Heimskringla - 15.10.1947, Blaðsíða 5

WINNIPEG, 15. OKT. 1947
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
fór svo út aftur og hreinsaði
smávið af landniu til hádegis.
Fór svo heim og lagðist fyrir svo
sem tvær klukkustundir, tók svo
uxana aftur og plægði til kvölds.
MERKUR ÍSLANDSVIN-
UR Á FYRIRLESTRA-
FERÐ
. Dr. Henrv Goddard Leach,
_k^Pl;LheS!a’1 fyrrv- forseti menningar- og
I fræðifélagsins “The American-
eg búinn að slá 75 ekrur hveitis
a andi mmu með uxunum °g Scandinavian Foundation” í N„
pott uxarnir seu seinvirkir held ( York> er um þessar mundir á
eg samt að heppilegast se fynr, lestraferð um Canada> en
latækan landnema að nota ux-' . . , , _ ,
. , hann er emn af kunnustu og a-
ana fyrstu ann. , , . f ,
J ” | gætustu vinum Islands og ís-
Fyrstu búskaparárin aflaði eg; ienzkrar menningar í Vestur-
mikilla matvæla fyrir heimilið, heimi Gildir hið sama um af.
með því að veiða fisk í ánni og sfeðu hans til Norðurlanda og
HELZTU FRÉTTIR
skjóta dýr og fugla í skóginum.
Við notuðum humal til að búa
Dr. Henry Goddard Leach
norrænnar menningar í heild
sinni, enda er hann maður víð- j = ■ —..................
i ger, og eg gerði mér sjálfur, kunnur sem sérfræðingur í Norð nefna síðasta rit hans á því sviði,
s o úr húðum og skinnum af, urlandabókmenntun, er um ann-1 en það er hið vandaða og fjöi-
s epnunum sem eg slátraði. — |að fram hefir um langt skeið þætta safnrit “A Pageant of Old
tir fyrsta árið höfðum við iáfið ser sérstaklega annt um Scandinavia” (1946), sem hefir
* inlega mikinn garðmat, en menningarleg samskipti milli inni að halda úrval úr bók-
nokkur fyrstu árin skemdist upp-, Norðurlanda og Vesturheims. I menntum Norðurlanda frá forn-
s eran oft af frosti, eins og off Vesum félaasskanarins ‘The' oid °S fram um 1300; skipa ís-
vi verða inyjumbygðariogum. Institute of Inter-| lenzkar fornbókmenntir þar, af
Haustið 1899 var jambraut nafionai Affairs” flytur dr eðlilegum ástæðum, mesta rúm-
Leach tvo fyrirlestra í Winnipeg ið> enda hefir útgefandi ritsins
fyrir karladeildina að kvöldi þ.lmj°S miklar mætur a Þeim-
3. nóvemiber og fyrir kvenna-!Hann ritar einni§ prýðilegan
deildina næsta kvöld. Vera má inngang að safninu, auk heim-
lögð um Swan River dalinn og
Var það til mikils gagns og þæg-
inda fyrir landnemann.
Hve vel framúr rættist fyrir
okkur, er mjög mikið konu
minni að þakka. Hún bar með
mikilli stillingu og þolgæði öll
Þau miklu óþægindi sem land-
oáminu fylgja. Þrátt fyrir full-
kominn skort á mörgu, sem telj-
ast má nauðsynlegt til heimilis-
þarfa, hepnaðist henni að mynda
okkur verulega gott heimili, þar
sem ást og umhyggjusemi skorti
aldrei. Hún hafði þó væntan-
lega meira að gera, heldur en
flestar aðrar húsmæður, þvi við
nutum þeirrar blessunar að í
okkar fjölskyldu voru þrennir
tvíbúrar.
ÍÞegar eg var búinn að ná eign-
arhaldi á heimilisréttarlandinu,
varð eg að veðsetja það til að
kaupa jarðyrkjuáhöld til að
r®kta landið. Vextimir voru
Varð eg öíðar að endumýja
iánið og vom vextirnir þá 8V2 %.
