Heimskringla - 10.12.1947, Blaðsíða 6

6. SÍÐA
HEIMSERINGLA
WINNIPEG, 10. DES. 1947
NÝJAR
LEIÐIR
“T.L. fjögravetrungur! Tveir T.L. fjögra-
vetrungar! Einn T.L. veturgamall! Einn T.L.
tvævetrungur!” Stundum rak einlhver upp
hlátur er hann kom aftur frá eldinum. “Eg hefi
ekki séð neitt mark nema T.L. enníþá,” sagði
Len Hersey, leiðtogi hjarðsveinanna. “Ef það
er ekki greinilegt, getum við altaf lagað það
með beinu járni. Hafðu tvö bein járn í eldin-
um!”
“Einn þrevetrungur!” kallaði rödd. “Þessi
öngull er hið bezta leiðarmark, sem nokkur get-
ur haft.”
Með hlátri og spaugi, hávaða og skrölti,
rumum og stunum og lyktinni af sviðnu hári,
voru hin mörkuðu naut látin út úr rennunni.
Hjörðin óx hægt og jafnt, þangað til hin rauða
sól seig á bak við eikilundinn.
“Við skulum víst koma upp hjörð handa
Miss Taisíu, þótt við verðum að skapa hana
úr rauðri moldinni, sem drottin skapaði Adam
frænda úr forðum! Halló! Þarna kemur hún
nú!”
Hinir hvítu sokkar Blanoocitos sáust nú
gegnum moldrykið. Bqin sínum hversdags
klæðum með hárið niður á herðarnar, bundið
með skóreim, kom Taisía ríðandi í áttina tii
manna sinna. Hún var alvarleg á svip.
“Góðan daginn, Jim,” sagði hún. “Hvemig
líður ykkur piltar? Hvar hafið þið verið þrjá
síðustu dagana?”
Jim þurkaði sér í framan mleð óhreina
klútnum, sem hann hafði um hálsinn.
“Hvar höfum við verið, Miss TaiSía? Jú,
við höfum filæksit innan um þymi mnnana og
smailað saman þeirri beztu hjörð, sem nokkum
tíma hefir Verið smialað saman í Texas.”
“En Jim, við sögðum gripi til slátrunar —
fjögra vetra eða stómm þrevetrungum. Líttu á
þetta í griparennunni maður! Þar eru bara
tveir fjögra vetmngar. Hitt em tvævetmngar
og kálfar!”
“Eg er Nói, Miss Taisía,” svaraði Jim Na-
boiurs a'lvömgefinn á svip. “Þetta er örkin mín.
Vertu nú ekkert að skifta þér um hana. A/uð-
vitað höfum við hérna fáeinar kvígur, og skepn-
ur af ýmsum aldri, en hvemig gátum við gert
að því? Það er ódýrara að merkja þær þegar
við höfium náð þekn, eða hvað?”
“En þið merkið þær mieð leiðarmerkinu og
kálfana líka!”
“Miss Taisía,” sagði Jim, “ef við væmm
mannfleiri, mundum við aðskilja þetta alt sam-
an. Eg ætti að reka Del Williams. Hann er sá
hugsunarlausasti maður, sem hægt er að hugsa
sér. Sjáðu nú hvað hann hefir gert á meðan
hann ráfaði um dreymandi! Hann hefir brenni-
m'erkt hér um bil tylft, sem hér eiga ekki við.
Og það fer ekki úr í þvottinum. Hvernig eigum
við nú að ná því af? Hvað leggur þú til, dóttir
bezta nautaræktaimannsins?”
Stúlkan sneri sér undan til að leyna bros-
inu. “Jæja, eg hefi góð augu.”
“Já, það má nú segja, Miss Taisía. Eg
mundi óska að þetta væri öðmvísi, en góður
nautahirðir verður að sjá með tvennskonar aug-
um — önnur, sem sj'á markið eins langt og hann
sér gripinn, og önnur, sem sjá ekki þau merki,
sem hann vill ekki sjá. Farðu nú heim, Miss
Taisía og láttu okkur vera í friði. Við náum
sjálfsagt til Abilene, ef slíkur staður er til, með
hinn fríðasta hóp slátmnargripa, sem þú hiefir
nokkm sinni séð, og alt merkt með T.L. og öngl-
inum. Guð blessi heimilið!”
