Heimskringla - 17.12.1947, Blaðsíða 9

WINNIPEG, 17. DES. 1947
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Islendingur forsætis-
ráðherra í British
Columbia-fylki?
Upp úr miðri s. 1. viku, barst
sú frétt frá Vanoouver, B. C., að
flokksþing liberala í British Ool-
umbia-fylki, hefði kosið fyrir
leiðtoga flokksins mann, sem
Byron Ingvar Johnson heitir og
er þingmaður fyrir New West
minster, B. C.
Maðurinn er, sem nafn hans
ber með sér Islendingur, fædd
ur í Victoria, B. C., 1890, en
foreldrar hans eru Ólafur og
Guðrún Johnson, er snemma
landníámsárum íslendinga fluttu
vestur.
Á flokksþinginu tilkynti John
Hart, núverandi forsætisráðh.,
en sem sakir aldurs er að segja
stöðunni lausri, að hann færi
innan fárra daga á fund fylkis
stjóra með Mr. Jdhnson til að
iáta hann taka embættiseið sinn,
sem forsætisráðherra.
1 British Columbia hefir verið
samsteypustjóm liberala og í-
'haldsmanna. Gordon S. Wis-
mer, dómsmálaráðherra, var
eini keppinautur Mr. Jolhnson.
Hlaut hinn fyrnefndi 467 at-
kvæði, en Johnson 475.
Ýms blöðin vestur á strönd,
mæltu sterklega með Mr. John-
son, töldu hann háfa alla þá
kosti til að bera, er stjórnarfor-
manni væru nauðsynlegir; hann
væri auk góðra gáfna, glæsi-
menni, o. s. frv.
Byron Johnson hefir verið
þingmaður vestra bæði fyrir
Victoria og New Westminster.
'Hann er atbvæða viðskiftamað-
ur.
Er haldið að líhaldsmenn
Englandi, hinn stórmerki stjórn-
málamaður, og fyrverandi for-
sætisráðherra Breta, Stanley
Baldwin, lávarður og jarl að
tign, áttræður að aldri. Með
honum er talið að sé til moldar
hniginn einn af mikilmennum
Bretaveldis.
Var hann í forsætisráðherra
sæti, er Edward VIII sagði af sér
konungdómi 1936, en vék úr því
sæti þá næsta ár.
Þrisvar varð hann forsætis-
ráðherra, og gegndi því emJbætti
í alt, í 8-9 ár.
Baldwin lávarður var ihald
sinni í stjómmálum, öruggur og
heppinn leiðtogi í starfsfyrir-
tækjum, og ákveðinn og einlæg-
ur kirkjustólpi. Hann var því
mjög fylgjandi, að sem mest og
toezt samlbönd og samvinna tæk-
ist, og héldist milli Bretaveldis
og Bandaríkjanna.
Á fyrsta emtoættis-tímábili
sínu sem forsætisráðherra, ferð-
aðist hann víða um Canada, var
hann á mokkrum hluta af þvi
ferðalagi í fylgd með Edward, þá
prinsinn af Wales.
Helztu st jórnmálaleiðtogar,
Bretaveldis minnast Baldiwins |
lávarðar nú við fráfall hans, sem
einlhver hins mesta þjóðmála-!
skörungs og mikilsmennis.
Sóllhvörf
Frá London-fundinum
samsteypustj ó'rninni séu hinir
ánægðustu með val hans.
Það næsta sem maður fréttir,
verður því að öllum líkum það,
að Mr. Johnson verði afhent
staðan $g Íslendingur taki í
íyrsta sinni í þessu landi við
íyllfisráðherra stöðu.
Merkur brezkur
stjórnmálamaður látinn
Aðfaranótt siíðastliðins sunnu-
dags, lézt í svefni að heimili sínu
Stoupart, Worcestershire á
Það hefir gengið heldur stirt á
friðarfundi ráðgjafa fjögra stóru
iþjóðanna í London undanfarið.
