Heimskringla - 11.02.1948, Page 1

We recommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnápeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
We recommend for
your approval our
//
BUTTER-NUT
LOAF
//
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgi.
LXII. ÁRGAJSTGUR
WINNIPEG. MIÐVIKUDAGINN,. 11. FEBRÚAR 1948
NÚMER 20.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Vaxandi dýrtíð
Samkvæmt skýrslum itíkis-
stofunnar í Ottawa er birtar hafa
verið nýlega, hefir dýrtíðar vísi-
tölunni þokað upp önnur 2.3 stig
yfir siíðastliðinn desember-mán-
uð ,og hefir hún, (vísitalan) nú
náð sínu hæðsta marki 148.3,
2. janúar í stað 146.0, en það var
vísitalan 1. des.,
Hækkun dýrtíðarinnar á síð-
astliðnu ári verður því til sam-
tals — frá 1. jan., 1947, til 2.,
janúar, 1948 21.3 stig.
Hagstofan kveður verðhækk-
un á matvælum, hlutum til hús-
búnaðar og heimilishalds, og
allri þeirri vinnu, er út þurfti
að kaupa, hafa í sameiningu
hleypt vísitölunni upp í des.,-
mánuði.
Vísitalan byggist á grundvall-
artölunni 100, frá 1935—39.
Hækkunin í des, 2.3 stig er til
samanburðar við 2.4 stiga hækk-
un í nóvemlbermánuði. Hagstof-
an gerir nokkra sundurgrein-
ingu á því, hvað mest hafi vald-
ið hækkuninni; telur hún vísi-
tölu matvæla yfir des.-mánuð
hafa færst úr 178.7 upp Í182.2,
og hafi verðhækkun á smjöri og
garðamat mest valdið þessum
mismun. Verð á kjöti var ekki
talið að hafa hækkað til neinna
muna í desembermánuði. Verð
á eggjum og vissri tegund ald-
ina, hefir jafnvel hækkað að
nokkru.
Síðustu vísitöluskýrslurnar
sýna ekki vaxið kjötverð, er
kom til greina snemma í janúar,
skýrsla næsta mánaðar sýnir
það.
Fatnaður steig í verði úr 159.3
upp í 161.2, og eldsneyti og ljós
úr 120.3 upp í 120.4. Húsaleiga
er enn undir ströngum ákvæð-
um, og vísitalan óbreytt, 119.9.
Canadiskar landafurðir hækk-
uðu úr 130.9 upp í 133.7 á sama
tímabili.
Þótt verðlækkun, sérstaklega
í síðari hluta janúarmánaðar,
ætti sér stað, hvað húðir, egg og
ull snertri, þá vann hækkun
korntegunda, kvikfénaðar, —
mjólk og jarðepla, meir en upp
á móti því.
Vísitala mánaðarins að með-
altali fyrir efni til iðnaðar, var
146.8 og fyrir landbúnaðaraf-
urðir, (canadiskar) 133.1, borið
saman við 129.4 yfir desember-
mánuð, og 114.4 í janúarmánuði
1947.
Verð lækkar í
Bandaríkjunum
Verð lækkaði talsvert s.l. viku
í Bandaríkjunum á hveiti og
kornvöru; var góð uppskera í
löndum á suðurhelmingi jarðar
(Argentínu, Ástralíu, Indlandi)
talin ástæða fyrir því.
1 byrjun þessarar viku lækk-
aði einnig verð á kjöti talsvert
og ótal fleiri vörum, svo sem
bómull, svínakjöti, kaffi, kókó,
togleðri, ull, o. fl.
Á Svínakjöti lækkaði verðið
um $1 til $1.50 hver 100 pund (á
fæti).
Þó verðlækkunin sé yfirleitt
ekki mikil, lýst bændum ekki á
hana. Smásalar telja sig hafa
tapað nú þegar á henni, því þeir
hafi keypt birgðir sínar á háum|
prís, sem þeir nú verði að selja
ódýrara.
