Heimskringla - 07.01.1948, Síða 3

WINNIPEG, 7. JANÚAR 1948
HEIMSKBINGLA
3. SIÐA
EG TóK MÉR FERÐ
ÁHENDUR
samkoman hjá Joe Goodman; Eg gisti því um nóttina hjá þeim
hann er sonur Kristjáns heitins Taylor’s hjónum. Daginn eftir,
Goodmans málara, sem lengi bjó sem var laugardagur, átti eg að
T*að er nú kanske ekki í frá- hér 1 winniPeg- Þau híón eiSa mæta Páli syni mínum í Mer-
sögur færandi, þó maður skreppi stórt °g vandað hús’ enda Þurftl öhandise Mart Bldg., þar sem
bæjarleið, nú á dögum, það tek- Þess með Þetta kveld’ Því um 40 var okkar stefnumót, eins og
ur aðeins 26 klst að ferðast frá’ manns sottu samkomuna. Voru áður er getið, en vissara fanst
Winnipeg til Chicago-horgar með veitin§ar því líkast sem maður Mrs. Taylor að sleppa ekki af
Bus, og er þó stansað æði oft. væri 1 h™ðkaupsveizlu heima á mér hendinni fyr en eg væri
Það lengsta sem haldið var á- íslandi fyrir 50 árum síðan. Þeir, kominn á hinn rétta stað og
fram í spretti var 2V> klst. Já, §era sér Það að skyldu> bæði \ skildi hún ekki við mi§ fyr en
egtókmérferðtilChicago-borg-í Vlsir °§ Taflfela§inu’ að bi°ða við hittum Pál> °§ höfðum við
ar, til að sjá son minn, Pál, konu Studentum fra lslandl’ sem svo miðdagsverð saman, yfirj
hans Gladys og dóttur Caroline, stunda nam 1 ChlcaS°’ og varð, skemitlegum viðræðum. Þegar
sem er 2V2 árs. 1 eg var Vlð Þríá á þessari sam- eg skyldi við Mrs. Taylor, fanst!
komu, voru þeir mjög þakklátir mér, sem aldrei hefði átt beturj
fyrir þessi heimiboð, sögðu þeir yið gamli og góði íslenzki siður-
mér að þeir gætu ekki keypt sig inn, að þakka fyrir sig með kossi,
inn á neinar skemtanir vegna [ en til þess skorti mig einurð og1
gjaldeyris kreppunnar, hefðu áræði.
fult í fangi með að borga það Þá ætla eg að minnast, þess
allra nauðsynlegasta. Annars sem frá var horfið. Eg sat fund
, . ., _. , , var þessi skemtifundur hinn á-! Vísis, það voru um 35 manns á
mer s ar ans æ ium ang '| nægjulegasti enda ekkert til fundi. Var fyrst byrjað á skemti-
ið og ekki mikill timi til aflogu.1 * i , , . , ,
„ , * , , _ 6 i sparað. skranm. Voru syndar tvær
Var það daglega, að við mæltum , , . ,' .
,, ,| Eg kom nokkrum sinnum a skemtilegar og fræðandi hreyfi-
okkur mot í Merchandise Mart s ., _ . i ,.
heimili Mr. og Mrs. Inga Bryn]- myndir; for svo fram vanalegur
starfsfundur. Mismunur á þess-
um fundi og fundum okkar í
Páll býr 15 miílur norðausturj
af borginni í bæ sem heitir Ben-1
senville, um 4,500 ibúar. Páll
vinnur fyrir Price Waterhouse & ^
Co., Ohartered Accountants. —
Starf hans tekur hann víða um
borgina, og nálæga bæi, og fanst
byggingunni, þar sem hann var, , , . _ ..
