Heimskringla - 07.04.1948, Blaðsíða 1

We recommend for
your approval our
"BUTTER-NUT
LOAF "
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
We recommend for
your opproval our
//
BUTTER-NUT
LOAF"
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr.
LXII. ÁRGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 7. APRIL 1948
NÚMER 28.
FRETTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Ummæli Henry A. Wallace er ekki ólíklegt að sú skýrsla
, , .. * . ' sýni óvanalega stóra fjárupp-
Eftir honum er haft, að hann ' _ , &, , J, ,T _
, „. . ...*. , hæð afgangs þvi, sem aætlað
hafi sagt siðastliðmn sunnudag, TT . f _.
* T _ ° , var. Hann hefir ekki latið uppi
að Truman forseti, James For- . . . ,, , _
A , ., , , , I algerlega hversu stor su upphæð
restal, (defence secretary) og , . , . , _ *
c ’ T _ _ _ _ er, en hann sagði í ræðu suður í
Sen., Arthur Vandenburg, Rep- „ , ,, _ , .
New York nylega að sa afgang-
Mich.,) væru einhverjur hinir . , , _ , _
’ , , ,ur væn svo har, að hvaða cana-
mestu vorutoioðar (prangarar),' , .., ,, ,_,
, , . . , , , i diskur fiarmalaraðherra sem
er kommunisminn hefði nokk-, . ._ , _ ,,,
,, I væn, gæti verið stoltur af slikri
um tima haft a að skipa. I r . ,
1 frammistoðu.
Hefðu þeir þröngvað almenn-
ingi til þess að trúa hinum rót-
tæku fyrirætlunum kommúnista
í þeirri von að ráða þannig fram
úr sínum eigin vandamálum.
Kvað hann vopnaútbúnað, her-
liðssamdrátt, nauðungar heræf-
ingar og her-bryndreka í umferð
Á síðastliðnu ári var áætlana
afgangurinn í ríkinu (Dominion)
$353 milljónir.
Hinar mánaðarlegu skýrslur
á yfirstandandi fjárhagsári,
benda til þess að nú verði sú
upphæð að miklum mun hærri.
,, , . . , _ Mr. Afbbott a að hafa sagt þar
Uiii allan heiminn, myndu verða _ _ , , , ,_ . ,
u^oe,lsy®ra’ a° 0v^nalegt goðæn, vel-
lgengni og uppgangur í Canada,
sæist greinilegast á svo stór-
G. S. Thorvaldson, K.C.
árangurslausar aðferðir til þess
að koma í veg fyrir að hungrað-
ar og örvinglaðar þjóðir krefð-
ust ekki réttlætis og nýrra
mögulegleika til þess að byggja
upp úr rústunum, og njóta lífs-
ins aftur í fullum mæli.
Frétta-rangfærsla bann-
færð
Á Allþjóða-ráðstefnunni í
Geneva, þar sem ritfrelsi og
kostlega aukinni framleiðslu
þjóðarinnar, að sú hækkun1
myndi nfema $2y2 billjón, á síð-
astliðnum þremur árum. Mikið
í munni til frásagnar hinu megin'
landamæranna!
Úthlutun styrks til Evrópu
Robert Lovett, aðstoðar-ríkis-
, , _ . , ., . ritari Bandaríkjanna sagði í
blaðaumsagnir komu tilgrema |Washington um helgi
var gongi til at væ a um þa . ag ríkisdeildin hefði bráðabirgða
siðastliðinn manudag, að fretta- , . ,, . ,.„ , ... , _
,, , , , ,, , . ! fyrirætlamr tilbunar, til þess að
blaða-sambond um allan heim , ,
, ,, _ , geta bynað a uthlutun nýrrar
gæti þess vandlega að prenta f.,, , ,. ,_ _,
^ b | riialpar og nyrra biargraða, Ev-
engar íllgirmslegar og rang- , ... , ... °
ö 6 ö ö 61 ropulondunum til endurreisnar
Winnipeg Electric-félagið fór
nýlega fram á það við bæjar-
stjórnina, að fá leyfi fyrir
j hækkun fargjalda með strætis-
j vögnum félagsins. Hefir bærinn
I neitað þessu, unz góðar og gild-
j ar ástæður verði sýndar fyrir
i verðhækkuninni, fyrir þar til
kjörinni óháðri dómnefnd. Er
félagið fúst til þessa. Var G. S.