Bændur vonuðu að verð hækk'
aði aftur og fóru sér hægt í að
selja, en hagfræðingar vöruðu
við, að verð gæti alveg eins hald- [
ið áfram að lækka eins og að
hækka.”
Þingkosningarnar á írlandi |
Ráðið sneri sér að mannfélags-
réttinda og mannúðarmálum,
eftir að hafa hlýtt á Breta og
Rússa skiftast á ásökunum á
Eamon Do Valera, íoreætis-; sijómmálasviSinu Bretar báru
ráðherra, skorti aðeins 9 þing-1 Það fram f að8«ð,r og atskiit.
sæti til þess að hafa algerðan ■ Austur-Evropu, væru
mein hluta i irsku þingkostn- . _.________u
ingunum, og getur nú aðeins
útibreiða einræðisvald Sovét-
samibandsins.
Rússar nefndu þessar ásakan-
fíökkastjórnaín Yfirlit yfir þau ir auðvitað viðbjóðsleg ósann-
indi, og sögðu að Bretland notaði
ráðið, “the council” til þess að
koma fram sínum hatursfullu út-
haldið áfram í forsætisráðherra-j
sæti með styrk sameinaðrar.
Rússar taka í taumana
þingmannaefni er unnið hafa í
kosningunum sýnir, að þannig
löguð bræðingsstjórn er möguleg
enda þótt De Val'era hafi endur- breiðslu kenningum gegn Sovet-
tekið það oft, að hann vildi ekki j sambandmu.
vera formaður neinnar bræðings j »
stjórnar. Lokatalningin sýndi að Hlutur bænda bættur
stjórnarflokksmenn höfðu feng-j Hveitisöluráðið hefir ákveðið
ið 66 atkvæði, en motstoðuflokkJ að bændum $200,000,000,!
arnir 6. En þa er ta an sem g&m Uppbðt á hveitiverðinu árin
nauðsynleg er til þess að vera i 1945 1946; fyrir nokkuð af
fullkomniim meiri hluta i hmu ár-nu ig4? Megt ft£ þessu er til
nýja Þingh me Þlng u ru hænda vesturfylkjanna og er
um’ # | vissulega nokkur búbót að Því
Um 5. sæti er enn Þa ekki ut-j ná með vorinu tfl útsæðiskaupa.
kljáð í Carlow-Kilkertny kjör- yið greiðsiu þessari er búist um
dæminu. miðjan apríl, eða þegar þing hef-
ir samþykt hana. Greiðslan mun
nema 20 cents á hverjum mæli
nefndra ára.
Ríkin Rúmanáa, Bulgana,
Júgóslavía, Tékkóslóvakía, Al-I Komfélögin, sem kaupin hafa
bariía, Ungverjaland og Pólland,1 annast fyrir stjórnina, munu láta
höfðu verið skröfuð upp í það, bændum í té eyðubloð til að færa
að mynda eitt öflugt ríki, sem inn á nauðsynlegar upplysingar
mesta ríki Evrópu gæti orðið, um hvað mikið hveiti Í>eir hafi
utan Rússlands, nú eftir að hver um si§ selt fleira- Korn'
Þýzkaland væri úr sögunni. - félöSin eru °§ beðin að greiða
Unnu hinir áköfu stjórnendur fyrr bændum með að veita Þess:
Búlgaríu (Dimitro) og Júgóslav- ar uPPÍýsingar> hafi þeir ekki í
íu (Tito) að þessu. Þarna var um höndum kvittanir frá þessum
ríki að ræða 447,000 fermílur að arum-
stærð og með 81 miljón íbúa. —
Þarna var alt til, nægtir akur
yrkjulands, kola og olía. Þetta1 ------
ríki hlaut á skömmum tíma að Fulltrúanefnd Gyðinga fyrir
verða stórveldi. Undirbúningur Palestínu, hefir sagt hinni svo-
að myndun þess gekk eins og í kölluðu “Palestine Commission”
sögu. ! að auðsýnileg mótstaða og óá-
En svo kom alt í einu babb í nægja margra Araba-ríkj>anna
bátinn. Blað rússnesku stjórn-1 gegn skiftingu “Landsins Helga”
arinnar, Pravda, birti grein um hefði gengið svo langt, að ör-
þessi samtök og þóttu þau næsta yggisráðið ætti að hef jast handa
óþörf. Ríki þessi eru öll leppriíki og lýsa yfir, að háttalag þeirra,
Rússlands. Sagði blaðið, að það j (Araba) væri ofsóknir og árásir,
sem lönd þessi þyrftu fremur og gera ráðstafanir þessu sam-
væri aðstoð frá Rússum til kvæmt.