Hann sló með svipunni eftir hvítu rönd-
inni á sokfeum Banoocitos svo að hann hljóp í
loft upp og ein tíu fet út undan sér með Taisíu
á bafeinu, sem lét sér hvergi bregða.
“Æ, Jim, þú ferð með mig altaf eins og
væri bam,” sagði hún.
“Jæja, ert þú ökki barn?” spurði Jim.
“Eftir sex mánuði verður þú sjálfsagt ríkasta
barnið í öllu Texas.”
Stúlkan reið fiast upp að sínum trygglynda
formanni og dró hann með sér afríðis. Hún
var áhyggjufiul'l á svipinn.
“Jim”, tók hún til máls.
“Já, Miss Taisía?”
“Jim, hvað gengur á hérna á Sólbakka?
Eitthvað er öðmvísi en það á að vera.”
“Hvað er að, MiSs Taisía?”
Hún kom ennþá nær.
“Einhver hefir verið heima við húsið.”
I- “Hvað? Hvað þá?”
“Einhver hefir farið inn í húsið! Eg veit
ekki nákvæmlega hvenær. Þú kannast við litlu
leðurkistuna mína, með stóm lömunum?”
“Eg hefi séð hana hundrað sinnum í stof-
unni; eg sá hana í fyrradiag.”
“Hún var í stofunni en hún er þar ekki nú.”
“Hvað? Hvað ertu að segja, Miss Taisía.
Hún er farin? Horfin?”
“Eg saknaði hennar í dag.”
“Hvað var í henni?”
“Sumt af hinum gömilu munum móður
minnar — kniplingar, silfiurgreiða, myndir, og
heilmikið aif fötum. Það var hér um bil alt að
fráskildum nokkmm skjölum. Þar vom pafeki
eftir pafeka af landseðlunum hans föður míns.
Eins og þú veist, þá keypti hann sæg þeirra.
Enginn gat aftrað honum frá því. Hann sagði
að einhverntíma yrðu þeir mikils virði.”
“Miss Taisía, hann hafði rétt fyrir sér.
Hann sagði mér, að einhverntíma mundi íandið
í Texas verða virði fimm dali ekran, kanske tíu.
Hann sagði, að fjögra vetrungur yrði tíu dala
virði hérna úti á heiðunum. Hann sagði, að hann
ætlaði að kaupa alt það land, sem hann gæti
fengið fyrir fimm sent ekmna. Og hann hefði
haft miklu meiri fénað á heiðum sínum hefði
hann lifað. Og nú er kistan hans með landseðl-
unum------”
“Við gröf móður minnar,” sagði stúlkan í
ofsareiði og ,stóð upp í ístöðunum teinrétt og
rétti upp hægri hendina eins langt og hún gat,
“sver eg, að eg skal fara þessa ferð fyrir hann
og hana! Eg sver það, að eg skal lifa til að
hefna fjölsðcyldu minnlar, og ef eg nokkumtíma
finn þjófinn, sem braiust inn í húsið okkar! Jim,
þeir ræna ofckur. Nú skil eg hvemig stendur á
að hjörðin er svona? Heldur þú að eg sé blind?
Þekki eg ekki gripi? Þetta þarna em leifarnar
af sólbakka hjörðunium! Jæja, við förum norð-
ur með leifamar. Eg heiti því við drenglskap
minn, að eg skal ekkert vera annað en fearl-
maður, þangað til þétta mál er útfeljáð. Vilt
þú hjálpa mér?”
“Þú þarft ebki að spyrja að því, Miss
Taisía.”
“Hlustaðu nú á mig Jim! Áður en við för-
um norður vil eg að þú leitir í hverjum krók
og kima í piltahúsinu og hverju einasta tjaldi.
Hverjum einasta kófa. Finnum við kistuna vit-
um við hvað við eigium að gera.”
