Heimskringla - 05.05.1948, Blaðsíða 3

WINNIPEG, 5. MAf 1948
HEIMSKRINGLA
3. SIÐA
Grínmr Steingrímssonar Grímssonar
9. júní 1863 — 23. apríl 1948
FRÉTTIR FRA ÍSLANDI
Grímur S. Grímsson
Kveðjuathöfn fór fram á gam-
almenna heimilinu Betel, á Gimli
s. 1. laugardag, 24. apríl, er séra
Philip M. Pétursson flutti nokk-
ur kveðju- og minningarorð við
líkbörur Gríms sál., Grímsson,
sem í undanfarin ár hafði átt
heima á Betel. Hann var orðin 84
ára gamall og 10 mánuði kominn
á 85 árið.
Hann var ættaður frá Gríms-
stöðum í Reykholtsdal í Borg-
arf jarðarsýslu þar sem hann var
fæddur 9. júní, 1863. En hann
ólst upp á Kópareykjum í sömu
sýslu.
Foreldrar hans voru Stein
grímur Grímsson og Guðrún
Jónsdóttir kona hans, ættuð frá
Kjalvarastöðum í sömu sveit.
Grímur sál. var einn af þrettán
systkinum alls. Fimm þeirra dóu
í barnæsku. Enn fjögur eru nú
eftir á lífi. Einn bróðir, Jón, var
prestur í Gaulverjabæ, dó þrít-
ugur að aldri. Hann var mjög vel
gefinn maður sem sýnir sig af
því að hann útskrifaðist af lat-
ínuskólanum með hæstu einkun
allra stúdenta.
Sjö systkynanna komu vestur
um haf árið 1882. Þau settust
fyrst að í Pembina County en
fluttust þaðan vestur að fjöllum
seinna, en Grímur kom til Can-
Lóan er komin
“Vorboðinn ljúfi'
hefir gert
vart við sig á nokkurum stöðum.
f gær heyrði fólk, sem statt^
var austur í Þrastaskógi lóu-
söng og auk þess sáu menn hana1
í gær inni í Sogamýri og á föstu-
daginn langa fyrir innan Þvotta-
ið að taka upp skömmtun á ís-
Þar áður hafði hann tekið sér|lenzku mjólkur- og rjómabús-
smjöri og fellur slíkt smjör því
inn í hina fyrri smjörskömmtun
og er aðeins heimilt að segja það
gegn sömu stofnum og innkaups-
ada og bjó hér það sem eftir var
af æfinni, bæði í Winnipeg og laugar' “Vísir 30. marz
vestur í Alberta, í Calgary, og
um tíma nálægt Red Deer, í tsIenzkt rjomabussmjör
grend við Stphen G. Stephans-, skammíað
son, þar sem hann tók heimilis-^Vif\kiiptanefndiin k^r;_ákve*-
réttarland og bjó um nokkur ár.j
Þar áður hafði hann tekið sér
heimilisrétt á landi í N. Dak. og
búið á því um tíma.
Seint á æfinni giftist hann Is-
abella Gogh, en seinna skiftust -
. , . heimudum og danska smiori. —
leiðir þeirra aftur. Þau eignuð- , , , , . ... ,
. ° Þetta gildir þo ekki um boggla-
ust engin rn. smjör. En rjómabússmjörið
Systkini Gríms sál. sem lifa. yerður greitt niður og selst á
eru fjögur, þrjár systur og einn sama vgj-gi 0g annað skammtað
bróðir, Guðmundur Grímsson smjör _Tíminn 3. apríi
dómari, í Rugby, N. Dak. Syst- * * *
urnar eru: Mrs. Kristín Good- Mörg félagasamtök bindast sam-
man í Milton, N. D., Mrs. Guðrún tökum um að reisa minnisvarða
Gudmundson, Point Roberts, um stofnun lýðveldisins
Wíshington; og Mrs. Karitas ^ s. j. sumri hófst nokkur
Kelly, í Devils Lake, N. D. hreyfing í þá átt meðal ýmissa
Grímur var góðmenni og glað- félaga að efna til samtaka meðal
ur í lund, og vel kyntur af öllum allra landsmanna í því skyni að
sem þektu hann. Seint á æfinni reisa þjóðlegt og táknrænt minn-
fór heilsan að bila, og hann leit- ismerki um stofnun lýðveldis á
aði sér hælis á Betel þar sem fslandi. Ræddu fulltrúar tíu
hann undi sér vel meðal nýrra landssamtaka málið á nokkrum
kunningja og gamalla, sem þektu fUndum og var síðan boðað til
hann frá yngri árum á íslandi. fundar með fulltrúum 50 félags-
Stutt kveðjuathöfn fór fram á samtaka í Reykjavík. Varð á-
laugardaginn, eins og áður er rangurinn sá, að nálega öll þessi
getið, en líkið var flutt seinna félagasambönd sendu frá sér
til Norður Dakota, þar sem það( sameiginlegt ávarp til þjóðar-
var jarðsett á stöðvum land- innar varðandi þetta mál.
