Heimskringla - 10.03.1948, Blaðsíða 2

2. SIÐA
HEIMSKRINGLA
WINNIPEG, 10. MARZ 1948
Nýjustu fréttir frá íslandi
Blöð frá síðustu viku januar
og upp til 14 febrúar, hafa eftir-
farandi fréttir helztar að segja
Gunnlaugur Tr. Jónsson
bóksali, sextugur
Átjándi janúar er liðinn
Gunrilaugur Tryggvi er orðinn
sextugur. Hann er sannur Akur-
eyringur, fæddur í bænum við
Pollinn og alinn þar upp, hvarJ:
að vísu vestur um haf og dvald-
ist þar rúman tug ára, en kom
heim í gamla bæinn sinn og mun
una hér ævidaga, alla er Guð
honum sendir.
Gunnlaugur Tryggvi hefir
tekið tryggð við Akureyri. Hann
er h'ka einn þeirra, sem setur
svip á þennan bæ. Manni fyndist
autt og snautt niður í Bótinni, el:
þar gæti hvergi að líta Gunn-
laug. Hann er “fastur í lands-
laginu”. Alltaf er hann röskleg-
ur og hressilegur, veit manna
bezt, hvað gerist, án þess að vera
hnísinn, segir fréttir sem bezt
verður á kosið, enda var hann
blaðamaður meir en fjórðung
aldar, bæði vestan hafs og aust-
an, (Við Heimskringlu í Winni-
peg og íslending á Akureyri)
Kunni hann vel til vígs á ritvell-
inum, er því var að skipta, bæði
til varnar og sóknar, en einkum
kunni hann vel að bíta frá sér.
Eftir því sem gerist um blaða-
menn, var hann fremur óáleit-
inn. Það var gaman af svörum
hans sumum. Hahn gat komið
miklu fyrir í fám orðum.
Frá blaðamennskunni lá leið-
in inn í bókabúðina. Þar þykir
Gunnlaugi gott að vera, og ekki
sízt innan um bækumar og í
bókunum, því að haxm er mikill
bókavinur, ann ljóðum og list.
En það er líka gott fyrir við-
skiptamennina að koma inn í
bókabúð Gunnlaugs og eiga síld hafi jafnan gengið í Hval-
skipti við hann. Það mætti segja fjörð, þótt því hafi ekki verið
mér, að flestir, ef ekki allir, — gaumur gefinn fyrr.
kæmu þaðan glaðari út en inn ömefni við fjörðinn benda til
fóru. Skólapiltarnir — og stúlk- þess, þá og nafnið á firðinum
umar kannske líka — hafa ein- sjálfum, því að smáhveli elta
stakar mætur á Gunnlaugi. Þar síldina inn á fjörðinn og gera
ræður gagnkvæmur skilningur enn. Þá mun það hafa verið all-
og góðvild, ekki sízt frá hendi
bóksalans. Er það til marks um
vinsældir Gunnlaugs meðal
skólafólks, að honum hefir löng-
um verið boðið einum í sumbl
nýútskrifaðra stúdenta hér á
vorinu. Svo mikil ítök á bóksal-
inn í æskunni enn, og engin sú
breyting er sjáanleg á honum,
að hann missi þessi ítök.
“íslendingur” ann og óskar
fóstra sínum og forsjármanni frá
fyrri ámm íangra lífdaga og far-
sældar og kann honum beztu
þakkir fyrir allt gamalt og gott.
—Blaðið Islendingur 1. janúar
* * *
Ottó Tulinius útgerðarmaður
anðaðist í Sjúkrahúsi Akureyrar
s. 1. fimmtudag. Hann var ií hópi
kunnustu borgara þessa bæjar
og um langt skeið forustumaður
um margvísleg framfaramál. —
Þessa merka athafnamanns
verður rækilega minnzt í næsta
blaði. —tísl. 21. jan.
* * *
Fjárhagsáætlun Akureyrabæjar
Útsvörin í ár áætluð rúm-
ar 4,3 miljónir króna
Fjárhagsáætlun Akureyrar-
bæjar hefir verið lögð fram og
tekin fyrir í bæjarstjórn til 1.
umræðu. Samkvæmt áætluninni
á að jafna niður á bæjarbúa
ár útsvörum að upphæð kr,
4,354,350.00. Er það um 129 þús
kr. lækkun miðað við útsvars
upphæðina í fyrra. —ísl. 21. f.