„* ■ Tr , . * , * olfsson, hann er eins og flestir
að vmna. Var mer sagt, að það ’ „ . , . . „
. . , , , - vita, sonur Sveins heitms Brynj-
væn stærsta verzlunarhus 1 J J
ólfssonar byggingameistara og Frón, er að alt fór fram á ensku
hún dóttir Sigurðar Kristófers-j máli. Þar var Mka fleira af
sonar umboðsmanns, og land- j yngra fólki, sem tók þátt í um-
I ánmsmanns frá Argyle-bygð, dá- ræðum. Sérstaklega tók eg eftir
heimi, var því hægur vandi að
finna staðinn. Páll tók mig á
ýmsa merka staði í borginni, svo
sem á knattleik (hockey). Var, .. , _ t . , , „ ,
þessi knattleikur haldinn á Ohi- ’nl? morgum arum Þau| gWegn ungtru, sem sor s 8
cago Stadium á Madison og bua “sta" ^ Wma svo areitianlega , islenzl^r setttr
Wood St. Þetta er stærsta !- Iitlum bæ sem heitir Wooddale^ að utlit. að eg tok ekki eft r þm
þróttahús i heimi rúmar 25 þús-! »* el*a t>.»r snl>lurt hus’ /?. I yken / , u í l
undmanns. Þar er líka stærsta murstelm' Ingi vmnur að husa- ensku hun leit ut sem væn hun
gerð, tekur ‘ contract upp a um tVitugs aldur, gerði hun
eigin reikning. Er það sérstak-
lega við múihleðslu, kvaðst
hann ekki geta tekið nema lít-
inn part af því verki sem sér
orgel sem nokkurntíma hefir
verið bygt. Þá sýndi hann mér
Board of Trade bygginguna, sem
er stærsti hveitimarkaður í
heimi. Forkunnar fögur bygg-, , , „...
ing. Líka komum við inn á The! byðist> vegna þess hve erfltt
Art Institute á Michigan Ave., væri að fá goða murfra’ SynJ
sáum þar undur fögur málverk hans tveir vinna með honum-Sa
frá fornu og alt fram til okkarj eg tvær brikkbyggmgar sem þeir
Síðustu og verstu tíma. Það stóð höfðu bygt og syndist mer
svo á, að það var alveg sérstök lega frá Þeim gengl > fn,a a.a
sýning á nýtízku málverkum,! þeir/eðgar agætls orð a ser fynr
flest af þessum málverkum kom
mér fyrir sjónir, eins og mál-
vandvirkni..
Þau hjón eiga 4 dætur, sem
margar röggsamlegar athuga-
semdir, og sýndi lifandi áhuga á
öllu því sem fram fór, þrátt fyrir
enskuna fanst mér andrúmsloft-
ið íslenzkt og kunni eg vel við
mig, og fanst vera heima hjá
mér.
Á fundinum voru meðal ann-
ara, Mr. og Mrs. Dr. Árni Helga-
son, og þar sem hann sá að eg
var gestkomandi, bauð hann mér
ásamt nokkrum öðrum, upp á
kaffi, er hann vissi að eg var frá
klessur af öllum’regnbogans lit-'eru hver annari fllllegri> enda’ Winnipeg, frétti hann mig um
um, sýndist mér enginn munurj allar gfitar fyrir löngu. Synirj kunnmgja sina her og reyndi eg
á þessu hrafnasparki en því, sem þeirra eru og báðir giftir. pg| a gera a ÞV1 s 1 ,no ur r'
es hefi séð hér í Winnipeg nema1 man ekki hvað bamabörnin eru, Helgason sagði mer af ferðum
f se°ner 1 wmnlPeg’nema \ , T • sínum tii íslands síðastliðið sum-
að klessurnar voru stærn og morg, og eiast um nvort ingi . , ,, ,, . ....
fleiri | veit það sjálfur, svona fljótt að ar- Aðal erindi hans i þetta skifti
Eins os ffat um áður bá' aPurður- Öðru máli að gegna var að athuga Heklugosið. Þott!
Hiins Og eg gat um aour, p t>aS em mér all merkilpcft. að hevra lvs-
hafði Páll ekki mikinn tíma af- með Mrs- Brynjolfsson. Það eru
lögu, en þá bættu það upp' Þvi sjö heimili sem tilheyra
kona hans og bræður hennarj Brynjólfssons fjolskyldunni, og
tveir. Hún eyddi heilum þrem- kem og á o11 heimllm nema eitt’
ur dögum að sýna mér um bæinn og voru Þau ° P'T 1 eg og
og bræður hennar, keyrðu migj skemtileg heim að sækja.
oft fram og til baka milli Ben- Eg var boðinn til miðdags-
senville og Chicago, þrátt fyrir verðar, ásamt Páli syni mínum
þessa fyrirgreiðslu, gat eg þó og Gladys konu hans, hjá þeim
ekki séð nema tiltölulega lítinnj heiðurs'hjónum Mr. og Mrs. Tay-
part af borginni. lor, 3111 Kolmar Ave. Mrs. Tay-
Aðrir staðir sem eg kom á, lor er dóttir Áma heitins Ander-
voru The Field Museum of Na-j son klæðskera, sem flestir ianáj
tural History, eitt af undraverk- ar kannast við í Winnipeg. Hjá
unum sjö, í Chicago-borg. Þá þeim hjónum búa systur Mrs.
