Heimskringla - 04.02.1948, Side 1

Heimskringla - 04.02.1948, Side 1
We recommend for your arpproval our "BUTTER-NUT LOAF " CANADA BREAD CO. LTD. Wianipeg Phone 37 144 Frank Hannibal, Mgr. We recommend for your approval our // BUTTER-NUT LOAF " CANADA BREAD CO. LTD. Winnipeg Phone 37 144 Frank Hannibal, Mgr. LXII. ÁRGANGUR WINNIPEG. MIÐVIKUDAGENN, 4. FEBRÚAR 1948 NÚMER 19. FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR Morð Gandhis Af öllum þeim hryðju og níð- ingsverkum, sem nú eru svo tíð víðsvegar um heiminn, var hið ægilegasta þeirra allra framið á Indlandi síðastliðinn föstudag, er hinn heimskunni leiðtogi og velunnari Indverja, Mohandas K. Gandhi var myrtur, — skot- inn til bana af einum æsinga- manni Hindúaflokksins, Nat- huram Vihayak Gode að nafni. hefir þessi verknaður vakið hina dýpstu þjóðarsorg og megnasta ótta á öllu Indlandi. Upphlaup og ógnir hófust samstundis í Bombay, svo skömmu eftir morðið, að grunur liggur á, að skotin hafi verið merki þess, að samtaka uppreisn skyldi 'hafin um alt “Indía”-ríki. Hinn 78 ára gamli Indverji, er var af þjóð sinni nefndur “hin mikla sál Indlands”, og fyr meir hafði hlotið lögfræðismentun í beztu háskólum Bretlands, lést kl. 5.45 e. h., 6.45 f. h. (E. S. T.) síðastl., föstudag, með höfuðið hvílandi í kjöltu bamabarns síns Mani, 16 ára gamallar stúlku, hálfri klukkustund eftir að á hann var skotið. Háttsettir yfirmenn lögregl- unnar, segja að Gandhi hafi ver- ið myrtur af pólitískum ástæð- um, og hann hafi átt mótstöðu- menn, er hötuðust við þær til- tektir hans að reyna þráfald- lega að stilla til friðar, og koma í veg fyrir upþþot og blóðsút- hellingar. Gandhi var skotinn þremur skotum úr lítilli skamm- 'byssu, í hinum miklu skrúð- görðum “Birla”-hússins og voru um 1000 lærisveinar hans og fylgismenn þar viðstaddir, og var hann á leið með þá til sumar- húss, hofs, þar sem hann var vanur að halda kveldbænagerð. Síðan hefir fjöldi manna verið handtekinn í Bombay og víðar, að tilhlutun lögregluliðsins, og hefir þaS fólk verið sakað um að morð Gandhis hafi aðeins ver- ið byrjunin að samtökum að kollvarpa stjórn “Indía-ríkis”. Samkvæmt hinum ævafornu útfarar venjum Indverja var bálför gerð að hinum jarðnesku leifum þjóðhöfðingjans mikla á bökkum hins heilaga Jumna- fljóts. Yfir milljón grátandi manngrúa, fylgdist með alla leið frá hinu stórkostlega “Birla”- húsi, og að hinum eyðilega bál- fararstað í 8 mílna fjarlægð. Fór athöfn þessi fram síðastl. laugardag. Kveikti sonur Gand- his bálið, (Devadas Gandhi) — með litlum lampa er logaði á hjá líkinu meðan það stóð uppi. Síðar verður öskunni dreift út á hið mikla helga fljót, Ganges. Þannig lauk þá æfi þessa góða °g göfuga manns, er helgaði alt hf sitt hinni fegurstu af ölllum hugsjónum, friðarhugsjóninni, °g bar hagsæld og velfarnað sinnar fádæma fjölmennu þjóð- ar alla tíð fyrir brjósti framar öllu öðru. Hann barðist fyrir sjálfstæði Indlands ávalt, með- an Bretar höfðu þar full yfirráð, °g afstýrði mörgum ofstækis- fullum upphlaupum, með þv(í að hóta, og gera alvöru úr þeim hótunum,* *að svelta sig í hel. Færði hann sér í nyt, bæði tógkænsku sína, og tilbeiðslu og öýrkun sinnar hjátrúarfullu Þjóðar. Hún er því fremur köld, sú rás forlaganna, að nú þegar Indland hefir fengið fult sjálfs- forræði, að síðasta fóm Gandhis að sæta svo ómannúðlegri með- ferð að slíks væru fá dæmi, væri það fólk sannarlegir píslarvott- ar, en kommúnistar hylmuðu yfir dauða þess fólks, með því að gefa það út að hann hefði borið að með eðlilegum hætti, og það hefði dáið úr ýmsum j drepsóttum. j Talsmenn þessa máls kváðu j trúboðsskýrslur