★ * *
Líkur benda til að síld hafi
alla tíð gengið í Hvalfjörð
Nokkrir þeirra manna héðan
sem stundað hafa síldveiðar og
síldarflutninga sunnanlands að
undarfömu, eru komnir heim og
hefir Dagur rabbað við þá um
síldveiðamar yfirleitt. Það er á
lit þeirra sem vel þekkja til, að
títt, að bændur í Kollafirði og Stórbruni á Svalbarðsströndinni landsnefnd til að annast söfnun-
Um kl. 2.30 e. h. sl. miðviku- ina og er Þorsteinn Sch. Thor-
dag kviknaði í íbúðarhúsinu í steinsson formaður hennar.
Sigluvík á Svalbarðströnd, —Mbl. 3. feb.
víðar hafi veitt síld d net
snemma vetrar og fuglager mik-
ið á þessum árstíma hefir jafn-
an bent til þess, að síld væri í
firðinum og nálægum slóðum.
Menn hafa talað um, að fuglinn
væri kominn í “æti” en ekki
rannsakað nánar hvers konar
góðgæti það væri, sem honum
var.búið þarna.
Þá er minnt á það, að á stríðs-
árunum heyrðist umtal um það,
að skrítinn væri botninn í Hval-
firði. Bergmálsddýptarmælar
skipanna sýndu þar tvöfaldan
botn. Þetta kemur heim við
reynslu síldveiðimannanna nú.
Mælarnir sýna stundum tvö-
faldan botn þ. e. endurvarpið
og brann það allt, svo og fjós,! * *
sem áfast var við húsið. Heimil- Forsætisráðherra fer
isfólk bjargaðist ómeitt úr eld- til Stokkhólms í dag
inum, en húsmunir 'brunnu allir,
svo og matarforði og annað það,
er geymt var í húsinu, fjósið
brann allt og í því tólf kýr. Er
þetta einn hinn mesti og hörmu-
legasti eldsvoði hér nú um skeið.
—Dagur 28. jan.
★ n ir
fslendingar kepptu í fyrsta
sinn á mánudag
St. Moritz — Samkvæmt frétt
7. til 9 þ. m. verður haldinn
fundur forsætisráðherra Norð-
urlandi í Stokkhólmi.
Stefánl Jóhann Stefánsson,
forsætisráðherra, fer héðan til
fundarins loftleiðis í dag.
Mbl. 4. feb.
* * *
t
Thor Thors sæmdur heiðurs-
peningi
Hinn 19. desember síðalhtlið-
sem blaðinu barst frá Reykjaviík inn var sendiherra íslands í
í gær (3. feb.) kepptu fsl. í fyrsta Washington, Thor Thors, sæmd-
sinn í bruni í St. Moritz í gær.! ur Kong Christian den Tiendes
Mbl. 5. feb
Frihedsmedaille.
/
★ *
kemur fyrst frá síldartorfunum, | Varð Magnús Brynjólfsson nr.
sem liggja þétt neðarlega í sjón- 64, Þórir Jónsson 98 og Guð-
um, og síðan frá botninum sjálf- mundur Guðmundsson nr. 100, Nýi hólminn í Tjörninni
um, þar sem torfurnar eru gisn-j Þórir Jónsson er Reykvíkingur,1 Bæjarstjórnin samþykti á
ari. Allt þetta, og svo það, hvem- sem stundar nám í Frakklandi, fundi sínum í gær að láta gera
ig síldin hagar sér nú, ibendir tilI góður skíðamaður. Hefur hann nýjan hólma í Tjörninni. Verð-
þess, að hér sé ekki um néitt bætzt í hóp keppenda. Svíar ur hann norðaustur af Isbirnin-
stundarfyrirbrigði að ræða. Sáld-1 unnu glæsilega í 18 km. göngu, um.
in veður ekki þarna heldur ligg-
ur djúpt og eu það bergmáls-
dýptarmælarnir, sem segja til,
hvar hún er.
Delays Cost Money!
GOOD SEED PURCHASED
NOW WILL SAVE MANY
DOLLARS WHEN SPRING
SEEDING STARTS
OKDER YOUR SUPPLIES NOW FROM
MANITOBA P00L ELEVATORS
SEEDS DEPARTMENT
(Write for Catalogue)
715 Marion Street
St. Boniface
Phone:
204 819
201 781
■
COUNTER SALESBOOKS
Kaupmenn og aðrir sem
þannig lagaðar hækur
nota, geta fengið þær með
því að snúa sér til vor.
Allur frágangur á þessum
hókum er hinn vandað-
asti. Spyrjist fyrir um
verð, og á sama tíma takið
fram tegund og fjölda
hókanna sem þér þarfnist.
