Heimskringla - 15.10.1947, Blaðsíða 1

w* recommend foi
your approTcd our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgx.
LXII. ARGANGUR
We recommend fer
your approTal our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
WINNIPEG, MIÐVEKUDAGINN, 15. OKT. 1947
NÚMER3.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Fjármálaleg afstaða
Eins og kunnugt er, er Hon.,
L. C. Abbott, fjármálaráðherra,
ný kominn heim til Ottawa úr
ferðalagi um Evrópu. Hélt hann
ræðu á fjölmennu blaðamanna-
'þingi seint í síðastl. viku. Kom
þar margt til greina, en einkum
lagði hann mikla áherslu á, að
Canada gæti ekki veitt nein
frekari erlend lán.
Kvaðst hann þess fullviss, að
eftir framleiðslumögulegleikum
°g skilyrðum Canada, færi sá
styrkur, og sú þátttaka, sem
landið gæti veitt Evrópu-lönd-
unum, samkvæmt uppástungum
°g fyrirætlunum Marshalls mc-
isritara Bandaríkjanna.
Spáði Mr. Abbott því, að
$1,250,000,000 lánið, er Canada
lét Bretlandi í té, myndi endast
eitt ár, eða jafnvel 14 mánuði, og
sagði hann að Bretar, sem skildu
fjárhagslega láns-afstöðu Can-
ada, hefðu ékki farið fram á
fleiri lán. Sagði hann að Bret-
land myndi leitast við á allan
hátt að auka vöru-útflutning
sinn til Canada, sérstaklega
SÆKIR UM ENDUR-
KOSNINGU
Jack St. John
f bæjarkosningunum sem fara
fram í Winnipeg 22. október,
saekir Jack St, John, lyfjafræð-
lngur um endurkosningu. Hann
hefir nú verið í bæjarráðinu í 4
ar og vakið þar athygli allra, er
u^eð málum bæjarstjómar fylgj-
ast sakir framsækni og tilrauna í
að koma á verulegum umbótum.
í honum býr hugur ungs glæsi-
legs gáfu- og framfaramanns, er
nu þegar hefir ekki einungis lát-
talsvert til sín taka í sínum
Prívat atvinnurekstri, heldur
einnig á sviði opiniberra mála. 1
allri framkomu hans í bæjarráð-
!nu lýsa þessir eiginleikar hans
sér vel. Hann hefir á ýmsar
leiðir bent og verið glöggur á
grundvaliargildi hins nýja fyr-
ln eldri og yngri. Á stefnuskrá
sma í þetta sinn setur hann efst
a blað að koma upp leikvöllum
sem víðast fyrir börn, sem er
eiu sú mesta þörf á í hverjum
bæ og foreldrum í þessum bæ
er meira virði og börnunum en
nokkuð annað. Þá minnist hann
a §agngerða rannsókn á um-
ferðamálunum, sem er annað
stórt velferðarmál og í þriðja
lagi á að efla iðnað í bænum og
framfarir á öllum sviðum. Það
sjá fáir betur en þetta hvað hér
þarf að gera og mun meira að
segja vandfundinn maður í sæti
hans í bæjarráðinu.
Kjósendur annarar deildar
ættu að gefa þessu rækilega
gaetur áður en þeir ganga til at-
kvæðaborðsins og velja sér bæj-
arráðsfulltrúa 22. október.
vefnaðarvörur, og bætti hann
því við, að Bretum væri það
ljóst, að þeir þurftu að lækka
vöru verðlag sitt.
Mr. Abbott útskýrði glögglega
hættu þá sem yfir vofði með
verðgildi canadiska dollarsins,
og hina fjármálalegu afstöðu
landsins; Kvað hann enga til-
raun hafa verið gerða til að fara
fram á lántöku frá Bandaríkj-
unum.