kom eg inn á Aquarium Shed j Taylor, Emily Anderson og yngri
Þar sézt margur “fagur fiskur í systir, Alexandra Emily, sesrn
sjó” — þá kom eg inn í The Pub- til skamms tíma hefir búið hér í
Mc Lilbrary á Miöhigan Ave., og bænum, er nú skrifstofustjóri
hið svonefnda Stevens fyrir iðnaðarfyrirtæki og heyrði
ínn a
Hotel á Michigan Ave., sem mér
var sagt að hefði flest herbergi
af öllum húsum í þessari veröld,
svo ef eg ætlaði að sofa eina nótt
í hverju herbergi þá tæki það
eg sagt að hún réði þar öllu,
vegna hennar framúrskarandi
hæfileika og tækni á því sviði.
Mr. og Mrs. Taylor eiga tvo
uppkomna syni. Þau eiga stórt
mér all merkilegt að heyra lýs
ingu hans á förinni upp ' að
Heklu og gerðist hann svo nær-
göngull eldgígnum að mér stóð
ógn af þeirri dirfsku. Get eg
ekki annað skilið en að það hafi
verið hin mesta lífshætta, ef
nokkuð bar út af. Eg gæti trúað
að Hekla gamla hafi haldið, að
hann ætlaði alveg ofan í sig,
enda munaði' minstu, en Dr.
Helgason hafði nú komið alla
þessa löngu leið, til að taka kvik-
mynd af Heklugosinu, og hefir
mér verið sagt að það sé bezta
myndin sem tekin hefir verið af
sjálfum eldgígnum, og er tæp-
lega hægt að ímynda sér að bet-
ur hefði getað tekist, eftir að
maður sér myndina. Eg mintist
á það við Dr. Helgason að gam-
an væri, ef hann vildi koma
hingað og sýna myndina á þjóð-
ræknisþinginu í vetur, og kvaðst
hann reiðubúinn að gera það, ef
þess væri óskað og finst mér
mig 8 ár þar til eg hefði sofið i og vandað hús, og eru í góðum g mikið happ fyrir þingið-
'or . . C____ ViAiwtílí Koí r»v»o o f r ...»
því síðasta.
Hvað íslenzkan félagsskap
snertir, þá hafa þeir þjóðræknis-
félagið Vísir, og taflfélagið, sem
er partur af félaginu Vísir. Páll
efnum. Er heimili þeirra alþekt
fyrir gestriáni, eins og reyndar
öll íslenzk heimili í Chicago,
sem eg kom á.
Mrs. Taylor og systur hennar
er meðlimur í þessu taflfélagi og tilheyra þjóðræknisfélaginu Vís-
Mauð hann mér með sér á sam-j ir, og Taflfélaginu, og átti næsti
komu þessa félagsskapar, sem er' fundur Taflfélagsins að vera á
Maldin einu sinni á mánuði. —^
Dr. Helgason sagði mér, að
hann ætlaði að sýna kvikmynd-
ina af Heklu gosinu, á prívat
heimili. Þetta heimili var á
1120 N. Lakeshore Dr., í skraut-
legri byggingu á 18. gólfi. Bauð
hann mér að vera viðstaddur við
þetta tækifæri. Þessi samkoma
þeirra heimili. Var eg boðinn á var haldin miðvikudag. 10. des.
Flestir karlmennirnir þfeyttu þann fund, en gat því miður ekki 3 30 e- h. Mætti eg Dr. Helga
son á skrifstofu hans og keyrði
með honum á staðinn. Voru þar
mættir um 40 manns, flest kven-
fólk. Gat eg vel séð að þarna var
tafl af miklu kappi, en kvenfólk- j verið þar, því mnin tími ^ar út-
ið °g þeir sem ekki kunnu að
teHa, spiluðu bridge eða bara
töluðu saman sér til skemtunar,
°g var eg í þeirra hóp. Samkom-
Ur þessar eru hafðar í prívat
Músum, °g skiftast meðlimir á,
runninn.