9. Kapítuli.
Texas var þá að myndast í ríki. Ennþá var
það óþekt, en mundi verða með tímanum stórt
og frjósamt land. Fyrir utan það lá annar ó-
kannaður heimiur, Vesturlandið. Vegurinn til
Oitógon var lagður. Þetta ár tengdi járnbraiutin
Oalifiorníu við önnur ríki í sambandinu. En
engin tengsli bundu Texas við hitt landið. Það
var óþökt, útskúfað og eitt, ií sjálfu sér afar
mikil eyðimörk, sem ekki þekkir til fellibylj-
anna yfir sér, eða hirðir um þá fyr en nú, og
hirti aldrei um þá fyr en nú.
1 miðju Texas óx grasið hátt, á böfekum
^ækja og fljóta óx kjarrið með mikilli frjósemi.
Eikartrén voru riisavaxin í hinum miklu skóg-
um, og ætíð þakin gráum, spönskum mosa. Milli
skóganna og fljótanna lágu stórar skóglautóar
sléttur og haglendi. Þar átti heima óteljnadi
fjöldi veiðidýra og búpenings. Þetta var sólríkt
land, land ailsnægtanna.
iSvalt mMur, sem næstum því var þoka, lá
yfir sléttunni fyrir dagrenninguna. Þegar rnorg-
uninn rann upp breiddi sig haf langra homa
yfir hagana hjá Sólbakka. Hjörðin reis stynj-
andi á fætur, ein sbepnlan eftir aðra, í tugum og
hundruðum og teygðu hryggi og hala. Starfi
næturvarðanna var lokið, og nautin drteifðu
sér hæglátlega frá þeim stað, sem þau höfðu
bælt sig um nóttina, en það var á dálítilli hæð
með þurru grasi og engum steinum.
Jódyniur heyrðiist þegar hestasveinninn
rak hesta sína heim að girðingunni. Það var
drengurinn Cinquo Oentavos, er var frámuna-
lega hreykinn yfir að vera hafinn upp í þessa
stöðu. Blár reyfeur steig upp frá eldinum, sem
matreiðsllumaðurinn hiafði tendrað. Morguninn
var bominn yfir heiðarnar. Það var morgun
hins nýja dags, hins ófeannaða Texas, og hins
óþekta vesturlands, sem lá og beið langt norður
frá.
Tvær miklar brautir — frá austri til vest-
urs og frá norðri til suðurs — áttu að skapa
krossgötur, þær einfeennilegustu, sem heimur-
inn hefir þekt. Þama hófist hin smáa byrjun,
að vegi, sem bráðlega átti að verða greinilegur
og auðvtóldur, og átti einnig fyrir höndum að
gleymast eins fljótt og hann var lagður.
Hinir ræfilslegu menn og drtengir vörpuðu
af sér baðmullar ábreiðunum, sem þeir hafðu
ofian á sér, og hver greip hattinn sinn og vopn
sín. Flestir þeirra höfðu sofið í skónium. Skeggj-
aðir, ófágaðir og ógreiddir, voru þeir, svaða-
Iegir smjög í sjón, er þeir stauluðust fram að
eldinum, hver mieð sinn blikkbolla og blikkdisk.
Þeir höfðu engan sykur, en þykt, svart síróp var
þeim í sykur stað, því hrærðu þeir út í kafifið.
Allir höfðu þeir einskonar hnífa. Kafifið var að
möstu ileyti úr brendum maís. Pottur, fúllur af
rauðum baunum hafði verið grafinn niður í
heita öskuna kvöldið áður, og látinn molla þar
alla nóttina. Flesksneiðar syntu í pönnunum,
og nóg var með af maískökum, steibtum við
eldinn. Svarti matreiðálumaðurinn, Buck,
veitti öllum leyfii til að éta alt, sem þeir vildu
af matnum. í stað hinna vel búnu vagna og vel
hlöðnu, er síðar meir voru notaðir í slíkar lang-
ferðir, höfðu Sólbakkamennirnir aðeins mexi-
kanska kerru tvíhjólaða til að flytja á vistirnar.
í sannleika voru þeir fátækir. Þetta var hópur
stöltra en óbrotinna og saklausra manna, sem
vegna neyðar úrræðis hættu sér inn í óþektan
heim.