Á einum þeirra, s. 1. föstudag,
varð svo Iheitt, að álitið var
heppilegt, að fresta laugardags-
fundinum tiil mánudags, og lofa
mesta hitanum að rjúka úr ráð-
gjöfunum.
Sumir í fylgd Marshalls ríkis-
ritara höfðu á orði, að ræða
Molotovs s. 1. föstudag, tæki
nærri af skarið um nökkra von
um samkomulag milli Riússa og
vestlægu þjóðanna. Molotov brá
vestlægri þjóðunum um allar
vammir og skammir í friðarmál-
um Þýzkalands.
óhróðurinn sem Molotov jós
á tvær hinar gekk svo langt, að
Marshall fann sig knúðan til að
kveða upp úr með, “að það væri
torvelt, að bera virðingu fyrií
Miðsvetrarsól á loftsins vegum lækkar,
landið er hulið þykkum klakafeldi. —
Skýbólstrar sortna, brimgnýr hafsins hækkar —
helskuggum sveipað frostkonungsins veldi —
búsifjar þungar, bæði af ís og eldi.
Nóttin er löng á norðurhjarans svæðum.
Nepjan er köld, og skamt á milli bylja.
Þó er hér f alin gnótt af vorsins gæðum —
gróðrarfræ þau, er dýpstu fannir hylja.
Það stælir hug, og hitar blóð í æðum.
★ ★ ★
Hjá sólhvarfalýðnum, lengst á nyrztu ströndum,
varð ljósþráin samtengd átrúnaðar heitum.
En kristninni sáð í suðlægari löndum, "
hjá sedrusviði, og björtum vermireitum.
/
En goðhelgin átti eldri’ og dýpri rætur
en yfirborðskendur blær hins nýja siðar, —
Og latneskar messur verri bölvabætur
en blótveizluhöld og sumbl til árs og friðar.
Og glæsileg var um margt hin forna menning,
en megin þess alls við siðaskiftin tapað. —
En skyldi til valda hafin heilög þrenning,
myndi hann ekki nægja, er sólina hafði skapað?
★ ★ ★
.... Og tíminn hefir liðið, og kynslóðirnar kropið
við krossins helgu vé, sem við blótstall fyr á öldum.
Það guðsríki á jörð, er skyldi öllum mönnum opið,
er ekki sýnu nær, en meðan heiðnin sat að völdum.
Því flestar þjóðir heimsins á banaspjótum berast,
og blóði’ og eldi rignir úr haturssorta-skýjum. —
Svo einu kraftaverkin, sem í alheiminum gerast,
er undirstöðulagning að bræðravígum nýjum.
" R. St.
Gl^s^^a<=>]þ)VOttta.r
Eftir Isabella Bryans Longfellow
Við þvoum bæði, og þerrum glugga í dag;
en það er verk, sem heimtar sérstakt lag:
Hann stendur úti í stiga gagnvart mér,
eg stend á syllu inni — og hugrökk er.
Við horfumst á, í gegn um rúðugler;
við gætum þess hvar móðutolettur er.
Hann bendir mér — og blíða í augum skín —
á tolett, sem ekki náði dulan mín.
En hláturblíð eg honum bendi rétt,
ef hinum megin sé eg nokkurn blett.
Og þannig vinnur mundin hans og mín
unz milli okkar tárhreint glerið skín.
Hvort skyldi eg hafa skilning mínum beitt?
Eg skyndilega í heimspeking er breytt
og hugsa þannig: “Þetta er vegurinn
að þekkja vel og skilja ástvin sinn.”
Já, þetta er leiðin þar, sem tvent er eitt
— og þar sem tíminn getur engu breytt —
Það hefir sama ljós í lífi og sál
og lært hvort annars hjarta- og augnamáL
Það er svo oft að skyggir lítið ský,
og skipbrot lífsins getur leitt af því. —
Að bæði skilji og sjái sína hlið
'í sönnu ljósi — það er lífsins mið.
