Heimskringla - 09.06.1948, Side 1
Always ask for the
HOME-MADE
“POTflTO LOflF”
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144
Frank Hannibal, Mgr
ú
Always ask for the
HOME-MADE
“POTflTO LOflF”
CANADA BREAD CO. LTD.
Winnipeg Phone 37 144'
Frank Hannibal, Mgr. !
#################################^
LXII. ARGANGUR
WINNIPEG, MIÐVIKUDAGINN, 9. JÚNÍ 1948
NÚMER37.
■
FRÉTTAYFIRLIT OG UMSAGNIR
Fellibylur í
Portage La Prairie
Síðastliðinn sunnudag geysaði
fellibylur mikill af norðvestri
yfir bæinn Portage la Prairie og
nærliggjandi staði. Laust honum
niður um kl. 4. síðdegis, með 75
mílna hraða á kl.stundinni. Gerði
stormurinn usla mikinn, svifti
þökum af stórbyggingum nokkr-
um og íbúðarhúsum, reif upp tré
með rótum og olli ýmsum skemd-
um. Bylnum fylgdi stórregn. —
Talið er líklegt að eitthvað af
sáðlandi eyðileggist af vatns-
flóðinu.
é 9
Benes segir af sér
Fréttir frá Prague, Tékkóslóv
akíu herma, að Klement Gott-
wald, forsætisráðhera, hafi til-
kynt beiðni Edvard Benes, for-
seta, um lausn frá embætti sök-
um þverrandi heilsu á líkama og
sál.
Er það vitað, að Benes hefir
verið forseti aðeins í orði kveðnu
s í ð a n kommúnista - stjórnin
komst til valda, og með því að
ryðja honum úr vegi, hafa nú
kommúnistar náð síðasta valda-
sætinu í sínar hendur.
' Eftirmaður forsetans verður
kosinn af hinu nýja þingi, og eft-
ir þingsins eigin reglum.
Gottwald forsætisráðherra er
búist við að taki við embættinu,
ef hann bara vill það.
Benes sagði af sér einu sinni
áður, en það var árið 1938, að af-
stöðnum Munich fundinum, sem
kom árás þjóðverja af stað, en
hann tókst aftur á hendur for
sætisembættið í London, 21. júlí
1940. Fyrst var Benes lýðveldis-
forseti í desember, 1935, eftir að
Thomas G. Masaryk sagði af sér
sökum elli og vanheilsu; hafði
hann verið utanríkismálaráð
herra Masaryks í 17 ár, og aðstoð-
að hann á allan hátt við að leggja
grundvöll að, og stofna lýðveldi
í Tekkóslóvakíu.
Á móti afnámi dauðadóms
Lávarðadeild þingsins á Eng
landi feldi nýlega frumvarp um
afnám dauðahegningar á Bret-
landseyjum. Samþykti neðri-
deild frumvarp þetta fyrir
nokkru síðan, og áttu þessar laga
breytingar að haldast um 5 ára
reynzlutímabil, og sjá hvernig
það gæfist að afnema dauðahegn-
ingu fyrir morð, en til þess kom
ekki. Frumvarpið var, eins og
áður er sagt, felt í lávarðadeild-
inni með 181 atkv. gegn 28.
Lávarðarnir strikuðu liðinn
um “enga hengingu” út úr frum-
varpi því, sem samþykt var í
neðrideild þingsins í síðastl.
apríl-mánuði, sem hefði umbætt
svona stórkostlega hegningar-
lagakerfi Breta.
Frumvarpið fer nú aftur til
neðrideildar til frekari athugun-
ar. Afnámsliðnum hafði verið
Guðni Þorsteinsson póstmeistari
1854 — 1948
TILEINKAÐ FRÚ KRISTÍNU ÞORSTEINSSON
Hæst er röðull loftin ljómar,
lífi júní gefur byr,
lofsöngur frá öspum ómar
inn um glugga og bæjardyr,
þá er öldnum, þreyttum landa
þörf frá beði að lyfta sér
upp í fögnuð Furðustranda
fegurri en gáfust hér.