Eigi lét fjármálaráðherrann
neitt uppi hverjar hagfræðis-
fyrirætlanir eða stefnur stjóm-
arinnar væru, kvaðst hann aetla
að leggja allar sínar skýrslur
fram fyrir stjómaráðuneytið í
næstu viku. Um uppástungu og
áætlanir Marshalls ríkisritara,
sagði Mr. Abbott, að sér gæti
ekki fundist að neinar af hans
fyrirætlunum myndu ná tilætl-
uðum árangri, eða verða neinum
löndum í hag, þangað til ein-
hver milli liður, eða hjálparleið
yrði fundin til þess að hagnýta
framleiðslu-mögulegleika ann-
ara landa, á vesturhveli jarðar;
Kvað hann hagnýtingu fram-
leiðsluskilyrða, öllum, og öllu,
til nytsemdar og blessunar, hvar
í heimi sem væri.
Canada sagði hann í fylking-
arbrjósti, hvað það snerti að
styrkja Evrópulöndin til þess að
koma undir sig fótum aftur, en
$2,000,000,000 lánið, sem veitt
hefði verið, væri ekki hægt að
endurtaka, sllíkt yrði þjóðefna-
ástandinu um megn.
Kvað Mr. Abbott Marshalls
fyrir ætlanirnar mikilsvarð-
andi fyrir Canada, hvað hagnýt-
ingu framleiðsluskilyrða lands-
ins snerti, örðugleika Canada
myndu innifelast í því, að fá
borgað í skiftimynt, sem hægt'
væri að nota.
Að endingu sagði Mr. Abbott,'
að ef Canada, samkvæmt Marsh-1
alls-fyrirætlunarstefnunni —'
kæmist í þá afstöðu að verða
skoðað sem forðabúr, myndu
Evrópulöndin ekki aðeins þarfn-1
ast allskonar matvælabirgðir,
héðan, heldur og lika biðja um'
málmefni, unninn trjávið, al-'
uminum, og ef til vill prentpapp
ir.
Bréf til kjósenda í annari kjördeild
Kæru vinir:
Kjörfcímabil mitt í skólaráðinu er nú á enda, og eg er að
leita til yðar í 4. sinn, með endurkosningu, eftir að hafa sitið
í skólaráðnu s. 1. fimm ár. Eg vona að eg megi aftur eiga von
á hinum sama ágæta stuðningi sem þér hafið áður veitt mér.
Á þessum fimm árum sem eg hefi verið í skólaráðinu hefi
eg veitt öllum þeim málum lið sem mér hafa fundist vera
börnum þessarar borgar mest í hag. Meðal þeirra mætti telja
fyrst og fremst “Kindergartens”, fyrir börn sem eru innan
sex ára að aldri og sem hafa gert svo mikla lukku. 1 öðru lagi
mætti telja nýju skólana (einn á Dominion St. og Sargent
Ave.), sem nú er verið að byggja og hina væntanlegu skóla,
barnaskóla og iðnaðarskólann sem skólaráðið er að leita til
fólksins um peningaleyfi til að byggja. Iðnaðarskólinn í
sjálfu sér verður hið mesta framfaraspor í fræðslumálum
þessarar borgar, og þessa fylkis, og vildi eg mæla sem sterk-
ast með því að allir greiði atkvæði með peningaveitingunni
fyrir þann skóla. I þriðja lagi, þó að margt annað sé einnig
hægt að telja upp, vildi eg nefna rannsóknina sem nú er verið
að gera á skólunum, kenslustarfseminni, stjórn og rekstri
skólanna, námsgreinum og, í raun og veru, öllu sem kemur
fræðslumálum Winnipeg við. Sjö sérfræðingar í fræðslumál-
um komu frá Chicago til að koma þessari rannsókn af stað,
undir leiðsögn Dr. William C. Reavis yfirmanns í fræðslu-
máladeild Ohicago háskólans. Þessi rannsókn var hafin vegna
tillögu sem eg gerði í því sambandi á skólaráðsfundi fyrir
þremur árum, að komast að því hvort að skólahaldið í Winni-
peg væri að ná sínum fulla tilgangi. Það er vegna þess að eg
held að eg geti enn verið mentamálum Winnipeg borgar að
góðu liði, að eg leita nú enn einu sinni atkvæða kjósenda í
annari kjördeild, og bið alla að greiða atkvæði með mér og
flokksmanni mínum, —í skólaráðið, Gordon R. Fines. Greiðið
einnig jákvætt atkvæði með peningaveitngunum til skóla-
bygginganna, barnaskólanna og iðnaðarskólans.