Engir tveir mannanna voru klæddir á sama
hátt. Þessi tylfit manna hafði tölf mismunandi
hatta. Rauður klútuir var hálsbindið yfir kraga-
lausri, grófgerðri skyrtu. En sporar, söðlar,
beisli og stígvél voru góð. Söðlarnir voru breið-
ir og þungir, ístöðin þakin að framan með leð-
urkörfu. Snara var hringuð upp á hverju
söðulhorni. Hún var íléttuð úr álum, mjó, voð-
feld, og stierfk eins úr stáli værl. Eitthvað sex
hinna eldri áttu legghllífar. Yngri mennimir
höfðu ekki efni á því. Nú þegar þeir þurftu
ebfei að ríða gegn um kjarrið, hafðu þeir varpað
þeim inn í vagn matreiðslumanrtsinis ásamt
hinum slitnu sængurteppum. Nú stóðu þeir
ýmist eða kiupu við eldinn — allir magrir,
flestir háir vexti á skyrtunum kragálausum,
ógreiddir í rúðóttum buxum, girtum niður í
stígvélin. Þeir vóru fiáltækir.
En þessir menn frá landamærunum voru
völ vopnaðir. Eldri mennirnir höfðu 'alllir her-
manna skambyssur. Kúlubyssurniar voiu eins
mismunandi og mennirnir sjálfir. Þeir höfðu
sumir marghleypta rififla. Menn á þeim tímum
urðu að nota hvað, sem þeir gátu náð í.
Allir mennimir, sem þama voru, voru þög-
ulir. Jim Nabours kraup yfir diskinum sínum,
sem lá á jörðinni. Hinn ungi og fríði Del Wil-
liams, sat á vagnstönginni. Gamli Sanöhez lá
undir vaginum. Cinquo Centavos át standandi
og hríð skalf í sínum gauðrifnu drus'lum. Eng-
inn vissi nafn hanis né ætt, en félagar hans
V kölluðu hann Stinker. Hann var byrstur, orð-
fár og ræfilálegur hópurinn, næstum eins ótam-
inn og nautin þeirra voru, er nú tóbu að dneifia
sér eftix nætu hvíldina.
Nabous lokaði sjálfskeiðingnum sínum og
stakk honum í vasa sinn. Hann leit upp og sá
mann koma ríðandi út úr kjarrinu. Það var
McMasters, sem engnin hafði séð síðan kvöldið
áður er sennar við Rudabough og þorparalýð
hans* hófist.
“Jæja, þarn kemur þá Gonzales loksins!
Hann er mjög gætinn með starfi sitt.”
McMasters kom að eldinum, en fékk kulda-
legar viðtökur. Eitthvað óskiljanlegt um-
kringdi hann, Sem aðskildi hann frá öðrum
mönnum. Hann var búinn eins og þeir, en hiann
var snotrari og fötin hans fóru betur. Gráu
augun ihans voiu róleg og fáorður var hann að
vanda. Hreyfingar harts voru rólegar, gæti/leg-
ar og hæglátar. Hann var mleð þeirn, en ökki
einn af þeirn, og þeir voru sáttir við hann.
“Eg bið afisökunar”, sagði haitn loks við
Nabours, “en eg er bæði kúahirðir og sýSlu-
maður. Eg þurfti að útkljá dálítið mál í nótt
sem leið. Nú er því lokið og er reiðubúinn að
hjálpa ybkiur, ef eg get.”
“Jæja, við erum aibúnir að leggja af stað,”
sagði formaðurinn. “Heyrðu Del, sagði Sanchez
ekki, að keriumar væru tilbúnar að leggja af
stað?”
“Si, Senor”, svaraði Sanohez.
“Milly gamla fór í rúmið í sinni keiuu í
gærkvöldi, ‘eins og til að byrja ferðina,’” sagði
hún”, sagði Len Hersey. “Sjáðu til, maður
Milly gekk í her norðan manna í upphafi ófirið-
arins, og kom aldrei heim aiftuir. Þessvegna vill
Miilly fara norður og reyna að finna hann. “Ef
eg sé þann negra aifitur” segir hún, “skal eg
gefa honum ærlega ráðningu”.”