Thorvaldson, K.C., valinn af
bæjarráðinu á fundi s. 1. mánu-
dag til þess, að halda uppi mál-
stað bæjarins gegn fargjalda
hækkuninni.
færðar fréttir. Með þessu
greiddu 30 fulltrúar atkvæði, en
5. á móti.
Rússland, Byelo-Rússia, Pól-
land, Ukraine og Jugóslavía
voru á móti tillögunni; töldu
hana of heimspekilega, og þýð-
ingarlausa í raun og veru.
Tékkóslóvakía greiddi ekki at-
kvæði.
Lítið til að hæla sér af
Þegar Douglas Abbott, fjár-
naálaráðherra Canada leggur
fj árhagsáætlana-skýrslu sína
fram seinna í þessum mánuði,
Mr. Lovett taldi víst að Truman
forseti myndi skrifa undir styrk-
veitinguna, að upphæð $5,300,-
000,000.
Áður hafði Mr. Lovett sagt
blaðamönnum, að fyrirfram
sendingar af varningi Marshalls
fyrirætlaninna, handa Vestur-
Evrópu, væru á leið til amer-
ískra hafna, samkvæmt ráðstöf-
unum um fjárupphæð þá, $55,-
000,000 er þingið hefði veitt til
bráðabirgða síðastliðna viku,
sem brýna skyndi hjálp handa
Italíu,Frakklandi, og Austur-
ríki. Aðrir leiðtogar halda því
Að rétta hlut lítilmagnans
Það er á flestra vitund, sem
lengi'hafa dvalist hér á slóðum,
hversu Lewis St. George Stufebs
(óháður þingm. fyrir Wpg.), hef-
ir oft á undanförnum árum, —
bæði sem lögmaður, dómari og
þingfulltrúi, beitt sér fyrir því
sð vera málsvari þeirra, er orðið
hafa fyrir rangsleitni af völdum
hins opinbera, eða á öðrum svið-
nm með einhverju móti.
Nú nýlega hé^t Mr. Stubbs
þrumandi ásökunarræðu í þing-
inu yfir óafsakanlega ruddalegri
°g rangsleitnisfullri framkomu
löggæzlumanna stjórnarinnar í
sambandi við handtökn og fang-
elsisvist Donald Fraser Tedlie,
stöðvaþjóns í Dugald, Man., en
atburðir þessir eiga rætur sínar
að rekja til hins ægilega járn-
hrautarlesta-áreksturs, er vildi
til á Dugald-stöðinni 1. sept.,
1^47, þar sem 31 manns létu líf-
ið.
Skoraði Mr. Stubbs á þingið
sð skipa rannsóknarnefnd, (Roy-
al Commission) til þess að fjalla
bm málið, og komast fyrir hið
Sanna í því. Kvað hann fram-
homu riddara-lögreglunnar, •
C. M. P.) rannsóknardómar-1
ans og annara embættismanna1
^ins opinbera, gagnvart MrJ
^edlie, einhvert hið andsyggi-j
^egasta og svíviðilegasta rang-
læti er fram hefði komið við
nokkurn borgara í allri sögu
fylkisins.
Kvað hann afsakanir lögregl-
unnar fyrir þessum gerðum.
fíflslegar, og með öllu ósannar,
en þær væru, að Mr. Tedlie
hefði verið handtekinn og flutt-
ur í fangelsi í Headingly, og úr
því í fangelsi í borginni eins og
óvalinn glæpamaður — tengdur
með handhlekkjum við Indíána,
er sakaður var um að hafa orðið
manni að bana, (manslaughter)
af því hann (Mr. Tedlie) hefði
tapað sér, orðið sturlaður, og
því hefði verið full þörf að láta
hann í varðhald, til þess að
koma í veg fyrir að hann fremdi
sjálfsmorð.
Alt þetta kvað Mr. Stubbs til-
hæfulausan uppspuna. Mr.
