Heimskringla - 10.12.1947, Blaðsíða 1

We tscommend íoi
your opproval oui }
"BUTTER-NUT !
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.

We recommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LXII. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVTKUDAGINN, 10. DES. 1947
NtJMER 11.
FRETTAYFIRLIT 0G UMSAGNIR
^ingið í Ottawa
kemur saman
Þingið var sett eins og til stóð
desember, og verða mörg
Vandamál fyrir það lögð, sem úr
Þarf að greiða að einhverju, eða
®ilu leyti.
t hásætisræðunni, er land
stjóri Canada hélt við þingsetn-
uiguna, sagði hann að hagsmuna-
leg velferð Canada í framtíðinni
Vaeri aigerl'ega komin undir full-
hominni framtíðar-úrlausn á
§j aldeyrissfeorti ög ohagkvæm-
Er sannarlega farið að líta svo
út á stjómmálasiviði Frakklands
einls og Kremlin í mótgangi sín-
um og deilum við Vestur-jþjóð-
imar, aetli að vinna sinn fyrsta
sigur á franskri gmnd. Lítur út
eins og Sohuman forsætisráð-
herra, sem kunnugt er um stiefnu
breytinguí reaction) BandaHíkj.,
gegnum Bidault utanríkisiiáð-
herra, er persónulega flutti hon-
um skilaboð frá Marshall ríkis-
ritara, í London, sjái heildar-
myndina í sama Ijósi.
Knúður áfram af ráðlegging-
Á áttugasta og níunda afmælisdegi
27. nóvember, 1947
Urn gengisskiftum og viðreisn um Marshalls, og uppgötvun
'Verzlunar og vömskifta við önn-
Ur lönd.
Var svo talið, að örðugleikar
a erlendri skiftimynt, stöfuðu
aðallega af getuleysi þeirra, er
við Canada skiftu til að auka
9v° útflutning sinn, að þeir
gætu greitt fyrir ,þann varning
er þeir fengju frá Canada.
í*ess var og minst, að til hinna
ströngustu þrengingarráða hefði
Verið gripið til bráðábirgða, tU
Pess að treina forða amerískra
^°Uara í landinu; yrði hið svo-
aUaða “Austerity Flan” lagt
ifrönsku lögreglunnar, að erlent
kommúnistavald hefir ótvírætt
blandað sér inn í frönsk lands-
mál, eins og bezt kom í ljós í slíð-
astliðinni viku í stórklostlegri iauic guðfræðisnámi 1929, þá 24
eyðileggingu jámbrauta og öðr- ara gamalL
um hermdarverkum er franskur Kom hann þá til Canada, og
almenningur virtist vera alger- var vígður til prests á vegum
lega undir áhrifum kommúnista! en^ku kirkjunnar, og tók þá
flokksins, tók Sdhuman sig til að þegar við prestsþjónustu og trú-
fá stjórnina til að leggja blákalt! boðsstarfi norður við “Eclipse
og strangt bann við hinum ó-| Sound” á norðausturhluta Baffin
Island. 1939 var hann gerður
að Canon, (kanúka) All Saints
dómkirkjunnar í Aklavík, N. W.
Dagar líða, ár og aldir,
atburðimir þúsundfaldir
ýmist hlýjir eða kaldir
örlaganna strauminn við.
Því er bezt með trú og trausti
taka glaður ævihausti,
verma braut að bananausti
bróðuihug og Sálarfrið.
Áttatíu ár og níu
enduð kveð eg geði fríu,
þakka dagsins hiet og hlýju
harm og hverja gleðistund.
Senn eg liðinn ligg á fjölum
iágt í grafarfaðmi svölum.
Andinn rís að sólarsölum
sæll á minna vina fund.
9
M. Markússon
vinsælu verkfa'llshreyfingum.