“Ekki er vert að láta Milly tala of mikið
um stríðið, því að þá skemmir hún matinn fyrir
Milss Taisíu,” sagði Nabours. “Þær eiga að hafa
herbúðir fyrir sig sjálfiar. Aníta getur ekið
kerru Miss Taisíu, og þegar hún verður þeytt af
að ríða, getur Milly setið í vagni matreiðslu-
mannsins.”
“Ætlar Mitós Loökhart í raun og veru að
vera mleð?” spurði McMasters.
“Það ætlar hún sér áreiðanlega. Eg bað
hana að fara að heiman einhvemtíma fyrri
partinn í dag, og fylgja slóð okfear. Guð hjálpi
henni! Enginn kvenmaður ætti að vera á slíku
ferðalagi sem þessu.
“Komið þeim af stað drengir,” sagði for-
maðurinn. “Mr. MöMasters, eg vil að þú og Del
Williams séuð fremstir.” Og á þennan hátt, án
frekari umsvifia, var háfið hið einkennlegasta
ferðalag, sem nokkurn tíma hefir verið farið í
nokkm landi.
Hjörðin fór nú að síga af stað undir stjórn
manna, sem allra manna best skildu meðferð
á gripum.
MoMasters og Del Williams riðu einar tvö
hundmð álnir hver frá öðmm og ráku gætilega
hjörðina af stað með því að mjaka ti'l gripunium
í útjaðri hennar fram. Tyift annara manna
sátu á hestJba'ki, reiðubúnir til að hlýða þeim
fyrirskipunum, sem þeim væra gefnar. Fáeinir
stórir sólbrendir uxar slöguðu fremst í fylking-
arbroddinn, og völdu sjálfa sig til fomstunauta,
og héldu þeirri stöðu næsitu þúsund mílumar.
Gripirnir skipuðu sér næstum sjálfir niður í
lestina og leyfðu hjarðmennirnir þeim það, og
vora á öfitir án þe9s að koma of nærri þeim. Við
og við heyrðiist einhver syngj a, er fleiri og fl'eiri
gripum( var mjákað inn í reksturinn. Tveir
rnenn dugðu til að feoma fjórum hundruðum af
stað.
Fylkingar broddinum var haldið á hreyf-
ingu í norðurátt. Ennþá vom þeir í heimahög-
um, og alt alf vom nautin látin halda áfram.
“Komist afi stað ismákálfar! Afistað! afistað!”
söng Len Hensey, og röksturinn komíst í :lag eins
og af sjálfu sér.
Langt á eftir komu þeir, sem vom stvo ó-
hepnir að verða að reka gripina, er slæddulst
aftur úr. í þeirn hópi voru gamlir, haltir og
blindir uxar, aðframkomnir af eymd. Þar voru
horaðar kýr og nýfæddir kálfar, 9em tifiuðu við
hlið mæðra sinna. Cinquio Centavos rak hest-
ana sína saman og söng Juanita fullum hálsi.
Hér og þar heyrðist jódynur og sbellir af
hornum, sem gnúðu saman í hinni þétfskipuðu
hjörð. Stundum fundu hestarnir upp á því að
reyna að þjóta últ í bulskann, og þá varð Cinquo
Centaivos að hætta söngnum um Ju'anitu. í
hugsun hans var Juanita hávaxin stúlka, með
rautt hár, sem hrökk neðst í filéttunni.
Eftir tæpan klufckutíma var hjörðin bomin
af stað. Hún braust í gegn um hið háa grals í
norður átt. Hún var eftirtektaverð, sögulegur
viðburður gileymdrar fortíðar; atriði þeirrar
stundar, sem ræður aldahvörfum í sköpun nýs
ríkis.
Jim Nabouns reið fyrir framan hjörðina,
sem leiðtogi hennar. Frá stöðu sinni hálfa mílu
á undan, sneri hann sér í söðlinum og ileit til
baka á hið myika ryksiký, sem reis upp af hjörð-
inni, og hið veltandi haf af hornum, sem stimdi
á í sólskininu. Hin ótamda sál hans fagnaði yfir
þessari sjón. Með tindrandi augum sneri hainn
sér í söðlinum og sttófndi í norður.