HITT OG ÞETTA
verndar frelsi þeirra og sjálf-
stæði, fyrir vestlægu þjóðunum.
Sardar V. Patel, ráðherra,
Að þau störfuðu sameiginlega að gagði Indlands-stjómarráðuneyt-
þessu með Rússum væri skyn-jinu það nýlega, að Mohandas K.
samlegra fyrir þau og öll Þau Gandhi hefði ekki sint því neitt,
sariftök, er þeim væru nauðsyn- þótt hann (patei); hefði þrásam-
leg sem stæði. , lega beðið hann að sjá svo um
Rússa fýsti sjáanlega ekki að að leitað væri á því fólki eftir
stórveldi væri myndað rétt fyr- vopnum, sem sótti bænafundi
Rev. E. G. Hansell (S.C.-Mac-
Leod), lagði það til í Ottawa ný-
lega í neðri deild þingsins, að
Mackenzie King, forsætisráð-
herra, mætti gjarnan eigna sér
vissan söng, eða vers, er virðist
vera á hvers manns vörum nú
sem. stendur, gæti hann orðið
stofnsöngur hans og viðkvæði í
ræðuhöldum hans um dýrtíðina.
Það vandræðamál, að dómi Mr.
Hansells, vær að verða stærra
og fyrirferðarmeira með hverj-
um degi.
Gæti því forsætisráðherrann
tileinkað sér sönginn alkunna:
“I don’t want her, you can bave
her, She’s too fat for me.”
★
Maður sem lét gerbreyta and-
liti slínu til þess að villa fyrir
“nazis” í síðasta stríði, sagði í
New York nýlega, að öll stór
kostleg breyting á andliti manns,
hlyti að breyta mikið andlegu út-
sýni og viðhorfi, — kvað hann
það óhjákvæmilegt. Maður þessi
er Col. J. K. H. Hutchison, einn
af hinum djörfustu og hugpruð-
ustu stríðshetjum Bretlands,
sem nú er íhaldsflokks-þingmað-
ur fyrir Mið^Glasgow. Hann
sagði, að ef maður þyrfti að um-
gangast fólk í umheiminum með
hræðilega viðbjóðslegt andlit
svo árum skifti, og fengi þvlí svo
breytt með “plastic surgery”
svo, að andlitið yrði gert fallegt
og viðfeldið, þá myndi það valda
hinni stórkostlegustu breytingu
bæði líkamlega og andlega.
Col. Hutdhison kom til New
York til þess að halda 6 vikna
fyrirlestra námskeið. Hann er
54 ára gamall, og hefir gengið í
gegn um tvö heimsstríð. Hann
lét lækna breyta andliti sínu
með uppskurðum, rétt fyrir svo-
kallaðan “D-Day” í Normandy,
til þess að þýzka leynilögreglan
“the Gestapo” þekti hann ekki
af lýsingu af honum er þeir
höfðu með höndum, en hann var
þektur njósnari Breta, og hjálp-
aði til að mynda leynisamtökin,
(The Underground) og stjóma
þeim.
Vinnur olypmsku skautasamkepnina
ir framan húsdyrnar hjá sér.
Gandhis. Hefði hann áValt sagt
Mun þetta hafa riðið málimi að Hf sitt væri í guðs hendi, og ef
að fullu.