Hverjum þeim útlending, (lík-
lega er hér aðallega átt við kom-
--------j ----- —o - ncga ci II ^
ram fyrir þingið til samþyktar. j múnista) er uppvís verður að því T- Canon Turner hafði ákveðið
Ennfremur komu eftirfarandi i að blanda sér inn í frönsk ríkis að gera trúboðsstarfið á þessum
atriði ti'l geina: I og þjóðmál, á að banna lands-J slóðum að æfistarfi sínu, og var
1- Skortur Bandaríkj a-gj ald-1 ivist, og gera hann brottrækan með afbrigðum ástsæll meðal
eyris mun eðlilega, og að sjálf- ] með öllu.
s°gðu takmarka möguleika Can- j Ærið há tala verkamanna, eða
a “* Þess að veita öðrum lönd-1 svokallaðra verkamanna hefir sig konu, og 2 komungar dætur.
jármunalegan styrk í fram-j v,erið ,Uppgotvuð af lögreglunni,
lnni- - þeím iðnaðarstofnunum, er Liðveizla Canada gagnrýnd
Eskimóanna.
í*essi mæti maður lætur eftir
c\ v r i luiicu/ai blv/liiuiiuiiij 'd
^•Þratt fyrirþað, villCanadajstaðið hafa alallega fyrir verk.
verið
hafi
að sv0 miklu leyti sem mogu-
egt er, ekki víkja frá stefnu-
fhrá sinni viðvíkjandi gagn-
v®mri aðstoð og samvinnu.
Áætlanir stjórnarinnar um
að leitast við að fá framleng-
lngu stríðstíma-eftirlits á viss-
um varnaði, en alt stjórnareftir-
h verður numið úr gildi 31. des.
Þetta ár.
4- Stjórnardeildir, sem slíkt
Serstaklega heyrir undir, hafa
rækilega ámintar um að
a vakandi auga á framleiðslu
°g birgðum, sem líklegastar eru
1 að raska jafnvæginu á því
verði sem neytendur þurfa að
greiða. í hásætisræðunni var
einnig gefið í skyn, að fyrir þing-
1 myndu verða lagðar tillögur
1 samibandi við áætlaða hækkun
lns upprunalega hveitigjald-
Verðs.
Sömuleiðis áætlanir og tillög-
nr um lága leigu á húsakosti
yrverandi hermanna, og löggild
eildansameining allra þeirra
^álefna, er viðkoma herþjón-
Ustu.
hfargt fleira liggur fyrir þessu
Þingi, málefni, er enga bið þola,
er þess að vænta, að þau verði
li lykta leidd eins fljótt og far-
Saellega, og kostur er á, en róstu-
iaust
mun það ekki ganga, það
Þingið í Washington virðist
föllunum. að lokum hafa samþykt með
Hafa þessir menn fundist í mikilli tregðu að veita $590.000
stórhópum um alt landið, og hef-j 000 nauðþurftarstyrk, er skiftast
ir náin rannsókn leitt í ljós, að, a milli Frakklands, ítalíu og
menn þessir eru úlfar d sauðar-J Austurrikis.
gæru, verkfalls-leiðtogar ^ ogi jjinir langþreyttu þingfull-
Verkfalls nefndir upp til hópa., tráar bafa víst ekki verið í sem
Rannsóknir hafa leitt í ljós, að. hezta skapj; er fjárupphæð þessi
menn þessir eru Yugoslavar. ar að lokum samþykt, eftir
Pólverjar, Spánverjar og ítalar.| fullra klt. umræður í “senat-
sem höfðu komist inn í landið
með fölsuðum vegabréfum á síð-
astliðnum mánaðartíma.
Merkur trúboðsprestur
látinn
í gærmorgun (þriðjudag) lézt
Canon JOhn Hudspith Turner, á
almenna spítalanum í Winni-
peg, eftir langa legu og þungar
þrautir af slysi, er honum vildi
inu”, seint í síðastliðinni viku.
F’ór þar fram gagnrýni nokkurt
um þátttöku annara landa, og
kom Canada þar til greina.
Virtist sumum af fulltrúun-
um að Canada hefði átt að gera
meira fyrir hinar hunguranorða
þjóðir í Evrópu, en gert hefir
verið. August H. Andersen, þing
fulltrúi, (Rep. Minn.) talaði sér-
staklega um hveiti; sagði hann
til 24. sept. síðastliðinn, norðuri að lönd, er hefðu yfirfljótanlega
við Mioffet Inlet, trúboðsstöðv-
ar, nálega 400 mílur frá Norður-
nóg hveiti til útflutningS, ættu
að leggja það í “Charity pool”
heimskautinu. Kom hann af j til útbýtingar í þeim löndum, er
selaveiðum; hljóp kúla úr hans þyrftu þess tilfinnanllegabt.