áttu 4 fyrstu menn. Einnig unnu
þeir 4x10 km. boðgöngu. Norð-
menn eiga flesta sigurvegara í
skautahlaupi. Eftir mánudags-
keppnina voru Svíar hæstir að
stigatölu með 35(4 stig, Sviss-
lendingar 22 stig og Finnar 20
stig. —Dagur 4. feb.
Borgarstjóri isagði að kostn-
aðurinn við hólmann væri áætl-
aður um 10 þúsund krónur.
Vöggustofa í Hlíðarenda?
Mikið veiðarfæratjón stigatölu með 35y2 stig, Sviss-J Borgarstjóri uplýsti á bæjar-
léleg útkoma lendingar 22 stig og Finnar 20 stjómarfundi í gær, að lausleg
Mönnum ber saman um það, stig. —Dagur 4. feb. áætlun hefði verið gerð um
að ekki sæki allir sjómenn gull * * * kostnað við að breyta Hlíðar-
í Hvalfjörðinn. Veiðarfæratap 1855 Akureyringar félags- ' enda í vöggustofu. Samkv. henni
skipanna er orðið mjög mikið! menn í KEA j myndu breytingar á húsinu kost
og rekstursútkoman á sumumj Aðalfundur Akureyrardeildar um 100 þús. krónur, en tæki til
þeirra mjög slæm af þeim sök- j KEA var haldinn sl. föstudags- stofnunar mundu kasta á annað
um og munu nokkrir bátar hætt- j kvöld. í skýrslu sinni um hag og hundrað þús. Gert væri ráð fyY-
störf deildarinnar upplýsti deild- ir að þama yrði rúm fyrir 24
arstjórinn, Sigtr. Þorsteinsson. börn. Vöggustofan í Suðurborg
að félagsmenn í deildinni hefðu hefði hinsvegar rúm fyrir 15
verið 1855 um áramótin. Bætt-j börn og vasri algerlega ófullnæg-
hættar. Margir bátar lögðu upp ust 168 nýir félagsmenn við á sl.1 andi.
með léleg veiðarfæri, sem ekki.ári, en 73 gengu úr deildinni,j Borgarstjóri kvað barnavernd
þoldu álagið, aðrir byrjuðu með! dánir og burtfluttir. 1 stjórn amefnd leggja það eindregið til
stórriðnar herpinætur, sem rifn-j deildarinnar fyrir þetta ár voru að Hlíðarenda yrði breytt
uðu og trosnuðu vegna þess að kosnir séra Friðrik J. Rafnar vöggustofu. Mbl. 6. feb.
ir veiðum af þessum ástæðum.
Veiðarfæratjóniu veldur margt.
Kafbátagirðingar, sem sökkt var
firðinum, hafa reynst skeinu
síldin ánetjaðist í þeim og magn-
vígslubiskup, Þosteinn Þorsteins * * *
ið er svo mikið, að næturnar' son afgrm, og Ármann Dalmans- Gísli Sveinsson sendihr.
tættust sundur. Munu ýms skipj son kennari. Þá fór fram kosn- slasast
þegar hafa eyðilagt nætur fyrir ing 92 fulltrúa á aðalfund kaup- j Gísli Sveinsson, sendihr. varð
tugi þúsunda króna. Enþótt síld| félagsins. Nokkrar fyrirspurnir ( fyrjr ,því siysi fimmtudaginn 5.
in í Hvalfirði hafi veitt ýmsum um félagsmál komu fram á fund feb., að falla á hálku og mjaðma
inum og svaraði Jakob Frímanns brotna. Sendiherra var á leið
útgerðarmönnum þungar búsifj-
ar, gera menn sér vonir um, að
hún muni verða til þess að bæta
mjög hag landsins út á við, og
hefir þegar mikið útflutnings-
verðmæti komið á land. Hins
vegar er eftir að sjá útkomu rík-
isverksmiðjanna á síldveiðinni.
Síldin virðist verða magrari með
hverri vikunni og vinsla henn-
son framkvæmdastj. þeim.
—Dagur 4. feb.
heiman frá sér á Bygdö til sendi-
ráðsskrifstófunnar á miðbænum.
Var hann fluttur á Ullevall-
sjúkrahúsið og verður undir
læknishendi um hríð.