Nú hefir eignarbréfið fyrir þessu
landi lengi verið í mánum vörsl-
um og eg hefi síðan aukið við
heimilisréttarland mitt fimm
öðrum jafnstórum löndum. 1929
var sáðland mitt 450 ekrur og
nam uppskeran 18,000 mælum
(bushels).
Hvemig það má verða, að fá-
taeki landnámsmaðurinn geti
komist til efnalegs sjálfstæðis
°g hagsældar, má skýra með
þessum einföldu og alkunnu orð-
Um: “Guð hjálpar þeim sem
hjálpa sér sjálfir.”
The Icelandic Canadian,
Vol. 5, No. 4
F. J. þýddi
einnig, að hann flytji fleiri er-!ilda- °8 Htaskrár, sem drjúgum
indi þar í borg, þó undrrituðum auka á gildi þess
hafi eigi borist fregnir af full-
Fyrir hið langa og ávaxtaríka
naðarákvörðum þar að lútandi. starf hans í þágu þeirra, eiga
En vissulega væri það æskilegt,; NorðurlandaÞj°ðirnar dr- Leach
að Norðurlandabúar á þeim slóð-! mikla skuld að gjalda. 1 viður-
um fengju tækifæri til að hlýða; kenningar og virðingarskyni
á þennan merka fræðimann og’ hafa ríkisstjórnir þeirra einnig,
hollvin heimalanda þeirra eða svo sem sjálfsagt var, sæmt
ættlanda. Fjalla fyrirlestrar hann háum heiðursmerkjum
ihans bæði um menningu og ibók-
Meðal annars sæmdi forseti Is-
mentir á Norðurlöndum, sem og lands hann nýlega Stórriddara-
um menntamál á víðtækara krossi Fálkaorðunnar. Ymsir
grundvelli, en hann er gjörhug-! háskólar hafa einnig sýnt hon-
ull og skemmtilegur ræðumað-,um verðugan sóma. A 350 af-
ur Má í því sambandi geta þessj mæli sinu úrið 1945 kaus Upp-
að dr. Leach dvaldi um nokkurt; sala háskóli í Svíþjóð hann heið-
skeið á Norðurlöndum fyrir ursdoktor, og var hann eini ut-
rúmu ári síðan, en hafði oft ferð-
lendingur, er sá sómi var sýnduv
ast þangað og dvalið þar lang-;á Þeim timamótum á sögu þes
dvölum áður, allt frá þvá, að víðfræga háskóla.
hann var við framhaldsnám í
Dianmörku 1908— 1910.
Dr. Leaoh á annars yfir marg-
Auðsætt er þvtí, þó hér hafi
verið stiklað á stóru, að vér ís-
lendingar, eigi síður en aðrir
Norðurlandabúar, eigum þar
þættan og óvenjulega merkan hauk f horni sem dr. Leach er,
æviferiil að líta, þó eigi verði og mikil sæmd er Qss að siíkum
það rakið hér nema í örfáum vinum f hópi erlendra fræða- og
megindráttum. Hann lauk dokt- rnenningarfrömuða.
orsprófi í heimspeki við Har-
vard háskóla árið 1908, og varð
þar síðan, að loknu framhalds-
Richard Beck
MI N N IN G A R O R Ð
í>ann 1. ágúst s. 1. andaðist á
WillPEr. NEK
1 TEHIRílOAL - VOCATIONAL
sonooL
PETER TARASKA
hairman of the Winnipeg
Public School Board
of the winnipeg
half Scho°l Eoard, and on its be-
-j, ’ Urge you to vote for the
. C niCalYocational School Money
DO aW °n °ctober 22nd. This pro-
se school will provide extensive
asCaUPCntÍOnal °PP°rtunities as well
aeademic education. Ten
0 ,1 Pamilies of Crafts” will be
tra-aniZed to °ffer occupational
mmg .Manage^t and Labor
mitt aSS1.St thr°ugh advisory com-
fr, *t.eS in PreParing the curricula
r these “Families of Crafts”.