namsaranna.
P. M. P.
að hann opnar oss sýn inn í sál-
arheim þeirra, og glæðir með
þeim hætti samúð vora með þeim.
Margoft hefur verið á það bent
að Conrad væri hvort tveggja í
senn raunsær og rómantískur í
skáldsagnagerð sinni. í raunsæj-
um lýsingum er hann, eins og
þegar hefur verið sagt, frábær
snillingur, því að hann lýsir með
hinni mestu nákvæmni lífinu í
hásetaklefunum á skipum sínum,
ógurlegum æðisgangi hvirfil-
vindsins, og litaríkri frjósemi
hitabeltislandanna. Og aldrei
fatast honum þar bogalistin, —
vegna þess, að hann lýsir þvi,
sem hann hafði sjálfur séð og
teynt. En jafnfrartit var hann
gæddur ríku skáldlegu hugar-
flugi og tilfinningum listamanns
ins. Nákvæmni og hugkvæmni
lýsa sér í orðavali hans á hafinu,
skipum og öllu, er laut að sjó-
niennsku; en yfir þessum raun-
trúu lýsingum hans er alltaf líf-
tænn blær, sem talar til ímynd-
unarinnar.
Sögur hans eru einnig óneitan-
lega rómantískar að ýmsu öðru
leyti, bæði sökum þess, að þær
f jalla ósjaldan um ástir og ævin-
týralega atburði, og einnig sök-
um hins, að Conrad túlkar lífið
frá huglægu sjónarmiði. Persón-
ur hans, þó að þær beri hreinan
svip veruleikans, eru einnig
°tenn og konur óvenjulega skapi
farnar og stórbrotnar.
Frásagnaraðferð Conrads mun
vafalaust, einkum í fyrstu,
reynast mörgum lesendum hans
hokkurr þrándur í götu, en hann
byrjar oft sögur sínar í miðjum
klíðum, og fléttar síðan inn í
frásögnina það, sem á undan var
gengið. Má sérstaklega minna á
það, hve fimlega hann beitir þess-
ari frásagnaraðferð í “Hvirfil-
vindinum”. Annars staðar lætur
^onrad einn eða fleiri sögumenn
Segja söguna. Má því með sanni
Segja, að hann fer mjög eigin
leiðir í þessum efnum. Er því
eigi að leyna, að stundum eru
Irásagnarþræðirnir hvergi nærri
ems auðraktir og ýmsir myndu
kjósa, en jafn satt er hitt, að
^Jög vxða fara saman í skáldsög-
Uttl hans, hrein fegurð, hádram-
Jafnframt hafa þessi félaga-
samtök komið sér saman um að
efna til hugmyndasamkepni um
atískar atburðalýsingar og magni Serð °g staðsetningu minnis-
þrungnar mannlýsingar. j merkisins. Er frestur txl að skxla
1 hugmyndum að merkinu til 10.
Sannarlega opna skáldsögur maí.mánaðar næstkomandi.
