,
að borgin og umhverfi færi í
eyði.
Strong segir, að Aristoteles
hafi fært í letur frásögur um
Karþagomenn, sem fóru vestur
fyrir “stoðir Herkúlesar” (Giibr-
altarsund). Að endingu segir
Strong, að Fönikíumenn hafi að
llíkindum siglt fyrst til Azor-
eyja, 9Íðan yfir til meginlands
N.-Ameríku, inn í Chesapeake-
flóa og að lokum upp eftir Sias-
quehanna-ánni.
—Visir
Jón Sigurdson félagið heldur
“Siver Tea”, og sölu á heima til-
búnum mat á laugardaginn 4.
október í T. Eaton Assembly
Hall, frá kl. 2.30 til 4.30. Mrs.
B. S. Benson forseti félagsins
hefur aðal umsjón með sölunni.
Vinir og velunnarar félagsins
eru beðnir að muna eftir stað og
stund.
* t *
Saga íslendinga í Vesturheimi
þriðja bindi, er til sölu á skrif-
stofu Heimskringlu. Verð: $5.00.
Allar pantanir afgreiddar tafar-
laust.
★ ★ ★
Stúkan Skuld heldur tombólu
mánudaginn 27. okt. 1947.
Dr. S. J. Jóhannesson er flutt-
ur frá 215 Ruby St., til 594 Ag-
nes Street, Suite 7, Vinborg
Apts.
FOOD PARCELS
FOR BRITAIN
News Reports from Britain have painted a black picture
of her food situation. It is no longer a case of helping
Britain with certain foodstuffs to balance her diet; it is
now a case of suppiying Britain with all available food
which we can spare. This food crisft is detrimental, not
only to the health of eaoh person in Britain, but has
impaired their productions in all factories due to lack of
sufficient energy to do a full day’s work. It is indeed a
black future which the people of Britain face today. Tbe
Rotary Club of Winnipeg’s “Food Parcels for Britain”
campaign is ia drive which has been designed to provide
food for the many thousands of families Who have no
friends and relatives in Canada to assist them. These
unfortunate families have had to subsist on the standard
rations of Britain which include only a very small portion
of meat per week. We cannot over-emphasize the critical
state of Britain’s food problem. Send your contributions
to this worthy cause to the Office of the Rotary Club of
\
Winnipeg, Royal Alexandra Hotel, Winnipeg, Manitoba.
Let’s help to keep the food parcels rolling to Britain!
This space contributed by
THE DERWRYS LIMITED
______________________BPX—3