námi á Norðurlöndum, kennari
í enskum fræðum 1910 — 1912;
en þá gerðist hann ritari “The almenna sjúkrahúsinu í Innis-
American-Scandinavian Found-^ fail bænda öldungurinn Sig-
ation” og gegndi því starf fram tryggur Johannson, tæpra 84
til 1921; forseti þeirrar mikil- ára að aldri
vægu menningarstofnunar var, Sigtryggur var fæddur 16.
hann síðan um 20 ára skeið, — ágúst 1863 í Aðal-Reykjadal í
1926 — 1946, og er nú heiðurs- Norður Múlasýslu á Islandi. For-
forseti hennar, jafnhliða því og eldrar hans voru Jóhann Hall-
ihann er ritstjóri hins ágæta árs- dárson frá Glaumbæ, og Hall-
fjórðungsrits hennar, “The Am-^ dora Gunnarsdóttir í Skógaseli.
erican-Scandinavian Review”. Hann er sá síðasti af fimm
Hefir hann átt meginþátt í því bræðrum, fjórir af þeim land-
að koma á stofn og halda við hin-, námsmenn í Alberta, Sigurgeir,
um víðtæku kennara- og nem-; Gunnar> Kristján og Sigtryggur.
endaskiptum milli Norðurlanda gá fimti Theodor bjó í Argyle-
og Bandaníkjanna, sem stofnun- byggð í Manitoba. Einnig voru
in hefir staðið að árum saman, tvær SyStur heima á íslandi.
og með því unnið þarft og fnikið Sigtryggur kom til Alberta
menningarstarf. | fyrst með Gunnari bróður sínunl
En dr. Leach hefir unnið árið 1889 og nam land skamt
merkileg menningarverk á fleiri norðvestur af iTndastól, póst-
sviðum. Hann var á árunum húsi og bjó þar í tvö ár, flutti
1922-1940 ritstjóri hinna mikils- síðan austur til Argyle Man., og
metnu og víðlesnu tímarita,; var þar í sjö ár. Hvarf aftur árið
“Forum” og “Century”, og urðu 1899 til Alberta, og settist að á
þau áhrifamikil menningarmál- landi sínu og bjó þar til dauðs-
gögn í höndum hans, enda er dags.
hann eigi aðeins víðmenntaður j Sigtryggur var tvígiftur. —
maður, heldur einnig víðsýnn og Fyrri konan hans var Kristrún
sanngjarn í dómum sínum og Stephansdóttir Þorfinnssonar
málaflutningi, eins og fræði- af Vestfjörðum. Seinni kona-Sig-
manni sæmir. Á umræddu tíma- j níður Johannsdóttir Jónsonar á
bili varð hann einnig kunnur og | ísolfsétoðum í Þingeyjasýslu.
virtur fyrirlesari í amerískum Sigtryggur lætur eftir sig eina
háskólum og ýmsum félögum dáttur Kristrúnu (Mrs. Einar
víðsvegar um landið. Þá vav johnson ,f Calgary) frá fyrra
hann um mörg ár forseti skálda-, hjonabandi, og eiinn fósturson,
félagsins ameríska, ‘ The Poetry johann Halldór sem tók við búi
Society of America , og ber það ^ eftir fosturföður sinn.
vitni víðfeðmum bókmenntaleg- Jarðarforinn for fram fra Lút.
um áhuga hans. j kirkjunni á Markerville 4. ág-
Dr. Leaoh hefir lagt sérstaka úst að viðstuddu fjölmenni. —
rækt við miðaldafræði og bók- j Hann var greftaður í Tinda-
menntir, og samið merk rit varð- ; stol grafreit af séra R. Simons,
andi Norðurlönd. Má sérstaklega United kirkju prests. A. J. C.
Skortur á flutningsvögnum
Hr. B. S. Liberty, yfir-fram-
kvæmdastjóri járnbrauta flutn-
inga í Canada, hefir lýst því
yfir, að aldrei hafi. verið jafn til-
finnanlegur skortur á jám-
brauta-flutningsvögnum og nú.