Conr^ds þess vegna lesendum M £r geft fáð fyrir þyí að
þeirra nýja og víðfeðma veröld yelja stofndag iýðveldisins, 17.
sérstæðra og hetjulegra persona, júnf n k sem fjársofnunardag
með fjarlæg lönd og ævintýraleg um land aU j þessu augnamiði(
í baksýn. En þó hann hafx hvest Qg verði jfiní j sumar fyr8ti
sjónir langt inn í hugarheima og fjársöfnunardagUrínn, og verði
sálardjúp samferðamannanna, þá að þvf stefnt að minnisvarðinn
setur hann sig ekki í dómarasess verð{ kominn upp á 10 ára afmæli
yfir þeim, en lætur sér, trúr lista-. lýðveidisins.—Tíminn, 3. apríl.
mannseðli sínu, nægja að túlka * * *
líf þeirra, jafnt göfugmenna sem //rað/ryst/Aúe/ð' Frosti í Kefla-
misindismanna, hinna sterku og brann í morgun
hinna veiku. Samúð hans með f morgun varð stórbruni í
öllum er auðfundin, því að hann Keflavík- Hraðfrystihúsið Frosti
var heimsborgari í orðsins sann- gem er eitt af sex hraðfrystihús-
asta skilningi. Hitt er eigi síður um þaf á staðnumi nær eyðilagð-
augljóst, að það, sem hann dáir .gt af eldi> Qg talsvert af fiski
mest í fari manna, eru heiðar- ðnýttist
leiki, trúmennska og hugsjóna-^ f morgun> um klukkan 6.30,
ást, því að þau skapeinkenni svip urðu menn> sem voru að fara til
merkja löngum söguhetjur hans. yinnu sinnar j Keflavík, þess
f hinum merka formála að varir, að kviknað var í hraðfrysti-
skáldsögu sinni “Svertinginn á húsinu Frosta, sem stendur á
“Narcissus” gerir Conrad þessa sjávarbakkanum, skamt frá sund-
listamannsjátningu: “Hlutverk lauginni, á svokölluðu Framnesi.
það, sem eg er að reyna að inna Var þegar kallað á slökkviliðið
af hendi, er, með mætti hins rit- og kom það á vetvang. Eldurinn
aða orðs, að láta ykkur heyra, var þá orðinn magnaður og log-
láta ykkur finna ti\, og um fram aði dt um glUgga. Hvassviðri var
allt, að láta ykkur sjá. Það — og og þvi erfitt að fást við að
ekkert annað, og það er allt. Tak- si0kkva eldinn. Vélarhúsið brann
ist mér það, munuð þið finna hér upp á skammri stundu, en þar
að verðleikum: uppörvun, hugg- kom eldurinn fyrst upp. Það var
un, ótta, yndi — og ef til vill, þegað séð, að ekki myndi takast
einnig þau sannleiksleiftur, sem að koma í veg fyrir það, að húsið
þið hafið gleymt að biðja um . brynni, þar sem eldurinn magn-
f þeim orðum lýsa sér eftir- aðist mjög fljótt.
minnilega samúðarríkt innsæi úr vélahúsinu læsti eldurinn
Conrads og listamannshugsjón sig í geymsluhús og vinnustöðv-
hans. Skáldsögur hans berá" þvi ar og brann þar allt til ösku.
með mörgum hætti kröftugt vitni Ekki tókst blaðinu að fá á-
að hann hefur á glæsilegan hátt reiðanlegar fréttir af því, hve
náð því takmarki sínu, að lát^ rnikill fiskur var í húsinu í morg-
lesendur sína finna til, sjá og un> en talið var að það hefði verið
skilja mannlífið og mennina bet- ailmikið, um 5400 kassar.
Bruni þessi er alvarlegur
hnekkir fyrir atvinnulíf Kefla-
víkur, þar sem frystihúsakostur-
inn var of lítill með þeim 6 frysti
fékk af brunanum í Keflavík,
skömmu fyrir kl. eitt í dag, segir
að búið sé að slökkva í rústunum. I
Vitað er nú með vissu, að 5400
kassar af hraðfrystum fiski voru
í húsinu, en nokkur von er til
þess að fiskurinn sé lítið eða
ekki skemmdur. Frystiklefarnir
sjálfir eru einnig lítið skemmd-
ir. Hins vegar voru 18 smálestir
af óunnum nýjum fiski á gólfi
vinnusalarins og eyðilagðist
hann allur.
Hraðfrystihúsið Frosti er ný-
tízkufrystihúsið og.var vel búið
að vélakosti. Eyðilögðust allar
vélarnar í eldinum, ennfremur
brann skrifstofa fyrirtækisins og
mikið af umbúðum, sem geymt
var í kjallara. — Við frystihúsið
unnu um 30 manns, og gat það af-
kastað 30 smálestum af hrað-
frystum fiski á sólarhring.