Eg þakka traustið og tiltrúa sem mér hefir verið sýnd er
eg var kosinn í skólaráðið í síðustu þrjú skiftin, og vona að eg
megi enn verða aðnjótandi hinnar sömu tiltrúar og trausts.
Með vinsemd og virðingu,
Yðar einlægur,
Vinnu-valdboðsstjórn
Brezka stjómin hefir tekið til
þeirra ráða, að lögleiða afturj
valdboðs-eftirlit yfir milljónum
verkalýðs, eins og gert var á j
dögum stríðsins, með það fyrir
augum að gera tilraunir til að
auka sem mest nauðsynlega iðn-
aðarframleiðslu til útflutnings.
Geysilega miklar og margbrotn-l
ar áætlanir hafa verið samdar,
og er lengd vinnutímans, sem
stjórnin fyrirskipaði engu!
minni en á striíðstímunum. —
Verkafólki svo hundruðum þús-
unda skiftir, var fyrirskipað að
vinna yfirtíma og næturvinnu,
eða á hvaða tíma sólarhrings
sem er, á það að vera tilraun til
þess að létta hina geysi þungu
raforkubyrði þjóðarinnar um
einn þriðja eða meira.
Fúsleiki til samvinnu
Utanríkjamála-skrifstofan íj
London, lýsti því yfir nýlega,,
að Rússland hefði fallist á, að tilj
fundar yrði stofnað með utan-,
ríkismála-ráðherrum hinna I
i
fjögurra stórvelda í London, 25. j
nóvember, næstkomandi, til þess
að gera tilraunir að komast nið-
ur á friðarsamninga Þýzkalandi
til handa.
Bandaríkin og Frakkland hafa
nú þegar látið í ljósi samþykki
sitt til þessarar fundarstofnun-
ar, og gert sig ánægð með þá
dagsetningu, er Bretar stungu
upp á.
Krefst þingsetningar
Harvey, N. B. — John Brack-
en, íhaldsflokksleiðtogi, krafð-
ist þess síðastliðna viku, að Mac-
Kenzie King forsætisráðherra,
stefndi þinginu saman tafar-
laust til sérstaks aukafundar.
Mr. Bracken hóf þriggja daga
ræðuhalda-ferðalag í sambandi
við York-Sudbury Sambands-
aukakosningar 20 október.
Kvað hann hina brýnustu
nauðsyn á að hefjast handa nú
þegar, til þess að ráða fram úr
hinni ægilegu verðhækkun á öll-
um liífsnauðsynjum, hinum háu
SÆKIR UM ENDUR-
KOSNINGU
sköttum, og hinni sívaxandi við-
skiftahættu.
Nauðsynlegt væri einnig að
snúa sér að því tafarlaust, að
taka fyrir til úrlausnar tilboð
stjórnarinnar (Union) áhrær-
andi Nýfundnaland. Kvað Mr.
Bracken flokk sinn krefjast
lækkunar á inntektasköttum, og
breytinga á undaniþágum í
$1,200 fyrir einhleypa menn, og
$2,000 fyrir gifta menn.
Kvaðst hann krefjast stór-
Uppreisnir í rénum
Svo virðist af síðustu fréttum
frá New Delhi á Indlandi, eins
og lögum og reglu hafi verið
hægt að koma við upp á síðkast-
ið, eftir stöðugar uppreisnir og
blóðbað í fulla 2 mánuði milli
India-landshlutans og Pakistan
svæðisins, en í þeim bardögum
hefur yfir 300,000 manns látið
lífið. Yfirráða menn og leiðtogar
þessara tveggja sjálfstjómar-
nýlendna, eru sér þess mjög vel
meðvitandi, hversu þessi grimmi
legu dráp karlmanna, kven-
fólks og barna hafa gert um-
heiminn agndofa. Virðist nú,
samkvæmt því sem, hægt er að
gera sér gleggsta grein fyrir,
eins og ógnir þessar séu í rén-
un, að minsta kosti um fcíma.