Við þvoum bæði og þerrum glugga í dag,
og það er verk, sem heimtar sérstakt lag:
en að því vinnur mundin hans og mín
unz milli okkar táihreint glerið skín.
Sig. Júl. Jóhannesson þýddi
Sovét stjórninni, eins og Molo
tov túlkaði vilja hennar”, og
sagði ummæli hans “flutt í alt
öðrum tilgangi en að semj a frið
og fyrir “ólíka áheyrendur” utan
rí kisráðherrunum’ ’.
Bevin, utaníkisritari Breta
fevað ræðurnar sem Rússar hefðu
flutt, illkvitnislega móðgun og
álýgar, sem Molotov ætti að
minsta kosti að vera þakklátur
utanríkisráðherrunum fyrir að
hlýða á eða sitja undir klufeku-
stundum saman.
Skoðani flestra fregnrita eru
þær, að vestlægu þjóðirnar muni
ekki taka 10 biljón dala skaða
bótakröfu Rússa á hendur Þjóð-
verjum til greina, sem þeir séu
toúnir að taka alt af á þeirra
umráðasvæði og frekari umræð-
ur um frið séu ekki til neins.
Marshaill var haldið, að ákvæði
yfir síðustu helgi hvað gert yrði
með, að halda samninga-umleit-
unum áfram. Molotov var ekki
á að leggja árar í bát.
Eitt atriði ií ræðu Marshalls.
laut eflaust að því er Moliotov
hafði haldið fram í sinni löngu
ræðu, en það var um að ekkert
ráðalbrugg hefði nokkru sinni
farið fram um að Bretar og
Bandaríkjamenn mynduðu hern-
aðarleg samtök á móti einu eða
öðru landi. Sú eina samivinna,
sem ætti sér stað milli þessara
þjóða, væri af því sprottin, að
þær ættu sameiginlega mlenn-
ingu. Yfirleitt væri það ekki
eitt einasta mál, að undanteknu
almennu einstaklingsfrelsi, sem
þær stæðu sameinaðar um.
LTm afnám stjórnareftirlits
Meðal hinna óvenjulega
mörgu verkefna, er fyrir þing-
inu í Ottawa liggja til, ályktana
og úrskurðar á þessum dögum,
er afnám stjórnareftirlits á mörg
um nauðsynjavörum.
• Stóð Hon. Douglas Abbott,
fjármálaráðherra, fast á því, er
krafa frá fulltrúanefnd neyt-
enda var borin fram um það, að
eftirlitinu sé aftur komið á hið
bráðasta, að stjórnin sæi sér
ekki fært að breyta svo um
stefnu í hasti, að löggilda það
stjórnareftirlit, er fyrir skemstu
hefði verið afnumið.
1 nefnd þessari voru 65 full-
trúar frá húsmæðra-samtökum,
“Canadian Legion”, iðnaðar-
félögum, kirkjufélögum og fleir-j
um, er þrengdu sér inn í skrif-j
stofur fjármálaráðherrans, til
þess að bera fram uppkast afj
kröfusamþykt, er gerð var á
fundi borgara í Montreal.
Nefndin kvaðst hafa umtooð
400,000 meðlima í Montreal,'
Toronto, Windsor, Sudbury og
öðrum bygðum og sveitafélög-
um í Mið-Canada.
Fjármálaráðherrann fullviss-^
aði nefndina um, að ef snúið
yrði sér að því, að koma aftur á
fullu stjórnareftirliti og ríkis-j
framlagi, (subsidies) þá yrði
Sambandsstjórnin jáfnframt að
takast á hendur alla umsjón með:
hagfræðiskerfi þjóðarinnar, og
þar í yrði innifalið eftirlit á
kaupgjaldi á öllum sviðum.
Kvað hann almenn verð-
ákvæði ekki möguleg nema með
ríkisframlagi, Og stjórnin héfði
sannarlega ekki ásett sér að taka
það fyrirkomulag upp aftur.
! i j.