Tedlie hefði komið upp fyrir
rannsóknarrétt eins og fleiri í
sambandi við slysið, en sannast
hefði, að hann hefði enga sök átt
á því hvernig fór, og aðeins
gegnt skyldum sínum. Hefði
hann því verið algerlega frí-
kendur, og félag hans veitt hon-
um fulla uppreisn, en fyrir
glæpsamlega meðferð, álits og
mannorðs hnekki harm og hug-
arstríð hans sjálfs, konu hans og
ættingja, þyrfti og væri skylt
að bæta, þótt slíkt yrði aldrei
með öllu afplánað.
fram, að mest af hinum fyrstu
vörufarms sendingum Marshalls
fyrirætlaninna, muni fara til
Bretlands og Frakklands.
Er svo talið, að þessum tveim-
ur löndum sé ætlaðtyr nálega
helmingur af hinni uþprunalegu
$1,000,000,000 fjárupphæð í
vöru tillögum.
Svissland, og ef til vill Por-
túgal, eru einu löndin, sem talin
eru hlutakendur að nokkru leyti
fremur en þiggendur, fá engan
hluta af hinum fyrsta $1,000,000
000 styrk.
Italía, sem talin er á heljar
þröminni, á að fá þriðja stærsta
tillagið.
Niðurlöndin verða hin fjórðu
í röðinni, og Vestur-Þýzkaland
hið fimta.
Til fósturs og framfæris
Erkibiskupin í Montreal,
Monsignor Joseph Charbonneau
hefir lagt að íbúum Quebec-
fylkisins að veita 1,000 munað-
arlausum börnum frá Evrópu
viðtöku til fósturs og fram-
færslu. Innflutninga-forstjóri
Sambandsstjórnarinnar í Ott-
awa, A. L. Jolliffe, sagði að eng-
inn ákvörðun hefði verið tekin
gagnvart þeirri beiðni, að flytja
munaðarleysingja frái Evrópu
hingað til lands til uppfósturs.
Neitunarvaldið að engu virt
Þingið í Washington sam-
þykti skattalækkunar-frum-
varpið síðastliðinn föstudag, —
þrátt fyrir neitunarvaldsnotkun
(veto) Trumans forseta. Þings-
atkvæðin í máli þessu féllu
þannig, að 311 atkvæði voru
með frumvarpinu, en 88 á móti.
Var því þannig samþykkt og
afgreidd $4,800,000,000 skatta-
lækkun, þrátt fyrir yfirlýsingu
forsetans, að slíkar gerðir þings-
ins myndu draga drjúgum úr
mótstöðuafli Bandartíkjanna, —
(fjárhagslega) á þessum alheims
hættutímum.
Ekki búist við stríði
Frá New York. Dr. C. J.
Hambro, fulltrúi Noregs á ráð-
stefnum Sameinuðu þjóðanna,
og síðasti forseti Alþjóða-félags
skaparins, (League of Nations)
sagði nýlgea, er hann var á för-
Verður komin á
Sumardaginn fyrsta
Orð hafa borist frá frú
Elinborgu Lárusdóttur um
að hún leggi af stað frá
Keflavíkur-flugvelli 15.
apríl, og geri ráð fyrir að
verða komin til Winnipeg
nógu snemma til þess, að
geta verið ' á Sumarmála-
samkomu Kvenfélags Sam-
bandssafnaðar og mun þar
heilsa upp á Vestur-Islend-
inga. Mun margan fýsa að
kynnast skáldkonunni og
hlýða á hana.
um heim til Noregs, að utan-
ríkjamálaráðherrar Scandinavfíu
landanna og Finnlands, byggj-
ust ekki við stríði í náinni fram-
tíð.
4
Landvarnarlið Hollands
Þær fréttir berast frá Hague,
að herliðsafli Hollands muni
bráðlega verða aukinn að mikl
um mun, með sjálfboðaliðum,
til þess að haldi uppi friði, reglu
og landvörnun, ef slíks gerist
þörf. Valið verður úr þjóðholl-
um sjálfboðaliðum Niðurland-
anna, innan 55 ára aldurs, er
fengið hafa meira en sex mán-
aða heræfingar. Verða stofnaðar
setuliðshersveitir, er hafast
munu við meðfram ströndum og
á landamærum Niðurlandanna.