Forustumenn hafa vonir um,
að þeim takist að leiða -þennan
ófrið til lykta, milli Hindúa og
Sikhas frá Pakistan, og Moslems
,frá Indía, með því að færa þá
flokka í sem mesta fjarlægð —
hvom frá öðrum, er ekki sýnast
geta saman búið. Indverska
stjórnin býst við að þessum
flokkafærslum verði lokið um
15 nóvember næstkomandi, en
þó eru litlar vonir um að svo
verði. En það virðast vera
þrotaráðin til að sefa þessar
ógnir og hermdarverk.
SÆKIR í SKÓLARÁÐIÐ
Séra Philip M. Pétursson
LANGT LEITT
Maður nokkur vék að því við
Hkr. nýlega, að honum þætti
pólitísk stefna Löbergs hálf
kyndug orðin. Honum sýndist,
blaðið vera liítið annað og meira.
en “ihúrrakrakki” fyrir kom-
múnista og stefnu Rússa.
Heimskringla fullyrðir ekk-
ert um þetta, en merkin em
þess mörg, að blaðið sé samt að
verða langt leitt í þessu efni.
Áhrif þess hafa að vísu trauðla
verið svo víðtæk að þetta saki
mikið. En á þessum fcímum þeg-
ar áróður Rússa gengur svo
langt, að blöð þeirra líkja Tru-
man Bandaríkjaforseta við Hitl-
er og segja áform hans að bjarga
bágstöddum lýð Evrópu frá
hungurdauða, fólginn í því að
kostlegrar niðurfærslu, og í hneppa þessar þj6ðir á efn,aieg.
mörgum tilfellum algers afnáms
hinna huldu skatta!
V erkf alls-samningum
seinkar
an og pólifcískan þrældóm, þá
fer deilan milli kommúnisma og
lýðræðis að verða svo glögg, að
| þar geti ekki neitt verið um að
■ villast.
Þær fregnir hafa borist frá Heimskringla hefir í nokkur
Moncton, N. B., að einhver von' 6r greint á við Lögberg um póli-
sé um að hægt verði að komast' tískar leiðir á ýmsan hátt, en
bráðlega að samningum um einkum í þessum efnum. Við það
verkfall sláturshúsa-verkalýðs-1 er { sjálfu sér ekkert að athuga,
ins við “Swift Canadian” félag- þvi ekki er hægt að segja, að hér
ið, en enginn bilbugur virtist á ]eyfist ekki flest. En Heims-
“Burns” félaginu og “Canadian kringlu leist strax, og löngu áð-
Packers”. Eru þessar fréttir1 ur en deilan harðnaði milli lýð-
hafðar eftir forstjóra U.P.W.A. ræðis. 0g kojnmúnistastefnanna.
Adam Borsk, aðstaðar fram- iRa á aðfarirnar og sá hvað í
kvæmdastjóri Sambandssins — vændum var. Á meðan ekki var
(Union) er austur í Moncton til ]engra komið hélt Lögberg á-
þess að halda ræðu á fundi, er fram ag birta greinar sem í ætt
verkfallsmenn halda þar á
sóru sig við kommúnista áróður-
heima stöðvum “Swift Canad- inn nu á Bretland og Bandarík-
ian”. Kvað hann fulltrúa og er-
in, eða alt, sem við köllum vest-
Victor Anderson
indreka “Swifts” vera að semja rænt lýðræði, og leit víst Lög-
við U. P. W. A. (United Packing j berg oft svo á, að þetta bæri
house Workers of America) en, voft um frelsisást sína, þó með
Canada Packers og Burns and því væri í raun réttri verið áð
Co. hefðu engar tilraunir gert '■ leggja undirstöðuna að vandræð-
til þess að halda áfram samn-! um þeim, sem heimurinn horfist
ingsgerðum um kauphækkunar ( nu { augu við. Heimskringla
kröfur Sambandsins. j vildi hjá þessu sneiða. En hvað
Mr. Borsk áfeldi áðurnefnd j áróðurs höfundarnir hötuðu
félög fyrir að hafa slakað á, eða hana þá, en lofuðu Lögberg fyr-
Victor Anderson býður sig á
ný fram í annari deild, sem bæj-
arráðsmaður. Hann er búinn að
starfa lengi í bæjarráðinu og
mun nú kosning vús, sem fyr.