Tilfinnanlegur vistaskortur
Eftir skýrslum þeim, er lagðar
hann ætti að deyja, þá gætu eng-
ar varúðarreglur bjargað hon-
um.
Það er einnig haft eftir Dev-
adas Gandhi, að faðir hans hafi
hafa verið nýlega fram fyrir þing engar eignir látið eftir sig, og
Sameinuðu þjóðanna í Lake Suc- enga erfðaskrá.
cess, N. H., er matvælaskortur- ★
inn einhvert stórkostlegasta á- Fólki er ferðaðist nýlega frá
hyggjuefnið um heim allan, eins'Ukraine tu Moskva) hefir orðið
og það hefir verið um alllangt tiðrætt um það> að annað hið
skeið. Skýrslur þessar voru síærsta jafnaðarmanna-lýðveldi,
bygðar á nánum rannsóknum á Qg braiiðkaría Sovét-sambands-
Dánarfregn
Aðfaranótt s. 1. þriðjudags, 10.
febrúar, andaðist að heimili sínu,
518 Beverley St., Mrs. Anna
Benson er dó fyrir fimm árum.
Útförin fer fram á föstudaginn,
13. febúar kl. 1.30 frá útfarar-
stofu Bardals í Winnipeg. Séra
Philip M. Pétursson járðsyngur.
Barbara Ann Scott
Enginn þykir nú hafa unnið
Canada meiri heiður þessa
stundina, en 19 ára stúlka, er
Barbara Ann Scott heitir og á
heima í Ottawa. Hún hefir verið
að taka þátt í fegurðar-skauta-
samkepni kvenna víðsvegar um
Evrópu og sýnt þá fimi og leikni,
^ð engin kona hefir reynst henni
jafnsnjöll á svellinu. Síðast lið-
inn föstudag, kepti hún við 25
skautagarpa, frá 11 löndum á
olymsku-leikjunum í St. Moritz
<i Svisslandi og kom þar sigri
hrósandi af hólmi. Vann hún
með því heimstitil kvenna í feg-
urðar-skautasamkepni. Er það í
fyrsta sinni, sem Canada og vest-
urheimi hlotnast þessi heiður.
Titillinn hefir aldrei úr höndum
evrópiskra kvenna fyr farið.
Undir eins og fregnin barst til
þessa lands, sendi forsætisráð-
herra Canada, Mackenzie King,
John Bracken, foringi íhalds-
flokksins, Stanley Lewis, borg-
arstjóri í Ottawa og fjöldi
skauta-félaga Barböru, henni
heillaóskaskeyti.
Af skautaafrekum þessarar
ungu stúlku, hafa hér nokkrar
myndir verið sýndar á kvik-
myndahúsum. Hafa áhorfendur
alla jafna orðið hrifnir af þeim,
enda er þar um list að ræða, er
aðeins fæst með endalausri þjálf-
un. Er og sagt að Barbara hafi
siíðan á sjöunda ári lagt stund á
hana.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
ástandinu í öllum hlutum heims-
ins, að undanskildum Sovét-ríkj-
ins, hafi haldið hátíðlega upp á
þessa 30 ára gömlu stofnun án
unum. Skýrslurnar baru með nokkurs ósamkomulags eða upp-
sér, að Bandaríkin eru hið eina þotum gegn sambandinu.
af aðal valdríkjunum, þar sem Það fólk undraði stórum að
útflutningur varnaðar er mein heyra sögur um uppþot og ófrið
en það sem inn er flutt. j erlen(iis frá> Qg kváðu þær sögur
Mrs. Franklin D. Roosevelt allar tilhæfulausa lýgi. Kvað
var boðið að taka til máls af hag-1 það enga stöðvun eða drátt hafa
fræðis-og jafnaðarmannafélags- orðið á jámbrautarlestum til
ráðinu. Hún er forseti nefndar Ukraine. Utanríkismála-ráðhr.