Vlrðist ekkért ná fram að ganga,
avaðalaust á þessum dögum.
^terkar tjlraunir að
yrirþyggja verkföll
Það skiftir tæplega vikum
1 an Sohuman, núverandi for-
^tisráðherra Frakklands tókst
a ^ynda nýtt stjórnarráðu-
neyti, eftir að Ramadier fór frá,
°§ Leon Bloom gerði árangurs-
Usa tilraun til stjómarmynd-
n.nar> en raunar löngu áður, og
h Lin nýja stjóm tók við,
.ö lr stórkostlegum verkföllum
y nalega allum sviðum ekki
> °g róstur og upþþot í sam-
J.ndi Vlð þau í svo stórurn stíl,
eigi þykir áður hafa verra
verið.
eigin byssu í höfuð hans, og sett-
ist að neðan til við hann. Var
vitanlega um enga læknishjálp
að ræða þá samstundis, er ef til
vill hefði bjargað Ififi hans, en
kona hans, sem er lærð hjúkrun-j
arkona, veitti honum alla þá
hjálp sem mögulegt var á þess-
um norðurhjara heims, og gat
jafnframt með hjálp Eskimóa,
komið skeytum um atburð þenn-
an hingað, og vardiafist handa,
og herflugskip frá Rivers, Man.,
með fullri áhöfn, þar á meðal
herlækni og æfðum fallhlífa-
mönnum, vistabirgðum og lækn-
islyfjum, sent norður eins fljótt
og hægt var, en sökum óhag-
stæðs veðráttufars, var eigi hægt
að koma hinum fársjúka manni
hingað til Winnipeg, fyr en 21.
nóvember síðastliðinn, en þá var
það of seint, eins og raun er á
orðin. Hefði ef til vill aldrei
komist til heilsu, þó fyr hefðií
verið aðgert.
Canon Tumer var fæddur ogj
uppalinn á Englandi. Hlaut^
hann þar alla sína mentun, og
Tilnéfndi hann sérsitaklega
Canada og Argentínu. En hann
kvað þau lönd vanta ameríska
dollara fyrir sitt hveiti. Stjórn
Breta hefði fastsett 160.000,000
mæla á ári af canadísku hveiti.
Gengur hvorki né rekur
Alger kyrstaða virðist ríkja
yfir framkvæmdum og sam-
komulagi á utanríkjamálaráð-
herra fundinum í London, en
hann byrjaði, eins og kunnugt,
fyrir mánuði síðan.
Aðal verkefni fulltrúa hinna
fjögurra stórvelda, var eðlilega
sameining þýzkalands, og samn-
ingar og ráðstafanir því viðvíkj-
andi, en eins og nú gengur á
ráðþingi þessu, virðist líklegra,
að skifting landsins komi til
greina fremur(en sameining, og
þó lítur ekki út fyrir að sam-
komulag yrði um það heldur.
Deilurnar standa auðvitað
eins og fyrri dagin milli Frakka,
Breta og Bandaríkj amanna á
aðra hlið og Rússa á hina.
í síðustu rimmunni, er nýléga
átti sér stað, skoraði Mr. Marsh-
all á Mr. Molitov, að hætta að
tala út í hött og blanda málum,
um þýzkalands-samningana, og
ákveða hreint og skorinort undir
hvaða kringumstæðum og kjör-
um Rússar vildu fallast á sam-
einingu landsins. Ríkisritari
Bandaríkjanna stakk upp á því
að afnám svæðaskiftingar, (Zon-
al Boundaries) Þýzkalands,
kæmi til greina. Svar Molötovs
var bitur árás á stjórnaraðferðir
Breta og Améríkumanna í Velst-
urhluta Þýzkalands; ásakaði
hann þessi tvö stórveldi um að
hafa rofið Potsdams-s amn ing-
inn um viðreisn og endurbætur.