—Tíminn 2. apríl
* * *
Guð vors lands í danskri eigu
Við erum hreykin af því að vera
sjálfstæð þjóð, laundrjúg yfir
lýðveldinu okkar og allri þeirri
virðingu, sem okkur veitist í
samfélagi þjóðanna. Okkur
stendur til boða hlutdeild í ótelj-
andi þingum og ráðstefnum, þar
sem mikið er talað um framtíð
heimsins, rétt eins og öðrum
þjóðum, sem eru hundrað sinn-
um og mörg hundruð sinnum
fjölmennari og miklum mun
eldri í hettunni sem frjálsar og
fullvalda þjóðir. Við hlustum
líka með lotningu (dálítið mis-
munandi kennske, eftir því hve
hátíðlega menn hugsa) á þjóð-
sönginn okkar, þegar hann er
leikinn við hin virðulegustu tæki
færi — eða bara þegar útvarps-
dagskránni er lokið á kvöldin.
En góðir hálsar — sennilega
eruð þið tiltölulegafáir, sem haf-
ið hugmynd um það, að við eig-
um ekki einu sinni réttinn að
þjóðsöngnum okkar. Og í hvert
skipti sem hann er leikinn í út-
varpið, verður ríkisútvarpið að
greiða útlendum mönnum gjald
j fyrir.
Svo er nefnilega mál með vexti
að tónskáldið, Sveinbjörn Svein
j björnsson, seldi músikforlagi
Vilhelms Hansens í Kaupmanna-
höfn útgáfuréttinn endur fyrir
löngu — löngu áður en hann eða
aðra grunaði, að þetta lag yrði
þjóðsöngur íslendinga. Eftir að
íslendingar eru orðnir aðilar að
Bernarsambandinu ber þeim laga
I skylda til þess að virða rétt út-
1 lendinga í þessu efni. Það er ekki
hægt að þýða bækur, gefa út tón-
smíðar eða flytja opinberlega
j verk, hvort heldur er skáldverk
! eða tónsmíðar, án þess að greiða
I fyrir það gjald. Þess vegna ber
til Lúnduna um níuleytið. Sam-
ferðamennirnir voru Jón Árna-
son bankastjóri og Sigfús Hall-
dórs frá Höfnum. Gekk þeim
ferðin áreynzlu- og áhyggju-
laust.
En næsta morgun veiktist Sig-
fús Halldórs frá Höfnum hastar-
lega, og óvíst hvernig um líf hans
hefði farið, hefði hann verið
einn á ferð.
—Tíminn 16. apríl
* * *
Hafísinn
í morgun bárust Veðurstof-
xxnni skeyti frá Norður- og Vest-
urlandi um hafís.
Frá Siglunesi var- símað, að
smá hafísjaki væri djúpt á sigl-
ingaleið út af Siglunesi. Frá
Galtarvita bárust þær fréttir, að
nokkrir hafísjakar væru þar und-
an á almennri siglingaleið.
Allmikið íshroði og smáís-
sprengjur eru 4 mílur N. og NA
af Grímsey. Sést ógreinilega hve
ísinn er mikill vegna þoku til
hafsins.
Loks barst skeyti frá Hrauni
á Skaga um að 3 stórir ísjakar
væru 3 — 4 km. frá Skagavita.-
—Vísir 7. apríl
H HAGBORG FUEL CO. ★ H
Dial 21 331 21 331
HITT OG ÞETTA
Salomon líkist Salomon
Nefskattur — 2. sh. — hefir
verið lagður á Zuluana í S. Afr-
íku til þess að hægt sé að opna)
skóla fyrir börn hins nýlátna;
konungs þeirra. Kóngsi, sem hét
Salomon Dinizulu, lét eftir sig
45 ekkjur og átti mörg börn með
hverri. —Vísir
★
Sokkar úr tré
Finnar byrja á þessu ári að
framleiða sokka, sem gerðir eru
úr tré.
Er gert ráð fyrir því, að kíló
af sokkaefni fáist úr sex kílóum
af fullþurrkuðum viði, en úr-
gangsefnin verða notuð við fram-
leiðslu alkohols og gers. í byrj-
un verða framleidd 500 kíló tré-
sokka á dag. —Vísir
Framvegis verður Heims-
kringla fáanleg í lausasölu, hjá
hr. bóksala Lárusi Blöndal, Skóla
vörðustíg 2, Reykjavík, ísland.