Takið Guðna opnum örmum
undravöld, er sig hann fól.
Hans í gleði og grimmum hörmum
glatt skein ódauðleikans sól.
Ný-trú hans var ljóssins leit að
luktum dyrum sannleikans,
þar, sem enginn — enginn veit hvað
opinberast sálu manns.
Hann var Gimli mætur maður,
merkisberi í heimareit,
einn af þeim, sem alt af glaður
Islands nýju bygði sveit.
Þökkum geld eg þína kynning, —
þögnin grípur fyrir mál.
Lifðu sæll í manna minning
mikla, breyska, góða sál.
Þ. Þ. Þ.
GEORGE DREW
Stjórnin í Ontario endurkosin
en án Drevvs
í kosningunum s. 1. mánudag,
var Ontario-stjórnin endurkosin
^beð fullum meirihluta, en minni
Þó, en hún áður hafði; hún hlaut
53 þingsæti af 90 alls, en hafði
tyrir kosningarnar 66. George
Þpew stjórnarformaður féll í
Slnu kjördæmi, High Park, fyrir
William H. Temple, C.C.F.-
Slnna, 52 ára, áður í flugher Can-
aúa. Drew hefir verið boðið sæti
af einum flokksmanna hans.
Það sem auk taps Drews má
sógulegast telja við kosningarn-
ar er sigur C.C.F.-flokksins. —
Hann hefir nú 22 þingsæti, en
Lafði 8 eftir næst síðustu kosn-
•ngar, en meira þar áður. Er
Þessi sigur nú þakkaður sam-
bandi flokksins við verkamanna-
Samtökin (Canadian Congress of
Labor) og gætir mest í bæjunum.
* Toronto t. d. hlutu þeir 11 þing-
s*ti af 17 alls. Verða C.C.F. nú
pÓal-andstæðingaflokkur stjórn-
arinnar, sem liberalar áður voru
með 11 þingmenn og gera vel, ef
þeirri tölu halda.
Tveir kommúnista þingmenn,
sem áður áttu sæti á þingi í On-
tario voru endurkosnir.
* •
Við skjóta talningu atkvæða,
hafa Progressive Conservatives
hlotið í öllu fylkinu 689,004 at-
kvæði (höfðu áður 781,673), lib-
eralar 489,137 (höfðu áður 480,-
569), C.C.F. 433,900 (höfðu áður
395,708). — Allir aðrir flokkar
41,686 (höfðu áður 107,843).
Spáir þessi sigur C.C.F.-flokks-
ins og verkamanna-samtaka
nokkru um að pólitísk átök verði
framvegis í þessu landi milli bæja
og sveita? Um það verður ekki
ennþá sagt, því í bæjum eru ekki
allir verkamenn samtökum háðir
og ekkert líkt því; í sveitum eru
heldur ekki allir bændur and-
stæðir C.C.F. og verkamönnum.
Ef til vill eiga þó stefnur þessar
eftir að skírast í hreinsunareldi
pólitískra átaka.
bætt inn í hegningarlaga-umbóta
frumvarpið með frjálsum atkvæð-
um, ekki flokka-atkvæðagreiðslu
(non-party vote).
Stjórnin á Englandi, þrátt fyr-
ir það, þótt hún væri á móti af-
námi dauðadóms, sökum vaxandi
glæpa að afstöðnu síðasta stríði,
hafði gefið fylgjendum verka-
málaflokksins frjálsar hendur,
hvað þetta mál snertir, því hún,
(stjórnin) leit svo á að þetta væri
ekki neitt sérstakt flokkamál,
heldur miklu fremur alment sam-
vizkuspursmál.
Atkvæðagreiðslan í lávarða-
deildinni var einnig frjáls, og
laus við alt flokkaofstæki.
Hvernig svo sem fer um þetta
mikla umbótamál í framtíðinni,
hefir stjórnin tilkynt, að hún sjái
sér ekki annað fært en að styðja
uppástungu og atkvæði neðri-
deildar.