Kvað hann bæði þéssi stór-
veldi hafa stemt beinlínis stigu
fyrir því, að Vestursvæði þýzka-
lands, sem þau eiga ýfir að ráða,
Til V. J. Guttormsson
gætu komið undir sig fótum aft-
ur á nokkum hátt. Ennfnemur
kvað Molotov hafa verið mót
sögn í stefnum Marshalls og
Harrimans verzlunar og við
skitaritara Bandaríkjanna, um
sameiningu Þýzkalands. Sagði
hann að Harriman hefði í nýrri
skýrslu til Trumans forseta um
Marshall-fyrirætlanimar, lagt
það til, að myndað yrði sérstakt
stjórnarfyrirkomulag í Vestur
hluta Þýzkalands. Þetta sagði
Mr. Molotov, væri í algerðri
mótsögn við stefnu Marshalls,
um sameiningu alls landsinís.
Varð honum svo á að spyrja,
hvor hefði á réttu að standa,
verzlunarmálaritarinn eða rák-
isritarinn. Bevin, utanríkismála
ráðherra sagði að þrætur Mol-
otovs væru aðeins bornar fram í
því skyni, að sannfæra þjóð-
verja um að þeir ættu aðeins
einn vin — Rússann
Telur Bretland í
alvarlegum háska
I ræðu, er Winston Churchill
hélt í Manchester, síðastliðinn
laugardag fyrir 6,000 íhaldssinn-
um, spáði hann því, að fjórði
partur af íbúatölu biiezku þjóð
arinnar, 48,000,000 myndi ganga
úr sér; yrðu það afleiðing af aft
urför þeirri er landið hefði kom-
ist í, undir handlleiðslu verka-
lýðs stjómarinnar. Kvað hann
hættuna nálega eins alvartega,
og hún hefði verið á stríðstím-
unum.
Kvað hann Bretland hjarta
ríkjaveldisins, er um langt skeið
hefði átt löndum að ráða í niá-
lega öllum hluturn heims, en
sagði að það stónveldi væri kom-
ið í þá hrörnun, að aldrei hefði
eins verið. Andstöðu-istjómin,
sösíalista-ráðherrar, “Tory”, —
Liberal-sinnar — í hvaða flokka
sem þeir skiftust, væri hrörnun-
in þeim að kenna.Sagðist Ghurdh
ill nálega örvænta um nokkrar
leiðir til viðreisnar þessari eyju,
eða að hún gæti haldið áfram að
vera frjálst höfuðból efnalega
sjálfstæðs og siðaðs lýðs. Sagð-
ist hann vera þess fullviss, að
“socialisminn —það er að segja
ríkiSstjóm, borin uppi af lög-
giltum embættismönnum, (of-
ficials) í stað einka fyrirtækja,
gerðu það ómöguilegt fyrir 48
milj. að búa á þessari eyju, og að
mirtsta kosti fjórði hluti þeirrar
ibúatölu yrði neyddur til að teita
sér lifibrauðs hingað og þangað
annarstaðar, eftir að hafa orðið
að þola það að búa við lægri og
vesællegri lifaðnarhætti, hvað
matvæli og þægindi snertir, en
þjóðin hefir, orðið að sætta sig
BRÉF FRÁ TORONTO
45 Clair Ave. West,
Tononto, Ont.,
7. des. 1947
Kæri vinur:
Eg legg hérmeð nokkrar línur
um þá bræðuma, Marinó og
Jónas Kristjánsson, syni Hákon-
ar og Guðnýar Kristjánsson, við
Wynyard, Sask. Kríngla hefir
áður minst á þriðja bróðirinn,
Gústaf, sem er staddur hér
eystra. (Greinar þessar birtast í
næsta blaði. Ritstj. Hkr.).
Margt er í síðustu Kringlu,
sem gladdi mig að lesa. Kvæðið
hans Magnúsar Markússonar til
Hannesar frænda, bvæði hans
Dr. S. J. Jóhannessonar í tilefni
af silfurbrúðkaupi þeirra Beck
hjóanna og fleira. Vil eg biðja
þig að færa þeim hjónum inni-
legar kveðjur mínar og heilla-
óskir. Eg man Jóhann ávalt sem
hinn prúðasta og indælasta vin.
Starf hans í þágu félagsraála ís-
tendinga í Winnipeg, hefir verið
markiverð, og honum til heiðurs
og á hann miklar þakkir fyrir
það frá hendi Winnipeg-lslend-
inga.
Mjög gaman var að lesa um
ferðina til Vínlands hið góða.