Veita konum atkvæðisrétt
Frumvarp, er veiti kvenfólki
kosningarétt var samþykt ný-
lega í þinginu í Brussels, Belgíu
með 151 atkvæði gegn 3. Þeir
þrír sem á móti voru, er sagt að
hafa verið Sósíalistar. Sam-
kvæmt núverandi lögum í Belg-
íu, geta konur aðeins greitt at-
kvæði í bæja og bygða kosning-
um, þrátt fyrir það að löglegt sé,
og til fullra greina geti komið
að kjósa þær á þing.
Hefir þetta ósamræmi því
verið lagfært.
Húsabyggingar á Póllandi
Um $393,000,000,000 verður
varið til þess að reisa ný hús
fyrir á Póllandi, á þessu ári
Stjórnin hefir lýst því yfir, að
hún hafi endurreist alt sem
mögulegt er að endurreisa af
þeim byggingum sem stríðið
lagði í rústir.
Nú verði að leggja stund á að
reisa nýjar byggingar, til þess
að bæta úr hinni tilfinnanlegu
húsaeklu. í Warsaw, og mörgum
öðrum bæjum og borgum, sem
strlíðið eyddi að hálfu eða mestu
leyti, búa enn þá 5 — 6 manns í
einu herbergi. Stjómin er sér-
staklega áfram um að bæta úr
húsnæðisskorti verkalýðsins. ,
Meiðyrðamálsókn
í undirbúningi
Lögsóknarar og verjendur í
Edmonton eru langt komnir að
útbúa málskjöl sín í meiðyrða-
máli því, sem fylkisstjórn Alt.,
hóf fyrir nokkru síðan á móti
þremur Canadamönnum, Jack
Kent Cooke, útgefanda ritsins
“New Liberty”, Harold Ding-
man, ritstjóra, “Liberty” í Ott-
awa, og dr. Charlotte Whitton,
sérfræðingi í félagslegum vel-
ferðarmálum. Kærumálið hófst
út af hinni marg umræddu blaða
grein: “Babies for Export” og
verður að líkindum dæmt í því
bráðlega.
Síðari fréttir herma, að málið
hafi komið fyrir síðastliðinn
mánudag og dr. Whitton og Har-
TRÖLLAFOSS
Hér að ofan er mynd af hinu
nýja skipi Eimskipafélags ís-
lands, er það keypti í San Fran-
cisco fyrir nokkru og er nú lagt
af stað áleiðis heim til íslands.
Skipið var skírt Tröllafoss og
tók íslenzkur skipstjóri við því,
er ásamt áhöfn skipsins kom
flugleiðis að heiman upp úr
miðjum febrúar. Heitir skip-
stjóri Bjami Jónsson. Þegar
skipið fór frá San Francisco,
tók það að sér flutning milli
Mexikó og Cuba fyrir Banda-
ríkja stjórn, er það var keypt
af. En þegar þessum störfum er
lokið, heldur Tröllafoss áfram
heim og er vænst til íslands
undir lok apríl-mánaðar.
Tröllafoss er 338 feta langur,
50 feta viður (bitalengd), vegur
5000 tonn og ristir 21 fet. Það
er nefnt systurskip við “Knob
Knot”, skip sem Islendingar
keyptu af Bandaríkjunum áður
og mikið er látið af heima; hefir
öll möguleg þægindi, klefar
rúmgóðir og bjartir, með sér-
stöku snyrtiherbergi og heiti\
og köldu vatni. Skipstjóri hef-
ir 2—3 herbergi fyrir sig með
öllum hugsanlegum þægindum.
Heitu lofti er dælt um alt skipið
, •
og gerir loftstraumurinn tvent í
senn, bæði að hita upp og hreinsa
loftið. Tvennar rafmagnsleiðsl-
ur eru um alt skipið, svo ef önn-
ur bilar, er hin til taks. Þá er
Ibrunasími í hverju herbergi.
Það er vistlegt á þessu nýja
skipi.
old Dingman hafi verið sýknuð,
en mál Jack Cooke sé enn ekki
útkljáð.