Kvað hann sér veitast afar
örðugt að fá nægilega vagna til
hveitiflutninga, þar sem þeir
stæðu nú sem hæzt, og kostað
væri nú kapps að koma hveitinu 1
í kornhlöður, (elevators) áður
en (inland) vatnaleiðimar lokuð-
ust.
Lifa a grasi
1
Svo er talið til, að nálega 330,
! 000 manns, er flúið hefur undar.
j flóðum í Liaoning fylkinu í
vestur-Manchuría, hafi orðið að
1 leggja sér gras til munns; sam-
i kvæmt því sem yfirfulltrúar
; líknarstarfsins í Kína segja. Yfir
2,000,000 ekrur af landi eyddust
af flóðinu á hinu láglenda Liano
fljóts-svæði. Kínversk Mknarfé-
lög og endurreisnar-fram-
kvæmdanefnd hafa náð saman
500,000,000 kínverskum dollur-
um og 900 tonnum af matvælum
handa hinu strandaða fólki.
Samkvæmt fyrirskipunum
Frá San Francisco — Sam-
band matsöluhúsi í Bandaríkjun-
um, (The National Restaurant
Association) hefir stungið upp
á því, í samráði, og eftir fyrir-
skipunum Trumans forseta um
spamað matvæla, að hafa ekkert
kjötkyns á matseðlum sínum á
þriðjudögum, og selja engar ali-
fuglaeggjvmáltíðir á fimtudög-
um.
Yoðalegu óskipulagi spáð
Frá Jerúsalem, — Gen. Sir
Allan Cunningham, æðsti full-
trúi Breta í Palestínu, sagði
beint út í síðastliðinni viku
að ekki liti út fyrir annað en að
í “Landnu helga” myndi ríkja
hinri dæmalausasta óöld og
hörmungar á allan hátt, og ef
til vill alvarlegustu blóðsúthell-
ingar, ef Bretland tæki allar
hersveitir sínar burtu úr land-
inu. Þó lagði hann áherzlu á
það á blaðamannafundi, að hann
væri þess mjög fýsandi að Bret-
ar færu burt þaðan með allan
sinn her, ef svo færi að Samein-
uðu þjóðirnar gætu engin úr-
ræði fundiið Palestínumálunum
til bjargar.
Sagt er, að á meðan Sir Allan
hélt ræðu sína, hefði brezkur
herflutningsvagn rekist á
sprengju, en enginn þó alvarlega
særður.
Þeim sýnist ekki mikið linna,
hermdar verkunum í Palestínu.
NUHSINC SIKVICIS
Það
VKK/4IÍ samliU!
HESH AIR CAMPS
CARl OF THE ACED
AND HANDICAFPED
FAMILY IUREAU
CHILDRIN'S AID

DAY NURSCRIES
GEFIÐ EINU
SINNI TIL
ALLRA 28
LÍKNAR-
STOFNANA
Felagið Community Chest,
eru samtök allra Winnipeg-búa
um að afla nauðsynlegs fjár til
allra líknarstofnana, er minna
hafa en á þarf að halda. Það er
félag er hver einstaklingur getur
snúið sér til, er hjálpað getur
þeim, sem hjálpar þurfa með.
HVERNIG FÉNU ER VARIÐ
Til verndar og eftirlits barna____35.9%
Til heilsusamlegrar hreyfinga
drengja og stúlkna ___________ 19.3%
Til fjölskyldna og gamálmenna
stofnana__________________ 12 3%
Til hjúkrunarstarfs á heimilum, til
blindra, til kraibbasjúkra, til tekn-
iskra rannsókna, til ókeypis eftir-
lits með börnum, til sjúkrahúsa 20.5%
Til þeirra er fyrir þungum búsifjum
verða við dauðsföll_____________.2.9%
Til velferðar stofnana og þeirra er
kenslu í vinnu veita og umsjá____3.6%
Til stjórnar árið um kring og fjár-
. öflunar-------------- * . l.... 6.5%
LATUM OSS NO FARAST VEL
Á síðast liðnu ári gáfu borg-
arar annara bæja hver í sjóði
þeirra, sem hér segir:
Calgary___
Montreal
..$2.75
2.51
Toronto ________ 2.01
Vancouver ______ 1.47
Winnipeg _______ 1.40
Við verðum að gera betur á árinu 1947.
