Heimskringla - 17.12.1947, Blaðsíða 5
WINNIPEG, 17. DES. 1947
HEIMSKRINGLA
5. SIÐA
á að þeir hefðu sjálfir skift um
trú er þeir gengu úr kaþólskunni
og tóku upp trúarskoðanir mót-
mælenda, og sagði þeim að augu
þeirra ættu enn eftir að opnast
fyrir nýjum og fullbomnari
sannleika. En er presturinn sem
átti að sjá um aftöku hennar
þrábað hana að breyta um skoð-
un, að taka aiftur þá skioðun sem
hún hafði um þrenninguna og
játningamar, sbipaði hún hon-
um með hvössum orðum að
kveikja upp bálið, og fara svo
beim og lesa biblíu sína með
gaumgæfni, og þá kæmist hann
að sömu sboðun og hún. Þann-
ig dó hún póslar dauða þessi
frelsishetja.
Joseph Priestly bjargaði lífi
sínu, en breytti ekki um sboðun.
Heimili hans, rannsóknarstofa
hans, bækur og blöð hans voru
öll eyðilögð. En hann flúði til
Bandaríkjanna, hélt áfram að
flytja þar þær sömu trúarðskoð-
anir, sem hann hafði áður haft,
og stofnaði Únitara kirkju í
Philedelþhia. Frelsið til að trúa,
var dýrmætara en allar eignir
hans.
Michael Servetus brendur á báli
fyrir að mótmæla þrenningar-
kenningunni. En hann var vel
þektur og hámetinn læknir
þeirra daga.
Francis David, biskup Únit-
ara í Ungverjalandi dó í fang-
elsi vegna trúar hans.
Og marga fleiri mætti telja
upp.
Á vísindasviðinu, mætti í
þessu sambandi, minnast allra
hinna mörgu sem unnið hafa af
einlægni og sannfæringu, þrátt
fyrir mótstöðu og stundum
beina ofsókn samtíðarmanna
þeirra. Sumir þeirra börguðu
jafnvel með lífi sínu.
Auðvelt hefði verið fyrir alt
þetta fólk, að taka aftur þær
kenningar, sem það hafði flutt,
og ganga undir skjól hins við-
tekna, og samlagast því. Eg segi,
“auðvelt”, en á hér við að það
bauðst þeim mörgum eða flest-
um. Það hefði bjargað lífi þeirra
margra. Þau hefðu fengið að lifa
í friði, en á sarna tíma hefðu þau
orðið að andlegum lítilmennum.
En samviskunnar vegna, var það
ekki “auðvelt”. Lífið hefði orð-
Þar áður, á Svisslandi, var ið tómt og ömurlegt. Frá öðru
Við óskum öllum íslendingum
gleðilegra jóla og farsæls nýárs!
Verzlum með allar tegundir af
málningavörum og veggjapappír
Asgeirson's Paints,
Wallpaper and Hardware
698 SARGENT AVE.
SÍMI 34 322
sjónarmiði skoðað, hefði það
ekki verið auðvelt, né hefði það
heldur “bjargað” lifi þeirra, í
einum skilningi því fyrir þau
flest, hefði Mfið verið eins og Hf-
andi dauði, að þurtfa að afneita
samvisku sinni og sannfæringu,
það, þetta fólk, fann til innri
hvatar, sem hvorki hræðsla né
peningar, né nokkuð annað vald
gat ráðið við, eða gat stilt eða
friðað. Og það er hin sama
hvatning sem hrífur marga enn í
dag, og sem virðir alt annað að
vettugi en að mega vinna það
verk, sem þessi innri hvöt krefst,
hvort sem það er að fylgja sann-
færingunni í trúmálum, að fylgja
ást t. d. móðurinnar til bama
sinna, né við vinskap góðra
manna, né heldur við trygð, eða
trúmensku. Peningar kaupa
aldrei neitt af þessum hlutum,
né heldur samvizkusemi, né
hollustu, né hreinskilni.