MISS RUBY ANDERSON
Famous Professional Hairdresser
extends a personal invitation
to all the ladies and girls
to visit her at the new
Golden Beauty Salon
“Kings of Permanent Waving"
Located at the GOLDEN DRUGS
St. Mary’s at Hargrave
(one block south of Bus Depot)
NO APPOINTMENTS NECESSARY
| INSURANCE AT . . .
REDUCED RATES
Fire and Automobile
!
| STRONG INDEPENDENT
COMPANIES
j McFadyen
| Company Limited
1 362 Main St. Winnipeg |
Dial 93 444
AramfliauiiiimuiuiiiiiiiiiiiiuiiiiuimiKxiiuimiiuauuiiinuK*
BORGIÐ HEIMSKRINGLU—
þvi glevmd er goldin skuld
Eyðilegging illgresis
2,4D Efnafræðisleg blöndun til eyðileggingar
illgresis, vökva eða duft, tilbúið af Dow
Chemical of Canada, Ltd., fæst hjá öllum
Federal umboðsmönnum.
Ennfremur finnið umboðsmenn okkar og
fáið upplýsingar um vélar er nota má til
dreyfingar vökva eða dufts þessara efna.
ur en áður.
Heiðraða Heimskringla!
Mig langar til að komast í
bréfasamband við unglinga vest- húsum, sem þar voru.
ur í Ameríku, á aldrinum 15-20 Eigendur frystihússins eru
ára. Bréfin verða helst að vera þeir Albert Bjarnason og Sigur-
skrifuð á íslenzku.
Virðingarfylst,
Bjarkey Sigurðardóttir
Stóra-Ármóti, Hraungerðishr.,
Árnessýslu, íslandi
björn Eyjólfsson.
Eldsupptök eru ókunn, en lík-
legt þykir, að kviknað hafi í út
frá olíukyndingu.
f nýjustu fréttum, sem blaðið
músikforlaginu, sem keypti rétt-
inn á þjóðsöngnum okkar á sín-
um tíma, ákveðið gjald fyrir
hann, í hvert skipti sem hann er
leikinn. Svo verður næstu þrjátíu
árin, ef ekki verður að gert, því
að þessi réttur er lögverndaður,
þar til fimmtíu árin eru liðin frá
andláfi höfundar.
Sennilega mun flestum finnast
það bæði broslegt og óviðkunn-
j anlegt, að rétturinn að þjóð-
j söngnum okkar skuli vera eign
1 útlendinga, enda mun hafa verið
; ieitað hófanna um það, að hinir
dönsku eigendur eftirláti hann
| íslendingum. En því mun ekki
hafa verið vel tekið, enn sem
komið er.
Hér er um að ræða mál, sem
ekki einungis varðar þjóðsöng-
, inn, heldur íslenzkar tónsmíðar
, yfirleitt. Það verður að koma í
veg fyrir, að rétturinn að hinum
j beztu tónsmíðum fslendinga
haldi áfram að færast í hendur
, útlendinga. Tónskáldafélalg ís-
, lands mun reiðubúið til forgöngu
í þessu máli, og til þess verður
það að hljóta fullan stuðning.
—Tíminn 3. apríl /. H.
* * *
Mánudagsmorguninn 5. þ. m
lögðu tveir menn, tveir vinir, í
för til útlanda í erindum fyrir
stofnanir sínar og tóku sér far
með flugvél. Voru þeir komnir
==r
Utanáskrift mín er:
H. FRIÐLEIFSSON,
1025 E. lOth Ave., Vancouver, B. C.
Nýjar bækur til sölu:
Fyrsta bygging í alheimi.........$2.50
Friðarboginn er fagur............ 2.50
Eilífðarblómin Ást og Kærleiki... 2.00
COUNTER SALESBOOKS
Kaupmenn og aðrir sem
þannig lagaðar bækur
nota, geta fengið þær með
því að snúa sér til vor.
Allur frágangur á þessum
bókum er hinn vandað-
asti. Spyrjist fyrir um
verð, og á sama tíma takið
fram tegund og fjölda
bókanna sem þér þarfnist.
The Viking Press Limited
853 Sargent Ave. Winnpieg, Man.
SS3