1 forföllum sendiherra mun
Trygve Lie í Keflavík
Trygve Lie aðalframkvæmd-
astjóri Sameinuðu þjóðanna,
kom til Keflavíkurflugvallar um Henrik Sv. Bjömsson, sendiráðs
11 leytið ;í gærkvöldi, með flug-1 ritari, gegna störfum hans.
vél frá Skandinaviska flugfélag —JMjbl. 13 feb.
ar því óhagstæðari. En hver sem inu, S. A. S. á leið frá Oslo til * * *
reynslan kann að verða í þessuj New York borgar. Trygve Lie séra Arni Þórarinsson látinn
efni, er hér um merkilegt æfin-j hefur undanfarið verið á ferða- j gær andaðistséra Árni Þóf-
týri að ræða, nýja gullkistu við lagi um Evrópu, til þess m. a. að arinsson ag heimili sínu hér í
strendur landsins, sem þjóðin' velja stað fyrir næsta allsherj- bænum.
hefir en ekki lært að hagnýta arþing Sam. þjóð., sem halda á Séra Árni heitinn lauk guð-
sér að fullu eða vinna úr á hag-^ að hausti. ! fræðiprófi árið 1886 og vígðist
kvæman hátt. En að því ber að^ þá til Miklaholts í Hnappadals-
stefna, með útvegun heppilegraj Fundarstaður ekki ákveðinn. sýslu. Hann var kvæntur Elísa-
veiðarfæra, bættri aðstöðu í: Hann skýrði fréttaritara Mbl. betu Sigurðardóttur frá Fá-
Hvalfirði og möguleikum til síld-1 að enn væri ekki ákveðið, hvar skrúðarbakka. —Vísir 4. feb
arvinnslu í stórum stíl við Faxa- þingið yrði haldið. * * *
Sendiherra Norðmanna hér, ísland átti skifti við 39 lönd
Torgeir Anderssen-Rysst, tók á Island hefir á tveimur undan-
móti Trygve Lie, ásamt Agnari fornum árum átt verzlunarvið-
Kl. Jónssyni, skrifstofustjóra skipti við 39 þjóðlönd í öllum
utanríkismálaráðuneytisins. — álfum heims.
Flugvélin stóð við um það bil
flóa.
-Dagur 14. jan.
* ★
Ungur Akureyringur kominn
heim frá háskólanámi
Nýlega er kominn til landsins
Bragi Freymóðsson, Jóhanns-
sonar listmálara. Hann er stúd
ent héðan og hefur dvalið
Bandaríkjunum s. 1. 7 ár. StUnd
/I
klukustund.
1 Hefur flogið yfir Heklu
Trygve Lie sagði í viðtali við
Af þessum löndum hefir Is-
land keypt vörur fyrir 817 millj.
kr. frá því í ársbyrjun 1946, en
hinsvegar fyrir 512 millj. kr.
Stærstu viðskiptaaðilarnir eru
aði nám í rafmagnsverkfræði og
lauk prófi frá Berkeleyháskóla,! fréttaritara Mbl., að hann hefði Bretland, sem selt hefir okkur
en hefur s. 1. þrjú ár starfað í komið til landsins í vor er leið vörur fyrir nærri 290 millj. kr.,
rafmagnstækjaverksmiðjunni i—! og hafi hann þá flogið yfir Heklu á þessu tímabili og keypt vörur
Chicago Transformer C., sem er og séð eldana þar. héðan fyrir rösklega 190 millj.,
fyrirtæki Áma Helgasonar ræð-j Ekki vildi Trygve Lie að öðru kr. Þar næst koma Randaríkin,
ismanns í Chicago. Bragi var í leyti ræða málefni Sam. þjóð., Rússland, Svíþjóð og Danmörk.
heimsókn hér í bænum nú um | eða Evrópuferðalag sitt.
nýárið, en mun sennilega setjast' —Mbl. 7. feb.
ð ií Reykjavík. —Dagur 14. jan.'
The Viking Press Limited
853 Sargent Ave. Winnpieg, Man.
Bændur austanlands óttast
heyskort
Bændur á Fljótsdalshéraði
hafa nú gefið fé sínu inni í 11
vikur samfleytt og óttast hey-
skort, ef áframhald verður á
harðindum. Óvenjumikil og
stöðug snjóalög hafa verið aust-
anlands að undanförnu.
—iDagur, 28. jan.
* *\ *
ísland þátttakandi í alþjóða-
söfnun fyrir börn og konur
sem líða skort
Ákveðið hefur verið, að ís-
land verði þátttakandi 'í alþjóða
söfnun fyrir börn og barnhaf-
andi konur í þeim löndum, sem
fæðuskortur er og önnur neyð
ríkir, en söfnun þessi fer fram
um allan heim í febrúar og Eymundur Magnússon.
marzmánuði. Kosin hefur verið N. k. fimmtudag og laugardag
—Vísir 28 jan.
★ ir ir
Sendir eftir Tröllafossi
Stjórn Eimskipafélags Islands
hefir ákveðið, að Bjarni Jónsson
verði skipstjóri á hinunýja skipi
félagsins, Tröllafossi.