Áhrif verzlunarbannsins
lítil
Hon D. C. Abbott sagði í neðri
deild þingsins nýlega, að verzl-
unarbannið á innfluttum vörum
eins og það var borið fram seinti
í síðastliðinni viku, hefði tæp-J
•lega mikil áhrif í sjálfu sér, á
innflutning frá löndum brezka
veldisins.
Hann sagði John Bracken, í-
halds-leiðtoganum, að hann ætl-
aði að verða þess vísari sem
fyrst, hvort Bretland hefði farið
nokkuð fram á það við stjóm-
ina, að þessu banni væri létt.
Skýrsla C. C. L.
C. C. L. eða “The Canadian
Congress of Labor”, skýrði frá
fyrsta árangrinum af því, að
snúa sér toeint til þingfulltrúa í
Ottawa með þá beiðni, að endur-
reisa verðlagstakmarkanirnar.
Kvað nefndin þingfulltrúana
upp til hópa þess fullviása, að
taka þyrfti í taumana hið allra
toráðasta, til þess að koma í veg
fyrir hina ægilegu verðhækkun,
en allir væru þeir hræddir við
að ganga í berhögg við stefnu
þess flokks sem þeir tilheyrðu.
Flokkur C. C. L. -manna hefir
með þessu móti gengið fram til
þess að reyna að lækka dýrtíð-
ina í þessu landi.
Jöfnuður á flutingsgjöldum
Frá því skýrðu talsmenn járn-
brauta sambandsins í Canada
síðastliðinn föstudag, í Ottawa,
að hvaða hækkun sem fengist á
farmgjöldum, þá yrði hún hin
sama fyrir austur og vestur Can-
ada.
Hétu þeir aðal flutninganefnd
inni, (Ihe Board öf Transport
Oommissioners) þessu.
Jafnframt lét félagið í ljósi
vanþóknun sína yfir tillögum og I
framkomu sumra fylkjanna í
þessu máli. Járnbrautasamband-
ig hefir, eins og kunnugt er,
lagt fram beiðni um að meiga
hæbka flutningsgjöld (ífreight),
um 30%.
Eigi er það mál útkljáð enn,
en verður að líkindum afgreitt
hið fyrsta.
JóLAVERS
Hátíð hátíðanna
himnesk gleði jól.
Ást til allra manna
endurlausnar sól.
Sjáum sveinn er fæddur
signdur frið^r krans,
æðstum auði gæddur
anda kærleikans.
Gleðjumst hrifnum hjörtum
hálmsins jötu við,
brjóstum vonar björtum
blessum jóla frið.
Yfir húm og hjamið
hefjum sjón og mál.
Blíða jóla barnið
blessi hverja sál.
M. Markússon
Losað á höftum
Tollgæzludeildin í- Ottawa
hefir ákveðið að ganga í lið með
sankti Kláusi, að minsta bosti
fram yfir jólin. Einkagjafir —
hlutir, sem innflutningsbannið
fr*á Bandaríkjunum nær til,
komast tollfrítt inn í Canada,
svo framarlega sem þeir eru
ekki meira en 25 dollara virði.
Þessar nýju reglur verða í
gildi þangað til 15 janúar. Áður
leyfði tolldeildin aðeins gjafir,
sem ekki voru nema fimm doll-
ara virði.
Mótmæla á víxl
Þær fréttir bárust frá utan-
ríkisráðuneytinu í París síðastl.,
laugardag, að Sovét-sendiráðið
ihefði að nýju mótmælt hand-
töku rússneskra borgara, er
Frakkar létu taka fasta, bæði í
París og Marseille. Fyrr í síð-
astliðinni viku, afsagði franska
stjórnin að taka á móti mót-
mælatoréfi frá Sovét-stjórninni,
þar sem kvartað var yfir því, að
19 rússneskir borgarar hefðu
verið gerðir landrækir í síðasta
mánuði, og síðastliðinn föstu-
dag lét franska stjórnin Moskva
vita, að eins og hún liti á málið,
þá væru þær tiltektir algerlega
réttar og lögum samkvæmar.