Mótraæla hækkun
á flutningsgjöldum
Húsmæðrafélagið, (neytenda
sambandið) hér í Manitöba
skoraði nýlega á Samlbands-
stjórnina að leyfa ekki hækkun
farmgjalda.
1 áskoruninni stóð, að krafist.
væri af íbúum Canada að auka
inntektir Can. járnbrautafélaga
um 70 milljón dollara, á meðan
þeir, (íbúarnir) yrðu að vera án
brýnustu lífsnauðsynja. Var sú
spurning borin fram, hversu
lengi stjórnin ætlaði að leyfa ó-
fyrirgefanlegt skeytingarleysi
um heilsufar og afkomu fólks-
nis, sem hefði komið henni til
valda.
Enn á huldu
Stan Schiltroth, sem er í fé-
lagi með Johnny Johnson við
námugröft í Flin Flon, sagði hér
nýlega, að hann myndi ekki gera
uppskátt hvar demantanáma sú
væri, sem hann uppgötvaði fyrir
20 árum, nema því aðeins að
hann fengi fulla tryggingu fyrir
vernd frá stjórninni í Saskatch-
ewan. Samkvæmt verðmæti sér-
fræðinga á sýnishornum, þá eru
þetta þó ekki verulegir demant-
ar, en eru mikils virði til iðnað-
ar, — við glerskurð og borun
harðra efnistegunda. Kvaðst
Schiltroth geta náð í þannig lag-
aða steina á tveimur dögum.
Hækkun hveitiveiðs í aðsígi
James G. Gardiner, akur-
yrkjumála-ráðherra, sagði can-
adiskum blaðamönnum í Regina
nýlega, ag ef til vill yrði 10 centa
hækkun á mælirinn af hveiti í
framtíðinni, við hið uppruna-
lega ákveðna verð, að öllum lík-
indum á næsta ári.
Myndi því bændur, ef þessi
verðhækkun kæmist á, verða
borgað $1.75 íyrir mælirinn.
ÚR ÖLLUM ÁTTUM
Bœjarráð Wipnipeg-borgar
hætti við það s. 1. viku að hækka
eignaskattinn. Hann er nú 40
mills (af þúsundi) og verður
á þessu ári.
Fasteignaskatturinn er sagður
að nema $8,763,346; upphæð
virðingarverðs er $219,083,650.
Útgjöld borgarinnar nema
$14,402,767. Til skólaráðs eru
eymamarkaðar $4,324,400. Af-
gangurinn yfir 9 þúsund, er til
annara almennra útgjalda.
Til að komast hjá skatthækk-
un, varð að lækka útgjöld
ýmsra deilda. Þegar ekki var
meira hægt að gera af því tæi,
var City Hydro beðið um eina
miljón og þrjú hundruð þúsund,
til að kvitta með reikninginn.
★
Winnipeg varð í gær aðnjót-
andi hagnaðar af Marshall-áætl-
uninni, er hún seldi 300,000
mæla af höfrum til Noregs og
465,000 mæla af hveiti til Bret-
lands. Það er talað um, að mik-
ið verði bráðlega selt af korn-
vöru frá Canada til Evrópu eft-
ir lögum og reglum Marshall-
áætlunarinnar.
Mrs. Charles V. Davidson, og
sonur hennar 14 ára, frá Oentral
Patricia, Ont., komu snemma í
síðastliðinni viku í nokkurra
daga heimsókn til foreldra henn-
ar, Mr. og Mrs. Ólafur Bjama-
son, Gimli, oig sömuleiðis til
tengdaforeldra hennar, Mr. og
Mrs. H. Davidson, 63914 Lang-
side St., hér í brog.
Heimleiðis mun Mrs. David-
son hafa haldið síðastl. mánu-
dag.
t * t
Skírnarathöfn
Páskadaginn, skírði séra Phil-
íp M. Pétursson Ronald Edward
og Penny Sharron, böm þeirra
hjóna Mr. og Mrs. Alfred George
Westwood. Athöfnin fór fram
í Fyrstu sambandskirkjunni, kl.
2, að nokkrum vinum og ætt-
mennum viðstöddum.