sýna, að 19 ! belgiskir og hollenzkir trúboð- ar, tveir kínverskir prestar, kennifaðir, og tvær hollenzkar nunnur, og fjöldi af kínversk- um klaustursystrum, hefði ver- ið sett í fangelsi í Jehol í Norð- ur Kina. Sýna skýrslurnar að 2 af hin- ar belgisku trúboðum dóu í fangelsinu, eftir að þeim hafði j verið haldið nálega nöktum í ó- j upphituðum kofa í frosti og í kuldaveðri. j Eigi var vitað um, hversu far- skyldi þurfa að verða sú, að falla ið hefði fyrir hinu fólkinu, er X-geislaskoðun öllum að kostnaðarlausu By Courtesy of the Wpg. Tribune Mahatma Gandhi fyrir morðvopnum sinna eigin trúbræðra og landsmanna. Endurreisnar-fyrirætlanir Canada í fangelsi lenti, en búist við að forlög þess hafi orðið svipuð og prestanna. Verðlag«-rannsókn Norman M. Littel lögmaður í Mackenzie King forsætisráð- Washington, og fyrverandi að- h’erra, lýsti því opinberlega yfir stoðar-ríkislögsóknari Banda-j £ Ottawa, að hann hefði beðið ríkjanna, sagði utanríkismála-j þingið að skipa fullmegtuga 16 deild senatsins í Washington, manna nefnd, til þess að rann- síðastliðinn föstudag, að Can- saka ástæðumar fyrir hinni vax- ada hefði nú þegar hafið sitt eig- j andi verðhækkun lifibrauðs, og ið “Marshall Plan”, Evrópu til, hvort sú verðhækkun sé í öllum endurreisnar og umbóta, og atriðum sanngjörn og réttmæt. nrundið því í framkvæmd upp Meðal þeirra er stungið hef- Það sem lesandinn tekur líklega fyrst eftir á þessari mynd, eru orðin “It’s Free”. En við hvað er átt með þeim? Svarið er, að í Winnipeg hefir verið gengist fyrir því, að almenningur njóti X-geisla skoðunar sér að kostnaðarlausu einhvern tíma á næstu tveim eða þremur mán- uðum. Skoðunin fer fram í öllum barnaskólum og verða börnin að sjálfsögðu fyrst skoðuð. En að því búnu er gert ráð fyrir, að hver maður eða kona sem er fái X-geisla skoðun sér öldungis að kostnaðarlausu. Verður tilkynning um það send inn á hvert heimili, hvenær tíminn sé hent- ugur til þess. Vér höfum ekki séð upp á neinu þarflegra stungið en þessu, og er vonandi að al- menningur færi sér það í nyt. Hefir deild yngri manna í Winnipeg viðskiftaráðinu sent blaðinu mynd þessa, er með þetta mál hefir mikið að gera og æskt, að athygli almennings sé þegar að þessu dregin. á eigin spítur. Mr. Littel kvað jafnframt ó- ir verið upp á í nefnd þessa, er Hon. Paul Martin, heilbrigðis- sanngjarnt, að ætlast til þess að mála-ráðherra; — Stanley Canada stæði straum af sínum Knowles (CCF), Wpg.,N.C.; og fyrirætlunum fjárfiagslega. 1 því Ralph Maybank, (L. Wpg.,S.C.). tilliti kvaðst hann ekki fallast á' uppástungu Hoovers, fyrverandi Hernaðar-árásil* forseta, en hún yar sú að öll iönd á Vesturhveli jarðar legðu fram sitt eigið fé til endurreisn- ar-fyrirætlaninna í Evrópu, ef í þau á annað borð væru talin Cairo — Ahmed Hussein, leið togi Araba-flokksins í Egypta- landi, (“Young Egypt Party”) lýsti því yfir nýlega, að hann væri á förum til Egyptian- — að taka þatt í þeim. Við lok ars-. „ . . . , ... _ , Palestine landamæranna, til ins 1946, kvað Mr. Littel Can- _ , , . ’ , , , þess að velia hentugt svæði fyr- ada hafa venð buna að lana ,. , _ , ,. _ , , , .. AT., | ír suðlægar herstoðvar. Bretlandi, Frakklandi, Niður- s löndunum, Belgíu og Noregi Aðal herárásunum myndi fjárupphæð, er næmi $2,011-'verða beint að borgmni Tel 300,000. Ef grundvalla ætti því Aviv> en Þar búa eingóngu Gyð- samanburð fjártillaganna á mis-j inSar- Kvað hann umheimlnn mun íbúatölu landanna, þá mXndi verða Þess bratt vlsari’ myndi þess iupphæð jafngilda að ákveðnar árásir myndu befj- $25,500,000,000 af styrkjum og ast af hendl Araba a Gyðmga