Það var aðallega Mrs. Taylor
að þakka, að eg gat komið á fund
þjóðræknisfélagsins Vjsir. Þar j fólk, sem kallað er æðri stéttar
sem eg bjó austan borgarinftar yar mjög virðulega tekið á móti
var það nokkrum erfiðleikum Dr. Helgason og naut eg þess
um að hafa samkomurnar, og að^ bundið. En Mrs- Taylor bauð sama, þar sem eg var í fylgd
rnér skildist leggja til allar veit- mér til kveldverðar það kveldj meg honum. Var svo fólki vísað
ingar. Mér fanst það nú ekki svo' 0g fór eg svo með þeim systrum1 til sætis í skrautlegum sam-
mikið, ef aðeins væri veitt mola-j á fundinn. Eftir fundinn var komusal. Húsfreyjan á þessu
Maffi eða jafnvel sætt kaffi og drukkið kaffi og rabbað saman,! beimili, setti þá samkomuna, og
pönnukökur, en því fór nú fjarri SVo þegar við vorum tilbúin að skýrði frá að á þessari samkomu
að svo væri. í þetta skifti var fara heim, var kl. yfir 12 e. m.1 mundi aðallega fjallað um Is-
land. Kynti hún þá fólkinu Mrs.
Alice Brown Stout, pianist og
composer, og sem hlotið hefði 4
gullmedalíur fyrir list sína. Hélt
svo Mrs. Stout stutta ræðu um
íslenzka tónlist. Sa^ðist hún
aldrei hafa haft tækifæri að
kynnast íslenzkri músik, þar til
hún fyrir skömmu síðan, hefði
fengið að láni, nokkur sönghefti
frá Dr. Helgason. Bar hún mikið
lof á það sem hún hefði séð af
íslenzkum tónsmíðum. Kvað
margt sérkeninlegt og undur
fagurt.
Spilaði hún svo tvö lög, sem
hún var sjálf höfundur að, sem
mér þótti hvert öðru fallegra.
Spilaði hún svo nokkur íslenzk
lög, meðal annars Vögguljóð eft-
ir Sigurð Þórðarson, og varð að
endurtaka það. Að síðustu mint
ist'hún á að fólk í Bandaníkjun-
um kvartaði yfir hvað þjóðsöng-
ur þeirra, “Star Spangled Ban-
ner”, væri erfiður til söngs, en
hvað haldið þið um þennan þjóð-
söng, sagði hún, og spilaði “Ó,
guð vors lands”.
Kynti svo húsfreyjan fólkinu
Dr. Áma Helgason, hafði ein-
hvernvegin grafið upp part af
hans æviferli og lauk miklu lofs-
orði fyrir stórframkvæmdir hans
fyrir land og lýð. Að svo mæltu
hélt Dr. Helgason stuttan fyrir
lestur um Island, skýrði í stór-
um dráttum menningarsögu ís-
lands, alt frá landnámi til vorra
daga. Sýndi hann svo kvik-
myndina af Heklugosinu og af
fleiri stöðum af Islandi. Sýndist
fólkið afskaplega hrifið af mynd-
inni, sérstaklega af Heklugosinu,
og rigndi spumingunum yfir Dr.
Helgason í meir en hálf tíma,
þangað til húsfreyjan skarst í
leikinn að honum væri gefið
tækifæri að þiggja góðgerðimar,
sem var borið fyrir alla af mik-
illi rausn.
Eg held að Dr. A. Helgason
sé að vinna mjög þýðingarmikið
kynningarstarf um ísland og á
stórar þakkir skilið fyrir það.
Eins og flestir vita er Dr. Árni
Helgason stofnandi hinnar miklu
verksmiðju, Chicago Transform
er, og er aðal eigandi þess fyrir-
tækis. Þar er framleitt alt
mögulegt sem til rafvirkju heyr-
ir. Dr. Helgason tók mann frá
verki til að sýna mér alla verk
smiðjuna, og fanst mér, með
sjálfum mér, að það væri að
kasta perlum fyrir vissa tegund
af skepnum að hafa svo mikið
fyrir, því eg hefi ekkert vit á
rafmagnsfræði, en til þess að
hafa gagn af því sem þar bar
fyrir augu, þyrfti maður að vera
vel að sér í þeirri grein. Þar
vom 11 hundruð manns að verki,
yfir þúsund mismunandi hlutir
eru búnir þar til, alt tilheyrandi
rafmagni.