Dýrtíðar hámark
Samkvggmt tilkynningu ríkis-
hagstofunnar í Ottawa, hefir
dýrtíðin aukist svo á þessum síð-
ustu og verstu tímum, að vísital-
an hækkaði 1.7. pkt. frá 1. apríl
til 1. maí, og hefir nú náð 153.3.
Gerist tæplega þörf að hampa
tölum ríkishagstofunnar framan
í almenning, munu allmargir
þeirra, er harðast verða úti, vera
orðnir ærið reiðingssárir af mat-
arstritinu fyrir tilveru sín og
sinna.
Tilkynning UNRRA
Frá Washington heyrist það,
að meira en helmingur af vista-
birgðum og nauðstaddrahjálp
þeirri er U.N.R.R.A. lét Evrópu
í té, hafi farið til landa, sem kom-
in eru nú í þá afstöðu, að teljast
bak við hið svokallaða “járn-
tjald”. Var þetta sýnt og sannað
með tölum nýlega, í ársfjórð-
ungsskýrslu þeirri, er Truman
forseti gaf þinginu, yfir eyðslu
kostnað Bandaríkjanna í sam-
bandi við stjórn þessa félags,
meðan.það var við líði.
ÍSLAND FAGNAR
AGNES SIGURDSON
Ungfrú Agnes Sigurdson hélt
sína fyrstu hljómleika samkomu
(piano) í Reykjavík 4. júní, og
gagntók alla með tækni sinni og
snild. Öll sæti í samkomuhúsinu
höfðu verið uppseld áður en sala
sæta var opnuð til almennings.
Og eins eru öll sætin uppseld að
seinni samkomunni sem hún gér-
ir ráð fyrir að halda í Reykjavík
á næstunni. Það getur því orðið
af því að hún haldi þriðju sam-
komuna í Reykjavík, þó að ætlun
Þjóðhátíð á Mountain
Fimtudaginn 17. júní
Daktoa-fslendingar efna til
mikilla hátíðahalda á þjóðhátíð-
ardegi fslands, fimtudaginn 17.
júní á Mountain. Hátíðin byrjar
kl. 2 e. h. Með ræðum skemta sr.
Eiríkur Brynjólfsson, Snorri
Thorfinnsson; með kvæði Einar
P. Jónsson. Og blandaður kór
syngur undir stjórn Ragnar H.
Ragnaiæ, svo fátt eitt sé nefnt af
langri og fjölbreyttri skemti-
skrá. Fyrir hátíðahaldinu stend-
ur þjóðræknisdeildin “Báran” og
vonar að Ijátíðin verði vel sótt.
Inngangur er $1.00 og werður
ágóðanum varið til Elliheimilis-
ins, sem verið er að reisa. Vegna
bæði þessa góða tilgangs og að
þarna er verið að efna til eins
hins bezta þjóðhátíðardags, sem
haldinn hefir verið í Dakota, eru
menn hvattir til að fjölmenna og
njóta sameiginlega óviðjafnan-
legrar dagstundar með þjóð-
bræðrum sínum.
DR. R. MARTEINSSON OG FRÚ
Mynd þessi var tekin af Mar-
teinssons-hjónunum suður í St.
Peter, Minn., er Gustavus
Adolphus College sæmdi séra
Rúnólfi Marteinsson titlinum
Doctor of Divinity, sem áður hef-
ir verið getið í þessu blaði. Hann
útskrifaðist frá þessum skóla
1895. Titillinn er veittur fyrir
störf sr. Rúnólfs í þágu guðfræð-
is- og mentamála hér vestra. —
Skjalið sem þau halda á, er skír-
teinið, er þeim var afhent. fs-
lendingar vestra fagna heiðrin-
um, er sr. Rúnólfi hefir verið
sýndur og þakka honum um leið
ágætt starf í þágu þjóðræknis-
mála sinna og alls sem íslenzkt
er.
hennar hafi upphaflega verið að
halda aðeins tvær.
Skeyti hafa borist til Winni-
peg til foreldra Agnesar og til
forseta Þjóðræknisfélagsins, sr.