Hvorki peningar né ótti geta
sagt nokkrum manni fyrir verk-
um, þar sem hvatning til ein-
hvers, til vísindalegra rann-
sókna, eða til umbótaverks, eða
til trúarlærdóms, eða til nokk-
urs annars, er fyrir! Það er það
eðli til í hverjum manni, eða til-
hneiging, eða innri hvöt, sem
sterkari er en nokkuð utanað-
komandi vald, eða áhrif.
einhverri stefnu, að vinna við
einhverja Mknarstarfsemi, að
stofna og reka einhverja sér-
staka atvinnugrein, eða verzlun,
eða að verða öðrum hjálpsamur.
eða að yrkja, eða að mála fögur
málverk, eða hvað annað sem
hugsast getur.
Þessi innri hvöt, er hjá sum-
um mjög sterk, þó að hún sé
iveik hjá öðrum. En hvort sem
hún er veik eða sterk, þá afsann-
ar hún staðhæfinguna, sem eg
vitnaði til, þar sem sagt er, “Aðj
svo miklu leyti sem nokkur veit,
þá er það aðeins tvent sem kem-
ur möqnum til að vinna, pening-
ar eða ótti”.
Þeir sem þannig hugsa, lítils-
virða alt mannkynið, en lýsa sér
sjálfum og hugarfari sínu með
orðum, sem engin getur vilst á.
Þeir dæma aðra eftir sínum eig-
in tilhneigingum og gerðum
eða framkomu, en skilja ekki,
né viðurkenna hve fátækt og ó-
merkilegt Mf þeirra hlýtur að
vera, sem mælir alt í peninga-
tali, sem, (þegar alt kemur til
als), eru einskisvirði. Margt er
til sem þeir geta aMrei keypt,
og sá, sem alt sitt traust setur á
peninga, byggir á valtri undir-
stöðu.
Auðvitað elska margir gullið,
en sú elska, jafnast aMrei á við
Það auglýsir þessvegna fá-
vizku og grunnhygni hvers þess
manns, sem heMur því fram, að
til sé aðeins tvent sem kemur
mönnum til að vinna, ótti eða
peningar. Það auglýsir fávizku
og grunnhyggni hverrar þeirrar
stefnu, sem heMur því fram, og
hið lítilsvirðandi álit, og fyrir-
litningu, sem hún hefir á mann-
kyninu, sem verður nokkuð Mk
þeirri skoðun, sem rétttrúnað-
urinn hefur á mönnunnum, að
þeir séu fullir af synd og spiltir
ií insta eðli, og að þeir geti ekk-
ert gert af sjálffu sér til að los-
ast við þessa synd, þessa andlega
spiillingu.
Þessar tvær afstöður eru ekk-
ert óMkar. Rétttrúnaðinn í trú-
málum þekkjum vér öll að
nokkru leyti. Og hina stéfnuna,
sem hyggur að ótti og peningar
ráði öllum gerðum mannanna,
förum vér að þekkja betur, 'og í
hve lágum metum hún hefir
mannkynið, hvers vér megum
vænta af henni.
En mennirnir eru til meira
ættlaðir í heiminum, en tiil að
vera þrælar ótta eða níkidæmis.
Það getur ekki annað en verið
bæn vor, að þeir öðlist allir æ
fullkomnari og fegurri skilning
um tilgang sinn hér í þessum
heimi, ekki að verða þrælar ótt-
ans, né nokkurs annars vaMs, en
heMur til að þjóna mönnunnum
og þjóðfélaginu og öllum göfug-
um stefnum, í kærleika, guði til
dýrðar, og sér sjálfum og öllum
mönnum fil blessunar. Þann-
ig uppfyllist draumur aManna
um guðsríki á jörðu, en aldrei,
fyrir ótta, eða peningum, því
þeir skapa oftast, þegar þeir
komast til vaMa, og ráða, ekki
ríki guðs en heMur það ríki sem
verður mönnum eilíflega til ó-
gæfu og ófagnaðar.
Wedding Invitatlons
and announcements
H j úskapar-boðsbréf
og tilkynningar,
eins vönduð og vel úr garði
gerð eins og nokkurstaðar er
hægt að fá, getur fólk fengið
prentuð hjá Viking Press Ltd.
Það borgar sig að líta þar inn og
sjá hvað er á boðstólum.
Heartiest Greetings
AND
Sedt 'Willtel
FOR
4
Cíjrtótmaö
AND THE
jgebj Hear
JMPERIAL
Hotel
F. R. BEENHAM, Manager
MAIN STREET, opp. City Hall
WINNIPEG MANITOBA
é
Winnipeg
Manitoba