Þegar eg svo kvaddi alla þessa
góðu vini mína í Ohicago og
grendinni, og sem eg hefi þó flest
öllum kynst, aðeins um stundar
sakir, þá þótti mér eins og í
draumi, að feldist íslenzk
“gleym mér ei” í hverju hand-
artaki. Mun eg- Jengi minnast
og aldrei gleyma hinum bróður-
legu viðtökum sem þetta ágætis
fólk lét mér í té. Óska eg því
öllu innilega gleðilegs nýárs.
—Winnipeg, 25. des. 1947.
Jón Ásgeirsson
Skrifstofustjórinn (við Jón
bókhaldara, sem er að biðja um
frí): “Jón, þér hafið þegar fengið
frí til að fylgja konu yðar í
ferðalag, fylgja tengdamóður
yðar til grafar, vegna mishnga
dóttur yðar og þegar sonur yðar
var skírður. Til hvers þurfið þér
frí núna?”
Jón: “Til þess að kvænast.”
H HAGB0RG FUEL CO. H
★
Dial 21 331 ^.F.L 21 331
1 ræðu, sem Lincoln forseti
flutti til að sýna fram á, að
verkamönnunum bæri meiri
vernd og réttindi en auðfélögum
og gróða stofnunum sem arð-
ræna verkalýðinn, komst hann
svo að orði.
“— Hverjir eru verkamenn?
Þú ert verkamaður ef þú vinnur
heiðarlega vinnu, þér, og þeim
sem þú átt að sjá fyrir til for-
sorgunar. Ef þú yrkir jörðina,
grefur kol og annað sem nyt-
san^legt er úr jörðinni; skrifar
bækur, spinnur band, uppgötv-
ar þarflegar vélar til vinnulétt-
is, vinnur í sölubúðum, byggir
hús, eða hverja aðra nauðsyn-
!ega vinnu, sem þú vinnur, sem
miðar mönnunúm til gagns og
velferðar.
1 Ameríku er mikill meirihluti
fólksins verkamenn. Alt sem
því er til hagsbóta fyrir verka-
lýðinn, er til hagsbóta fyrir alla
þjóðina. Alt sem spilMr hagsæld
og vellíðan verkalýðsins, er
landráð gegn Ameríku; þar á
milli verður engin Mna dregin.
Ef einhver segist elska Ame-
rtíku, en hata verkalýðinn, er
hann lygari. Ef einhver segist
hafa traust á Ameríku, en óttast
verkalýðinn, er hann bjáni.
Það er engln Amertíka án
verkalýðs, og að rýja einn, er að
ræna annan-----”
3x6 — 4x3
Heimskringla er til sölu hjá
hr. bóksala Árna Bjarnarsyni,
Akureyri, Island.
GEFINS
Fáið yður strax eitt eintak af
farm flccount Book
á næsta pósthúsi
Yður mun líka þessi nýja bók. Það þarf enga skólamentun eða
sérfræði að nota þessa bók. Fáeinar mínútur á viku nægja til þess
að gera alla reikninga yðar, — inntektir og útgjöld að liðnu árinu
gefa yður til kynna hvort þér hafið grætt eða tapað.
Það borgar sig margfaldlega að eiga þessa bók
Hún gefur yður allar upplýsingar við-
víkandi tekjuskatiti. Allir sem hafa
nógair tekjur til þess að borga skatt af
þeim, verða að sýna þær fyrir 30 apríl
hvert ár. Þessi bók sýnir yður af hverj -
um hluta inntektanna þér verðið að
greiða skatt, og hvað sé undanþegið.
í þessari bók getið þér haldið reikning
yfir þriggja ára tímabil. Ef þér til-
heyrið þeim flokki manna sem greiða
þarf tekjuskatt, og ef þér hafið tapað
á búskapnum eitt ár, þá má jafna því
niður á hin árin, bæði undanfarið og
komandi. Til þess að vita um tap og
ágóða, er þessi bók nauðsynleg....
Þér þurfið ekki að borga neinum sér-
fræðing fyrir bókhald ef þér notið þessa
bók. Hver liður er númeraður, og jafn-
vel, þegar þér eruð ekki i þeim flokki
sem tekjuskatt ber að greiða, þá hafið
þér yfirlit yfir hvað hefir verið tapað
og unnið.
Bíðið ekki að fá þessa ókeypis bók
Næsta pósthús hefir þessa bók fyrir yður. Byrjið árið með því að fá hana,
þannig getið þér vitað hvað yður ber að borga samkvæmt landslögum.
Verið yðar eiginn bókhaldari, — það borgar sig-
DEPARTMENT OF NATIONAL REVENUE
(Taxation Division)