Evorybody Benefifs - Everybody Gives
Lýjandi labb
Maður nokkur, D. V. Amlani,
í Unganda, þrítugur að aldri, las
sögu um mann í tímariti nokkru
sem ætlaði sér að ferðast gang-
andi gegnum Suður og Norður-
Ameríku.
Kom saga þessi honum til þess
ag ákveða að gera ennþá betur,
°g ganga kringum allan heim-
inn. Hefir hann nú komist til
Mombasa, Kenya, og hefir lok-
ið við fyrstu 1,300 mílumar af
ferðalaginu.
Um 40 lönd býst hann við að
fara, og gerir ráð fyrir að í
ferðalagið fari um 10 ár!
Beiðni um að hefta liðssam-
drátt Araba hefir Vemdamefnd
(The Palestine Resistance Com-
mittee) lagt fram fyrir Banda-
ríkin og 10 aðrar þjóðir Örygg-
isráðs Sameinuðu þjóðanna, —
skorar nefnd þessi á Öryggisráð-
ið að leggja hömlur á liðssöfn-
un Araba, og koma í veg fyrir
ákveðna hernaðaráras á Palest-
ínu.
Nefnd þessi, sem er sveit (Gyð
inga) ameriskra þegna?, er safn-
ar fé og birgðum fyrir leynifé-
ldg Gyðinga (Jewish Under-;
ground) í Palestínu, krafðist af
Öryggisráðinu að það ákærði!
Syría og Lebanon fyrir að
hrugga ráðstafanir og fyrirætl-
anir um stríðsárásir á Gyðinga
í “Landinu helga”.
Þessi nefnd leitaði beint til
George C. Marshall, ríkisritara, |
og krafðist að hann tæki að sér
framkvæmdir í því, að Samein-
uðu þjóðirnar noti vald sitt til
þess að hefta liðssamdrátt Ar-
kba á landamærum “Landsins
Helga”. Aðrar fregnir draga þó
úr því, að svo mikil brögð séu
að þessum herbúnaði Araba,
eins og Gyðingar halda fram.
“Að hjálpast fram af sjálfs
síns efnum”. Það eru ráðlegg-
ingar, sem amerískir fulltrúar
og erindrekar gefa Evrópu-þjóð-
unum nú á tímum. Er sagt að
Francis Case, (R.) af S. Dakota,
hafi sagt í Southhampton, Eng„
eftir að hann kom úr nálega
mánaðarlöngu ferðalagi um
Bretland og meginland Evrópu,
til þess að kynna sér hag fólks-
ins og ástæður allar, að George
C. Marshall, ríkisritari Banda-
ríkjanna, hefði aldrei haft neitt
vald frá löggjafarþinginu, —
Congress — til þess að bjóða
Evrópulöndum neina ameriska
fjárhagslega hjálp, og bezt væri
fyrir öll lönd að treysta sem
minst á þau loforð, en reyna af
alefli að bjargast af sjálfs síns
efnum.
Samskonar yfirlýsing er höfð
eftir John Taber (R.) N. York,
íulltrúa Bandaríkjanna. Á hann
að hafa sagt fréttariturum í
Berlin, að sér virtist ekki fólk í
Evrópu vinna eins mikið og það
ætti að gera.
Mr. Taber, sem er forseti húsa-
virðinga nefndarinnar, kvaðst
ekki hafa séð neitt fólk á ferða-
lagi sínu um Evrópu, sem ekki
hefði haft sæmilega nægilegt
viðurværi.
Home for Pcople - Not for Speculation
On Wednesday, October 22nd
Ward Two——
Vote for Alderman:
McNeil# J.
Vote for Trustee:
Chttnn# Margaret
FOR CHILPREN AND FAMILY
Sponsored by Ward 2 Labor Election Committee
607 Main St. — Phone 98 985