Klufckan var tíu um morguninn þegar síðustu
gripir hjarðarinnar vom bomnir af stað. Rýk-
mökkurinn var orðinn margra stunda gamall,
þegar lannar rykmökkur bom úr gagnstæðri átt.
Þessi ryfkmökkur stafaði firá tveim klunna-
legum kerrum með fjórum uxum fyrir hvorri.
Hjólin skræktu og mörmðu, svo vom þau stirð
og þur. Yfir hvorri feerru um sig var þanið
tj ald úr segistiga, og báðar höfðu þær hver sinn
farangur. í fyrra vagninum sat hin gráhærða
Aníta, en hinni, ók hin feitlægna Milly. Hafiði
hún langhleypta kúlubyssu við hlið sér. Hún
talaði í ákafa við sjáifa sig eins og hún var vön.
Þessar tvær kerlin'gar voru trúar og trygg-
'lynda og áttu að verða lífivörður AnalStailsíu
Lockhart, hinnar vel mtóntuðu og gjaldþnota
meyjar, sem lagði nú úit í heiminn, tuttugu og
tveggja ára gömull, til að leika hið einkennileg-
asta aöfintýri, sem nokkm sinni hefir verið
Itói'kið af unigri stúlku. Hún var klædd í karl-
manns buxur, reiðstígvél og hanska eins og
karlmaður. Á höfðinu hafði hún hatt og líktist
háum og grönnum uuglingi fríðum sýnum, er
hún reið uppáhalds gæðingi sínum Blanoocito.
, Hið þykka hár hennar fóll oifan á bakið. Hún
starði þunglyndteltóga á hjörðina, er lötraði á
undan. Þar vora saman bomnir allir þeir vinir,
sem hún hafði á þessari jörð. Hún hélt hestin-
um sínum aftur og fylgdi kerranni sem á undan
fór.
“Anfita,” sagði hún, “ef eg hefði nú leður-
töskuna, sem var stolið frá mér, þá væri ekkert
hér eftir af eignum mínum.
An'íta svaraði engu stundarkom. Hún
skildi enSku. “Töskuna?” sagði hún loks. —■
“Hvaða tasku, Senorita?”
“Þá, sem stolið var úr stofunni minni —
þú vetet vel hvað eg á við.”
“Ó, sú kteíta? Htónni htófir ekki verið stolið.
Hún er komin aftur. Eg sit héma á henni.”
“Hvað? Hvað ertu að segja, Anífca?”
“Jú, eg hef hana hérna undir sætinu mtóð
teppi yfir. Maðurinn minn, hann Sanchez, kom
með hana. Hann fann hana í gærkveldi.”
“Týndu ktetuna? Hvar fann hann hana?”
“Sanöhez leitaði um alt tóftir henni. í
vögnunum og kvíunum. Hann fann kistuna i
öðmm vagninum frá Gonzales, og bar hana
hingað. Þér þýkir Víst vænt um þessa ktetu?
Anastasía tók fast um söðulhornið.
“Segðu mér eitt, Anlíta, var kistan í vagni
MoMaster, þeim, sem fór aftur til Gonzales.
Var hún í vagni Senor McMa'Sters, sýsílu-
mannsins í Gonzáles?”
“Si, Senorita.”
Anastasía stundi þungan.
“Komdu”, sagði hún loks. Hún starði fram
undan sér eins og sú, sem hefir snúið baki við
öllu því, sem hún áður þekti.
10. Kapítuli.
“Nú hafum við löfesins komið þeim af
stað,” sagði Jim Nabours er hann reið til baka
til manna sinna. “Látið þau hald'a áfiram. Rtókið
þau hart fyrsta daginn svo að þau verði þreýtt
og sofi vel í nótt. Stóru uxarnir hallda vel
áfram. Eg þori að ábyrgjaist að stóri, brúm
uxinn, sem hefir kjörið sjálfian sig til forulst-
unnar, hefir sex feta löng horn, og bezt gseti
eg trúað, að hann væri hundrað ára gamaill
Jæja, hann er nú samt lagður af stað norður>
hinn gamli Almo!”