Bjami Jónsson hefir um
margra ára skeið verið skipstjóri
á Lagarfossi. Fyrsti vélstjóri
verður Jón Aðalsteinn Sveins-
son og fyrsti stýrimaður
mun áhöfnin, sem taka á við
Tröllafossi, fara flugleiðis til
Bandaríkjanna. Munu skipverj-
ar fara alla leið til San Franc-
isco á Kyrrahafsströndinni, en
þar liggur skip það, sem valið
hefir verið fyrir Eimskipafélag-
ið. —Vísir 28. jan.
* * *
íslendingur við nám á írlandi
írskur blaðamaður, James
Thurlby, hefir skrifað Vísi eft
irfarandi frá Dýlflinni:
“Tuttugu og sex ára gamall
íslenzkur stúdent, Hermann
Pálsson, ætlar að stunda nám
við írska háskólann í tvö ár, til
að læra írsku og kynnast ensk-
írskum bókmenntum.
Hermann er góður námsmað-
ur og hefir mjög mikinn áhuga
fyrir þjóðlegum fræðum. Er það
von írsku þjóðsagnanefndarinn-
ar, að hann geti veitt greinagóð-
ar upplýsingar um þjóðsögur á
íslandi, bókmenntir og leiklist.
Hermann er upp runninn í sveit
og hefir í hyggju að dveljast
um skeið hjá fjölskyldu í Kerry
sýslu, sem talar einungis írsku”.
—Vísir 4. feb.
■* w *
Einstein segir Bússum
til syndanna
Albert Einstein, vísindamað-
urinn heimsfrægi, hefir sagt
rússneskum vísindamönnum til
syndanna.
Höfðu þeir ráðist á hann fyrir
að vera fylgjandi “alheims-
stjórn” og töldu hann hættu-
legan mann fyrir friðinn í heim-
inum fyrir bragðið. 1 svari sínu
bendir Einstein hinum rúss-
nesku vísindamönnum á það, að
afstaða Rússa í kjarnorkumálun-
um væri einmitt hættuleg frið-
inum. Afstaða Rússa væri nei-
kvæð 'í þessum efnum, svo að
Bandaríkjamenn vildu heldur
fylgja stefnu “stríðsæsinga-
manna”, sem ríkjum ráða vestau
hafs en iRússum 1 þessum efn-
um.
Rússarnir höfðu haldið því
fram, að Bandaríkin hyggðu á
heimsyfirráð til að tryggja auð
hringunum næg viðskipti. Ein-
stein svaraði því, að “slík rök
hefðu ekki meiri áhrif á sig en
goðafræðin”. Þá taldi hann það
bamalegt af þeim að telja, að
sósíalisminn gæti bætt öll mein
kapitalismans. Hann byggi jafn-
vel yfir verri meinum en einka-
framatkið, en þá reyndi á, hvort
hann vildi sjálfur reyna að bæta
vitleysurnar. —Vísir 5. feb.
* * , *
Skeiðará óx mikið í gær
Frá Skaptafelli barst Vísi í
morgun svohljóðandi skeyti, er
dagsett var í gær (11. feb.).
“Vöxturinn í Skeiðará færist
nú hvað mest í aukana í dag.
Flæðir hún yfir ísa, sem lágu við
Skeiðará og leggur af henni ó-
svikula eldgosalykt”.
Eins og Vísir skýrði nýlega frá
þykir líklegt, að hlaup sé að
hefjast í Skeiðará. Hefir áin far-
ið hægt vaxandi frá 5. föb. sl
verið á henni jökullitur og lagt
af henni fýlu, sem er óvenjulegt
að vetrarlagi.
1 gær óx áin til muna og tók
þá að flæða yfir ísana, sem lágu
beggja megin að ánni. Er nú
ekki lengur talinn vafi á, að
hlaup sé að hefjast, en hins veg-
ar ekkert hægt um það að segja
hvort það verður lítið eða stórt.
1 morgun átti Vísir tal við
Fagurhólsmýri, en þá var fann-
koma og svo dimmt til árinnar
að ekki varð séð hvort hún hafði
vaxið eða ekki.
Síðasta hlaup sem kom í
Skeiðará var undir haust 1945.
Það var lítið, en stóð lengi yfir.
Þar áður komu hlaup 1941, og
1939, bæði lítil, 1938 og 1934.
sem bæði voru stórhlaup. 1 sam-
bandi við hlaup 1934 urðu miki
eldsumbrot í Grímsvötnum, en
í hinum hlaupunum, flestum eða
öllum mun hafa orðið meir eða
minna jarðrask og umbrot við
Grimsvötn. Hafa leiðangrar
jarðfræðinga og vísindamanna