í lánum Bandaríkjanna, eða um Palestínu. $33,000,000,000 ef bera ætti saman þjóðarframleiðsluna á ár- Bl’etai’ sanipj'kkja inu 1946. j verzlunai’ samninga I raun og veru hefðu Banda-j Geneva verzlunarsamningarn ríkin veitt og lánað um $11,500-( ir undirritaðir af fulltrúum 23 000, 000 á'sama tímabili, eða þjóða, voru samþykktir í neðri hlutfallslega minna en helming deild brezka þingsins nýlega, þeirrar upphæðar, er Canada þrátt fyrir nokkur mótmæli í- hefði lagt fram til endurreisnar haldsflokksfulltrúa. Verkalýðs- og umbóta í Evrópu. j sinnar feldu tillögur íhaldssinna j með yfirgnæfandi atkvæðamun. Ofsóknir Oliver Lyttelton, fyrverandi Þær fréttir berast frá Peiping ráðherra íhaldsflokksins, kvað í Kína að prestar belgisku Róm- samningana benda á það á yfir- an kaþólsku Scheut orðunnarj borðlnu> að tollskrá Breta og þar, hafi ásakað kínverka aðrar verzlunarskýrslur sýndu kommúnista um grimmilegar of-j ut8j°ld að upphæð £130,500,- sóknir gegn kristnu fólki í Kína.j 000 ($522,000,000) en viður- Gangi þær nfsóknir svo langt ,1 að ekkert sambærilegt hafi *?2'l00'0?°-. þektst þar, síðan ráðist var á kristin trúarbrögð í svokallaðri Boxer-uppreisn, um síðustu alda mót. Talsmenn prestanna báru það „ . r j- , . . /• i or:« Stilt til fnðar fram, að knstm tru hefði verið^ gerð 'algerlega útlæg á þeim London—Attlee, forsætisráð- svæðum, sem kommúnistar ráða herra Bretlands, sendi eftir frá- yfir. Kristnir kínverjar, sérstak- fall Gandhis, friðaráskoranir lega prestar, sem afsögðu að af-, fyrir hönd Bretaveldis til Indía neita trú sinni, hefðu verið hand og Pakiston-ríkjanna á Indlandi, teknir, varpað í fangelsi og líf- og var þar lagt að þeim að leit- látnir og Evrópufólk hefði orðið ast við að gleyma sökum og mis- sætti, og fyrirbyggja blóðsút- hellingar og ofsóknir, er morð Mohandas K. Gandhis myndi valda. Attlee útvarpaði einnig ræðu nýlega, er helguð var minningu Gandhis, og bar þar fram þakkir fyrir störf hins látna leiðtoga Indverja frá þingi og þjóð. Hátt settur stjórnarfulltrúi hefir látið svo ummælt, að nálega alt gæti skéð á þessum tímum á Indlandi, sökum morðsins. Maður þessi hefir verið á Indlandi svo árum skiftir í þjónustu Breta. Kvað 'hann stjórnarvöld þar meiga til að taka til einhverra örþrifa- ráða, ef spoma ætti við blóðugu stríði. Bæði Indverjar og Bretar (á Englandi) urðu þrumulostnir við morðfregnina. Múhamedstrúarmenn, engu síður en Hindúar hafa fylst harmi og söknuði. HITT OG ÞETTA Viðurkendi hann, að £37,000 000 af svokölluðum “conces sions” Breta, væru ekki, eða gætu ekki talist til útgjaldaliðs Lögregluliðið í Danmörku hefir gert heyrum kunnugt, að það hafi uppgötvað, og fyllilega komist á snoðir um leynifélag, eða nokkurs konar smygglara- samkundu, er hefir komið að minsta kpsti 15 þýzkum vísinda- mönnum og iðnaðarfræðingum til Argentínu, gegnum Dan- mörku, með fölsuðum Argentínu vegabréfum. Samkvæmt frétt- inni, voru þessir þjóðverjar að- allega flugvéla-sérfræðingar. En yitneskja um þetta smygl- ara-félag fékst fyrst, þegar próf. Karl Thalau, þýzkur vís- indamaður, var handtekinn af danska lögregluliðinu við Kast- rup-fliigvöllinn, 22. nóv., síðastl. Þýzkur vélafræðingur, Paul Klages, og tveir þýzkir herfor- ingjar, voru einnig settir í varð- hald skömmu síðar. Lögreglan héit því fram, að þessi sérstaka smyglara-klíka væri ekki í neinu samúbandi við leynifélag Naz- ista, sem hún sagði að kunnugt væri um að hefði smyglunar- bækistöðvar í Svíþjóð og Eire. Eftir þvtí sem bezt er vitað, er það þýzkur prófessor, Fank að nafni, sem er aðalmaðurinn á bak við þessa leyni-flutninga gegnum Danmörku. Bílar hafa verið notaðir til þess að smygla þjóðverjunum til Danmerkur, þar sem vega- bréf og öll nauðsynleg skjöl biðu þeirra frá Argentínu, og fóru þeir síðan um borð í flugför til Suður-Ameríku. Fréttin segir að Thalau, — Klages og Gutschow, hafi verið sendir aftur til þýzkalands. * * * Frá Manila. — Sjö vægir jarð- skjálta-kippir er sagt að hafi komið á Panay, miðeyju Phil-i ippine eyja klasans, nýlega, og hafa fréttir um slys og eyðilegg-l ingu streymt að veðurstofunni! og hjálparstöðvum stjórnarinn- ar í Manila. 