Lögberg má telja sig heppið að
fá eins skemtilegan og greindan
starfsmann eins og Tryggve
Thorstensen virðist vera.
Ferðasögu Páls S. Pálssonar
les eg með mikilli eftirtekt. Er
sagan sérlega skemtiteg og skír,
og ber vott um þann kærleika og
þá velvild til samferðamanna
sinna er í brjósti höfundarins
býr. Engan þekki eg sem er
sanngjamari í dómum um aðra,
en Pál. Berðu honum og frú
hans kærar kveðjur okkar hjón-
anna: líði þeim ætíð sem bezt, og
megi þau njóta langra og skemti-
legra æfidaga meðal ættingj a og
vina, sem svo mikið elska og
virða þau.
Að endingu, vil eg og konan
mín óska þér gleðilegra hátíða;
megi þessi jól vera þér sem á-
nægjulegust, og blessunarríkust
allra jóla er þú hefir enn lifað,
góði kæri vinur.
Svo bæti eg við jólaósk minni
til allra manna og að þeir njóti
gleðitegra jóla og farsæls nýs árs
Megi Kringla gamla lifa þúsund
jól!
Vinsamegast,
Thorvaldur
Frá lestrarfélaginu “Gimli” með þakklæti fyrir ljóðabók hans
“Eldflugur” er hann sendi féaginu að gjöf.
Það greip okkur alla hvað góður þú varst,
— við greiðum þér þakkir í línum, —
er alúð og vinsemd þín inn til vor barst,
og ylur frá ljóðunum þínum.
Því þau eru fögur og íslenzk að ætt,
og andinn er þíður á bögu.
í lestrarsafn okkar er bók þama bætt,
er bregður upp einstæðri sögu.
Því víst er það sjaldgæft í verzlunar heim,
og vandfundin dæmi hjá öðrum.
Að almenning miðlað sé örlátt af þeim,
sem eiga sér gnægðir af f jöðrum.
En gott er að vita við eigum þar einn,
sem ekki er fallinn í valinn.
Og Skjöldurinn glóir enn glæstur og hreinn.
Þú gengur í berhögg við dalinn.
Láms B. Nordal
við á síðastliðnum 50 árum.
Ógnir og hermdarverk
á landamærum Palestínu
Engin dagur líður nú svo að
kveldi, að eigi séu blóðugir bar-
dagar háðir á hinum svokölluðu
landamærum milli Jáffa ,er Ar
abar byggja, og Tel Avív, Gyð
ingaborgar.
Þrír Gyðingar létu lífið síðast-
liðinn laugardag í bardögum
þessum. Skeyti frá teynihersveit
Gyðinga (Hagana) bar það upp
á Palestínu-lögregluliðið, að það
hefði snúist á móti Gyðingum
með vopnum, og lítið barn hefði
beðið bana, og ein kona særlst. í
skeytinu stóð líka, að hersveitir
Breta hefðu drepið einn meðlim
“Hagana”.
Fregnir herma líka að ásig-
komulagið fari síversnandi á
landamæra-svæðinu.
Heimili Gyðinga standi í
björtu báli, og almenn skelf-
ing ríki í Hatikvah og Yacöb
héruðunum. Að meðtöldum bar-
dögunum í Aden, er tala þeirra
er fallið hafa síðastl. viku 110
manns, og eyðilegging og skaði
niema milljónum dollara..
Frá Washington fréttist, að
Bandaríkin hafi laigt flutnings
bann á hergögn og skotfæri til
Patestínu og nærliggjandi landa,
sökum óeirða og núverandi
blóðsúthellinga í Mið-Austur-
löndunum.
Manntalsskýrslur
Bandaríkjanna
Samkvæmt manntalsskýrsl-
um hagstofunnar, var íbúatala
Bandaríkjanna 144,708,000 1.
október síðastliðinn. í tölum
þessum er innifalið alt herþjón-
ustulið, er nemur 587,000 er-
lendis, og 748,000 heima fyrir.
fbúartala þeirra, er eigi gegna
herskyldu, var því 143,373,000.
Hagstofan sagði að fólksfjöld-
inn hefði aukist nálega 10% á
7M> ári síðan hið síðasta manntal
var tekið, en það var 1. april,
1940.