Sameinuðu þjóðanna, er fjallar V. M. Molotov, fór sína fyrstu
um mannfélagsréttindi, og bar ferð til Ukraine síðan stríðinu
fram skýrslu nefndar sinnar frá lauk, til þess að halda ræðu á af-
Genevafundinum.
mælishátíðinni.
1 blaðinu New York Times
stóð s. 1. viku grein eftir Todd
Duncan, um ferð hans nýlega til
Norðurlanda, en hann var þar að
halda hljómleika. Leist hönum
yfirleitt vel á söngment á Norð-
urlöndum. Hann hitti þar einn
Islending og fer um það þessum
orðum;
“Eini píanistinn sem eg hlust-
aði á í Stokkhólmi, var íslend-
ingur, Árni Kristjánsson. Hann
spilaði með meiri eldi, en nafnið
á landi hans vekur í hug manns.
Spil hans var svo tilkomumikið,
bæði sakir valds hans á list og
meðfædds norræns þors og þrótt-
ar, að hróður hans mun brátt
berast langt út fyir heimahag-
ana, Reykjavík, þar sem hann
er kennari á æðri hljómlistar-
skóla.”
★
Eyjunni Ceylon, hafa Bretar
veitt fullkomið sjálfstæði, með
sömu ákvæðum og Indlandi. —
Eyjan er alt að því helmingi
minni en ísland, en þar búa
nærri 6 miljón manna. Eyja
þessi er eflaust eitt frjásamasta
land í víðri veröld; þar vaxa all-
ar hitabeltis jurtir og dýraríkið
er eins fjölskrúðugt og á Ind-
landi.
*
I British Columbia virðist sem
viðhorfið sé að verða annað en
verið hefir gagnvart japönskum
borgurum. Þar eru 46 ára gömul
lög, er banna Jöpum að vinna
við viðartekju á landsvæðum
krúnunnar (Crown Timber
Lands). En þegar sambands-
stjórnin tók skógana í sínar
hendur 1943, virðist þessa ekki
hafa verið gætt. Þegar starfið
var nú að stríðinu loknu aftur
komið í hendur fylkisstjómar-
innar, vildi deild sú, er um
vinslu skóganna sér, halda sér
við hin gömlu lög og reka frá
þessari vinnu um 800 japanska
vinnumenn.
Félögin sem starf þetta reka,
andmæla þessu, segjast ekki
mega við því, að reka svo marga
æfða skógarhöggsmenn frá sér.
Virðist sem hinn nýi forsætis-
ráðherra, Hon. Byron Johnson,
líti svipuðum augum á málið og
vilji, að við hið sama sitji og frá
1943. Hvað þingið gerir er þó
eftir að vita.
★
Fylkisþing MShitoba kom
saman í gær; að þingsetningu
lokinni var því slitið og kemur
ekki saman aftur fyr en í dag.
í ritinu Time Magazine þessa
viku (9. feb.), er grein um Hjálm-
ar Bjömsson, en hann skrifar
fréttayfirlit í blaðið Minneapolis
Tribune daglega. Greininni fylg-
ir mynd af Hjálmari. Er dáðst að
atroku Hjálmars við að flytja
lesendum blaðsins eitthvað sem
vert sé að lesa, enda viðar hann
að sér upplýsingum í víðtækara
skilningi, en alment gerist úr
blöðum og útvarpsfréttum. Á
mánudögum skrifar hann um
það sem bezt er sagt í útvarpinu,
á þriðjudögum um mergjuðustu
ritstjórnargreinar blaða, á mið-
vikudögum um það sem góðir
rithöfundar segja, á fimtudögum
_ um skoðanir er-
lendra á heims-
málunum, — á
föstudögum um
beztu f r é 11 a-
greinar o g á
laugar d ö g u m
um það sem rit-
stjórar Minne-
sota segja í sín-
um 390 viku-
blöðum.
Að gera öllu
þessu efni þau læsilegustu skil,
er á fárra færi, jafnvel einksis,
nema Hjálmars, segir blaðið. —
Hjálmar var um skeið ritstjóri
Minneota Mascot, við hinn bezta
orðstír.