57 kippir hafa komið síðan, og tala þeirra er farist hafa, er 28 manns. W •» W The Pas, Man. — Þegar Sam Lovell, eftirlitsmaður Indíána í norðurhluta Canada, dó á síð-! astliðnu ári, þá var sorg og eftir- sjá í nálega hverjum Indíána-' bústað, hjá öllum hinum mis-^ munandi kynhvíslum, því hann^ hafði heimsótt þá svo oft allan þann langa tíma, sem hann hafði verið umboðsmaður stjórnarinn- ar, og æfinlega veitt þeim alla þá hjálp, sem hann megnaði. Nú hafa þessir Indíánar, sem vanalega sýna hið ytra svo lítil merki sorgar eða gleði, látið í ljós fulla sönnun þess harms, er þeir bera í brjósti eftir þennan vin sinn og velgerðamann, með því að láta búa til brjóstlíkan af honurn til minningar um þenn-j an góða umboðsmann, sem vannj svo lengi meðal Indíánanna í Norðurhluta Manitoba sérst^k- lega, og leit á Indíánana í þeim bygðarlögum eins og sína eigini fjölskyldu. Minningar-veggtafla þessi er 20 þumlunga löng, og 12 þumlungar á breidd, og er búinn til úr kopar. Indíánarnir söfnuðu því fé, sem hún kostaði, með frjálsum samskotum á fundi er Indíána höfðinginn Cornel- ius Bignell boðaði til. Verður minningartaflan — hengd upp í “Church of the Re- deemer” í Pas-héraðiun þar sem Indaánar búa; er svo fyrir mælt, að minningartafla þessi fái einn- ig að prýða “The Churdh of Messiah”, með köflum, en sú kirkja er í “Big Eddy” héraðs- hlutanum í þriggja mílna fjar- lægð. Indíánamir hafa, með því að reisa Mr. Lovell þennan minn isvarða, heiðrað minningu þess manns, sem reyndist þeim sann- ur vinur. Er sagt að hann hafi borgað fyrir nauðþurftir þeirra úr sín- um eigin vasa, þegar þeir áttu bágt, og nutu engrar hjálpar frá stjórninni. Einnig varð hann fyrstur til þess að hvetja og upp- örva Indíánanna til þess að eign- ast hluti í sögunarmyllum, og hjálpa til að reisa heimili á hin- um einangmðu og fjarlægu Ind- íána-svæðum. Sömuleiðis beitti hann sér fyrir að hjálpa þeim til að setja á fót smá fiskifélög og útgerðir, en nú veita Indíán- um allgóðar inntektir. í einu orði sagt, hann reyndist þeim sannur vinur, mannvinur — og Indíánar eru sagðir ó- gleymnir á velgerðir og tryggir þar sem þeir taka því. * * * Frá Santiago, Chile. — Bret- ar hafa hafið mótmæli við C'hile, gegn þeim ásetningi, sem á að vera í undirbúningi, að hernað- arstöðvar verði reistar og stofn- settar, að tilhlutun Chile, á landsvæðum er liggja undir Bretland í Suðurheimskauts- löndunum. Bretar mótmæltu einnig nokkru áður, þegar Argentína ætlaði að stofnsetja Vígstöðvar á Deception-eyjunni í Suður- Shetlands. * * * Pravda, blað Moskvastjórnar, minnist á framboð Henry Wal- lace við forsetakosningamar á þessu ári í Bandaríkjunum. Seg- ir blaðið þörf á þriðja flokkin- um, en auðmennimir syðra muni bera nóg fé í kosningarnar með gömlu flokkunum til þess, að þriðji flokkurinn vinni ekki í þetta sinn. En þeir sem honum fylgja, muni læra mikið af því fyrir starf þeirra framvegis.

x

Heimskringla

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Heimskringla
https://timarit.is/publication/129

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.