Philip M. Péturssonar, og eru á
þessa leið:
4. júní 1948
Mr. og Mrs. S. Sigurdson,
100 Lenore St., Winnipeg.
Agnes object western pride and
Icelandic admiration tonights
capacity concert. Greetings.
Bishop Sigurdson
Lilja and Valdimar (Eylands)
4. júní 1948
Rev. Philip M. Pétursson,
681 Banning St., Winnipeg
Agnes spilaði fyrsta sinni í
kvöld við stórkostlega hrifningu.
Frábær fulltrúi íslendinga
vestra.
Þjóðræknisfélag
Auk samkomanna í Reykjavík,
gerir Miss Sigurðsson ráð fyrir
að halda samkomu á Akureyri og
Hafnarfirði.
fslendingar í Winnipeg hlakka
til að heyra Miss Sigurðson 7.
október, þegar hún heldur sam-
komu á Winnipeg Auditorium.
FER VESTUR AÐ HAFI
Próf. Skúli Johnson og frú
leggja af stað í dag vestur að
hafi. Fara £au í boði frá The
Classical Association of Canada,
sem heldur þar ársfund sinn í
vikulokin. Fer fundurinn fram i
British Columbia háskóla, í Van-
couver, B. C. Hefir próf. Skúli
verið beðinn að halda aðal-fyrir-
lesturinn; hefir hann valið sér að
efni: “The Classicism of the
Poetry of A. E. Housman”.
Hjónin verða vestra um
tveggja vikna skeið.
Frá Norður Nýja-íslandi
Enn einusinni hefur verið haf-
ist handa með undirbúning lýð-
veldishátíðar að Iðavelli við
Hnausa, Man., að þessu sinni
verður hátíðin höfð laugardaginn
þann 19. júní. Eins og á umliðn-
um árum hefur verið reynt eftir
föngum, að gera þessa hátíð
skemtilega og aðlaðandi fyrir
unga og gamla. Nefndinni hefur
hepnast að ná í úrvals fólk að
mæla fyrir hinum ýmsu minnum.
Frú Elinborg Lárusdóttir, hin
vinsæla skáldkona frá íslandi,
sem er hér á ferðalagi, mælir fyr-
ir minni fslands. Verður það
mörgum óblandin ánægja að fá
að sjá og kynnast skáldkonunni.
Fyrir minni landnemanna mæl-
ir Mrs. Ingibjörg Ólafsson.
Nú eru liðin 75 ár síðan fyrsti
stóri hópurinn kom hingað til
þessa lands, verður sá atburður
að einhverjju leyti umræðuefni
Mrs. Ólafsson; óhætt er að reiða
sig á að ræða hennar verður bæði
vel hugsuð og hjartahlý.
Heimir Þorgrímsson mælir
fyrir minni Canada. Ræðu
menska hans er alkunn og prúð-
mannleg framkoma; þó hann
heyri til yngri kynslóðinni og sé
að mestu leyti mentaður og upp-
alin í þesu landi, er hann samt
ágætur íslenzkur maður. Er á-
nægulegt að vita að enn eru
nokkrir ungir menn á meðal okk-
ar, sem hafa lagt rækt við málið,
tala það og skrifa svo boðlegt er.
hvar sem vera skal.
Kvæði flytur Lárus Nordal,
von er um kvæði frá G. J. Gútt-
ormsson, þó hann hafi ekki gef-
ið algilt loforð þar um. f ár var
ekki hægt að koma því við að
æfa blandaðan kórsöng. Verður
því söngurinn með nokkuð öðr-
um hætti, en að undanförnu. —
Nokkrar ungar stúlkur syngja
nokkur íslenzk lög undir stjórn
Mrs. Florence Broadley, þessi
stúlkna flokkur hefir oft sungið
hér á samkomum við ágæta á-
heyrn og svo mun enn verða. í-
þróttir af ýmsu tagi fara þarna
fram. íþróttanefndin er skipuð
ungum áhuga mönnum, má því
búast við að þær verði með besta
móti í ár.
T. Böðvarsson
ritari nefndarinnar.
I