horfið frá leiðum þeim til samn-
inga um verkfalliið, er Sam-
bandið hefði stungið upp á og
haldið fram og kvað engar sættir
geta tekist í núverandi deilum,
nema með gerðardómi.
ir frelsisástina og í hjarta sánu
kanski einnig fyrir skammsýn-
ina! Þetta hefir gengið nokkur
ár og frelsistáknum og fjöðrun-
um hefir ávalt fjölgað í hatti
Lögbergs við hverja áróðurs-
Vér viljum beina athygli ís-
lenzkra kjósenda að bréfi séra
Philips M. Péturssonar í þessu
blaði, en hann sækir í bæjar-
kosningunum, sem fara fram 22.
okt. um endurkosningu í skóla-
ráð bæjarins. Hann hefir verið
skólaráðsmaður sáðan 1942 og
hefir komið þar þannig fram, að
starf hans þar ber hæfileikum
hans gott vitni. Hann hefir
unnið að svo veigamiklum um-
bótum í kenslumálunum, að þar
hafa fáir betur eða nokkur jafn-
vel eins vel gert. Þann anda um-
hyggju fyrir bættum skólum,
sem nú er ríkjandi og bættri að-
stöðu æskunnar með stofnun
Kindergarten og fleira, er og
óhætt að fullyrða, að sé áhrifum
séra Philips manna mest að
þakka. Hann hefir með ýmsum
hætti skapað nýtt viðhorf í skóla
málum vorum.
Séra Philip hefir forustu mála
með höndum í tveimur af okkar
stærri íslenzku félögum, Þjóð-
ræknisfélaginu og annarar ís-
lenzku kirkjunmar hér vestra. —
Ber þetta vott um það traust,
sem til hans er borið og hæfi-
leika hans, af íslendingum, sem
þekkja hann bezt. Á meðal er-
lendra, nýtur hann sama álits,
trausts og virðingar.
Það er mikilsvert fyrir þjóð-
flokk vorn að eiga slákan full-
trúa í mikilsvarðandi stöðum
hér, eins og í mentamálum þessa
bæjar. Það er sómi vor og rétti-
lega tilgangur vor með íslenzk-
um samtökum hér, að veita vor-
um beztu mönnum að málum,
er tækifæri gefast til þess.
greinina sem það hefir birt. 1
sáðasta tölu'blaði heldur það
þessu áfram og þar er kvæði
birt, sem telur Heímskringlu
það til stórsyndar, að hafa ekki
flutt meira en hún hefir gert, af
þessum rússneska ilmgróðri, sem
menn eru nú farnir að kannast
svo vel við, eftir ræðu Vishinsky
hér vestra, á þeim stað í blaðinu
sem hjartastað þess má kalla og
meint er sem ofan í gjöf til Hkr.
fyrir að hampa ekki slíku.
Heimskringlu þykir tími til
þess kominn að draga athygli að
þessu, ef rógburðinum á að
halda áfram um hana fyrir að
hafa ekki sagt já og amen við
áróðrinum. Henni þykir það og í
sannleika viðurlitamikið, á þeim
tímum sem nú eru, hvað Lög-
berg gengur þarna langt og er
meira að segja kampakátt yfir
frelsisstefnu sinni og þvi, að hafa
ekki enn séð mismun kommún-
isma og einræðisins sem honum
fylgir og lýðræðisstefna þeirra
þjóða, er vestrænt frelsi setja
efst á blað hjá sér. Heimskringla
er sér þess einnig fullvel meðvit-
andi, að það er ekki henni einni,
sem þetta þykir athyglisvert.