Það skeyti var gert heyrum
kunnugt aðeins skömmu eftir að
þjóðþingið lýsti trausti sínu á
ráðuneyti Schumans forsætis-
ráðherra yfir með atkvæða-
greiðslu. Var sú trausts-yfirlýs-
ing gerð til að mótmæla aðfinsl-
um og ákærum á frönsku stjóm-
ina, en þær hóf Raymond Mar-
quie, yfiiherhöfðingi, kömmún-
ista höfðingi eða forsprakki
hinnar fráviknu frönsku full-
trúanefndar, “repatriation mis-
sion” til Moskva.
Traustyfirlýsingar - atkvæða-
greiðslan náði fram að ganga
með 411 atkvæðum greiddum
með Schuman, og 183 bommún-
ista atkvæðum á móti.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
Því var hreyft í blaðaifréttum
hér 4. desemtoer, að í ráði væri,
að Alberta-fylki, seldi Manitotoa
(og Saskatchewan eflaust einn-
ig), gas og yrði það í pípum leitt
austur frá Tumer Valley. Hvað
máli þessu líður, er ekki annað
kunnugt um en það sem haft er
eftir Ool. L. D. M. Baxter, for-
seta Osler, Hammond and Nan-
ton félagins, er segir að byrjun-
arstigið sé hafið að því, að leiða
gas frá Alberta til Winnipeg.
Félag frá Bandaríkjunum he(f-
ir boðist til að leiða gas fiá Al-
toerta vestur á strönd, bæði til
Vancouver og bæja Bandaríkja-
megin.
Alt hivílir þetta á því, að leyfi
fáist til þessa frá hlutaðeigandi
fylkisstjórnum og sambands-
stjórn Canada.
Greinar af leiðslunni austur er
gert ráð fyrir að leggja til
smærri iðnaðarbæja út frá aðal-
leiðslunni.
★
Það er eftir Ottawa-stjóminni
'haft, að eitt iáðið til að bæta úr
dollara leysi landsins, sé að fram
leiða meira gull og jafnvel styðja
þá, er það gera. En hvað kemur
fyrir. — Hvorki Bandaríkin né
Aiþjóða fjármálaráðið líta þetta
hým auga. Bandaríkin hafa nú
60% alls gullforða heimSins og
þykjast hafa nóg, vilja helzt ekki
meira. Alþjóða fjármálaráðið
veit heldur ekki hivort gullsala
Canada sé alveg lögum félags-
ins samkvæm og virðist vilja ná
í þóknun af sölunni.
*
Tekjuafgangur Ottawa-stjóm-
arinnar nemur á fyrstu 8 mán-
uðum yfirstandandi fjárhagsárs,
$572,916,120 og er talið 220
miljónum meira, en yfir sama
tíma árið áður. Verður þessi
hagur á stjómarekstrinum ef-
laust hinn hæsti í sögunni. Eru
miklar líkur til, að stjómarand-
stæðingar noti þetta til að kref j-
ast skattalækkunar. Gróði er
eins gulur eins og tap í augum
þeirra.
Miiming' æsliunnar
Andinn snýr til æskustöðva heim
yfir fold og bláann hrannargeim.
Lítið kot við lágan sjónarhól
lýsti mér hin fyrstu bernsku jól.
Kertin bmnnu björt og gleði rík,
bömin undu glöð í Keflavík.
Þar við spilaborð með sætabrauð
báðu ekki neinn um meiri auð.
Síðan mörg eg sæl hef lifað jól.
Sjón þó hulið væri æsku ból,
ávalt þó er bernsku minning blíð
bót í raun á minni löngu tíð.
Nú sit eg mín nlítugustu jól.
Ný er enn minn guð þín friðarsól.
Þegar fölur fell eg hinsta sinn
friða mig við jóla boðskap þinn.
M. Markússon